Loyiha:Bugun/Dekabr

Dekabr

1 dekabr

Tahrir... Butunjahon OITSga qarshi kurash kuni, Qoraqalpoq tili kuni 1640 — Lissabonda qirol sarori qoʻlga olinib, Iberiya uniyasi bekor qilindi. 1887 — Sherlock Holmes haqidagi ilk kitob (tasvirda) nashr qilindi. 1924 — Estoniyada inqilob boshlandi. 1934 — Sergey Kirovning oʻldirilishi ortidan Katta terror boshlandi. 1960 — Hamburgda Paul McCartney va Pete Best yongʻin chiqarishda ayblanib, hibsga olindi. 1991 — Ukrainada birinchi prezident saylovi va mustaqillik toʻgʻrisidagi referendum boʻlib oʻtdi.

2 dekabr

Tahrir... 1804 — Napoleon I boshiga toj kiydirildi (suratda). 1805 — Austerlitz jangida ruslar magʻlubiyati. 1920 — Turkiya va Armaniston oʻrtasida Aleksandropol kelishuvi tuzildi. 1956 — „Granma“ yaxtasi Kubaga Ernesto Che Guevara va Fidel Castroni eltib qoʻydi. 1971 — Birlashgan Arab Amirliklari tashkil topdi.

3 dekabr

Tahrir... Christiaan Barnard (1968) 1904 — Yupiterning bungacha nomaʼlum boʻlgan yoʻldoshi — Himalia kashf qilindi. 1912 — Birinchi bolqon urushi: Dardanell boʻgʻozida turk va yonon flotlari toʻqnashdi. 1967 — Christiaan Barnard (tasvirda) ilk marotaba yurak koʻchirish amaliyotini oʻtkazdi. 1984 — Bhopal shahrida pestitsid zavodidagi halokat tufayli 3800 kishi halok boʻldi.

4 dekabr

Tahrir... 1639 — Jeremiah Horrocks Veneraning Quyosh diski atrofida aylanishini (tasvirda) kuzatdi. 1948 — SSSRda elektron hisoblash mashinasiga patent berildi. 1976 — Jean-Bedel Bokassa Markaziy Afrika Respublikasi qiroli boʻldi. 1980 — Led Zeppelin guruhi tarqalib ketdi. 2016 — Shavkat Mirziyoyev Oʻzbekiston prezidenti etib saylandi.

5 dekabr

Tahrir... 1484 — Rim papasi Innocentius VIII Germaniyada Jodugarlar ovini boshlab berdi. 1894 — Reyxstag binosi (tasvirda) qurib bitkazildi. 1936 — SSSRda Stanlin konstitutsiyasi qabul qilindi. 1957 — „Lenin“ muzyorari suvga tushirildi.

6 dekabr

Tahrir... 1492 — Christopher Columbus kemalari Gaiti sohillariga yetib bordi. 1865 — AQSHda qullik bekor qilindi. 1884 — Vashington monumenti (tasvirda) qurib bitkazildi. 1921 — Irlandiya mustaqilligini kafolatlovchi hujjat imzolandi.

7 dekabr

Tahrir... 1732 — Londonda Covent Garden teatri ochildi. 1941 — Yaponiyaning Pearl Harborga hujumi. 1949 — Xitoy poytaxti Nankindan Taybeyga koʻchdi. 1972 — „Apollon-17“ kosmik kemasi ekipaji „Moviy shar“ (The Blue Marble) (tasvirda) suratini oldi. 1988 — Armanistonda Spitak zilzilasi 25 mingdan 50 minggacha odam umriga zomin boʻldi.

8 dekabr

Tahrir... Oʻzbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi kuni 1861 — Aleksandru Kuza Ruminiya tashkil topganini e’lon qildi. 1864 — Bristol yaqinida Clifton koʻprigi (tasvirda) ishga tushdi. 1966 — „Iraklion“ paromi Egey dengiziga cho’kib ketdi, natijada 217 kishi halok boʻldi. 1991 — MDHni tashkil etish toʻgʻrisidagi Belovej bitimi imzolandi.

