Yale universiteti

AQShning buyuk insonlarini etishtirishda keng koʻlamda hissa qoʻshayotgan Universitet
nomi:	Yale Universiteti
original nomi:	Yale University
shiori:	ivritcha: אורים ותמים lotincha: Lux et Veritas
asos solingan:	1701
turi:	hususiy
fond jamgʻarmasi:	$ 19,2 mlrd.
prezidenti:	Richard Levin
sahar:	Nyu-Xaven Konnektikut
shtat:	Konnektikut
campusi:	saharcha, 339 ga
studentlar jamlanmasi:	11 660 nafar
bakalavrlar:	5 322nafar
magistrlar va doktorlar:	6 526nafar
oʻqituvchilar:	3 953nafar
rangi:	Yel k’oki
talisman:	(Handsome Dan)
veb-sayt:	www.yale.edu
logotipi:
Commons:	Yale University

Yel Universiteti-AQShning Konnektikut shtatining Nyu-Xaven shahrida joylashgan.Xususiy Universitet va Oʻrmala gol ligasi aʼzosi.Yoshi va ilmiy tadqiqotlari jihatidan Amerika Qoʻshma Shtatlarida uchinchi oʻrinni egallab kelmoqda, shuning bilan birgalikda AQShning buyuk insonlarini etishtirish borasida ham oʻzidan unchalik katta boʻlmagan Garvard Universitetidan qolishmaydi.Ushbu universitetni shu darajada ushlab saviyasini oliy oʻringa etqazgan Ayiruka,Bakalavriat maktabi hamda Yel kolleji,Yel huquq maktabining salmoqli xissalaridir.Bu maskanni Amerika Qoʻshma Shtatlari taʼrixidagi prezidentlar va juda koʻp davlat arboblari tamomlashgan.1861-yilda AQShda ilk Yel huquq maktabi doirasida shu zamonamizga qadar ish yuritib kelayotgan oʻquv yurtidir. Yel universitetining byudjeti umumiy 20 milliard AQSh dollarini tashkil etadi(koʻlamligi jihatidan AQShda ikkinchi oʻrinda). Kitobhonalarida 12.1 millionga yaqin kitob saqlanadi.

Yel Universitetining taniqli bitiruvcilari

Asosiy maqola: Yel Universitetining bitiruvchilar ro'yhati

Uilyam Taft

Jon Kelxun

Mario Monti

Xarvi Kushing

Fayl:John Griggs Thompson (2008).jpg

Jon Tompson

Sinkler Luis

Meril Strip

Siyosatchilar

Yel Universitetini tugatgan AQShning besh prezidenti :

• Uilyam Taft,Govard — 27-AQSh prezidenti (1909—1913 gg.), 10-Oliy sudraisi AQSh (1921—1930);
• Jerald Ford,Rudolf — 38-AQSh prezidenti (1974—1977 gg.), 40-y AQSh vitse-prezidenti (1973—1974);
• George H. W. Bush‎ — 41-AQSh prezidenti (1989—1993 gg.), 43-AQSh vitse-prezidenti (1981—1989);
• Bill Clinton — 42-AQSh prezidenti (1993—2001);
• George Bush — 43-AQSh prezidenti (2001—2009).

AQShning boshqa taniqli davlat arboblari:

• Uolkott, Oliver — 2-AQSh moliya vaziri (1795—1800);
• Kelxun, Djon Koldvell — 7-AQSh vitse-prezidenti (1825—1832), 16-AQSh davlat kotibi (1844—1845);
• Mak-Vey, Franklin — 45-AQSh moliya vaziri (1909—1913);
• Stimson, Genri Lyuis — 46-AQSh davlat kotibi (1929—1933), 45-54-AQSH mudofa vaziri (1911—1913 va 1940—1954);
• Acheson, Din — 51-AQSh davlat kotibi (1949—1953);
• Lovett, Robert — AQSH mudofa vaziri (1951—1953);
• Fauler, Genri Xemmill — 58-AQSh moliya vaziri (1965—1968);
• Vens, Sayrus — 57-AQSh davlat kotibi (1977—1980);
• Boldridj, Malkolm — 27-AQSh savdo vaziri (1981—1987);
• Breydi, Nikolas Frederik — 68-AQSh moliya vaziri (1988—1993);
• Rubin, Robert Edvard — 70-AQSh moliya vaziri (1995—1999);
• Klinton, Xillari — 67-AQSh davlat kotibi (2009-2012), 44-AQShning birinchi ledisi (1993—2001);
• Lokk, Geri — 36-AQSh savdo vaziri (2009—2011).

