Malayziya transporti

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Malayziya transporti—Malayziya davlatida mavjud boʻlgan transport tarmogʻi.Malayziyada transport Britaniya mustamlakachiligi davrida rivojlana boshladi Hozirgi kunga kelib,mamlakatning transport tarmogʻi xilma-xil va rivojlangan. Malayziyaning yoʻl tarmogʻi keng boʻlib,2016-yil ma'lumotiga ko'ra 290 099,38 km. Mamlakatning asosiy magistral yo'li 800 km dan ortiq bo'lib, Singapurdan Tailand chegarasiga yetib boradi. [Malayziya yarim oroli] keng yoʻl tarmogʻiga ega, [Sharqiy Malayziyada] esa yoʻl tizimi unchalik yaxshi rivojlanmagan. Malayziya yarim orolidagi asosiy [transport] [turlariga] [avtobuslar] , [poyezdlar] , [avtomobillar] , [mototsikllar] kiradi va ma'lum darajada, [samolyotlar], sayohatlar uchun moslashtirilgan transport turlari mavjud. Malayziyada oltita xalqaro aeroport mavjud. Malayziyaning rasmiy aviakompaniyasi Malayziya Havo yoʻllari ya'ni [Malaysia Airlines] boʻlib, boshqa davlatlar bilan bir qatorda xalqaro va ichki havo xizmatlarini koʻrsatadi. Katta shaharlarning aksariyati havo yoʻllari orqali bogʻlangan. Temir yoʻl tizimi davlat tasarrufida boʻlib, umumiy uzunligi 1849 km. Shaharlar ichida mashhur shaharlararo [temir yoʻl] va [tez tranzit](metro), bu boshqa tizimlardagi transport yukini kamaytiradi.Bundan tashqari xavfsiz, qulay va ishonchli hisoblanadi.

Yer[tahrir | manbasini tahrirlash]

Malayziyaning yoʻl tarmogʻi 290 099,38 kilometrni (180 259 milya) egallaydi, shundan 288 083,33 kilometri (179 006,68 milya) asfaltlangan/asfaltlanmagan yoʻllar va 2016,05 kilometri (1252,72 milya) tez yoʻllardir. [1] Mamlakatning eng uzun avtomagistrali, [Shimoliy-Janubiy ekspress yoʻli] Tailand chegarasi va Singapur oʻrtasida 800 kilometrdan (500 milya) oshadi. Ikkinchi eng uzun avtomobil yoʻli Kuala-Lumpurdan Terengganu shtatining poytaxti Kuala Terengganugacha bo'lgan deyarli 500 km uzunlikdagi Sharqiy-Sohil avtomagistrali(LPT-E8)dir.[Sabah] va [Saravakdagi] [yo'l] [tizimlari] [Malayziya] [yarim] [oroliga] qaraganda kamroq rivojlangan va sifati past . [2] [Pan-Borneo avtomagistrali] qurilishi 2015-yilgi Malayziya byudjeti doirasida tasdiqlangan. [3]Magistral yoʻl loyihasi 1663 km (Saravakda 936 km, Sabahda 727 km) asosan mavjud magistral yoʻlni aks ettiradi va bundan tashqari,u hozirgi uch metr kenglikdagi bitta qatnov qismini qoʻsh qatnov qismiga kengaytirishni oʻz ichiga oladi. [4] [5] [Chap tomonda haydash] 1903-yilda [Britaniya mustamlakasi] davrida [Federativ Malay shtatlarida] avtotransport vositalari joriy etilgandan beri majburiy bo'lib kelgan . Hisob-kitoblarga ko‘ra, 2018 yilda 9 432 023 ta [yengil avtomobil] ushbu yo‘l tarmog‘idan faol foydalanmoqda [6] [7].

