Lixtenshteyn davlat madhiyasi

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
 Lixtenshteyn davlat madhiyasi
Soʻz muallif(lar)i Jakob Josef Jauch, 1850-yillar
Bastakor Nomaʼlum bastakor („Xudo qirolichani asrasin“ kuyidan foydalanadi)
Qabul qilindi 1870-yil (rasmiy 1920; 1963 yilda tahrirlangan)
Audio
Lixtenshteyn davlat madhiyasi

„Oben am jungen Rhein“ (nemischa talaffuzi: ˈoːbən am ˈjʊŋən ˈʁaɪn; tarjimasi „Yosh Reyn tepaligida“) — Lixtenshteynning milliy madhiyasi. 1850-yillarda yozilgan bu asar 19-asrda nemis tilida soʻzlashuvchi xalqlarning, jumladan Prussiya, Saksoniya va Shveysariya, Bavariyaning qator madhiyalari uchun ishlatilgan „Xudo qirolni/qirolichani asrasin“ Britaniya madhiyasining ohangiga oʻrnatilgan.

Tarix[tahrir | manbasini tahrirlash]

"Oberst am jungen Rhein" dan boshlangan asl matn 1850-yillarda yozilgan. Qoʻshiq nemis „Reyn qoʻshiqlari“, yaʼni Germaniya milliy merosining bir qismi sifatida Reyn daryosini nishonlaydigan, daryoning chap qirgʻogʻidagi fransuz hududiy daʼvolariga qarshi qoʻshiqlar bilan birlashtirilgan boʻlishi mumkin.

Matn Jakob Josef Jauchga (1802-1859) tegishli.[1] Rossiyada tugʻilgan shveysariyalik katolik dinini qabul qilgan Jauch 1828-1832 yillarda Shveysariyada ilohiyotni oʻrgangan va 1833-yilda katolik ruhoniysi sifatida muqaddas dinga qabul qilingan. U 1837/8-1850 yillarda Londonda ruhoniy boʻlib xizmat qilgan. 1852-1856 yillarda u Lixtenshteynning Balzers shahrida yashadi va malika Franziska bilan doʻstlashdi va u bilan Balzersda namunaviy oʻquv muassasasini qurishni rejalashtirgan. Oʻzining progressiv pozitsiyasi tufayli Jauch cherkov ierarxiyasi bilan ziddiyatga tushdi va Chur episkopi 1856-yilda unga Lixtenshteynni tark etishni buyurdi. Agar qoʻshiq matni Yauchga tegishli boʻlsa, kompozitsiya Yauchning Balzersdagi davriga toʻgʻri keladi (1852-1856).

Qoʻshiq matnlari Jauchning hayoti davomida nashr etilmagan. Ular Lixtenshteyn milliy madhiyasi (Die Liechtensteinʼsche National-Hymne) sifatida faqat ogʻzaki uzatish davridan keyin, 1875-yilda nashr etilgan, shuning uchun Jauchning mualliflik anʼanasi yoki uning soʻzlarining asl shakli boʻlishi mumkin emas va bu tasdiqlangan.[2] Qoʻshiq Lixtenshteynning norasmiy, de-fakto milliy madhiyasi boʻlib, 1870-yillardan 1920-yilgacha rasmiy qabul qilingunga qadar xizmat qilgan.

1963-yilda matn qisqartirildi va 1920-yilgi versiyada kiritilgan „German Reyn“ga havola olib tashlandi.[3] Oben am jungen Rhein inglizlarning „Xudo qirolichani asrasin“ (1961-yilda Shveysariya Rufst du, mein Vaterland oʻrnini egallaganidan beri) bilan bir xil ohangni baham koʻrgan yagona milliy madhiyadir.[4][5]

Matn[tahrir | manbasini tahrirlash]

Nemis tilida Inglizcha tarjima

I
Oben am jungen Rhein
Lehnet sich Liechtenstein
An Alpenhöh'n.
𝄆 Dies liebe Heimatland,
Das teure Vaterland
Hat Gottes weise Hand
Für uns erseh'n. 𝄇

