Kuba — Fransiya munosabatlari

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Kuba va Fransiya davlatlarining xaritada joylashuvi. Yashil rangda Kuba, sariq rangda Fransiya koʻrsatilgan.

Kuba — Fransiya munosabatlari Kuba va Fransiya oʻrtasidagi ikki tomonlama diplomatik munosabatlardir.

Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Kuba Ispaniya imperiyasi tomonidan mustamlaka qilinganidan koʻp oʻtmay, bir necha fransuz ekspeditsiyalari hududga tashrif buyurishdi. 1554-yilda qaroqchi Jak de Sor Kubaga tashrif buyurgan birinchi fransuz boʻldi va qirol Frensis I nomidan oltinni tortib olish uchun ispan kemalariga hujum qildi, shuningdek, Jak de Sor Santyago-de-Kuba shahriga bostirib kirdi. 1555-yilda qaroqchi yana Kubaga hujum qilib Gavanani yoqib yuborgan[1]. 1791-yilda, Gaiti inqilobining dastlabki bosqichlarida bir necha ming fransuz Gaitidan Kubaga qochib ketdi. 1800—1809-yillarda Gaitidan Kubaga yana 20 000 dan ortiq fransuzlar, kreollar va sobiq qullar koʻchib kelishgan[2]. 1898-yil aprel-avgust oylarida Ispaniya-Amerika urushi paytida Fransiya Buyuk Britaniya va Germaniya imperiyasi bilan birgalikda Ispaniyani Amerika Qoʻshma Shtatlari bilan urushni toʻxtatishga va oʻz hududlari: Kuba, Filippin, Puerto-Riko, Guam orollari va boshqalardan voz kechishga chaqirdi. 1898-yil dekabrda Parij shartnomasi imzolanishi bilan Ispaniya-Amerika urushi yakunlandi va Kuba AQSH hududiga aylandi. 1902-yilga kelib mustaqillikka erishgan[3].

Simone de Bovuar va Jan-Pol Sartr Ernesto Gevara bilan Kubada. 1960-yil.

1959-yil yanvar oyida Kuba inqilobidan keyin Fidel Kastro Kubada hokimiyat tepasiga keldi. Fransuz mutafakkirlari va yozuvchilari Kubadagi yangi kuch bilan qiziqdi. 1960-yilda fransuz faylasufi Jan-Pol Sartr va yozuvchi Simone de Bovuar Kubaga tashrif buyurib, mamlakat rahbari Fidel Kastro, shuningdek, Lotin Amerikasi inqilobchisi Ernesto Che Gevara bilan uchrashdi[4]. 1962-yilda Kuba raketa inqirozi paytida Fransiya prezidenti Sharl de Goll orolda Sovet raketalarining joylashtirilishiga yoʻl qoʻymaslik uchun Kuba blokadasida AQShni qoʻllab-quvvatladi[5].

Kubaning Parijdagi elchixonasi.

1964-yil dekabr oyida kubalik siyosatchi Ernesto Che Gevara Fransiyaga rasmiy tashrif bilan keldi. 1974-yil oktyabr oyida Fransiya Sotsialistik partiyasining birinchi kotibi sifatida Fransua Mitteran Kubaga rasmiy tashrif bilan keldi. 1995-yilda Kuba rahbari Fidel Kastro Fransiyaga birinchi rasmiy tashrifini amalga oshirdi va prezident Fransua Mitteran bilan uchrashdi. 1996-yilda Fidel Kastro Fransua Mitteran[6][7] dafn marosimida qatnashish uchun yana Fransiyaga sayohat qildi.

2015-yil iyul oyida Kuba erishi davrida Fransiya Kuba bilan yaqinroq munosabatlar oʻrnatdi. 2015-yilning may oyida Fransiya prezidenti Fransua Olland Kubaga rasmiy tashrif bilan kelgan birinchi davlat rahbari boʻldi[8]. 2016-yil fevral oyida Kuba rahbari Raul Kastro rasmiy tashrif bilan Fransiyada boʻldi[9]. 2018-yil may oyida Fransiya tashqi ishlar vaziri Jan-Iv Le Drian Kubaga tashrif buyurdi[10].

Savdo aloqalari[tahrir | manbasini tahrirlash]

2016-yilda mamlakatlar oʻrtasidagi tovar ayirboshlash hajmi 209 mln yevro boʻldi[11]. Kubaning Fransiyaga eksporti: baliq, rom va sigara. Fransiyaning Kubaga eksporti: don, kimyo mahsulotlari, avtomobil qismlari, sut mahsulotlari, sanoat va qishloq xoʻjaligi mashinalari va aloqa vositalari[12]. Fransiya Kubaning dunyodagi oʻn birinchi yirik savdo hamkoridir. Kubada Pernod Ricard va TotalEnergies[9] kabi fransuz transmilliy kompaniyalari mavjud.

Turizm[tahrir | manbasini tahrirlash]

2016-yilda 200 000 dan ortiq fransuz fuqarolari Kubaga turizm maqsadida tashrif buyurgan. Mamlakatlar oʻrtasida toʻgʻridan-toʻgʻri parvozlar quyidagi aviakompaniyalar tomonidan oʻrnatiladi: Air Caraïbes, Air France, Corsair International va Cubana[9].

Diplomatik missiyalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. „An Introduction to Piracy in Cuba“. 10-avgust 2018-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 10-avgust 2018-yil.
  2. „La huella francesa en Santiago de Cuba (in Spanish)“. 7-avgust 2018-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 10-avgust 2018-yil.
  3. „Treaty of Paris ends Spanish-American War“. 10-avgust 2018-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 10-avgust 2018-yil.
  4. „Quand Sartre et de Beauvoir découvraient le Cuba de Castro (in French)“. 15-yanvar 2019-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 10-avgust 2018-yil.
  5. „Cuban Missle Crisis Telegram From the Embassy in France to the Department of State“. 11-avgust 2018-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 10-avgust 2018-yil.
  6. „Fidel y Mitterrand: una amistad más allá de las fronteras (in Spanish)“. 16-noyabr 2018-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 10-avgust 2018-yil.
  7. „Castro cree que su visita a Francia pone fin al bloqueo de Cuba (in Spanish)“. 16-noyabr 2018-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 10-avgust 2018-yil.
  8. „Cuba announces France oil deal as Hollande urges end to US trade embargo“. 16-noyabr 2018-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 10-avgust 2018-yil.
  9. 9,0 9,1 9,2 „Infografia — Las relaciones entre Francia y Cuba (in Spanish)“. 23-avgust 2017-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 10-avgust 2018-yil.
  10. „Cuba — Meeting between Jean-Yves le Drian and his counterpart (Paris, 18 May 2018)“. 16-noyabr 2018-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 10-avgust 2018-yil.
  11. „Présentation de Cuba (in French)“. 13-avgust 2018-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 10-avgust 2018-yil.
  12. „Les Echanges Commerciaux France — Cuba en 2016 (in French)“. 2018-yil 13-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 10-avgust 2018-yil.
  13. „Embassy of Cuba in Paris“. 13-avgust 2018-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 10-avgust 2018-yil.
  14. „Embassy of France in Havana“. 19-iyul 2018-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 10-avgust 2018-yil.