Malika Juliana xalqaro aeroporti

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Malika Juliana
xalqaro aeroporti
IATA kodi: SXM – ICAO kodi: TNCM
Qisqacha bayon
Aeroport turi Fuqarolik
Egasi Princess Juliana Int'l Airport Holding Company N.V.
Joylashuvi Sint Marten (Sen-Martin)
Havo yoʻli tuguni Winair
Dengiz sathidan balandligi 14 ft / 4 m
Koordinatalari 18°02′27″N 063°06′34″W / 18.04083°N 63.10944°W / 18.04083; -63.10944 G OKoordinatalari: 18°02′27″N 063°06′34″W / 18.04083°N 63.10944°W / 18.04083; -63.10944 G O
Vebsayti sxmairport.com
Xarita
Sen-Marten uchun hali joylashuv xaritasi mavjud emas.
Location in Sint Maarten
Uchish/qoʻnish yoʻlaklari
Uzunligi Yuzasi
m ft
10/28 2,300 7,546 Asfalt-beton
Manba: airnav.com[1]

Malika Juliana xalqaro aeroporti – Karib dengizidagi Sen-Martin orolidagi asosiy aeroportdir. Aeroport orolning Gollandiya tomonida, Sint-Maarten mamlakatida, Simpson koʻrfazi lagunasi qirgʻogʻiga yaqin joyda joylashgan. 2015-yilda aeroport 1,829,543 yoʻlovchiga xizmat koʻrsatgan va 60 000 ga yaqin samolyotlar harakati amalga oshirilgan[2]. Aeroport Winair uchun markaz boʻlib xizmat qiladi va Anguilla, Saba, Saint-Bartelemi va Sint Eustatius kabi kichikroq Leeward orollari uchun asosiy darvoza hisoblanadi. U Niderlandiya qirolichasi Juliana sharafiga nomlangan, u aeroport ochilgandan bir yil oʻtib, 1944-yilda voris boʻlganida u yerga qoʻngan. Aeroportda juda past balandlikda uchish-qoʻnish yoʻlagi bor, chunki uning uchish-qoʻnish yoʻlagining bir uchi qirgʻoqqa va Maho plyajiga juda yaqin joylashgan. Malika Juliana Xalqaro Aeroporti orolning asosiy aviatsiya darvozasi boʻlsa-da, Fransiya tomonida Fransiyaning Saint-Martinda Grand Case-Espérance aeroporti deb nomlangan kichikroq jamoat foydalanish aeroporti ham mavjud.

Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Aeroport 1942-yilda Ikkinchi jahon urushi paytida AQShning harbiy havo maydoni sifatida boshlangan. Keyingi yili birinchi tijoriy reys 1943-yil 3-dekabrda qoʻndi. Boʻlajak qirolicha Juliana 1944-yilda aeroportdan foydalangan holda orolga tashrif buyurgan. Oxir-oqibat, aeroport uning nomini oldi. 1964-yilda aeroport qayta qurildi va yangi terminal binosi va boshqaruv minorasi bilan boshqa joyga koʻchirildi. Ob’ektlar 1985 va 2001-yillarda yangilandi.

Yaqin kelajakda kutilayotgan yoʻlovchilar oqimining oʻsishi tufayli Malika Juliana Xalqaro Aeroporti 1997-yilda foydalanishga topshirilgan uch bosqichli bosh reja asosida jiddiy modernizatsiya qilinishi kutilmoqda[3].

„Irma“ toʻfoni ortidan uchish-qoʻnish yoʻlagining koʻrinishi

2017-yilning 6-sentabrida "Irma" toʻfoni orolga 5-kategoriyadagi dovul sifatida urilganida aeroport jiddiy zarar koʻrdi. Gollandiya harbiy vertolyotidan olingan videoda terminalning tomi uchib ketgani, reaktiv yoʻllar shikastlangani va katta miqdordagi qum (Simpson koʻrfazi plyajidan toʻsiqlar orqali uchib ketgan) va uchish-qoʻnish yoʻlagida suv bosganini koʻrish mumkin[4]. 2017-yil 10-oktabrda aeroport taʼmirlash ishlari boshlangan vaqtda vaqtinchalik imkoniyatlardan foydalangan holda qayta ochildi[5]. Asosiy terminalni rekonstruksiya qilishda pavilyonlardan foydalanilgan. Noyabr oyigacha aeroportning joʻnash va qoʻnish operatsiyalarini asosiy terminal binosining birinchi qavatiga koʻchirishga umid qilingan edi. 2018-yil dekabr oyida terminal binosining birinchi qavatida vaqtinchalik kelish va joʻnatish moslamalari ochildi. Terminalning butun yuqori qavati va toʻrtta reaktiv koʻprigi vaqtinchalik ishlamaydi.