II
Wo einst St. Lucien
Frieden nach Rhätien
Hineingebracht
𝄆 Dort an dem Grenzestein
Und längs des jungen Rhein
Steht furchtlos Liechtenstein
Auf Deutschlands Wacht. 𝄇

III
Lieblich zur Sommerzeit
Auf hoher Alpenweid
Schwebt Himmelsruh:
𝄆 Wo frei die Gemse springt,
Kühn sich der Adler schwingt,
Der Senn das Ave singt
Der Heimat zu. 𝄇

IV
Von grünen Felsenhöh'n
Freundlich es ist zu seh'n
Mit einem Blick:
𝄆 Wie des Rhein's Silberband
Säumet das schöne Land,
Ein kleines Vaterland
Von stillem Glück. 𝄇

V
Treu und fest, wenn schon klein
Im deutschen Reichsverein
Ruht Liechtenstein.
𝄆 Lichtvoll auf ew'gem Grund
Einig und kerngesund
In Sturm und Nacht dem Bund
Leuchtstern zu sein. 𝄇

VI
Theilt nicht des Fürsten Herz
Väterlich Freud' und Schmerz
Mit Kindern hier?
𝄆 Nicht ihn erhält das Land —
So reichet ihm die Hand,
In unserm Vaterland
Vater und Zier! 𝄇

VII
Hoch lebe Liechtenstein,
Blühend am jungen Rhein,
Glücklich und treu.
𝄆 Hoch leb' der Fürst vom Land,
Hoch unser Vaterland,
Durch Bruderliebe Band
Vereint und frei. 𝄇

I
High on the young Rhine
Lies Liechtenstein, resting
On Alpine heights.
𝄆 This beloved homeland
The dear fatherland
God's wise hand has
Chosen for us. 𝄇

II
Where once St. Lucius
Peace to Raetia
Brought,
𝄆 There by the border stone
And along the young Rhine
Liechtenstein stands fearless
On guard for Germany. 𝄇

III
Lovely in the summer
On the high Alps' meadows
Floats heavenly quietude.
𝄆 Where the chamois leaps freely,
The eagle soars boldly,
The herdsman sings the Ave
For the native land. 𝄇

IV
From green rocky heights
It is lovely to look at
With one gaze:
𝄆 How the Rhine's silver band
Hems the beautiful land
A small fatherland
Of silent bliss. 𝄇

V
Loyal and firm, even if small
In the German Empire association
Rests Liechtenstein.
𝄆 Full of light on eternal ground
United and healthy
In storm and night the union
to be a shining star. 𝄇

VI
Does the prince's heart not share
Fatherly joy and pain
With children here?
𝄆 The country is not receiving him —
So give him your hand
In our fatherland
father and ornament! 𝄇

VII
Long live Liechtenstein,
Blossoming on the young Rhine,—
Fortunate and faithful!
𝄆 Long live the Prince of the Land,
Long live our fatherland,
Through bonds of brotherly love
United and free! 𝄇

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. ↑ „Up above the young Rhine (Oben am jungen Rhein)“. Cantorian. Qaraldi: 2015-yil 26-yanvar.
  2. ↑ The full seven verses were printed in „Die Lichtensteinʼs he Nationalhymne“, Süddeutsche Presse, 21 March 1875 p. 2. Reprinted from the Süddeutsche Presse report, but shortened to five verses: Das Echo, 16 May 1875, p. 78, Neue Freie Presse Wien, 23 March 1875, p. 2; mentioned as „composed in the 1850s by a Catholic pastor“ (in den Fünfziger-Jahren von einem katholischen Pfarrer gedichtet).
  3. ↑ „Liechtenstein“. nationalanthems.info. Qaraldi: 2015-yil 26-yanvar.
  4. ↑ Pound, Jeremy „Five intriguing national anthems“. ClassicalMusic.com (2016-yil 16-fevral). 2020-yil 16-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 15-sentyabr.
  5. ↑ „How many national anthems are plagiarised?“. BBC News (2015-yil 26-avgust). Qaraldi: 2016-yil 15-sentyabr.

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Lixtenshteyn_davlat_madhiyasi&oldid=4100313" dan olindi