9 dekabr

Tahrir... 1425 — Rim papasi Martin V Leuven katolik universitetini (tasvirda) ochib berdi. 1905 — Fransiyada cherkovni hukumatdan ajratish qonuni qabul qilindi. 1968 — Douglas Engelbart ilk kompyuter sichqonini namoyish qildi. 1979 — Jahon sogʻliqni saqlash tashkiloti chechak dunyo boʻylab butunlay yoʻq qilingan ilk infeksion kasal boʻlganini eʼlon qildi. 1979 — Lion metropoliteni ishga tushdi.

10 dekabr

Tahrir... Inson huquqlari kuni. 1520 — Martin Luther Exsurge Domine bullasini (yorligʻini) ommaviy tarzda yoqib yubordi. 1900 — Rossiya armiyasi Manjuriyani bosib oldi. 1901 — Ilk Nobel mukofotlari topshirildi. 1948 — BMT Bosh Assambleyasi Inson huquqlari umumiy deklaratsiyasini qabul qildi. 1997 — Qozogʻiston poytaxti Ostona shahriga (hozirgi Nur-Sulton) (tasvirda) koʻchirildi.

11 dekabr

Tahrir... 1927 — Kanton inqilobi natijasida Xitoy Guanchjouni egalladi. 1931 — Buyuk Britaniya oʻz dominionlarining maqomini belgilab berdi. 1946 — BMT huzurida UNICEF tashkil topdi. 1964 — Ernesto Che Guevara BMT Bosh Assambleyasida chiqish qildi. 1994 — Birinchi Chechen urushi (tasvirda) boshlandi.

12 dekabr

Tahrir... 627 — Vizantiya imperatori Herakleios Nineviyada sosoniylar ustidan gʻalaba qozondi. 1911 — Hindiston poytaxti Kalkuttadan Dehliga koʻchirildi. 1913 — „Mona Lisa“ portreti (tasvirda) oʻgʻirlanganidan ikki yil oʻtib Florensiyada topildi. 1936 — Xitoyda Chiang Kai-shekni oʻz generallari qoʻga olindi. 1963 — Keniya mustaqilligini eʼlon qildi.

13 dekabr

Tahrir... 1545 — Reformatsiyaga qarshilar Trent ibodatxonasida (tasvirda) namoyishlar oʻtkazishdi. 1937 — Nankin qirgʻini boshlandi. 1959 — Boysun tumanida IL-14 uchogʻi halokatga uchradi. 1989 — SSSRda Liberal-demokratik partiya tashkil topdi. 2006 — Xitoyda daryo delfinining soʻnggi namoyandasi halok boʻlgani maʼlum qilindi.

14 dekabr

Tahrir... 1896 — Glazgo metropoliteni ishga tushdi. 1900 — Kvant mexanikasining yuzaga kelishi: Max Planck Planck nurlanish qonunini taqdim etdi. 1911 — Roald Amundsen tarixda ilk marotaba Janubiy qutbga yetib bordi. 1918 — Friedrich Karl von Hessen-Kassel Finlyandiya taxtidan voz kechdi (tasvirda). 1942 — Ant-20 uchogʻining Toshkent yaqinidagi halokati. 2012 — Sandy Hook maktabidagi ommaviy qotillik.

15 dekabr

Tahrir... 1791 — AQSHda huquqlar toʻgʻrisidagi bill kuchga kirdi. 1877 — Thomas Edison fonograf ixtirosi uchun patent oldi. 1905 — Sankt-Peterburgda Pushkin uyiga (tasvirda) asos solindi. 1939 — „Shamollarda qolgan hislarim“ filmi premyerasi.

16 dekabr

Tahrir... 1859 — Daniya qiroli Frederik VII yoqqan kamin ortidan Frederiksborg qasri (tasvirda) yonib ketdi. 1899 — „Milan“ futbol klubiga asos solindi. 1972 — Yokohama munitsipal metropoliteni ishga tushdi. 1986 — Olmaotada yoshlar namoyishlari. 1996 — Kuala Lumpur metropoliteni ishga tushdi. 2002 — Turkmaniston Milliy xavfsizlik vazirligi xodimlari Ashxobodda Oʻzbekiston elchixonasi hududiga bostirib kirdi.

