Luis Enrique
Luis Enrique Martinez Garcia (ispancha: Luis Enrique Martínez García)—ispaniyalik futbolchi va futbol murabbiyi.1970-yil 8-mayda Ovedoning Xixon shahrida tugʻilgan.Ispaniya terma jamoasi bosh murabbiyi.
Faoliyati[tahrir | manbasini tahrirlash]
Klub miqyosida[tahrir | manbasini tahrirlash]
11 yoshida Luis Enrique oʻz shahri „Sporting Xixon“ klubining futbol maktabiga oʻqishga kirdi.Oradan 7 yil oʻtib zaxira jamoada debyut qildi.Bir yildan soʻng esa asosiy jamoada oʻynadi.Dastlab u asosan oʻrinbosar sifatida oʻynagan boʻlsa,1990-yilning yozidan boshlab jamoaning asosiy oʻyinchisiga aylandi.Enrique Ispaniya chempionatida 11 ta gol urishga muvaffaq boʻldi va uning jamoasi oʻzlari uchun yuqori 5-oʻrinni egalladi. Shundan soʻng koʻproq maqomli jamoalar yosh futbolchiga eʼtibor qaratishdi. Mavsum oxirida u nufuzli Don Balon va El Pais nashrlariga koʻra jamoaning eng yaxshi yosh futbolchisi deb topildi.
1991-yilning yozida yosh ispaniyalik „ Real Madrid“ bilan 5 yillik shartnoma imzoladi."Qaymoqranglilar"da oʻynagan yillari davomida Enrique oʻzining birinchi klub sovrinlarini qoʻlga kiritdi va jamoada doimiy oʻrin egalladi.Luis Enrique oʻzini koʻp qirrali futbolchi sifatida koʻrsatishga muvaffaq boʻldi, u nafaqat oʻzining odatiy qanot va hujumkor yarim himoyachi pozisiyalarida, balki himoya markazidan tashqari boshqa har qanday joyda ham oʻynay olishini koʻrsatdi."Real Madrid" murabbiylari men oʻyinchining koʻp qirraliligini bilaman ular uchun koʻpincha boshqa oʻyinchilar oʻynay olmaydigan pozitsiyalarni yopib qoʻyishadi.Bu Enriqueda norozilik tugʻdirdi, chunki u maydonda doimiy oʻyin pozitsiyasiga ega emas edi va oʻz salohiyatini toʻliq ishga tushira olmadi[1].Shartnomani oxirigacha oʻqib chiqqan ispaniyalik shartnomani uzaytirmaslikka qaror qildi.
1996-yilning yozida Enrique erkin agent sifatida „qaymoqranglilar“ning asosiy raqibi „Barselona“ga qoʻshildi. Ushbu oʻtishdan soʻng „Real Madrid“ muxlislari nazarida futbolchi sotqin boʻlib chiqdi va koʻk-anorranglilar muxlislari uning sotib olinishidan ehtiyot boʻlishdi.Biroq Luis tez orada ularni oʻzlari haqidagi fikrlarini yaxshi tomonga oʻzgartirishga majbur qildi. Hujum chizigʻida oʻynash imkoniyatiga ega boʻlgan yarim himoyachi birinchi mavsumdayoq 20 ta gol urdi (u Madriddagi faoliyati davomida atigi 23 ta gol urishga muvaffaq boʻlgandi) braziliyalik Ronaldu bilan juda samarali tandemni tashkil qildi.Keyingi mavsum ispaniyalik futbolchining faoliyatidagi eng yaxshi mavsumlardan biri boʻldi.U 25 ta gol urishga muvaffaq boʻldi.Jumladan „Santyago Bernabeu“da „Real“ga qarshi oʻyinda gʻalaba qozondi va kataloniyaliklar „oltin dubl“ga erishdi. Bu muvaffaqiyatlar sabab Enrique Ispaniyada yilning eng yaxshi futbolchisi boʻldi.2001-yilda Xosep Gvardiola jamoani tark etgach jamoadagi sardorlik Luis Enrikega oʻtdi.U keyingi uch mavsumda kapitan sifatida xizmat qildi.2004-yil 10-avgustda 34 yoshida Enrique oʻzining yuqori saviyada oʻynay olmasligini his qilib nafaqaga chiqqanini eʼlon qildi va sardorlikni Karles Puyolga topshirdi.Umuman olganda ispaniyalik professional faoliyati davomida 400 dan ortiq o‘yin o‘tkazib,102 ta gol urgan.
Futbolchi sifatida faoliyatini tugatgandan soʻng,Luis Enrique bir muddat Avstraliyada serfing bilan shugʻullangan.Shuningdek u Nyu-York (2005),Amsterdam (2006), Florensiya (2007) va Marokash qum marafonida qatnashgan.Triatlon boʻyicha Yevropa chempionatida qatnashgan[2].
