Mariel Zagunis

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Mariel Zagunis
Shaxsiy maʼlumotlari
Jinsi (ayol)
Tavallud sanasi 3-mart 1985-yil
AQSh
Faoliyat yillari 2000-
Boʻyi 173 sm
Vazni 73 kg
Sport
Qaysi sport qilichbozlik
Klubi Oregon Fencing Alliance

Mariel Leigh Zagunis (1985-yil 3-martda tugʻilgan) – amerikalik qilichboz. U shaxsiy qilichbozlik boʻyicha ikki karra Olimpiya chempioni (2004-2008)[1] va Olimpiya qilichbozlik boʻyicha oltin medalni qoʻlga kiritgan birinchi amerikalik. U 2012-yilgi Yozgi Olimpiya oʻyinlari Paradida AQSh bayroqdori boʻlgan. U ikkita Olimpiya bronza medaliga ega (2008 va 2016-yillarda) va besh karra Olimpiada ishtirokchisi hisoblanadi (2004, 2008, 2012, 2016 va 2020)[2].

Biografiyasi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Zagunisning ota-onasi Robert va Keti (niyasi Menges) Zagunis mos ravishda Oregon shtat universiteti va Konnektikut kollejida kollegial eshkak eshishchilardan edi. Ikkalasi ham 1976-yilda Monrealda boʻlib oʻtgan yozgi Olimpiada oʻyinlarida AQShning eshkak eshish jamoasi bilan raqobatlashgan[3]. Uning akasi Marten va ukasi Merrik ham qilichbozlik bilan shugʻullangan. U Oregonda oʻsgan va bolalar bogʻchasidan 12-sinfgacha vodiy katoliklarida va Notr-Dam universitetida antropologiya boʻyicha tahsil olgan[4].

Zagunis ota tomonidan kelib chiqishi litvalik[5] boʻlgan va katolik dinida tarbiyalangan[6].

Ilk karyerasi[tahrir | manbasini tahrirlash]

  Zagunis Jr. Jahon kubogi chempioni unvoniga ega boʻlgan birinchi amerikalik qilichboz boʻlgan (2002) va Zagunis ketma-ket uch yil (2002, 2003, 2004) ushbu unvonga ega amerikalik qilichboz sifatida saqlab qolgan. U Xalqaro Escrime federatsiyasi (FIE) jahon chempionati oltin medalini qoʻlga kiritgan eng yosh qilichboz va bir mavsumda uchta FIE medalini qoʻlga kiritgan eng yosh qilichboz hisoblangan. Zagunis ketma-ket uch yil davomida FIE medalini qoʻlga kiritgan. U sport tarixida bir mavsumda ikkitadan ortiq Jahon chempioni unvoniga ega boʻlgan birinchi qilichboz hisoblanadi (2001-yil Kadet, Jr. va Jr. Team unvonlari). U 2004-yilda Notr-Dam universitetiga atletika stipendiyasi bilan oʻqishga kirgan.

2005-yil oktyabr oyida Zagunis Germaniyaning Leyptsig shahrida boʻlib oʻtgan jahon chempionatida ayollar jamoaviy bahsida yettinchi jahon chempioni unvonini qoʻlga kiritgan. Bir yil oʻtgach, 2006 yilgi qilichbozlik boʻyicha jahon chempionatida final oʻyinida Rebekka Uordga yutqazgani uchun kumush medalni oladi. U FIE tomonidan jahon chempionatida jami ochkolar toʻplagan holda tarixda ikkinchi amerikalik qilichbozdir.

2009-yilda Zagunis Turkiyaning Antaliya shahrida boʻlib oʻtgan jahon chempionatida finalda ukrainalik Olga Xarlanni 15:6 hisobida magʻlub etib, jahon chempioni boʻlgan. U bir yil oʻtib yana Jahon chempioni boʻldi va finalda ukrainalik Olga Xomrovani 15:11 hisobida magʻlub etib, yana yakkalik chempionlik unvonini qoʻlga kiritgan[7].

