Mark Esper
Mark Tomas Esper (inglizcha: Mark Thomas Esper) — 2019-yil 23-iyuldan[1] 2020-yil 9-noyabrgacha Mudofaa vaziri lavozimida ishlagan amerikalik davlat arbobi hisoblanadi. AQSh armiyasi kotibi lavozimida 2017-2019-yillarda faoliyat olib borgan.
Biografiyasi[tahrir | manbasini tahrirlash]
1964-yil 26-aprelda Livanlik maronit Tomas Jozef Esper va Paulina Reygan oilasida tavallud topgan.
AQSH Harbiy Akademiyasini (1986) Menejment maktabini tugatgan. Jon F. Kennedi Garvard universitetida (1995) va Jorj Vashington universitetida (2005) ham tahsil olgan. Koʻrfaz urushi ishtirokchisidir. 101-havo desant diviziyasida ofitser boʻlib xizmat koʻrsatgan. Nemis va rus tillarida mukammal soʻzlasha oladi.
Professional martabasi[tahrir | manbasini tahrirlash]
1996-yildan 1998-yilgacha Esper Heritage Foundation konservativ tahlil markazida shtab boshligʻi boʻlib ishladi. Keyin esa u Senatning tashqi aloqalar va AQSh Senatining ichki xavfsizlik va hukumat ishlari boʻyicha qoʻmitasi, shuningdek, senator Chak Xeygelning yordamchisi boʻlib ham faoliyat yuritgan. 2002-yilda u Mudofaa vazirining muzokaralar rejalari boʻyicha yordamchisining oʻrinbosari boʻlgan.U yadroviy qurollarni tarqatmaslik hamda qurol nazorati va xalqaro xavfsizlik masalalari uchun mas’ul hisoblanardi. 2004-yilda Esper Senatga qaytib kelib, koʻpchilik yetakchisi Bill Fristning milliy xavfsizlik boʻyicha maslahatchisi lavozimida ishlagan. 2007-yilning sentyabridan 2008-yilning fevraligacha u Fred Tompsonning prezidentlik saylovi kampaniyasida ishladi.
2008-yildan 2010-yilgacha Esper AQSh Savdo-sanoat palatasining Yevropa va Yevroosiyo boʻyicha Vitse-prezidenti lavozimida faoliyat olib bordi. 2010-yil iyul oyida Raytheon harbiy-sanoat kompaniyasida hukumat ishlari boʻyicha Vitse-prezident boʻlib saylandi.
2017-yil 19-iyulda AQSh Prezidenti Donald Tramp Esperni armiya kotibi lavozimiga nomzod qilib koʻrsatdi va u ushbu lavozimga Tramp taklif qilgan uchinchi nomzod hisoblanardi. Viola Vinset va Mark Green oʻz nomzodliklarini qaytarib olishdi[2]. 15-noyabr kuni Senat uni 89 qarshi 6 ovoz bilan tasdiqladi. 20-noyabrda Esper rasman oʻz lavozimida ish boshladi[3].
AQSh mudofaa vaziri sifatida[tahrir | manbasini tahrirlash]
Patrik Shanaxan isteʼfoga chiqqanidan keyin u bir muddat AQSh mudofaa vaziri lavozimini egallagan.
2019-yilning 15-iyulida Prezident Tramp Mark Esperni yangi Mudofaa vaziri lavozimiga tasdiqlash uchun Senatga rasman nomzod qilib koʻrsatgan hamda harbiy-dengiz kuchlari kotibi Richard Spenserni mudofaa vaziri vazifasini bajaruvchi etib tayinlagan[4].
2019-yil 23-iyulda Mark Esper AQSh Senati tomonidan 8 qarshi 90 ovoz bilan rasman tasdiqlandi[5].
2020-yil 31-mart kuni u CBS telekanaliga bergan intervyusida Teodor Ruzvelt aviatashuvchi kemalari ekipajlarida va Ronaldda COVID-19 yuqtirgani taʼkidlab oʻtdi. Reygan, hozirgi vaziyat Qoʻshma Shtatlar xavfsizligiga tahdid solmasligini, bemor harbiy xizmatchilarga barcha zarur yordam koʻrsatilishinishiga vaʼda berdi. Bundan tashqari, u Qoʻshma Shtatlarning tashqi dushmanlari koronavirus pandemiyasidan hech qanday foyda koʻra olmaydi, negaki ular uchun bu amerikaliklardan kam muammo emas, degan fikrni ilgari surdi[6].
2020-yil 3-iyun kuni Pentagondagi brifingda u matbuotga afro-amerikalik Jorj Floydning oʻlimidan soʻng sodir boʻlgan irqchilikka qarshi norozilik namoyishlari munosabati bilan xavfsizlikni taʼminlash uchun muntazam armiya boʻlinmalarini yuborish rejalarini qoʻllab-quvvatlamasligini maʼlum qildi. Bu bayonot avvalroq jamoat tartibini tiklash uchun qoʻshinlardan foydalanish imkoniyatini eʼlon qilgan Prezident Trampdan ochiq masofa sifatida qabul qilingan[7].
2020-yil 9-noyabrda Prezident Tramp kutilmaganda Esperning ishdan boʻshatilishi va Kristofer Millerning Mudofaa vaziri vazifasini bajaruvchi etib tayinlanganini eʼlon qildi[8].
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ Noviy glava Pentagona Mark Esper gotoviy viigrat yadernuyu voynu
- ↑ Gibbons-Neff, Thomas. „Trump to nominate Raytheon lobbyist for next Army secretary“ (en). Washington Post (2017-yil 19-iyul). Qaraldi: 2018-yil 9-may.
- ↑ „Dr. Mark T. Esper > U.S. DEPARTMENT OF DEFENSE > Biography View“ (en). www.defense.gov. Qaraldi: 2018-yil 9-may.
- ↑ Caroline Houck. „Mark Esper, President Trump’s pick for defense secretary, explained“ (en). Vox (2019-yil 16-iyul). Qaraldi: 2018-yil 9-may.
- ↑ „Марк Эспер официально стал новым министром обороны США“ (ru) (23-iyul). Qaraldi: 2019-yil 23-iyul.
- ↑ „Secretary of Defense Mark Esper on the U.S. military's fight against coronavirus“ (en). CBS News (2020-yil 31-mart). Qaraldi: 2020-yil 9-iyun.
- ↑ Zachary Cohen, Kaitlan Collins, Kevin Liptak, Vivian Salama and Jim Acosta. „Pentagon chief on shaky ground with White House after breaking with Trump over protest response“ (en). CNN (2020-yil 4-iyun). Qaraldi: 2020-yil 9-iyun.
- ↑ Thomas Barrabi. „Who is Christopher C. Miller, the new acting US secretary of Defense?“ (en). Fox News (2020-yil 9-noyabr). Qaraldi: 2020-yil 10-noyabr.