Krenfild universiteti

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Krenfild universiteti fan, muhandislik, dizayn, texnologiya va menejmentga ixtisoslashgan Britaniyaning aspirantura davlat tadqiqot universitetidir. Krenfild 1946-yilda Aeronavtika kolleji (CoA) sifatida tashkil etilgan. 1950 va 1960-yillar davomida samolyot tadqiqotlarining rivojlanishi ishlab chiqarish va menejment kabi boshqa sohalarda oʻsish va diversifikatsiyaga olib keldi va 1967-yilda Krenfild Menejment maktabiga asos soldi. 1969-yilda Aeronavtika kolleji Krenfild Texnologiya Instituti deb oʻzgartirildi, qirollik nizomi bilan birlashtirildi, ilmiy daraja berish vakolatiga ega boʻldi va universitetga aylandi. 1993-yilda u hozirgi nomini oldi.

Krenfild universiteti ikkita kampusga ega : asosiy kampus Krenfildda, Bedfordshirda, ikkinchisi Oksfordshirning janubi-gʻarbiy qismidagi Shrivenham shahridagi Buyuk Britaniya Mudofaa Akademiyasida joylashgan.[1] Asosiy kampus Buyuk Britaniyada (va Yevropada) oʻz aeroportiga ega boʻlganligi bilan noyobdir.[2] 

Tarix[tahrir | manbasini tahrirlash]

Krenfild universiteti havodan
Krenfild universiteti AIRC

Aeronavtika kolleji (1946-1969)[tahrir | manbasini tahrirlash]

Krenfild universiteti 1946-yilda Aeronavtika kolleji sifatida, oʻsha paytdagi RAF Krenfildning Qirollik havo kuchlari bazasida tashkil etilgan. Kollejning rivojlanishida Roksbi Koks, keyinchalik 1945-yilda kollejning birinchi gubernatori etib tayinlangan, soʻngra rais oʻrinbosari va (1962-yildan) boshqaruv raisi lavozimlarida ishlagan Lord Kings Norton katta rol oʻynadi. U 1967-yilda tashkil etilgan Krenfild universiteti boshqaruv maktabi bilan kollejni diversifikatsiya qilish tashabbusiga rahbarlik qildi va qirollik nizomi va darajalarni berish vakolatlari uchun muvaffaqiyatli ariza topshirdi. Bular 1969-yilda berilgach, u Krenfild texnologiya institutining birinchi kansleri boʻldi va 1997-yilgacha shu lavozimda qoldi.[3][4]

Krenfild texnologiya instituti (1969-1993)[tahrir | manbasini tahrirlash]

Krenfild Texnologiya Instituti 1969-yilda qirollik nizomiga muvofiq tashkil etilgan boʻlib, institutga oʻz darajalarini berish vakolatlarini berdi va uni oʻz huquqida toʻliq universitetga aylantirdi.[5]

1975-yilda 1963-yilda Bedfordshirdagi Silsoe shahrida tashkil etilgan Milliy qishloq xoʻjaligi muhandisligi kolleji Krenfild bilan birlashtirildi va Silsoe kolleji sifatida faoliyat yuritdi.[6]

Shrivenhamdagi Qirollik harbiy fanlar kolleji (RMCS) bilan akademik hamkorlik 1984-yilda tuzilgan. Uning ildizlari 1772-yilga borib taqaladi, hozir Buyuk Britaniya Mudofaa Akademiyasining bir qismi boʻlib, 2009-yildan boshlab „Krenfild Mudofaa va Xavfsizlik“ nomi bilan tanilgan. RMCS 2007-yilda toʻliq aspiranturaga aylandi va bakalavriat kurslari boshqa joyga koʻchirildi.