Terma jamoa miqyosida[tahrir | manbasini tahrirlash]
Ispaniya terma jamoasi tarkibida Luis Enrique uchta jahon chempionati (1994,1998 va 2002) va 1996-yilgi Yevropa chempionatida ishtirok etgan.Milliy terma jamoa safida 62ta o‘yinda maydonga tushib,12ta gol urgan.U 1992-yilda Barselonada boʻlib oʻtgan Yozgi Olimpiya oʻyinlarida gʻolib chiqqan olimpiya terma jamoasi tarkibida edi.
1994-yilgi jahon chempionatining 1/4 finalida Italiyaga qarshi oʻyinda Mauro Tassotti tirsagi bilan yuzini sindirdi.Natijada Enrique yarim litrcha qon yoʻqotdi.Tassotti buning uchun oʻyinda hech qanday jazoga tortilmadi, ammo keyinchalik toʻqqizta oʻyinga diskvalifikatsiya qilindi[3].
Murabbiylik faoliyati[tahrir | manbasini tahrirlash]
2008-yil iyun oyida u „Barselona“ga murabbiy sifatida qaytdi va klubning ikkinchi tarkibini boshqaradi.2011-yilning yozida ommaviy axborot vositalari Luisning kelajagini Italiyaning „Roma“ va Ispaniyaning „Atletiko“ klublari bilan faol bogʻlay boshladi.
2011-yilning 8-iyunida Luis Enrique „Roma“ bosh murabbiyi etib tayinlangan.Shartnoma 2 yil muddatga imzolandi[4][5].2011/12-yilgi mavsum yakunida „Roma“ atigi 7-oʻrinni egalladi va Luis Enrique esa oʻz lavozimini tark etdi[6]. 2013-yil 8-iyunda u Ispaniyaning „Selta“ klubi bosh murabbiyi boʻlib,2 yillik shartnoma imzoladi[7][8].Mavsum oxirida „Selta“ bilan 9-oʻrinni egalladi va Luis Enrique klubni tark etishini eʼlon qildi[9].
2014-yil 19-mayda Luis Enriqui „Barselona“ futbol klubi bosh murabbiyi etib tayinlandi[10]. Shartnoma 3 yilga tuzilgan Enriqui jamoa bilan 7-iyundan ish boshlagan.Birinchi mavsum ancha muvaffaqiyatli boʻldi.Jamoa navbatma-navbat chempionlik va Ispaniya kubogi shuningdek Chempionlar ligasida gʻalaba qozonib, treblni yutib oldi.Keyingi mavsumda jamoa „oltin dubl“ni qoʻlga kiritib ichki maydondagi muvaffaqiyatini takrorlay oldi.Ammo Chempionlar ligasida „Barselona “ „Atletiko“ bilan ikki oʻyinli qarama-qarshilikda magʻlub boʻlib, chorak final bosqichida oʻz yurishini yakunladi.
2017-yilning 2-martida u „Barselona“ bilan shartnomasini uzaytirmasligini va 2016/17-yilgi mavsum yakunida bosh murabbiylikdan ketishini maʼlum qildi.Mavsumning oʻzi Luis Enrique shogirdlari uchun eng yaxshisi boʻlmadi.Jamoa chorak finaldan soʻng Chempionlar ligasidan uchib ketdi.Ispaniya chempionatidagi kurashda esa „Real“ga yutqazishdi. Mavsumdagi yagona kubok Qirol kubogi boʻlib finalda „Alaves“ magʻlub etildi.Murabbiy Ferdinand Dauchikning 64 yil oldingi yutugʻini takrorladi (ketma-ket uchta Ispaniya kubogi).Umuman olganda 3 yil ichida Luis Enrique 13 ta imkoniyatdan 9 ta sovrinni qoʻlga kiritdi.
2018-yilning 9-iyulida Luis Enrique Fernando Yerro o‘rniga futbol bo‘yicha Ispaniya terma jamoasi bosh murabbiyi bo‘ldi[11].Shartnoma 2 yilga tuzilgan.2019-yilning mart oyida beri Luis Enrique osteosarkoma bilan ogʻrigan 9 yoshli qizi Ksanu (qizi 2019-yil 29-avgustda vafot etgan) haqida qaygʻurib, oʻzi yoʻqligida uchta oʻyinda terma jamoani boshqarishni yordamchisi Robert Morenoga topshirdi[12][13]. 2019-yilning 19-iyunida u „shaxsiy sabablarga ko‘ra“ rasman terma jamoa bosh murabbiyligidan ketdi[14].19-noyabr kuni oilaviy fojiadan forig‘ bo‘lgach Enrique Moreno boshchiligida Yevro-2020[15] ga yo‘llanmani qo‘lga kiritgan terma jamoa bosh murabbiyi lavozimiga qaytdi.
