Oʻlim: Versiyalar orasidagi farq
yangi |
(Farq yoʻq)
|
19-Mart 2013, 07:10 dagi koʻrinishi
Oʻlim (boshqa nomlari: vafot, qazo, ajal) tirik organizm faoliyatini tutib turuvchi barcha biologik funksiyalarning toʻxtatishidir. Oʻlimga olib keluvchi fenomenlar sirasiga keksayish, yirtqichlik, ochlik, kasallik, xudkushlik, qotillik, baxtsiz hodisa, jarohat kabilar kiradi.[1] Oʻlimdan keyin organizmlar chiriy boshlaydi.
Odam jamiyatlarida oʻlim tabiati ming yillar davomida muhim diniy va falsafiy mavzular markazida boʻlib kelgan. Bu mavzularga tirilish (ibrohimiy dinlarga oid), reinkarnatsiya (dharmik dinlarga oid), ong oʻchishi (ateizm bilan bogʻlanadi) kabi gʻoyalar kiradi.[2]
Odamlar va ayrim boshqa yuqori hayvonlarda oʻlimga javoban oʻlgan individga (marhumga) yaqin boshqa individlar motam tuygʻusi va hissiy azoblanish kechirishadi.[3] Oʻlgan kishi xotirasiga odamlar aza marosimini oʻtkazishadi. Oʻlgan odamning fizik qoldiqlari jasad yoki murda deyilib, marhum yoki unga yaqin shaxslarning urf-odatlariga koʻra dafn etilishi, kuydirilishi, mumiyolanishi yoki boshqa usullar bilan ajratilishi mumkin (bu amallar shuningdek sanitariya maqsadida qilinadi).
Odamlar orasida oʻlimga olib keluvchi eng tarqalgan sabablarga (kamayish tartibida) yurak ishemiyasi, insult va boshqa serebrovaskular kasalliklar, quyi nafas yoʻllari infeksiyasi kiradi.[4]
Manbalar
- ↑ Zimmerman, Leda „Must all organisms age and die?“. Massachusetts Institute of Technology School of Engineering (2010-yil 19-oktyabr). 2010-yil 1-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 5-fevral.
- ↑ Handbook to the Afterlife retrieved 12 April 2012
- ↑ „Melinda Smith, J. S. (2012, January). Coping with Grief and Loss“. Helpguide.org. Qaraldi: 2012-yil 9-dekabr.
- ↑ The top 10 causes of death updated June 2011, retrieved 16 October 2012