Loyiha:Bugun/Noyabr

Noyabr

1 noyabr

Tahrir... 1512 — Michelangelo Sistina kapellasi shiftidagi ishlarini (tasvirda) ommaga taqdim qildi. 1755 — Lissabon zilzilasi sodir boʻldi, 100 000 odam halok boʻldi. 1924 — Qashqadaryo viloyati tashkil topdi. 1952 — Tinch okeanida ilk termoyadro quroli sinovi oʻtkazildi. 1954 — AQShda faqat tranzistor bilan ishlaydigan ilk „Regency TR-1“ radiosi sotuvga chiqdi.

2 noyabr

Tahrir... 1570 — Gollandiyadagi suv toshqini oʻn minglab odamlarni Shimoliy dengizga oqizib ketdi. 1721 — Pyotr Iga imperator unvoni berildi. 1917 — Britaniya imperiyasi sionizmni rasman qoʻllab-quvvatladi. 1947 — Hovard Hughes eng yirik uchar kemada parvoz qildi. 1955 — „Billboard“ jurnali ilk marotaba AQShning eng yaxshi qoʻshiqlar roʻyxati — Billboard Hot 100 roʻyxatini eʻlon qildi. 2000 — MKS-1 (Xalqaro fazo stansiyasi) ilk kosmonavtlari fazoga uchdi (suratda).

3 noyabr

Tahrir... 1880 — Yaponiya davlat madhiyasi — Kimigayoning hozirgi musiqasi qabul qilindi. 1905 — Rossiya imperiyasi tarkibida Fin knyazligi avtonomiyasi tiklandi. 1906 — „SOS“ dengizda falokat haqida maʼlum qilishning yagona signali etib tayinlandi. 1928 — Turkiya arab alifbosidan lotin alifbosiga oʻtdi. 1957 — Layka iti (suratda) fazoga uchirildi.

4 noyabr

Tahrir... 1737 — Neapolda dunyodagi eng eski San-Carlo opera teatri ochildi. 1922 — Hovard Carther Misrda Tutanxamon maqbarasini topdi (tasvirda). 1979 — Tehronda talabalar AQSH elchixonasiga bostirib kirib, 66 kishini garovga oldi. 2008 — AQSh prezidentlik saylovi (2008): demokrat Barack Obama gʻalaba qozondi.

5 noyabr

Tahrir... 1605 — Guy Fawkes kechasi (tasvirda): Angliyada Porox fitnasi yakunlandi. 1813 — Rossiya va Forsiya Gulistan tinchlik shartnomasini imzoladi. 1914 — Buyuk Britaniya Kipr orolini qoʻshib oldi. 2006 — Iroq sobiq diktatori Saddam Husayn oʻlim jazosiga hukm qilindi.

6 noyabr

Tahrir... 1860 — Abraham Lincoln (tasvirda) AQSh prezidenti etib saylandi. 1913 — Mahatma Gandi qoʻlga olindi. 1943 — Dnepr uchun janglar: Kiyev ozod qilindi. 1977 — Toshkent metropoliteni ishga tushdi. 1999 — Oʻzbekistonda „Alpomish“ dostonining 1000 yilligi nishonlandi.

7 noyabr

Tahrir... 1659 — Fransiya va Ispaniya oʻrtasida Pireney tinchlik kelishuvi tuzildi. 1917 — SSSRda Oktyabr inqilobi boshlandi (tasvirda). 1931 — Mao Zedong Xitoy Xalq Respublikasi tuzilganini eʼlon qildi. 1941 — Nemislar havo kuchlari „Armeniya“ kemasini choʻktirib yubordi. 1987 — Singapur metropoliteni ishga tushdi.

8 noyabr

Tahrir... 1520 — Stokholmda „Qonli hammom“ boshlandi (tasvirda). 1602 — Oxfordda Angliyaning eng eski kutubxonasi – Bodlian kutubxonasi ochildi. 1793 — Louvre qirol saroyidan keng omma uchun muzeyga aylandi. 1923 — Myunxenda „Pivo toʻntarishi“.