2004-yil Afina Olimpiadasi[tahrir | manbasini tahrirlash]

2004-yilgi yozgi Olimpiada oʻyinlarida ilk marta „Ayollar Saber“ musobaqasi oʻtkaziladi va bunda Zagunis turnirda toʻsiq boʻyicha toʻgʻridan-toʻgʻri saralash huquqiga ega boʻlmagan. Biroq, Nigeriya oʻzining saralash bosqichidagi qilichbozni turnirga joʻnatmaslikka qaror qiladi va dunyodagi eng yuqori natijaga erishgan qilichboz sifatida Zagunis 2004-yilgi Yozgi Olimpiya oʻyinlarida Qoʻshma Shtatlar vakili sifatida tanlanadi[8].

U birinchi bosqichda taklif qilingan sakkizta baytdan birini oladi va turnirning 1/8 finalida yaponiyalik qilichboz Madoka Hisagaeni 15-13 hisobida magʻlub qiladi. Chorak finalda esa ozarbayjonlik Elena Jemayevani 15-11 hisobida magʻlub qiladi. Yarim finalda Zagunis ruminiyalik Katalina Gheorghițoaiyani 15:10 hisobida magʻlub etib, kumush medalni qoʻlga kiritadi[9].

Zagunis finalda xitoylik qilichboz Xue Tan bilan toʻqnash keldi va uni 15-9 hisobida magʻlub etadi va 100 yil ichida qilichbozlik boʻyicha Olimpiya oltin medalini qoʻlga kiritgan birinchi amerikalik boʻladi[9][10]. 1904-yilgi Yozgi Olimpiya oʻyinlarida u yakkalik bahslarida va jamoaviy bahslarda oltin medal sohibi boʻlgan, u yerda Kuba/AQSh birlashgan jamoasini tashkil qilish uchun ikki kubalik qilichboz bilan birlashgan.

Amerikalik Sada Jeykobson ayollar oʻrtasidagi bahsda dunyoda 1-oʻrinni egallagan birinchi amerikalik ayol boʻlganligi sababli (2003-yilda) u favorit hisoblangan. Zagunisning gʻalabasi qilichbozlik dunyosi elitasini hayratda qoldirdi. (Jeykobson 2004 yilgi Olimpiadada bronza medalini qoʻlga kiritgan).

2008 yil Pekin Olimpiadasi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Yakka bahs[tahrir | manbasini tahrirlash]

Zagunis 2008-yilgi Yozgi Olimpiya oʻyinlariga oltinchi oʻrinda kiradi[8]. U birinchi davrada 32 qilichboz qolganda turnirga kirishadi. U Sandra Sassinega qarshi 32-raunddagi tanaffusda 8:7 hisobida ortda qoladi, ammo oxirgi oʻnta urinishda sakkizta gol urib, 15:10 hisobida gʻalaba qozondi. Keyin u 1/8 finalda Bogna Yozviakni 15-13 hisobida magʻlub etadi.

U chorak finalda Bao Yingingni 15 : 9 hisobida magʻlub etadi. Keyin Zagunis yarim finalda Oregondagi qilichbozlik alyansidagi mashgʻulot sherigi Rebekka Uord bilan toʻqnash keladi va uni 15-11 hisobida magʻlub etadi.

Oltin medal uchun bahsda Zagunis turnirning boshqa yetakchisi Sada Jeykobson bilan toʻqnash keladi va 15-8 hisobida gʻalaba qozonadi. Bronza medali uchun bahsda Uordning gʻalabasi bilan amerikalik qilichbozlar tarixda birinchi marta individual bahslarda uchta medalni ham qoʻlga kiritishadi.

Jamoaviy bahs[tahrir | manbasini tahrirlash]

Ayollar oʻrtasidagi jamoaviy bahsda AQSh gʻalaba qozonadi[11][12]. Chorak finalda Janubiy Afrika jamoasini 45-8 hisobida magʻlub etish uchun Jeykobson va Uord bilan birlashadi.

Yarim finalda ular Ukraina jamoasiga qarshi turnirda terma jamoasi AQSh terma jamoasini 45-39 hisobida magʻlub etib, oltin medaldan mahrum boʻldi va bronza medali uchun Fransiyaga qarshi bahsga joylashtirdi. AQSh terma jamoasi bronza medali uchun Fransiya terma jamoasini 45:38 hisobida magʻlub etib, yarim finaldagi magʻlubiyatdan qaytadi.

