Kolumbiya Olimpiada oʻyinlarida

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Kolumbiya birinchi marta 1932-yilda Olimpia o'yinlarida rasmiy ravishda qatnashgan va o'shandan beri Yozgi Olimpia o'yinlarining barcha nashrlarida qatnashish uchun sportchilarni yuborgan, faqat 1952-yilgi o'yinlarni o'tkazib yuborgan. Kolumbiyalik sportchilar sakkiz xil sport turida jami 34 ta Olimpiada medallini (beshta oltin, oʻnta uch kumush va oʻn oltita bronza) qoʻlga kiritdilar. Eng muvaffaqiyatlilari ogʻir atletika va velosport boʻldi. Kolumbiya Janubiy Amerikaning Olimpia o'yinlarida Braziliya va Argentinadan keyin uchinchi eng muvaffaqiyatli davlatidir. Kolumbiya olimpiya qoʻmitasi 1936-yilda tashkil etilgan va 1948-yilda Xalqaro Olimpia qoʻmitasi tomonidan tan olingan.[1]

Otishmachi <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Helmut_Bellingrodt" rel="mw:ExtLink" title="Helmut Bellingrodt" class="cx-link" data-linkid="153">Helmut Bellingrodt</a> 1972-yilgi Myunxen Olimpiadasida mamlakatning birinchi Olimpia medallini qo'lga kiritdi. Og'ir atletikachi María Isabel Urrutia 2000-yilda Sidney Olimpiadasida mamlakatni himoya qilgan birinchi Olimpia chempioni bo'ldi. BMX chavandozi Mariana Pajónikki oltin va bitta kumush bilan kolumbiyalik eng muvaffaqiyatli olimpiachi hisoblanadi.

1936-yil Berlin Olimpia o'yinlarida Kolumbiya delegatsiyasi

Kolumbiya fuqarosi Francisco Henríquez de Zubiría 1900-yilgi Yozgi Olimpiada o'yinlarida barcha ishtirokchilarni Milliy Olimpia qo'mitalari bilan bog'laydigan qoidalar paydo bo'lishidan oldin qatnashgan. Henrikes de Zubiriya Parijda tug'ilgan va u yerda yashagan va arqon tortish musobaqasida fransuz klubi uchun kurashgan va ko'pincha Fransiya uchun raqobatchilar ro'yxatiga kiritilgan.[2][3] Hozirda XOQ bu jamoani aralash jamoa nomi ostida kumush medall sohiblari ro'yxatiga kiritgan.[4]

Kolumbiya delegatsiyasi birinchi marta 1932-yilda Los-Anjelesda bo'lib o'tgan yozgi Olimpia o'yinlarida faqat bitta sportchi bilan qatnashdi: Jorge Perry 1932-yil yanvar oyida Xalqaro Olimpia Qo'mitasiga o'zini tanishtirgan xat yubordi. Kolumbiyani "sport tuzilmasini rivojlantirishni maqsad qilgan va olimpia harakatining bir qismi bo'lishga tayyor kichik Janubiy Amerika davlati" deb ta'rifladi va o'sha paytda bo'lib o'tadigan musobaqada ishtirok etish istagini bildirdi.[5] Keyingi oy Perri XOQdan javob oldi. Rad etilishidan qoʻrqib, sekin xatni ochdi. Ammo ajablanarlisi shundaki, uning iltimosi nafaqat qabul qilindi, balki musobaqadan oldin va musobaqa davomida unga yordam taklif qilindi. 1932-yil 30-iyulda u o'sha paytda XOQga aloqador bo'lmagan mamlakat vakili sifatida ochilish marosimida parad qildi.[6] U marafonda qatnashdi, biroq o'n kilometrdan keyin marraga yeta olmadi va poygada argentinalik Juan Carlos Zabala g'alaba qozondi. O'n to'rt yil o'tgach, 1946-yilda Kolumbiyaning birinchi olimpiyachisi o'zining tug'ilgan joyi Samacá yaqinida mototsikl halokatidan 4 kun o'tib, Bogotada vafot etdi. O'yinlarning 1936-yilgi nashri uchun Comité Olímpico Colombiano allaqachon yaratilgan va besh nafar sportchini Berlindagi musobaqaga yuborgan. Peru va Austria o'rtasidagi futbol o'yinini qayta o'tkazish to'g'risidagi bahsli qarordan so'ng (avstriyaliklar uchun salbiy natijadan keyin) Kolumbiya delegatsiyasi Peru terma jamoasini qo'llab-quvvatlash belgisi sifatida olimpia qishlog'ini tark etdi.[7] Ikkinchi jahon urushi tugagandan so'ng, 1948-yilgi London Olimpiadasi bo'lib o'tdi va Kolumbiya kontingentiga birinchi marta yengil atletikadan tashqari qilichbozlik va suzish bilan shug'ullanuvchi sportchilar kirdi.[8][9] Moliyaviy muammolar va o'sha paytda davom etgan zo'ravonlik davri tufayli Kolumbiya 1952-yilgi Xelsinki Olimpiadasida ishtirok etmadi.[10] 1956-yilda Melburndagi o'yinlar uchun Kolumbiya jamoasi bir necha raqibdan 26 nafar sportchiga ko'payib, birinchi martta velosipedchilar va og'ir atletikachilarni yubordi.[11] O'shandan beri kolumbiyalik sportchilar Olimpia o'yinlarida qatnashishda davom etib keldi. Birinchi martta 1968-yilda Mexiko shahrida bo'lib o'tgan Yozgi Olimpia o'yinlarida ishtirok etish uchun ayol sportchilarni yuborishdi.[12][13]