17 dekabr

Tahrir... 1837 — Sankt-Peterburgdagi Qishki saroy yonib ketdi (tasvirda). 1903 — Wright Flyer bortida tarixdagi ilk parvoz amalga oshirildi. 1999 — Venesuelada togʻ qulashi va suv toshqinlari natijasida 30 ming odam halok boʻldi. 2004 — AQShning San Juan shahrida Tren Urbano metropoliteni ishga tushdi. 2014 — Yarim asr deganda AQSh va Kuba oʻrtasidagi diplomatik aloqalar tiklandi.

18 dekabr

Tahrir... 1499 — Granada shahrida musulmonlar majburan Katolitsizmga oʻtkazish kampaniyasi ortidan Castile qirolligiga qarshi isyon koʻtardi. 1865 — AQSh konstitutsiyasiga qullikni bekor qiluvchi 13-tuzatish kiritildi. 1987 — Perl dasturlash tilining ilk versiyasi eʼlon qilindi. 1940 — Germaniyada „Barbarossa rejasi“ tasdiqlandi (tasvirda „Barbarossa“ amaliyoti).

19 dekabr

Tahrir... 1783 — William Pitt (tasvirda) 24 yoshida Birlashgan Qirollik bosh vaziri boʻldi. 1961 — Hindiston Portugaliya mustamlakasi — Daman va Diuni qoʻshib oldi. 1978 — Samarqandda AN-24 uchogʻi halokatga uchradi. 1984 — Buyuk Britaniya va Xitoy Gonkongni Xitoyga qoʻshish haqida shartnoma tuzdi. 1991 — Qozogʻiston mustaqilligini eʼlon qildi. 1997 — XX asrning eng daromadli filmi — „Titanis“ katta ekranga chiqdi.

20 dekabr

Tahrir... 1917 — Rossiya korrupsiya va kontrrevolyutsiyaga qarshi kurash favqulodda komissiyasi (KGB) (tavsirda) tashkil topdi. 1987 — Filippinda „Donya Pas“ paromi halokatga uchradi, kamida 4375 nafar kishi halok boʻldi. 1999 — Portugaliya Makaoni Xitoyga oʻtkazib berdi. 2000 — Buyuk Britaniya hukumati tibbiy maqsadlarda odamni klonlashga ruxsat berdi.

21 dekabr

Tahrir... 1913 — Arthur Wenn ilk klassik krossvordni chop etdi. 1937 — Walt Disney (tasvirda) Oppogʻoy va yetti gnom nomli ilk rangli toʻliq metrajli animatsion filmni taqdim etdi. 1958 — Charles de Gaulle Fransiya prezidenti etib saylandi. 1988 — Shotlandiyada Boeing 747 halokati. 2014 — Oʻzbekiston parlament saylovi (2014-2015).

22 dekabr

Tahrir... Energetik kuni 1807 — Thomas Jefferson qistovi bilan AQSH kongressi boshqa davlatlar bilan savdo aloqalarini taqiqladi. 1808 — Venadagi teatrda Betxovenning beshinchi simfoniyasi premyerasi. 1847 — Jazoir amiri Abdul Qodir Fransiyaga taslim boʻldi. 1989 — Germaniya birlashuvi — 28 yilda ilk marotaba Brandenburger darvozasidan (suratda) erkin oʻtish yoʻlga qoʻyildi. 2019 — Oʻzbekiston parlament saylovi (2019-2020).

23 dekabr

Tahrir... 962 — Vizantiya imperiyasi Halabni qoʻlga oldi. 1938 — East London muzeyiga 66 million yil oldin yoʻq boʻlib ketgani ishonilgan latimeriya balig’i (suratda) olib kelindi. 1959 — Toshkentda IL-14 uchogʻi halokatga uchradi. 1972 — Nikaragua poytaxti Managua zilzilasida minglab odam halok boʻldi. 2007 — Nepalda monarxiya tugatildi.

