Internet

Internet standart inernet protokoli (IP) orqali maʼlumot almashuvchi kompyuter tarmoqlarining butunjahon va omma uchun ochiq toʻplamidir. Bu maʼlumotlarning asosiy tashuvchi protokoli TCP/IP dir. TCP/IP oʻzaro bogʻliq protokollar yigʻindisi boʻlib, internetda maʼlumot tarqalishida asosiy oʻrin egallaydi. Internet tarmogʻini minglab akademik, davlat, tijorat va xonadon tarmoqlari tashkil etadi. Internet elektron pochta, chat hamda oʻzaro bogʻlangan sahifalar va boshqa Butunjahon oʻrgimchak toʻri servislaridan tashkil topadi.

Internet yaratilish tarixi

1950-chi yillar davomida barcha kompyuterlarni yagona komunikatsion tarmoqqa ulash extiyoji tug'ildi. Bu extiyoj markazlashmagan to'r, navbat nazariyasi va paketlar kommutatsiyasi kabi soxalarda tadqiqotlarni olib borishga olib keldi. Bu voqealarning natijasida AQShda ARPANETning paydo bo'lishi voqealarning keyingi rivojlanishiga turtki bo'ldi.

Dastlabki TCP/IP protokoliga asoslangan tarmoq tizimi 1984 yil AQSh Milliy Fanlar Akademiyasida yaratilib keyinchalik u NSFNet loyixasiga aylandi. 1995 yil Internetning tijorat versiyalari paydo bo'la boshladi.

1991 yil CERN Butunjahon o'rgimchak to'ri loyixasini e'lon qildi. Bu voqea Tim Berners-Lee tomonidan HTML, HTTPlarning yaratilishi va CERNda dastlabki veb-sahifalarni paydo bo'lishidan 2 yil keyin sodir bo'ldi. 1993 yil birinchi internet brauzer Mosaicning 1.0 versiyasi paydo bo'ldi va 1994 yilda internetga ommaviy qiziqish tug'ila boshladi. 1996 yildan Internet so'zidan keng foydalana boshlandi, biroq u asosan Butunjaxon o'rgimchak to'rini anglatadi.

Shu bilan birga Internet 10 yil ichida juda tez tarqalib ketdi, uning ochiq arxitekturaga asoslanganligi, birovning mulki emasligi, markaziy boshqaruvning yo'qligi uni organik rivojlanishiga sabab bo'ldi. Xozirda Internet insoniyatning eng katta texnologik yutuqlaridan biri sifatida tan olindi.