9 noyabr

Tahrir... 1799 — 18 brumer toʻntarishi Buyuk fransuz inqilobiga yakun yasadi. 1907 — Eduard VII tugʻilgan kuniga dunyodagi eng yirik olmosni oldi. 1918 — Noyabr inqilobi: Germaniya imperatori Wilhelm II taxtdan voz kechdi. 1967 — Rolling Stone jurnali sotuvga chiqdi. 1989 — Berlin devorining qulatilishi boshlandi. 1993 — Bosniya urushi: Mostardagi eski koʻprik (tasvirda) buzib tashlandi.

10 noyabr

Tahrir... 1444 — Salib yurishlari: Varna jangida xristian magʻlubiyati. 1885 — Gottlieb Daimler motorli velosipedni sinovdan oʻtkazdi (tasvirda). 1975 — BMT Bosh Assambleyasi sionizmni rasizmga tenglashtirish haqida rezolyutsiya qabul qildi. 1986 — Bill Gates Windows operatsion tizimining ilk versiyasini taqdim etdi.

11 noyabr

Tahrir... Polsha mustaqillik kuni 1502 — Christopher Columbus Martinika orolini kashf qildi. 1673 — Turkiya va Polsha oʻrtasidagi Xotin jangida (tasvirda) Jan III Sobieski harbiy muhandis Kazimir Semenovich tayyorlagan raketadan muvaffaqiyatli ravishda foydalandi. 1918 — Birinchi jahon urushidagi harbiy harakatlar toʻxtadi. 1930 — Leo Silard va Albert Einstein Einstein muzlatkichi uchun patent olishdi.

12 noyabr

Tahrir... 930 — Islandiyada dunyodagi eng eski parlament tashkil topdi. 1927 — Lev Trotskiy Kommunistik partiyadan haydaldi. 1942 — Gvadalkanal uchun jang (suratda). 1982 — Yuriy Andropov SSSR KP MK Bosh kotibi etib saylandi.

13 noyabr

Tahrir... 1002 — Angliya janubida daniyaliklar qirg’ini. 1927 — New Yorkda jahondagi ilk suvosti avtomobil tunneli — Gudzon ochildi. 1970 — Pokistonda „Bxola“ tayfuni yarim milliondan ortiq aholi umriga zomin boʻldi. 1985 — Nevado del Ruis vulqoni otilib (tasvirda), Kolumbiyaning Armero shahri yakson boʻldi.

14 noyabr

Tahrir... 1770 — James Bruce Koʻk Nil darysoi bulogʻini topdi. 1940 — Ikkinchi jahon urushi: Nemislar Coventry shahrini bombardimon qilishdi. 1963 — Atlantika okeanida vulqon otilishi natijasida orol hosil boʻldi (tasvirda). 1969 — „Apollon-12“ kemasi Oyga uchirildi. 2002 — Argentinada iqtisodiy inqiroz boshlandi. 2013 — Gurgaon metropoliteni ishga tushdi.

15 noyabr

Tahrir... 1889 — Deodoru da Fonseka Braziliyada monarxiyani agʻdardi. 1899 — Winston Churchill (tasvirda) Afrikada burlarga asir tushdi. 1955 — Sankt-Peterburgda metropoliten ishga tushdi. 1969 — K-19 va Gato suvosti kemalari toʻqnashib ketdi. 1971 — Intel kompaniyasi ilk mikroprotsessor — Intel 4004 protsessorini chiqardi.

16 noyabr

Tahrir... 1632 — Oʻn uch yillik urush: Lützen jangida (tasvirda) Shvetsiya qiroli Gustav II Adolf halok boʻldi. 1849 — Yozuvchi Fyodor Dostoyevskiy oʻlim jazosiga hukm qilindi. 1933 — SSSR va AQSH oʻrtasida diplomatik aloqalar oʻrnatildi. 1965 — „Venera-3“ boshqaruvchisiz kemasi fazoga uchirildi. 2020 — Toshkent shahrida Yangihayot tumani tashkil topdi.

17 noyabr

Tahrir... 1855 — David Livingstone Victoria sharsharasini kashf qildi (tasvirda). 1869 — Suvaysh kanali ochildi. 1950 — Dalay-lama XIV Tibet hukmdori boʻldi. 2000 — Samarqandda Moturidiyning 1130 yillik yubileyi nishonlandi, Moturidiy yodgorlik majmui ochildi.