Krenfild universiteti (1993-yildan hozirgi kungacha)[tahrir | manbasini tahrirlash]

1993-yilda institutning Qirollik Nizomiga oʻzgartirish kiritilib, uning nomi Krenfild universitetiga oʻzgartirildi.[7][8][5] Oʻn yil oʻtgach, 2003-yilda Krenfild toʻliq aspiranturaga aylandi va Shrivenham sayti oxirgi bakalavrlarini qabul qildi.[9]

2007-yilda universitetning birinchi xalqaro kampusi Karnegi Mellon universiteti bilan bir qatorda Adelaidadagi Torrens binosida joylashgan Kent gertsogi knyaz Edvard tomonidan ochildi. U mahalliy muassasalar bilan hamkorlikda va baʼzi masofaviy taʼlim kurslaridan foydalangan holda mudofaa boshqaruvi va texnologiyasi boʻyicha qisqa muddatli aspirantura darajasini taklif qildi.[10][11][12]

Joylashuv va kampus[tahrir | manbasini tahrirlash]

Krenfild universiteti kutubxonasi

Krenfild kampusi taxminan 80 km London markazidan shimolda va Krenfild qishlogʻiga tutash,[13] Bedfordshire joylashgan. Eng yaqin yirik shaharlar Milton Keyns va Bedford boʻlib, ularning markazlari 13 km. uzoqlikda.


Krenfild kampusi Kembrij — Milton Keyns — Oksford koridorida joylashgan boʻlib, u yerda bu shaharlarni bogʻlash va iqtisodiy oʻsishni ragʻbatlantirish rejalashtirilgan.[14] Milton Keyns va kampus oʻrtasida tezkor tranzit tizimi boʻyicha taklif ham mavjud, garchi bu hali kontseptsiyaning dastlabki bosqichida.[15]

Texnologiyalar parki[tahrir | manbasini tahrirlash]

Krenfild universiteti texnologik parkida yirik xalqaro kompaniyalardan tortib kichik startaplargacha boʻlgan bir qancha kompaniyalar joylashgan. Parkdagi yirik kompaniyalar:

  • Nissan Texnik Markazi[16] Yevropa, Yevropa bozori uchun avtomobillarni loyihalash va ishlab chiqish.
  • Innovatsiyalar markazi: Texnologiyalar parki, shuningdek, koʻplab kichik kompaniyalar uchun joy.

2016-yilgacha:

  • Trafficmaster plc[17] Telematika sohasidagi yetakchi kompaniya Trafficmasterning ilgʻor texnologiyasi avtomobillar va yoʻllardan samaraliroq foydalanish imkonini beradi.

Milton Keyns[tahrir | manbasini tahrirlash]

Krenfild universiteti Milton Keyns Kengashi bilan yaqin atrofdagi Milton Keyns shahrida MK:U kodli yangi universitetni tashkil etish loyihasining akademik hamkori hisoblanadi.[18][19] Reja 2023-yilgacha Milton Keyns markazida kampus ochilishini kutmoqda.[19] 2019-yil yanvar oyida hamkorlar Markaziy temir yoʻl vokzali yaqinidagi yangi kampusni loyihalash boʻyicha xalqaro tanlov eʼlon qilishdi.[20] 2019-yilning may oyida Santander Bank £30 miqdorida „urugʻlik moliyalashtirish“ grantini eʼlon qildi.[19] 2019-yil 4-iyulda kampus uchun saralangan takliflar eʼlon qilindi.[21] 2019-yil 30-iyulda baholash paneli Hopkins Architects kompaniyasi gʻolib dizaynni ishlab chiqqanini eʼlon qildi.[22]

Tashkilot va boshqaruv[tahrir | manbasini tahrirlash]

Krenfild universiteti Vinsent binosi
Krenfild universiteti Uitl binosi

Shiori[tahrir | manbasini tahrirlash]

Universitet shiori, post nubes lux, „bulutlardan keyin yorugʻlik“ degan maʼnoni anglatadi. U universitet gerbida tasvirlangan boʻlib, u universitet qirollik nizomi bilan taqdirlanganda joriy etilgan.[23]

Kanslerlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • 1969-1997: Xarold Roksbi Koks, Lord Kings Norton
  • 1998-2010: Richard Vinsent, Koleshilllik lord Vinsent
  • 2010-2020: Old Skonning baronessasi Yang
  • 2021-yildan hozirgacha: Dame Deirdre Xutton

Prorektorlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • 1970-1989: Genri Chilver, Lord Chilver
  • 1989-2006: Frank Robinson Xartli
  • 2006-2012: Ser Jon (Jeyms) OʻReyli[24][25]
  • 2013-yil: Klifford Maykl Dost — vaqtinchalik prorektor
  • 2013-2021: Ser Piter Gregson[26]
  • 2021-yildan hozirgi kungacha: Karen Xolford

Maktablar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Akademik maktablar quyidagilardir:

  • Aerokosmik, transport va ishlab chiqarish maktabi SATM nomi bilan tanilgan va oʻziga xos Aeronavtika kollejini oʻzida mujassam etgan boʻlib, magistrlar va doktorantlar va tijorat mijozlari uchun keng koʻlamli eksperimental tadqiqot muassasalariga ega;
  • SWEE va Agrifood (jumladan, dizayn) nomi bilan tanilgan suv, energiya, atrof-muhit va qishloq xoʻjaligi maktabi ;
  • Menejment maktabi, SoM nomi bilan tanilgan;
  • CDS sifatida tanilgan Cranfield Mudofaa va Xavfsizlik.

Akademik fanlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Krenfild universitetining ixtisoslashgan yoʻnalishlari yoki Krenfild mavzulari sanoat va tijorat sektorlari doirasida dunyo duch keladigan katta muammolarni hal qilish uchun bir qator akademik fanlarni birlashtirishga qaratilgan. Bular suv, qishloq xoʻjaligi, energetika va energiya, aerokosmik, ishlab chiqarish, transport tizimlari, mudofaa va xavfsizlik va biznes/menejmentdir.

Krenfild universitetining aspirantura muhitida akademik fanlar haqiqiy dunyo yechimlarini taqdim etish uchun tijorat va sanoatda boʻlgani kabi bir-biri bilan yaqindan hamkorlik qiladi.[27]  

Akademik profil[tahrir | manbasini tahrirlash]

Obroʻ va reyting[tahrir | manbasini tahrirlash]

Faqat aspirantura universiteti sifatida Krenfild universiteti boʻlajak bakalavriat talabalariga universitetlarni solishtirishda yordam berishga qaratilgan Times Higher Education World University Rankings, The Times World Rankings, The Complete University Guide va The Guardian jurnallaridan chiqarib tashlangan. Universitet aspirantura boʻlganligi sababli, bakalavriat taʼlim muassasalari bilan toʻgʻridan-toʻgʻri taqqoslash qiyin. Quyida asosiy faktlar va raqamlar keltirilgan:

  • Krenfild universiteti Jahon universitetlari reytingi markazi, 2017-yil maʼlumotlariga koʻra, dunyoning eng yirik kompaniyalarida bosh direktor lavozimlarini egallagan bitiruvchilar uchun dunyodagi eng yaxshi 1 % taʼlim muassasalariga kiradi.[28]
  • Krenfild Menejment maktabining kunduzgi bir yillik MBA dasturi dunyoda 7-chi va Buyuk Britaniyada 1-oʻrinni egalladi va uning moliya va menejment boʻyicha magistr darajasi Times Higher Education/Wall tomonidan dunyoda 6-chi va Buyuk Britaniyada 2-oʻrinni egalladi. Street Journal 2018.[29]
  • Krenfild menejment maktabi Financial Times Yevropa biznes maktabi reytingida 2021-yilda 34-oʻrinni va 2018-yilgi THE global biznes va iqtisodiyot reytingida 80-oʻrinni egalladi.[30]
  • Krenfild universiteti 2022 QS World University Rankings reytingida mexanika, aviatsiya va ishlab chiqarish muhandisligi boʻyicha dunyoda 27-oʻrin va Buyuk Britaniyada 5-oʻrinni egalladi.[31]
  • Krenfild universiteti 2014-yilda Aeronavtika, mexanika, kimyo va ishlab chiqarish muhandisligi boʻyicha tadqiqot mukammalligi doirasida (REF) Buyuk Britaniyada 9-oʻrinni egalladi. Tadqiqot quvvati boʻyicha 2-oʻrinda, tadqiqot natijalari boʻyicha esa 6-oʻrinda, 81 % 3*-4* tadqiqot faoliyatiga erishgan.
  • Krenfild olti marta Qirolicha yubiley mukofotini olgan: 2005 -yilda ishlab chiqarishni boshqarish boʻyicha stipendiya (FMM) uchun qoʻshimcha va oliy taʼlim uchun; 2007-yilda gumanitar minalardan tozalashdagi roli uchun;[32] 2011-yilda avariyalarni tekshirish boʻyicha tadqiqotlar va treninglar orqali aviatsiya xavfsizligiga qoʻshgan hissasi uchun;[33] 2015-yilda suv va kanalizatsiya sohasidagi faoliyati uchun;[34] 2017-yilda tabiiy resurslardan barqaror foydalanish uchun keng koʻlamli tuproq va atrof-muhit maʼlumotlari boʻyicha tadqiqot va taʼlim uchun.[35] va 2019-yilda Milliy uchish laboratoriyasi markazi ishi uchun;[36]
  • Krenfildning Global xavfsizlik dasturi talabalari 2006,[37] 2008[38] va 2009[39] yillarda Buyuk Britaniyada xavf va xavfsizlikni boshqarishni rivojlantirish gʻoyalarini ishlab chiqish uchun Imbert mukofotiga sazovor boʻlishdi.