24 dekabr

Tahrir... 1777 — James Cook Yer yuzidagi eng yirik atoll — Rojdestvo orolini kashf etdi. 1914 — Birinchi jahon urushidagi yangi yil sulhi. 1968 — Astronavt William Anders Oy orbitasida Yer koʻtarilishini (tasvirda) suratga oldi. 1982 — Jahondagi eng yirik yuk samolyoti — AN-124ning ilk parvozi. 2002 — Dehli metropoliteni ishga tushdi.

25 dekabr

Tahrir... 800 — Rim papasi Lev III Buyuk Karlga imperator tojini kiydirdi. 1979 — Afgʻon urushi: SSSR qoʻshinlari Afgʻonistonga olib kirila boshlandi. 1989 — Ruminiya inqilobi: kommunist diktator Nicolae Ceaușescu qator jinoyatda aybdor deb topilib, qatl etildi. 1991 — SSSRning ilk va soʻnggi prezidenti Mixail Gorbachyov (suratda) isteʼfoga chiqdi.

26 dekabr

Tahrir... 1606 — William Shakespearening „Qirol Lear“ pyesasining ilk postanovkasi. 1825 — Rossiya imperiyasida dekabristlar senat oldida qoʻzgʻolon uyushtirdilar (suratda). 1991 — SSSR Oliy kengashi Sovet Ittifoqi rasman tugatilganini eʼlon qildi. 1991 — Oʻzbekiston va Avstraliya davlatlari oʻrtasida diplomatik aloqalar oʻrnatildi.

27 dekabr

Tahrir... 1831 — Charles Darwin Beagle kemasi bortida dunyo boʻylab sayohatga otlandi. 1903 — Dublindagi Abbey teatri (tasvirda) ochilishi. 1960 — The Beatles guruhining Angliyadagi ilk chiqishi. 1979 — Afgʻon urushi (1979—1989): Amin saroyi qurshab olindi.

28 dekabr

Tahrir... 1895 — Aka-uka Auguste va Louis Lumière ilk marotaba kinematograf seansini namoyish qilishdi (tasvirda). 1973 — Parijda Aleksandr Soljenitsin qalamiga mansub „GULAG Arxipelagi“ romani chop etildi. 1973 — Jizzax viloyati tashkil topdi. 1999 — Saparmurot Niyozov Turkmanistonning umrbod prezidenti etib saylandi.

29 dekabr

Tahrir... 1791 — Yassi tinchlik shartnomasi imzolandi. 1845 — Texas AQSH shtatlaridan biriga aylandi. 1860 — Ilk toʻliq metall zirhli kema HMS Warrior (suratda) suvga tushirildi. 1930 — Muhammad Iqbol Pokiston davlatini tashkil etish taklifi bilan chiqdi. 1959 — Lissabon metropoliteni ishga tushdi. 1996 — Gvatemalada 36 yil davom etgan fuqarolar urushi taraflar sulh imzolashi bilan oʻz yakuniga yetdi. 2009 — Oʻzbekiston parlament saylovi (2009-2010).

30 dekabr

Tahrir... 1066 — Musulmon Granadasida yahudiylar qirgʻin qilindi. 1806 — Usmonli imperiyasi Rossiya imperiyasiga urush eʼlon qildi. 1903 — Chicagodagi Iroquois teatrida chiqqan yongʻin 600 kishi umriga zomin boʻldi. 1922 — Rossiya SFSR, Belorussiya SSR, Ukraina SSR, Zakavkazye SFSR davlatlari SSSRga birlashish haqidagi kelishuvni imzoladi (tasvirda). 1927 — Tokio metropoliteni ishga tushdi.

31 dekabr

Tahrir... 1917 — Rossiya Finlandiya mustaqilligini tan oldi. 1937 — Qamashi tumani tashkil topdi. 1968 — Ilk supersonik yoʻlovchi samolyot — Tu-144ning birinchi parvozi. 1994 — Checheniston poytaxti Grozniy qamali boshlandi. 1999 — Boris Yeltsin Rossiya prezidenti lavozimidan iste’fo berdi.