18 noyabr

Tahrir... 1421 — Zuiderzee dambasi halokati natijasida 10 mingga yaqin gollandiyalik dengizga oqib etdi (tasvirda). 1626 — Rim papasi Urban VIII Rimda avliyo Pyotr cherkovini ochib berdi. 1918 — Admiral Aleksandr Kolchak Omskda harbiy toʻntarish qilib, Ufa direktoriyasini tarqatib yubordi va Butun Rossiya Omsk hukumatini tuzdi. 1978 — Gayanada „Xalqlar ibodatxonasi“ sektasining 918 nafar aʼzosi oʻz joniga qasd qildi.

19 noyabr

Tahrir... 1620 — Angliyadan Yangi dunyoga ziyoratchilarni olib kelgan Mayflower Keyp-kod orolini koʻrdi. 1863 — Abraham Lincolnning Gettisbergdagi nutqi. 1941 — Ikkinchi jahon urushi: Avstraliyaning yengil kreyseri HMAS Sidney va Olmoniyaning yordamchi kreyseri Kormoran Hind okeanida bir-birini yoʻq qildi. 1969 — „Apollon-12“ (tasvirda) Oyga qoʻndi. 1969 — Rio-de-Janeyroning „Santos“ jamoasi tarkibida futbolchi Pele oʻzining minginchi golini urdi. 2004 — Indiana Peysers va Detroyt Pistons oʻrtasidagi NBA oʻyini paytida, Ron Artest unga ichimlik tashlagan muxlisga hujum qildi, bu esa oʻyinchilar oʻrtasidagi mushtlashuvga aylandi.

20 noyabr

Tahrir... 284 — Diokletian Rim imperatori boʻldi va oxir-oqibat III asr inqirozini tugatgan islohotlarni oʻrnatdi. 1818 — Simon Bolivar Venesuela mustaqilligini eʼlon qildi. 1739 — Britaniya dengiz kuchlari Ispaniyaning asosiy qismidagi Portobello aholi punktini egallab oldi. 1873 — Buda va Pesht Budapeshtga (suratda) birlashdi. 1902 — Sport jurnalisti Jeo Lefevr velosport poygasini oʻtkazish gʻoyasini ilgari surdi va keyinchalik bu „Tour de France“ deb nomlandi. 1945 — Germaniyada 24 nafar urush jinoyatchilari ustidan Nyurnberg sud jarayoni boshlandi. 1979 — Ilk marotaba sunʼiy qon quyish muvaffaqiyatli bajarildi. 1979 — Bir guruh qurolli qoʻzgʻolonchilar Makkadagi Masjid al-Haramga hujum qilib, ularning rahbarlaridan biri Islomning bashorat qilingan qutqaruvchisi Mahdiy ekanligini eʼlon qilishdi. 1985 — Microsoft Windows 1.0 operatsion tizimi eʼlon qilindi. 1991 — Birinchi Togʻli Qorabogʻ urushi: Togʻli Qorabogʻda tinchlikparvar missiya guruhini olib ketayotgan Ozarbayjon harbiy vertolyoti urib tushirildi va davom etayotgan tinchlik muzokaralarini buzdi.

21 noyabr

Tahrir... 1386 — Amir Temur Gruziya poytaxti Tbilisini qamal qiladi va egallaydi. 1620 — Amerikada Plimut koloniyasiga asos solindi. 1877 — Thomas Edison fonografni ixtiro qilganini eʼlon qildi. 1920 — Dublinda qonli yakshanba. 1953 — London tabiat muzeyi Piltdown odami qoldiqlarini (suratda) qalbaki deb topdi. 1983 — Baltimor metropoliteni ishga tushdi.

22 noyabr

Tahrir... 1699 — Pyotr I va Avgust II Shvetsiyaga qarshi qoʻshma amaliyotlar haqida kelishib olishdi. 1869 — „Cutty Sark“ clipperi (suratda) suvga tushirildi. 1906 — Pyotr Stolipinning agrar islohoti boshlandi. 1963 — Dallasda John Kennedy oʻldirildi. 1986 — Mike Tyson ogʻir vaznda boks boʻyicha eng yosh jahon chempioni boʻldi. 2005 — Angela Merkel Germaniya kansleri etib saylandi.