Temir yoʻllar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Temir yoʻl tizimi davlat tasarrufida boʻlib, jami 1849 kilometrni (1149 milya) egallaydi. Temir yo'l liniyalarining aksariyati balastli o'rnatishdan iborat bo'lib, [beton shpallar] bilan birga vaqt o'tishi bilan chirishi mumkin bo'lgan yog'och shpallarga nisbatan nam va nam tropik sharoitda yaxshiroq xizmat qiladi. 1980-yillarning boshida bunday mahsulotlarni mahalliy yetkazib beruvchilarga boʻlgan ehtiyoj tufayli, xorijiy texnologiya hamkorlari bilan hamkorlik natijasida [Malayziyaning bir nechta mahalliy temir yo'l ishlab chiqaruvchi kompaniyalari tashkil etilgan edi.] [8] [9] Uning 1792 kilometri (1113 milya) [metrli oʻlchagich] , 199,5 kilometri (124 milya) esa standart oʻlchovdir. Yetti yuz oltmish yetti kilometr uzunlikdagi metr o‘lchagich yo‘llari va barcha standart o‘lchovli yo‘llar elektrlashtirildi. [10] Shahar ichidagi sayohat nisbatan arzon [tez tranzit] tizimlari orqali amalga oshiriladi. [Shaharlararo temir yoʻl] va [elektr poyezdlari qatnovi] faqat [Kuala-Lumpur] va unga qo'shni shtatlarning aksariyati uchun mavjud, bunday samarali transportni rivojlantirish ularga haqiqatan ham muhtoj boʻlgan boshqa shtatlarda amalga oshirilmagan. [11] Malayziya oʻzining birinchi [Kuala-Lumpur-Singapur] [tezyurar temir yoʻlini allaqachon tasdiqlagan].Bu loyiha Kuala-Lumpur va Singapur oʻrtasidagi 375 km uzunlikdagi loyihadir. [12] Ushbu jadal rivojlanish ushbu ehtiyojlarni qondiradigan mahalliy Malayziya [temir yoʻl kompaniyalarining] oʻsishiga turtki boʻldi.

Havo[tahrir | manbasini tahrirlash]

Aeroportlar Malayziyada 62 ta aeroport bor, ulardan 38 tasi asfaltlangan. Milliy [aviakompaniya] [Malaysia Airlines] boʻlib , xalqaro va ichki havo qatnovlarini amalga oshiradi. Gʻarbiy Malayziya va Sharqiy Malayziya oʻrtasidagi asosiy xalqaro yoʻnalishlar va ichki yoʻnalishlarga [Malaysia Airlines] , [AirAsia] va [Malindo Air] xizmat koʻrsatadi , kichikroq ichki yoʻnalishlar esa MASwings , [Firefly] va [Berjaya Air] kabi kichikroq aviakompaniyalar tomonidan toʻldiriladi . Yirik yuk aviakompaniyalariga [MASkargo] va [Transmile Air Services] kiradi. [Kuala-Lumpur xalqaro aeroporti] Malayziyaning asosiy va eng gavjum aeroportidir. 2018-yilda u xalqaro yoʻlovchi tashish hajmi boʻyicha dunyodagi 12-o'rindagi aeroport boʻlib , 43,5 milliondan ortiq xalqaro yoʻlovchi tashishi qayd etildi. Boshqa yirik aeroportlar orasida Malayziyaning ikkinchi eng gavjum aeroporti shuningdek, [Sharqiy Malayziyadagi eng gavjum aeroporti] [bo'lgan Kota Kinabalu xalqaro aeroporti] 2018 yilda 8,6 milliondan ortiq yo'lovchiga ega va 7,99 million yo'lovchiga ega Malayziyaning ikkinchi yirik shahar hududiga xizmat koʻrsatadigan [Penang xalqaro aeroportini] oʻz ichiga oladi. Asfaltlangan uchish qoʻnish yo'laklari boʻlgan aeroportlar Jami:38 ta

  1. 3047 m dan yuqori 5
  2. 2,438 dan 3.047 gacha 7
  3. 1,524 dan 2,437 gacha 10
  4. 914 dan 1,523 gacha 9
  5. 914 dan pasti: 7(2004-yil hisobiga koʻra)