Kolumbiya o'zining ilk Olimpia medallarini 1972-yilda Myunxen Olimpiadasida, o'yinlarda debyut qilganidan qirq yil o'tib qo'lga kiritdi. Birinchisi, 50 metrga nishonga yugurish boʻyicha otishmachi Helmut Bellingrodt tomonidan qoʻlga kiritilgan kumush medal edi,[14] Clemente Rojas va Alfonso Pérez oʻsha oʻyinlarda ham boks boʻyicha bronza medallni qoʻlga kiritib, Kolumbiya delegatsiyasiga medallar hisobini keltirishdi. Jami uchta medall.[15]

Kolumbiya AQShning tarixiy ittifoqchisi bo'lishiga qaramay, 1980-yilgi Moskva Olimpiadasining AQSh boshchiligidagi boykotini qo'llab-quvvatlamadi.[16] Dastlab, Kolumbiyaning oʻsha paytdagi prezidenti Julio Turbay boykotni qoʻllab-quvvatlagan edi. Biroq, oʻsha paytdagi Olimpiko komiteti prezidenti Kolumbiya Fidel Mendoza prezidentning buyrugʻiga amal qilmay, 23 nafar kolumbiyalik sportchiga ishtirok etish uchun yashil chiroq yoqdi.[17] 1984-yilda Los-Anjelesda boʻlib oʻtgan Olimpiada oʻyinlarida qatnashgan, otishmachi Helmut Bellingrodt oʻzining ikkinchi kumush medallini 1972-yilda qoʻlga kiritgan va bu ikki Olimpia medallini qoʻlga kiritgan birinchi Kolumbiya sportchisiga aylandi; uning medali Kolumbiya kontingenti ushbu o'yinlarda qo'lga kiritgan yagona medall edi.[18] 1988-yilda Seulda bo'lib o'tgan Olimpiadada yana bir kolumbiyalik bokschi bronza medallini qo'lga kiritdi. Jorge Eliécer Julio og'ir vazn toifasida yarim finalga chiqdi va bolgariyalik <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Aleksandar_Khristov" rel="mw:ExtLink" title="Aleksandar Khristov" class="cx-link" data-linkid="243">Aleksandar Khristov</a> bilan to'qnash keldi. Kolumbiyalik raqibiga ustunlik qilgani ko'rindi, biroq yakunda beshta hakamdan uchtasi bolgariyalikni g'olib deb e'lon qildi. Bu esa o'sha paytda boks musobaqalariga tashrif buyurgan muxlislarning e'tiroziga sabab bo'ldi.[19] Ximena Restrepo ayollar oʻrtasida 400m masofaga yugurishda bronza medallini qoʻlga kiritib, Olimpia medallini qoʻlga kiritgan birinchi kolumbiyalik ayol boʻldi. U 1992-yil Barselona Olimpiadasida medallni qo'lga kiritganini bir necha daqiqadan so'ng chiziqni kesib o'tganidan keyin bildi. Uning 49,64 soniya koʻrsatkichi hamon Janubiy Amerika rekordi boʻlib turibdi.[20] Mamlakat 1996-yilda Atlantada bo'lib o'tgan 100 yillik Olimpiada o'yinlarida medall qo'lga kirita olmadi, garchi marafonchi Carlos Grisales erkaklar o'rtasida o'n birinchi o'rinni egallagan bo'lsa-da, kolumbiyalik sportchi hozirgacha Olimpia marafon poygasida erishgan eng yuqori o'rinni egalladi.[21] To'rt yil o'tgach, 2000-yilda Sidneyda bo'lib o'tgan og'ir atletikachi María Isabel Urrutia 75kg vaznda mamlakatdagi birinchi Olimpia oltin medallini qo'lga kiritganida, voqea boshqacha bo'lgan edi.Urrutia kumush va bronza medalli sohibi nigeriyalik Ruth Ogbeifo va tayvanlik Kuo Yi-hang bilan bir xil vaznni koʻtardi, ammo vazni raqiblarinikidan kamligi tufayli oltin medallni qoʻlga kiritdi. Señal Colombiao'zining g'alabasini efirga uzatdi va tadbir yakunlangach, rivoyatchilar ekranda siltab ko'tarish bosqichi natijalarini ko'rib, uni bronza medallini qo'lga kiritdi deb xato qilishdi. Bir necha soniya o'tgach, yakuniy natijalar ko'rib chiqildi va ular o'zlarining xatolarini va Urrutianing muvaffaqiyatini tushunishdi.

