Likiyalik Apollon

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Likiyalik Apollon (Likiya) (shuningdek, Apollon Likey yoki Likey Apolloni) — miloddan avvalgi I-asrga oid Rim nusxasi, taxminan miloddan avvalgi 300-yillardagi bronza asl nusxa boʻlib, Praxitelesga[1] tegishli.

Haykal nomaʼlum haykaltaroshning marmar asari boʻlib, haykalning balandligi 216 sm. Bu Luvrda joylashgan Likiyalik Apollonning bir turi hisoblanadi[2].

Tarix va tavsif[tahrir | manbasini tahrirlash]

Apollon daraxt tanasi shaklidagi tayanchga suyangan, oʻng bilagini boshining tepasiga tegizgan, sochlari oʻralgan va oʻsmirlik davriga xos soch turmagi bilan bogʻlangan xudo sifatida tasvirlangan. Apollon haykali Likiya nomini qadimgi Likiya mamlakati sharafiga emas, balki uning figurasi Afina gimnaziyalaridan biridagi litseyda koʻrgazmaga qoʻyilgan va qadimgi yunon yozuvchisi Lusian tomonidan tasvirlangan yoʻqolgan asar bilan identifikatsiya qilingani uchun berilgan. Lukianning soʻzlariga koʻra, bu Xudo, chap va oʻng qoʻlida kamon bilan tayanchga suyanib, boshiga tushayotgan, goʻyo uzoq harakatlardan keyin dam olayotgandek tasvirlangan.

Uzaygan nisbatlar, nafis holat va tananing biroz ayollik anatomiyasiga asoslangan bu asarni italiyalik arxeolog Praksitelning Olimpiyalik Germesga oʻxshash deb taʼriflagan. Likiyalik Apollonining bir nusxasi hatto bir muncha vaqt Germesning nusxasi deb hisoblangan. Biroq, Likiyalik Apollonning koʻpgina namunalari odatda Praksitelga tegishli boʻlgan erkak tanasi turlariga oʻxshamaydigan aniq mushaklarga ega. Bu uning zamondoshi Evfranorning ishi degan tahlil bor edi.

Qoʻlning boshiga qoʻyilgan mashhur pozasi Apollon bilan shunchalik aniqlanganki, u koʻpincha mifologik belgilarning boshqa taniqli asarlariga tegishli. Ushbu poza " Yaralangan Amazon ", baʼzan esa " Uxlayotgan Ariadna " haykallari turlarida ham qoʻllaniladi.

Likiyalik Apollon kabi haykallar dunyoning koʻplab muzeylarida mavjud.

Yana qarang[tahrir | manbasini tahrirlash]

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. A connection made „on insufficient grounds“ according to Brunilde Sismondo Ridgway (Ridgway, „A Story of Five Amazons“, American Journal of Archaeology, 78.1 [January 1974:1-17] p. 9)
  2. „S5.5 APOLLO LYCIAN“. 2020-yil 29-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 29-fevral.

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]