Imkoniyatlari[tahrir | manbasini tahrirlash]

10-uchish-qoʻnish yoʻlagi va Maho sohili oʻrtasidagi ogohlantirish belgisi
Maho sohilidagi tomoshabinlar
Terminalning ichki qismi

Uchish-qoʻnish yoʻlagi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Aeroportda 10/28 raqamli yagona uchish-qoʻnish yoʻlagi mavjud boʻlib, uning oʻlchami 7546 fut x 148 fut (2300 m x 45 m)ni tashkil qiladi. U 2008-yil oxirida 09/27 nomidan qayta raqamlangan[1].

GPS tomonidan boshqariladigan uchuvchilar VFR ostida ishlaydiganlarga qaraganda ishga samaraliroq yondashadilar[6]. Mahalliy aeroport qoidalari samolyotlarning 500 feet (150 m)dan pastroq parvoz qilishni taqiqlaydi[7].

Umumiy aviatsiya[tahrir | manbasini tahrirlash]

Xususiy samolyotlarning xalqaro va mahalliy trafigining ortib borayotganini taʼminlash uchun Malika Juliana Xalqaro Aeroporti statsionar operator binosiga ega boʻlib, u maxsus urf-odatlarga ega boʻlgan ofis xonalari va shaxsiy zallarni taklif etadi[8].

Minora[tahrir | manbasini tahrirlash]

Yangi boshqaruv minorasi rasmiy ochilganidan beri Malika Juliana Xalqaro Aeroporti havo dispetcherlari ixtiyorida 50 nautical mile (93 km) va 250 nautical mile (460 km) masofaga ega ikkita radar tizimi mavjud. Malika Juliana Xalqaro Aeroporti nazoratchilari aeroport atrofida Juliana TCA deb nomlanuvchi 4000 kvadrat NM havo boʻshligʻini boshqaradi. Malika Juliana Xalqaro Aeroportida yondashish, minora va yerni boshqarishni taʼminlashdan tashqari, ushbu nazoratchilar Clayton J. Lloyd xalqaro aeroporti (Anguilla), L’Espérance aeroporti (Fransuz Sent-Martin), Gustaf III aeroporti (Sent-Barts), FD Ruzvelt aeroportlari (Sent Eustatius) va Xuancho E. Yrausquin aeroporti (Saba) uchun qoʻnish hamda yaqinlashish nazoratini ham taʼminlaydi. .

Navigatsiya[tahrir | manbasini tahrirlash]

Malika Juliana Xalqaro Aeroporti VOR/DME va NDB bilan jihozlangan. Aeroportning rasmiy ish vaqti 07:00 dan 21:00 gacha<ref„PJIA“. pjiae.com. 4-mart 2012-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 22-noyabr 2021-yil. </ref>.

Aviakompaniyalar va yoʻnalishlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Quyidagi aviakompaniyalar quyidagi yoʻnalishlarga kunlik yoki haftalik xizmat koʻrsatadi.

Aviakompaniya Manzillar
Air Canada Mavsumiy: Toronto–Pearson
Air Caraïbes Mavsumiy: Pointe-à-Pitre
Air Century Santo Domingo–La Isabela
Air France Paris–Charles de Gaulle
Air Sunshine Anguilla, Dominica–Douglas-Charles, Nevis, St. Thomas, San Juan, Tortola, Virgin Gorda
Air Transat Mavsumiy: Montréal–Trudeau, Toronto–Pearson
American Airlines Charlotte, Miami, Philadelphia
Mavsumiy: Dallas/Fort Worth, New York–JFK
Arajet Santo Domingo–Las Américas
Caribbean Airlines Barbados, Kingston–Norman Manley, Port of Spain
Coastal Air Anguilla, Dominica–Canefield, Nevis, St. Croix, St. Eustatius
Condor Mavsumiy tartib: Frankfurt
Copa Airlines Panama City–Tocumen
Delta Air Lines Atlanta, New York–JFK
Fly All Ways Mavsumiy tartib: Paramaribo
Frontier Airlines Mavsumiy: Orlando
InterCaribbean Airways Tortola
Jetair Caribbean Curaçao
JetBlue Fort Lauderdale, New York–JFK
Mavsumiy: Boston
KLM Amsterdam
Silver Airways San Juan
Sky High Aviation Services Santo Domingo–Las Américas
Spirit Airlines Fort Lauderdale
St Barth Commuter St. Barthélemy
Sunwing Airlines Montreal–Trudeau, Toronto–Pearson
Trans Anguilla Airways Anguilla
United Airlines Newark
Mavsumiy: Chicago–OʻHare, Washington–Dulles
West Indies Helicopters St. Barthélemy, St. Martin
WestJet Toronto–Pearson
Winair Antigua, Aruba1, Bonaire2, Curaçao, Dominica–Canefield, Dominica–Douglas-Charles, Nevis, Pointe-à-Pitre, Port-au-Prince, Saba, St. Barthélemy, St. Eustatius, St. Kitts, San Juan, Santo Domingo–Las Américas, Tortola