Horijiy mamlakatlarning davlat arboblari :

• Karstens Karl — Germaniya FEderal prezidenti (1979—1984);
• Monti Mario — Italiya Vazirlar maslahat uyushmasi raisi (2011—2012);
• Sedilo Ernesto — Meksika prezidenti (1994—2000);
• Tansu Chiller — Birinchi va hozircha yagona Turkiya bosh vaziri (1993—1996).
• Aleksey Navalniy — taniqli rossiylik oppozitsioner

Olimlar

• Akerlof, Jorj — amerikalik iqtisodchi,Iqtisodiyot sohasida Nobel mukofoti laureati (2001)
• Vikri, Uilyam — amerikalik iqtisodchi, Iqtisodiyot sohasida Nobel mukofoti laureati (1996)
• Vishaus, Erik — amerikalik biolog, Fiziologiya va Tibbiyot sohasida Nobel mukofoti laureati (1995)
• Gell-Mann, Myurrey — amerikalik fizik, Fizika sohasida Nobel mukofoti laureati (1969)
• Gibbs, Jozayya Uillard — amerikalik matematik, fizik va fizikoximik
• Gilman, Alfred — amerikalik farmakolog va bioximik, Fiziologiya va Tibbiyot sohasida Nobel mukofoti laureati (1994)
• Daymond, Piter — amerikalik iqtisodchi, Iqtisodiyot sohasida Nobel mukofoti laureati (2010)
• Krugman, Pol — amerikalik iqtisodchi, laureat Iqtisodiyot sohasida Nobel mukofoti laureati (2008)
• Kushing, Xarvi — amerikalik neyrojarroh, amerika va jahon neyrojarrohligini asossoluvchisi
• Lederberg, Joshua — amerikalik genetik va bioximik,Fiziologiya va Tibbiyot sohasida Nobel mukofoti laureati (1958)
• Li, David Morris — amerikalik fizik,Fizika sohasida Nobel mukofoti laureati (1996)
• Lourens, Ernest Orlando — amerikalik fizik, Fizika sohasida Nobel mukofoti laureati (1939)
• Nevill, Robert Kammings — amerikalik filosof va teolog.
• Tompson, Jon Griggs — amerikalik matematik, Uch karra: Fildsov mukofoti (1970), Volf mukofoti (1992), Abelya mukofoti(2008) laureatidir.
• Felps, Edmund — amerikalik iqtisodchi,Iqtisodiyot sohasida Nobel mukofoti laureati (2006)
• Enders, Djon Franklin — amerikalik virusolog,Fiziologiya va Tibbiyot sohasida Nobel mukofoti laureati (1954)

Tadbirkorlar, madaniyat, sanʻat va sport arboblari

• Ayvz, Charlz — amerikalik bastakor
• Braun, Samuel Robbins — amerikalik missioner Xitoyda va Yaponiyada
• Bakli, Kristofer — amerikalik yozuvchi
• Jiamatti, Pol — amerikalik akter va komik, „Oltin globus“ mukofoti laureati (2008, 2010)
• Duxov, Devid — amerikalik akter, „Oltin globus“ mukofoti laureati (1997, 2007)
• Lyuis, Sinkler — amerikalik yozuvchi, birinchi bor AQShda Adabiyot sohasida Nobel mukofoti laureati (1930)
• Lyus, Genri — amerikalik jurnalist va nashriyotchi,Time jurnal asoschisi
• Makdormend, Frensis — amerikalik aktrisa, „Oskar“ mukofoti laureati (1996)
• Morze, Semyuel — amerikalik rassom
• Norton, Edvard — amerikalik akter, ssenarist, rejisser, „Oltin globus“ mukofoti laureati (1996)
• Nyuman, Pol — amerikalik akter, „Oskar“mukofoti laureati (1987) va „Oltin globus“ mukofoti laureati(1957, 1969, 2006)
• Podolof, Moris — birinchi prezident NBA (1946—1963)
• Strip, Meril — amerikalik aktrisa, „Oskar“ (1980, 1981, 2012) va „Oltin globus“ mukofotlari laureati(1980, 1982, 1983, 2003, 2004, 2007, 2010, 2012)
• Templton, Jon Marks — amerikalik tadbirkor va filantrop
• Foster, Jodi — amerikalik aktrisa, „Oskar“ mukofoti laureati (1989, 1992)
• Uiver, Sigurni — amerikalik aktrisa
• Shollander, Don — besh marotiba suzish boʻyicha Olimpiya chempioni
• Yang, Aaron — amerikalik zamonaviy rassom