Mark Avreliyning otdagi haykali

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Mark Avreliy haykali — Rimda Kapitolin muzeylarining konservatorlar saroyida joylashgan bronza qadimgi Rim haykali. U 176-yilda tashkil etilgan.

Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]

XII asrda haykal Lateran maydoniga koʻchirildi. XV asrda Vatikan kutubxonachisi Bartolomeo Platina haykalni Mark Avreliy davri tangalaridagi tasvirlar bilan taqqoslab, chavandozning kimligini tan oldi. 1538-yilda yodgorlik Rim papasi Pol III ning buyrugʻi bilan Kapitoliyda oʻrnatildi. Mikelanjelo maydonni, shuningdek, haykal uchun marmar plintusni loyihalashtirgan. Unda shunday deyilgan: ex humiliore loco in area capitoliam.

Dastlab Mark Avreliyning zarhal otliq haykali Rim forumiga qaragan Kapitolin tepaligidagi Kampidoglio tepasida oʻrnatilgan. Bu antik davrdan saqlanib qolgan yagona otliq haykaldir, chunki oʻrta asrlarda u nasroniy imperatori Buyuk Konstantin I tasvirlangan deb ishonishgan, havoriylar cherkovi uni „Havoriylarga teng avliyo“ deb nomlagan.

Kapitolin maydonidagi Mark Avreliy haykali nusxasi

1981-yilda haykalni qayta tiklash boshlandi. Haykalni restavratsiya qilish Rimdagi Konservatsiya va restavratsiya instituti mutaxassislari guruhi tomonidan amalga oshirildi. 1990-yil 11-aprelda tantanali ravishda odamlarning katta yigʻilishi bilan haykal Campidolio (Kapitoliy maydoni) ga qaytarildi[1].

Haykal hayotdagidan ikki baravar katta. Mark Avreliy askar plashida tasvirlangan (lotincha: paludamentum) tunika ustida. Otning koʻtarilgan tuyogʻi ostida bogʻlangan vahshiyning haykali bor edi.

2005-yilda Konservatorlar saroyini rekonstruksiya qilish tugallandi. Xonalardan biri Mark Avreliyning Exedrasi deb nomlandi, u yerda ilgari Yangi Saroyda saqlangan haykal koʻchirildi[2].

1997-yil 21-aprelda haykalning aniq bronza nusxasi[3] Mikelanjelo tomonidan poydevorga oʻrnatilgan.

Madaniyatda[tahrir | manbasini tahrirlash]

Mark Avreliyning otliq haykali tasvirlangan 50 yevro sentlik tanga

Haykalning nusxasi 1908-yildan beri AQShdagi Braun universiteti kampusida joylashgan[1].

Roberto Mauri va Luc Likes tomonidan ishlab chiqilgan italiyalik 50 yevro sentlik tangada Mark Avreliyning otliq haykali va Piazza di Capitoline motifi tasvirlangan[4].

Yana qarang[tahrir | manbasini tahrirlash]

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. ↑ 1,0 1,1 Sommella, Presicce 1997.
  2. ↑ „Palazzo dei Conservatori Museum“ (en). Musei Capitolini.
  3. ↑ Maria Elisa Tittoni Monti, Alessandro Nicosia. La storia racconta IL NATALE DI ROMA. Gangemi, 2009 — 79 bet. ISBN 978-8849216653. 
  4. ↑ „National sides (Italy)“ (en). Coins. European Central Bank.

Adabiyotlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Siebler M.. Römische Kunst. Köln: Taschen GmbH, 2005 — 72 bet. ISBN 978-3-8228-5451-8. 
  • Anna Mura Sommella e Claudio Parisi Presicce, eds.. Marco Aurelio e la sua copia. Roma: Silvana Editoriale, 1997. ISBN 978-8882150297. 

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Mark_Avreliyning_otdagi_haykali&oldid=3551627" dan olindi