Leyten Yulduzi
Leyten Yulduzi yoki GJ 273 — Kichik it yulduz turkumidagi bitta yulduz.Taxminan Quyoshdan 12 yil masofada joylashgan[1]. Yulduz astronom Villem Leyten sharafiga nomlangan[2].
Xususiyatlari[tahrir | manbasini tahrirlash]
Leyten yulduzi asosiy ketma-ketlikdagi m sinfidagi qizil mitti. Uning massasi Quyosh massasining uchdan bir qismidan oshmaydi va diametri Quyoshning taxminan 11 % ni tashkil qiladi (RECONS dasturiga koʻra)[3]. Yulduzning 1937-1980- yillarda olingan suratlarining astrometrik tahlili shuni koʻrsatadiki, Yupiterga oʻxshash sayyoraga oʻxshash kamida bitta ulkan ob’ekt uning atrofida aylanadi[4].
Sayyora tizimi[tahrir | manbasini tahrirlash]
GJ 273 toʻrtta ekzosayyora nomzodiga ega. GJ 273 b sayyorasi 18,65 kunlik davrga ega, massasi (m·sin(i)) = 2,89 M⊕ va yashash uchun qulay zonada joylashgan[5]. GJ 273 s sayyorasi 4,72 kunlik davrga ega, massasi (m sin(i)) = 1,18 M⊕.
2017-yilda Active SETI loyihasi astronomlari Norvegiyaning Tromso shahridagi EISCAT massividan foydalanib, GJ 273 b potentsial yashashga yaroqli sayyoraga nisbatan Yerda aqlli hayot mavjudligi haqida signal yuborganlar[6].
2019-yilda esa GJ 273[7] atrofida yana 2 ta ekzosayyora nomzodi topilgan.
Yulduzning eng yaqin muhiti[tahrir | manbasini tahrirlash]
Leyten yulduzi bizga eng yaqin yulduzlar roʻyxatiga kiritilgan. Quyidagi yulduz tizimlari 10 Yorugʻlik yilioraligʻida joylashgan:
| Yulduz | Spektral sinf | Masofa, St. yillar |
| Procyon AB | F5 V-IV/DQZ VII | 1.2 |
| Ross 614 AB | M4.5V/M8V | 3.9 |
| DX saratoni | M6.5 Ve | 5.5 |
| LTT 12352 | M3,5V | 5.6 |
| Sirius AB | A1 Vm/DA2 VII | 5.8 |
| Ross 882 AB | M4 Ve/M5 Ve | 7.1 |
| LTT 17897 | M4 V | 7.7 |
| LTT 17993 | M4.5V | 7.7 |
| GJ 1116AB | M5.5V/M5.5V | 8.0 |
| Boʻri 294 | M3V | 9.4 |
| Ross 47 | M4 V | 9.6 |
| Boʻri 359 | M5.8 Ve | 9.8 |
Qiziq faktlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
Leyten yulduziga eng yaqin yulduz bu Protsion. Leyten yulduzi yaqinidagi faraziy sayyora osmonida, mutlaq kattaligi 2,65 m boʻlgan Protsion A, 1,2 sv masofadan. Yilning yorqinligi −4,52 m boʻladi. Protsionning ikkilik tizimidagi faraziy sayyora orbitasidan chiqqan Leyten yulduzining yorqinligi 4,25 m ni tashkil qiladi[8].
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ https://spacegid.com/zvezda-leytena.html
- ↑ https://spacegid.com/zvezda-leytena.html
- ↑ https://spacegid.com/zvezda-leytena.html
- ↑ https://spacegid.com/zvezda-leytena.html
- ↑ „The HARPS search for southern extra-solar planets XLI. A dozen planets around the M dwarfs GJ 3138, GJ 3323, GJ 273, GJ 628, and GJ 3293“. 2017-yil 18-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 8-aprel.
- ↑ „Учёные отправили радиосигнал на потенциально обитаемую «соседку» Земли“. 2017-yil 1-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 25-noyabr.
- ↑ Tuomi, M.; Jones, H. R. A.; Anglada-Escudé, G.; Butler, R. P.; Arriagada, P.; Vogt, S. S.; Burt, J.; Laughlin, G. et al. (2019). "Frequency of planets orbiting M dwarfs in the Solar neighbourhood". arXiv:1906.04644 [astro-ph.EP].
- ↑ https://dic.academic.ru/dic.nsf/dic_synonims/222772/%D0%B7%D0%B2%D0%B5%D0%B7%D0%B4%D0%B0