Turnirning oʻzida „Qizil furiya“ yarim finalga chiqishga muvaffaq boʻldi va u yerda penaltilar seriyasida Italiya jamoasiga yutqazib 2012-yildan beri eng yaxshi natijaga erishdi[16]. Eʼtiborlisi birinchi marta Ispaniya terma jamoasining yirik musobaqa uchun arizasiga "Real"dan birorta ham futbolchi kiritilmagan[17].
Yutuqlari[tahrir | manbasini tahrirlash]
Futbolchi sifatida erishgan yutuqlari[tahrir | manbasini tahrirlash]
"Real Madrid"
- Ispaniya chempioni-1994/95
- Ispaniya kubogi sohibi-1992/93
- Ispaniya Superkubogi sohibi-1993
"Barselona"
- Ispaniya chempioni-1997/98, 1998/99
- Ispaniya kubogi sohibi-1996/97,1997/98
- Ispaniya Superkubogi sohibi-1996
- UEFA kubogi egalari kubogi sohibi-1996/97
- UEFA Superkubogi sohibi-1997
Ispaniya terma jamoasi
- Olimpiya chempioni-1992
Shaxsiy
- „Don Balon“ talqini boʻyicha Ispaniyada yilning eng yaxshi yosh futbolchisi-1990/91
- El Pais Ispaniyada yilning eng yaxshi yosh futbolchisi-1990/91
- „El Pais“ gazetasiga koʻra Ispaniyada yilning eng yaxshi futbolchisi-1997/98
- FIFA 100 aʼzosi
Murabbiy sifatida erishilgan yutuqlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
"Barselona"
- Ispaniya chempioni-2014/15,2015/16
- Ispaniya kubogi sohibi-2014/15,2015/16,2016/17
- Ispaniya Superkubogi sohibi-2016
- UEFA Chempionlar Ligasi gʻolibi-2014/15
- UEFA Superkubogi sohibi-2015
- Klublar oʻrtasidagi jahon chempionati gʻolibi-2015
Shaxsiy
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ „Луис Энрике и «Барса». История успеха «неудачника»“. 28-sentabr 2019-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 28-sentabr 2019-yil.
- ↑ „«Когда нет результата, романтика отходит на второй план». Марафон Луиса Энрике“. 9-iyul 2021-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 6-iyul 2021-yil.
- ↑ „Продолжается чемпионат мира по футболу“. 2-mart 2017-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 2-mart 2017-yil.
- ↑ „Ufficiale: Luis Enrique è il nuovo tecnico della Roma“ (it). Сorriere dello Sport (8-iyun 2011-yil). 19-mart 2012-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 8-iyun 2011-yil.
- ↑ „Roma, ufficializzato l'ingaggio di Luis Enrique“ (it). Сorriere dello Sport (20-iyun 2011-yil). 18-mart 2012-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 20-iyun 2011-yil.
- ↑ „L'addio di Luis Enrique: "Lascio la Roma"“ (it). la Repubblica (10-may 2012-yil). 27-iyun 2012-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 6 iyun.
- ↑ „Luis Enrique, nuevo entrenador del RC Celta“ (es). Sitio oficial del Real Club Celta de Vigo (8-iyun 2013-yil). 1-iyul 2013-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 27-iyun 2013-yil.
- ↑ „Главным тренером «Сельты» назначен Луис Энрике“. Чемпионат.com (8-iyun 2013-yil). 1-iyul 2013-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 27-iyun 2013-yil.
- ↑ „Луис Энрике объявил об уходе из «Сельты»“. 19-may 2014-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 16-may 2014-yil.
- ↑ „Луис Энрике назначен главным тренером футбольного клуба «Барселона»“. 19-may 2014-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 19-may 2014-yil.
- ↑ „Официально: Луис Энрике возглавил сборную Испании“ (ru). ReadFootball. Qaraldi: 9-iyul 2018-yil.
- ↑ „Luis Enrique: Former Spain and Barcelona manager's daughter dies aged nine“. BBC Sport (29-avgust 2019-yil). 29-avgust 2019-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 29-avgust 2019-yil.
- ↑ „Luis Enrique comunica la muerte de su hija de nueve años al no superar un osteosarcoma“ (es). Cadena SER (29-avgust 2019-yil). 29-avgust 2019-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 29-avgust 2019-yil.
- ↑ „Luis Enrique: Spain manager quits after 11 months“ (en). Би-би-си (19-iyun 2019-yil). 19-iyun 2019-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 19-iyun 2019-yil.
- ↑ „Энрике вернулся на должность главного тренера сборной Испании“. 19-noyabr 2019-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 19-noyabr 2019-yil.
- ↑ „Сборная Италии в серии пенальти победила Испанию и вышла в финал Евро-2020“. 6-iyul 2021-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 8-iyul 2021-yil.
- ↑ „Игроки «Реала» впервые в истории не вызваны в сборную Испании на международный турнир“. 9-iyul 2021-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 8-iyul 2021-yil.