2012 yil London Olimpiadasi[tahrir | manbasini tahrirlash]

2012-yil 25-iyulda Zagunis AQSh terma jamoasining Yozgi Olimpiya oʻyinlari paradida milliy bayroq koʻtaruvchisi etib saylandi[13]..

Zagunis bu oʻyinlarda medal qoʻlga kirita olmaydi. Janubiy koreyalik Kim Jiyeonga 15-13 hisobida yutqazadi bronza medali uchun kechgan bahsda ukrainalik Olga Xarlanga 15:10 hisobida imkoniyatni boy beradi.

2020-yilgi Tokio Olimpiadasi (2021-yil)[tahrir | manbasini tahrirlash]

U 2021-yilda Tokioda boʻlib Olimpiadada qilichbozlik boʻyicha Qoʻshma Shtatlar nomidan qatnashgan uch nafar qilichboz ayoldan biri edi. Zagunis 2021-yilgi Yozgi Olimpiada oʻyinlariga oʻninchi boʻlib kiradi[14]. U 32-raundda kanadalik Gabriella Peyjga qarshi oʻyinda 7:0 hisobida oldinga chiqib, soʻnggi beshta zarbani amalga oshiradi. 15-3 hisobida gʻalaba qozondi. Keyin u 1/8 finalda koreyalik Ji-Yon Kimni (7-oʻrin) 15:12 hisobida magʻlub etdi. Chorak final uchrashuvida u Rossiya Olimpiya qoʻmitasining ikki karra chempioni Sofya Velikayaga (1-oʻrin) 15:8 hisobida magʻlub boʻldi, chunki rossiyalik 7 ochko toʻplagan holda yarim finalga yoʻl oldi[15].

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. ↑ „Olympics Statistics: Mariel Zagunis“. Databaseolympics.com. 2012-yil 2-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 10-iyun.
  2. ↑ „Mariel Zagunis“. 2014-yil 14-dekabrda asl nusxadan arxivlangan.
  3. ↑ „Mariel Zagunis; Notre Dame Fighting Irish; Official Athletics Website“. Notre Dame Fighting Irish Official Athletics Website. 2020-yil 4-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 3-fevral.
  4. ↑ Le Chevallier. „VCS Campus Cheers on Olympic Bound Mariel Zagunis '03“. SSMO Foundation. 2012-yil 28-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 30-iyul.
  5. ↑ Prater. „Oregon fencer wins gold after late invitation to Games“. Gannett News Service (2004-yil 17-avgust). 2012-yil 10-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 27-yanvar.
  6. ↑ Laugesen. „Gold Medal Faith“. National Catholic Register (2004-yil 4-sentyabr). Qaraldi: 2016-yil 10-avgust.
  7. ↑ „Mariel Zagunis wins second world championships“. Portlandtribune.com (2010-yil 6-noyabr). Qaraldi: 2012-yil 27-yanvar.
  8. ↑ 8,0 8,1 Whiteside, Kelly. „Zagunis wins gold, leads U.S. sweep in fencing event“. Usatoday.Com (2008-yil 9-avgust). Qaraldi: 2012-yil 27-yanvar.
  9. ↑ 9,0 9,1 „Olympics, Fencing – Fencing Results – Yahoo! Sports“. Sports.yahoo.com. Qaraldi: 2012-yil 27-yanvar.
  10. ↑ „Mariel Zagunis | Athletes | USA Fencing“. Fencing.teamusa.org. 2008-yil 17-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 6-avgust.
  11. ↑ „Removed: news agency feed article“. the Guardian (2015-yil 9-dekabr). 2008-yil 14-avgustda asl nusxadan arxivlangan.
  12. ↑ „Topic Galleries“. Courant.com. 2008-yil 12-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 27-yanvar.
  13. ↑ „Fencer Mariel Zagunis earns honor of carrying U.S. flag“. USA Today (2012-yil 25-iyul). Qaraldi: 2012-yil 25-iyul.
  14. ↑ „Tokyo 2020 Fencing Women's Sabre Individual Results“. olympics.com.
  15. ↑ „Beaverton’s Mariel Zagunis loses in women’s saber quarterfinals at Tokyo Olympics, ponders what’s next“. oregonlive.com. The Oregonian. 
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Mariel_Zagunis&oldid=4093655" dan olindi