Laland 21185
Laland 21185 (inglizcha: Lalande 21185) — Katta Ayiq yulduz turkumida joylashgan yulduz. Bu Quyoshga eng yaqin yulduzlardan biri (masofasi taxminan 8,31 yorugʻlik yili)[1].
Yulduz birinchi marta 1801-yilda fransuz astronomi Jozef Laland tomonidan kuzatuvlarda qayd etilgan va shu bilan birga unga ism ham berilgan[2].
Laland 21185 — M2 spektral turdagi qizil mitti. Yonuvchan yulduzdir. Massasi 0,46 quyosh massasi, radiusi 0,393 ± 0,008 quyosh radiusi[3].
Sayyora tizimining mavjudligi[tahrir | manbasini tahrirlash]
1951-yilda Piter van de Kamp va Sara Lippinkot astrometrik usullar bilan Laland 21185 yaqinida sayyoralar tizimi topilganligini eʼlon qilishgan.Tadqiqotlar Svartmor kollejiga tegishli Sproul rasadxonasining 24 dyuymli refraktorida olingan fotoplastinkalarda pozitsion oʻlchovlar yordamida amalga oshirildi (Pensilvaniya, AQSh). 1960-yilda Sara Lippinkot 1951-yilgi bayonotni takrorladi. Biroq, 1974-yilda Allegeni rasadxonasining astronomi Jorj Geytvud astrometrik usullar bilan qoʻshimcha tadqiqotlar oʻtkazgandan soʻng, van de Kamp va Lippinkottning bayonotlari natijalarini notoʻgʻri deb eʼlon qildi[4].
1996-yilda esa xuddi shu Jorj Geytvud yulduz bir necha sayyoralar bilan sayyoralar tizimiga ega boʻlishi mumkinligini xabar qildi[5]. Ushbu maʼlumot 1930—1984-yillardagi fotografik maʼlumotlar va 1988-yildan 1996-yilgacha boʻlgan yulduz harakati haqidagi maʼlumotlarga asoslangan.
Olingan maʼlumotlar bizga uchta sayyora mavjudligini taxmin qilish imkonini berdi[6]:
- Laland 21185 b: orbital radiusi (yarim oʻq) — 2,2 AU, ekssentriklik — 0,0, massa — 0,9 Yupiter massalari, inqilob davri — 5,8 yil[7].
- Laland 21185 c: radius — 11 AU, ekssentriklik — taxminan 0, massa — 1,6 Yupiter massasi, orbital davri — 30 yil.
- Laland 21185 d: radius — 11 AU dan ortiq, ekssentriklik — taxminan 0, massa — Yupiterning taxminan bir massasi, orbital davri — 30 yildan ortiq.
| Sayyora | Ogʻirligi | Aylanma davri | Asosiy oʻq orbitalar | Eksantriklik orbitalar |
|---|---|---|---|---|
| b | ≥
2,64±0,19 |
12,9395+0,0013
−0,0012 |
0.0796±0.0057 | 0,052+0,057
−0,037 |
| d (nomzod) | ≥
4,1±0,6 |
215,62+0,76
−0,73 |
0.519±0.0038 | 0,15+0,16
−0,011 |
| c | ≥
14,2±1,8 |
2806+110
−94 |
2.871±0.067 | 0,08+0,1
−0,06 |
Ehtimol, bu tizim ancha zichroq joylashgan va unda koʻproq sayyoralar mavjud. Uning tuzilishi toʻgʻrisida aniqroq maʼlumotlar, ehtimol, 10 sm / sek instrumental aniqlikka ega boʻlgan ESPRESSO spektrografi tomonidan taqdim etiladi[8].
Yulduzning eng yaqin muhiti[tahrir | manbasini tahrirlash]
Quyidagi yulduz tizimlari Laland 21185 dan 10 yorugʻlik yili masofasida joylashgan:
| Yulduz | Spektral sinf | Masofa, St. yillar |
| Boʻri 359 | M5.8 Ve | 4.1 |
| Ross 128 | M4.1-5 Ve | 6.5 |
| DX saratoni | M4 Ve | 6.7 |
| WX Ursa Major AB | M1 Ve / M5.5 Ve | 7.6 |
| Groombridge 1618 | K5 Ve | 8.3 |
| Quyosh | G2V | 8.3 |
| Wolf 424 AB | M5.5 Ve / M5.5 Ve | 8.2 |
| AD Leo | M3 Ve | 8.5 |
| Procyon AB | F5 IV-V / DQZ | 9.6 |
| LTT 12352 | M3,5V | 9.7 |
Yana qarang[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Yaqin atrofdagi yulduzlar roʻyxati
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ https://www.livingfuture.cz/zvezdy/lalande-21185
- ↑ https://www.livingfuture.cz/zvezdy/lalande-21185
- ↑ https://www.livingfuture.cz/zvezdy/lalande-21185
- ↑ https://www.livingfuture.cz/zvezdy/lalande-21185
- ↑ „Астронет > Лаланд 21185 — ближайшая планетная система?“. 14-may 2008-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 15-avgust 2008-yil.
- ↑ „Lalande 21185“. 19-sentabr 2008-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 15-avgust 2008-yil.
- ↑ https://www.livingfuture.cz/zvezdy/lalande-21185
- ↑ https://www.livingfuture.cz/zvezdy/lalande-21185