Qabullar[tahrir | manbasini tahrirlash]

2015/16-yilda Krenfild universiteti talabalarining 49 foizi Buyuk Britaniyadan, 25 foizi Yevropadan va 26 foizi dunyoning qolgan qismidan kelgan.

Krenfild universiteti talabalarining yarmidan koʻpi 30 yoshdan oshgan kishilardir.

Hamkorlik[tahrir | manbasini tahrirlash]

Krenfild universiteti biznes, sanoat va hukumatlar bilan aloqalarga ega. Krenfild universiteti butun dunyo boʻylab 1500 ga yaqin tashkilotlar, jumladan kichik mulkdorlar tomonidan boshqariladigan KOʻB va yirik koʻp millatli konglomeratlar bilan oʻzaro manfaatli aloqalarga ega; Britaniya va xalqaro universitetlar, nodavlat tashkilotlar va hukumatlar. Krenfildning yaqin hamkorliklari qatoriga Airbus, Rolls-Royce Group, Grant Thornton, BAE Systems, Boeing, Lockheed Martin, Ford, BP, British Airways, PWC, Jacobs, Metro Bank, L'Oréal, Royal Dutch Shell, Jagu kiradi. Oracle korporatsiyasi, PepsiCo, Unilever, lar kiradi.[40]

Krenfild universiteti Amerika, Osiyo va Okeaniya, Yevropa, Yaqin Sharq va Afrikadagi 130 dan ortiq universitetlar bilan aloqaga ega.[41][42]

IMRC — Krenfild universiteti qoshidagi Innovatsion ishlab chiqarish tadqiqot markazi EPSRC (Muhandislik va fizika fanlari tadqiqot kengashi) tomonidan moliyalashtiriladigan loyiha boʻlib, Buyuk Britaniya hukumatining yuqori qiymatli ishlab chiqarish strategiyasida belgilangan muammolarni hal qilishga qaratilgan tadqiqot ishlarini olib boradi.[43]

Talabalik hayoti[tahrir | manbasini tahrirlash]

Krenfild universiteti talabalar turar joyi

Krenfild universiteti kampusidagi inshootlarga fitnes markazi va aerobika studiyasi, oʻyin maydonchalari, sport maydonchalari va bir nechta tennis kortlarini oʻz ichiga olgan sport markazi kiradi. Talabalar shaharchasida ikkita kichik doʻkon bor, ulardan biri CSA va biri Budgens tomonidan boshqariladi. Ovqatlanish vaqtida cheklangan miqdordagi ovqatlanish joylari, ikkita Kosta kofe doʻkoni va CSA tomonidan boshqariladigan bitta bar mavjud, ular dushanbadan jumagacha vaqti-vaqti bilan ochiq boʻladi.

Talabalar uyushmasi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Krenfild talabalar uyushmasi (CSA) talabalar uyushmasi boʻlib, Krenfild kampusidagi asosiy talabalar bari, kafe va doʻkonini boshqaradi.CSA kampus markaziga yaqin joylashgan 114-binoda joylashgan.