23 noyabr

Tahrir... 1831 — Sankt-Peterburgda Rumyansev muzeyi (tasvirda) ochildi. 1943 — Birlashgan millatlarning Qohira konferensiyasi boshlandi. 1946 — Hundixitoy urushi boshlanishi. 1957 — Milanda Boris Pasternakning „Doktor Jivago“ romani chop etildi. 2003 — Gruziya prezidenti Eduard Shevardnadze iste’fo berdi.

24 noyabr

Tahrir... 1642 — Abel Tasman Tasmaniya orolini (tasvirda) kashf qildi. 1849 — Rim papasi Piy IX inqilobiy toʻlqinlar tufayli Rimdan Gaetaga qochdi. 1969 — AQSH va SSSR yadro qurolini tarqatmaslik haqidagi kelishuvni tuzdi. 1976 — Turkiya sharqida sodir boʻlgan zilzila 4000 dan oshiq odam umriga zomin boʻldi.

25 noyabr

Tahrir... 1120 — La-Manshda "Oq kema" choʻkib ketdi. 1177 — Salohiddin Ayyubiy va Quddus Qirolligi oʻrtasidagi jang. 1867 — Alfred Nobel dinamitni patentladi. 1976 — The Band rok guruhi (suratda) soʻnggi konsertini taqdim etdi. 1986 — Bahrayn Qirol Fahd koʻprigi orqali qitʻa bilan bogʻlandi.

26 noyabr

Tahrir... 1394 — Xanyan (hozirgi Seul) Koreya poytaxti boʻldi. 1894 — Nikolay II Alisa Gessenskayaga uylandi (tasvirda). 1924 — Moʻgʻuliston Respublikasi tuzilganligi eʼlon qilindi 1939 — SSRI Finlyandiyaga hujum qildi. 1977 — Marsel metropoliteni ishga tushdi. 1997 — Tegu metropoliteni ishga tushdi.

27 noyabr

Tahrir... 1095 — Salib yurishlari birinchisi eʼlon qilindi. 1895 — Alfred Nobel oʻz mulklarini Nobel mukofoti jamgʻarmasiga berilishini vasiyat qildi. 1919 — Neuilly kelishuviga binoan Bolgariya hududining oʻndan bir qismidan ayrildi. (tasvirda) 2009 — Moskva va Sankt-Peterburg oʻrtasida qatnovchi „Nevskiy ekspress“ poyezdida amalga oshirilgan portlash natijasida 28 nafar odam halok boʻldi.

28 noyabr

Tahrir... 1660 — Robert Boyle va yana 11 olim London qirollik jamiyatini tuzdi. 1989 — Doktor Joseph-Ignace Guillotin bosh oladigan jodi — guillotine (tasvirda) ishlash mexanizmini koʻrsatib berdi. 1943 — Birlashgan millatlarning Tehron konferensiyasi boshlandi. 2000 — Ukrainada „kasseta mojarosi“.

29 noyabr

Tahrir... 1284 — Bovedagi hali qurib bitirlmagan gotik sobor qulab tushdi (suratda). 1783 — Knyagina Yekaterina Dashkova rus alifbosiga „Ё“ harfini qoʻshishni taklif qildi. 1830 — Polshada Noyabr inqilobi: ruslar Varshavadan chiqib ketdi. 1890 — Yaponiyada parlament ish boshladi. 1899 — „Barcelona“ futbol klubi tashkil topdi 1932 — Rossiya-Fransiya oʻrtasida hujum qilmaslik toʻgʻrisida bitim imzolandi. 1947 — BMT Bosh Assambleyasi Falastinni boʻlish haqidagi rejani tasdiqladi. 2017 — Haydarobod metropoliteni ishga tushdi.

30 noyabr

Tahrir... 1786 — Toskana gersogi Leopold II Yevropada oʻlim jazosini bekor qilgan ilk monarx boʻldi. 1853 — Qrim urushining boshlanishi: rus floti Sinopda turk eskadrasiga hujum qildi. (tasvirda) 1939 — Sovet-fin urushining boshlanishi. 1982 — Tarixda eng koʻp sotilgan albom — Michael Jacksonning Thriller albomi sotuvga chiqdi. 1995 — Medelin metropoliteni ishga tushdi.