Vertolyot portlari

  1. 2 ta

Aviakompamiyalar

  1. Milliy aviakompaniya:
  2. [Malaysia Airlines](Malayziya Havo yoʻllari)

Boshqa aviakompaniyalar

  1. [Malayziya aviakompaniyalari roʻyxati]

Suv yoʻllari[tahrir | manbasini tahrirlash]

Malayziyada 7200 kilometr (4474 milya) suv yoʻllari bor, [10] ularning aksariyati daryolar. Shundan 3200 kilometri (2000 milya) Malayziya yarim orolida, 1500 kilometri (930 milya) Sabahda va 2500 kilometri (1600 milya) Saravakda. [10] Portlar Malayziya strategik jihatdan dunyodagi eng muhim yuk tashish yoʻllaridan biri boʻlgan [Malakka boʻgʻozida] joylashgan. Malayziyaning ikkita porti bor, ular dunyodagi eng gavjum 20 portga kiritilgan, [Port Klang] va [Tanjung Pelepas] portlari , mos ravishda Singapur portidan keyin [Janubi- Sharqiy Osiyoda] ikkinchi va uchinchi eng band portlardir . [Port Klang] Malayziyaning eng gavjum porti va 2013 [yilda dunyodagi oʻn uchinchi eng band port] bo'lib, 10,3 million [TEU]dan ortiq yuk tashishga ega . [Tanjung Pelepas porti] Malayziyaning ikkinchi eng gavjum porti va 2013 [yilda dunyodagi o'n to'qqizinchi eng gavjum port] bo'lib, 7,6 million TEU dan ortiq yuk tashishga ega. Bu Malayziya portlari va portlarining ro'yxati:

  1. [Bintulu]
  2. [Kota Kinabalu]
  3. [Kuantan]
  4. [Kemamam]
  5. [Kucing]
  6. [Kudat]
  7. [Labuan]
  8. [Lahad Datu]
  9. [Lumut]
  10. [Miri]
  11. [Pasir Gudang]
  12. [Sandakan]
  13. [Sibu]
  14. [Tanjung Berhala]
  15. [Tawau]
  16. [Tanjung Kidurong]
  17. [Tangung Pelepas]
  18. [Kuala Kedah]

Parom

  1. [Tezkor parom]
  2. [Lankawi parom xizmati]
  3. [Pangkor parom xizmati]
  4. [Tioman parom xizmati]
  5. [Labuan parom xizmati]
  6. [Tawau parom xizmati]
  7. [Miri parom xizmati]
  8. [Sandakam parom xizmati]

Dengiz savdo transporti Jami: 360 ta kema (1000 GT yoki undan yuqori) 5 389 397 GT/7 539 178 tonna dedveyt [( DWT )]: quyma 59, yuk 100, kimyoviy tanker 38, konteyner 66, suyultirilgan gaz 25, benzin tashuvchi, yo‘lovchi tashuvchi21 ag'darish / oʻchirish 5, avtomobil tashuvchisi 8 ta

Chet elga tegishli: Xitoy 1, Germaniya 2, Gonkong 8, Indoneziya 2, Yaponiya 2, Janubiy Koreya 1, Liberiya 1, Monako 1, Norvegiya 1, Filippin 2, Singapur 81, Vyetnam 1 boshqa mamlakatlarda ro‘yxatdan o‘tgan: 75 (2009 yil tahmini) Quvurlar Malayziyada 3 kilometr (2 mil) kondensat quvuri, 1,965 kilometr (1,221 mil) gaz quvuri, 31 kilometr (19 mil) neft quvuri va 114 kilometr (71 mil) qayta ishlangan mahsulotlar quvurlari mavjud.[10]

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

https://www.roughguides.com/malaysia/getting-around

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

https://www.roughguides.com/malaysia/getting-around/[1[sayt ishlamaydi]] https://educationmalaysia.gov.my/transportation/[1]

Turkumlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. [Malayziyadagi aeroportlar roʻyxati]
  2. [Kuala-Lumpur-Singapur tezyurar temir yoʻl]
  3. [Kuala-Lumpurdagi jamaot transportlari]
  4. [Kuala-Lumpurda transport]