CSA tanlangan talabalar jamoasi tomonidan boshqariladi va kichik xodimlar jamoasi tomonidan qoʻllab-quvvatlanadi. CSAning maqsadi Krenfild universiteti talabalarini qoʻllab-quvvatlash va vakillik qilish, talabalar farovonligini oshirish va ijtimoiy, madaniy va sport tadbirlarini tashkil etishdan iborat.

Talabalar turar joyi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Krenfild universiteti kampusida kunduzgi talabalar uchun turar joy zallaridan umumiy uylar, er-xotinlar uchun kvartiralar va oilalar uchun uylar uchun turar joyning keng tanlovi mavjud.

Sirtqi vaqtda talabalar uchun ikkita variant mavjud — 186 xonali Cranfield Management Development Center va 114 xonali Mitchell Hall, ikkalasi ham kampusda joylashgan.

Taniqli bitiruvchilar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Krenfild universitetida siyosatchilar, ishbilarmonlar, tadbirkorlar, muhandislar, olimlar, mualliflar va televidenie arboblari kabi bir qator taniqli ilmiy xodimlar va bitiruvchilar bor.

Krenfild universiteti Jahon universitetlari reytingi markazi, 2017-yilgi maʼlumotlarga koʻra, dunyoning yetakchi kompaniyalarida bosh direktor lavozimlarini egallagan bitiruvchilar uchun dunyodagi eng yaxshi 1 % taʼlim muassasalaridan biri hisoblanadi.

 

Galereya[tahrir | manbasini tahrirlash]

Yana qarang[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Krenfild universiteti akademiklari
  • Havodagi atmosferani oʻlchash uchun qurilma
  • Qirollik harbiy tadqiqot maktabi
  • Krenfild instituti
  • Krenfild tajribalari