Yuk tashish[tahrir | manbasini tahrirlash]

Aviakompaniya Manzillar
Air Cargo Carriers San Juan
Ameriflight San Juan
Amerijet International Miami, Santiago de los Caballeros, Santo Domingo
DHL Aviation Antigua
FedEx Feeder San Juan

Statistika[tahrir | manbasini tahrirlash]

Air France Airbus A340-300 samolyoti Maho plyaji ustidan uchib oʻtmoqda
Air Caraïbes Airbus A330-300 samolyoti pastga tushishdan biroz oldin Maho plyaji ustida parvoz qilmoqda

Baxtsiz hodisalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • 1972-yil 21-dekabrda Air France nomidan Air Guadeloupe tomonidan boshqariladigan De Havilland Canada Twin Otter samolyoti tunda Guadeloupedan ketayotgan Sint-Maarten yaqinida okeanga qulab tushdi; bortdagi barcha 11 yoʻlovchi va ikkala uchuvchi ham halok boʻldi.
  • 2014-yil 30-oktabr kuni Skyway Enterprises Flight 7101 reysi, FedEx nomidan Shorts SD-360 reysi, Sint-Maartendan (Gollandiya Karib dengizi) San-Xuanga (Puerto-Riko) SKZ-7101 reysini amalga oshirayotgan N380MQ roʻyxatida 2 ekipaj bor edi. Maartenning uchish-qoʻnish yoʻlagida samolyot boshqaruvni yoʻqotadi. Ikkala uchuvchi ham halok boʻladi.

Ommaviy madaniyatda eslanishi[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Malika Juliana xalqaro aeroporti Microsoft Flight Simulator X ning bepul demo versiyasida taqdim etilgan aeroportdir. Dasturning toʻliq versiyasida bu „Karib dengiziga qoʻnish“ deb nomlangan missiyaning manzili boʻlib, u yerda siz Bombardier CRJ-700 samolyotini 10-qoʻnish yoʻlagiga yoʻnaltirasiz.
  • History Channel dasturiga koʻra, Malika Juliana Aeroportini dunyodagi eng xavfli aeroportlar roʻyxatida 4-oʻrinni egallaydi[9].

Yana qarang[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Sent-Martin aeroportlari roʻyxati
  • Karib dengizidagi eng band aeroportlar roʻyxati
  • Skiathos oroli milliy aeroporti
  • Sunset bar va panjara

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. ↑ 1,0 1,1 „AirNav: TNCM - Princess Juliana International Airport“. www.airnav.com. Qaraldi: 22-noyabr 2021-yil.
  2. ↑ sxmairport.com: Annual Report 2015, visited 2 March 2016
  3. ↑ „PJIA masterplan“. pjiae.com. 2012-yil 20-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 22-noyabr 2021-yil.
  4. ↑ „World famous St Maarten airport destroyed by Hurricane Irma“ (inglizcha). Stuff (6-sentabr 2017-yil). Qaraldi: 22-noyabr 2021-yil.
  5. ↑ „Rebuilding of SXM Airport Terminal Building Will Commence Soon“. smxairport.com. Princess Juliana International Airport Operating Company (5-oktabr 2017-yil). Qaraldi: 15-oktabr 2017-yil.
  6. ↑ KLM Cockpit Tales: Part 3 - Big plane, short runway.
  7. ↑ „AirNav: TNCM - Princess Juliana International Airport“. www.airnav.com. Qaraldi: 17-sentabr 2018-yil.
  8. ↑ „PJIA“. pjiae.com. 4-mart 2012-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 22-noyabr 2021-yil. „PJIA“ (Wayback Machine saytida 4-mart 2012-yil sanasida arxivlangan) (PDF). pjiae.com. Retrieved 22 November 2021.
  9. ↑ Most Extreme Airports; The History Channel; 26 August 2010 
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Malika_Juliana_xalqaro_aeroporti&oldid=3889694" dan olindi