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. „How to find us - Cranfield University at Shrivenham“. Cranfield University. Qaraldi: 1-iyul 2017-yil.
  2. Piesing. „The university shaping aviation's future“ (en). www.bbc.com. Qaraldi: 2021-yil 26-yanvar.
  3. „History and heritage“. Cranfield University. Qaraldi: 1-iyul 2017-yil.
  4. „Cranfield University“. Lord Kings Norton. Cranfield University. 2021-yil 28-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 1-iyul 2017-yil.
  5. 5,0 5,1 „Cranfield College of Aeronautics history“. Cranfield University (2024-yil 21-mart). — „The institution... was granted university status in 1969 becoming the Cranfield Institute of Technology and it changed its name to Cranfield University in 1993“. 9-iyul 2016-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 28-dekabr 2017-yil.
  6. „Silsoe college remembered on new homes estate“. Bedford Today (15-dekabr 2013-yil). Qaraldi: 1-iyul 2017-yil.[sayt ishlamaydi]
  7. Swain. „Is Cranfield's postgraduate-only university a model for the future?“. The Guardian (23-yanvar 2012-yil). Qaraldi: 28-dekabr 2017-yil.
  8. „Cranfield University“. The Independent (23-iyul 2014-yil). Qaraldi: 28-dekabr 2017-yil.
  9. „Analysis: Military redeploys intellectual might“. Times Higher Education (29-noyabr 2002-yil). Qaraldi: 26-dekabr 2009-yil.
  10. Parsons. „Torrens Building“. Adelaidia (7-iyul 2017-yil). — „This entry was first published in S.A.'s Greats: The men and women of the North Terrace plaques, edited by John Healey (Historical Society of South Australia Inc., 2001).“. 2020-yil 10-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 14-iyun.
  11. Cohen, David. „Coalition courses“. The Guardian (8-avgust 2007-yil). Qaraldi: 16-noyabr 2019-yil.
  12. King, Malcolm. „Adelaide's "uni city" dream is over“. In Daily (4-fevral 2015-yil). Qaraldi: 16-noyabr 2019-yil.
  13. „Cranfield Village Newsletter including a history and information on the airfield“. Cranfield Parish Council. 7-iyun 2007-yilda asl nusxadan arxivlangan.
  14. „Sajid Javid exclusive interview: Garden towns and expressway to sprout up in Oxbridge corridor“. The Times. Qaraldi: 23-may 2018-yil.
  15. „National Infrastructure Commission - Cambridge, Milton Keynes and Oxford Future Planning Options Project Final Report“. National Infrastructure Commission. 2019-yil 11-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 23-may 2018-yil.
  16. „Nissan UK“. Nissan, UK. Qaraldi: 10-iyun 2007-yil.
  17. „Trafficmaster plc“. Trafficmaster plc. Qaraldi: 10-iyun 2007-yil.
  18. „Project Two: MK:U A new University for Milton Keynes“. MK2050 Futures Commission (2017-yil oktyabr). Qaraldi: 6-fevral 2019-yil.
  19. 19,0 19,1 19,2 „Santander provides £30m boost to plans for innovative new university in Milton Keynes“. MKFM (28-may 2019-yil). Qaraldi: 28-may 2019-yil.
  20. Fulcher, Merlin. „Competition: MK:U, Milton Keynes“. Architects' Journal (31-yanvar 2019-yil). Qaraldi: 6-fevral 2019-yil.
  21. Fulcher, Merlin. „Milton Keynes £188m university contest finalists revealed“. Architects' Journal (4-iyul 2019-yil). Qaraldi: 4-iyul 2019-yil.
  22. „Milton Keynes university contest winner revealed“. Architects Journal (30-iyul 2019-yil). Qaraldi: 30-iyul 2019-yil.
  23. „Cranfield University History“. Cranfield University. Qaraldi: 22-may 2018-yil.
  24. „Sir John O'Reilly“. Engineering and Physical Sciences Research Council, UK. 7-iyun 2007-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 9-iyun 2007-yil.
  25. „Sir John O'Reilly“. Cranfield University - Biography. 18-iyul 2009-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 18-mart 2009-yil.
  26. „Professor Sir Peter Gregson FREng“. Cranfield University - Chief Executive and Vice-Chancellor. Qaraldi: 27-fevral 2014-yil.
  27. „Cranfield University Academic Disciplines“. Cranfield University. Qaraldi: 22-may 2018-yil.
  28. „Cranfield University Fact and Figures“. Qaraldi: 22-may 2018-yil.
  29. Cranfield University. „Times Higher Education/Wall Street Journal Rankings“.
  30. THE World University Rankings. „Cranfield University THE Rankings“ (30-noyabr 2021-yil).
  31. QS World Rankings. „QS World Rankings by Subject 2022“.
  32. „Queen's Anniversary Prize“.
  33. staff@webstarsltd.com. „Winners of the Queen's Anniversary Prizes announced“. www.royalanniversarytrust.org.uk.
  34. „Bedfordshire onsunday has closed“. m.bedfordshire-news.co.uk.
  35. „Cranfield University Rankings and Awards“. Qaraldi: 22-may 2018-yil.
  36. „'Flying classroom' lands University the highest UK honour“. Cranfield Press Release. Qaraldi: 24-mart 2020-yil.
  37. Sims, Brian. „Burrill, Cahalane and Finch win Imbert Prizes“. Info4Security (3-avgust 2006-yil). 13-iyul 2011-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 26-iyun 2009-yil.
  38. „ASC lunch“. Professional Security Magazine (30-iyun 2008-yil). 3-oktabr 2011-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 26-iyun 2009-yil.
  39. Sims, Brian. „Policing with a Brain: the 2009 ASC Annual Luncheon“. Info4Security (30-iyun 2009-yil). 13-iyul 2011-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 30-iyun 2009-yil.
  40. „Cranfield University International Partnerships (Who we work with)“. Cranfield University International Partnerships. Qaraldi: 22-may 2018-yil.
  41. „Cranfield University International Partnerships“. Qaraldi: 22-may 2018-yil.
  42. „Collaborations with Overseas Universities“ (29-may 2018-yil). 29-may 2018-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 29-may 2018-yil.
  43. Government Opportunities (Wayback Machine saytida 2018-11-27 sanasida arxivlangan) retrieved 11 April 2013

Qoʻshimcha oʻqish[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Barker, Revel. Field of Vision; Cranfield University: the first fifty years. Cranfield University Press, 1996. ISBN 1-871315-60-3. 

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]