2004-yilda Afinada boʻlib oʻtgan Olimpiya oʻyinlari Gretsiyaga qaytganida, Kolumbiya delegatsiyasi ogʻir atletikachi Mabel Mosquera[22] va velosport boʻyicha Kolumbiyaning birinchi Olimpiya medalini qoʻlga kiritgan velosipedchi Mariya Luisa Kalle[23] orqali ikkita bronza medalini qoʻlga kiritdi. Kalle dastlab geptaminol uchun antidoping testidan o'ta olmagani uchun medalidan mahrum qilingan edi. U poygadan bir necha soat oldin, laboratoriya tahlillari paytida geptaminolga aylanadigan izometepten moddasi bo'lgan migrenga qarshi tabletka olganiga ishontirdi.[24] Ayollar o'rtasidagi ochkolar poygasida qo'lga kiritgan bronza medali keyinroq qaytarildi, bu XOQ doping uchun olib qo'yilgan medalni qaytarib bergan bir necha holatlardan biri edi. 2008-yilgi Pekin Olimpiadasi uchun Kolumbiya terma jamoasi ikkita medalni qo'lga kiritdi: og'ir atletikachi Diego Salazar erkaklar o'rtasida 62 kg vaznda kumush[25] va Jekelin Renteriya kurash bo'yicha Kolumbiyaning birinchi Olimpiya medalini qo'lga kiritib, ayollar o'rtasida erkin uslubda 55 kg toifasida bronza medalini qo'lga kiritdi. 2016-yildagi takroriy sinovlar toʻlqini davomida ayollar oʻrtasida 69 kg vazn toifasidagi vazn toifasida oltin[26] va bronza[27] medall sohiblari antidoping testidan oʻta olmagani ma’lum boʻldi; 2008-yilda og'ir atletikachi Leidi Solis ushbu musobaqada to'rtinchi o'rinni egalladi. Keyinchalik 2017-yil yanvar oyida sharmanda qilingan yuqorida qayd etilgan medal egalari rasman diskvalifikatsiya qilindi, ya'ni Solis ikkinchi o'ringa ko'tarildi.[28] U kumush medalini 2017-yilning dekabrida oldi.[29] Kolumbiya 2010-yilda Vankuverda o'tkazilgan Qishki Olimpia o'yinlarida debyut qilgan. AQShda tug'ilgan shveysariyalik chang'ichi Sintia Denzler ayollar o'rtasidagi slalom va gigant slalomda mamlakat sharafini himoya qildi.[30] U slalom yoʻnalishida 51-oʻrinni egalladi. 2012-yilgi Olimpiadada ishtirok etish uchun Kolumbiya 104 nafar sportchidan iborat delegatsiya yubordi.[31] Bu birinchi marta delegatsiya yuzdan ortiq ishtirokchi edi. Milliy sportchilarning koʻrsatkichlari ham sezilarli darajada yaxshilandi. Bitta o'yinda qo'lga kiritilgan medallarning maksimal soni uchta bo'lib, Myunxenda 1972-yilda va Pekinda 2008-yilda erishilgan. Londonda Kolumbiya kontingenti olti xil sport turi bo'yicha sakkizta medalni qo'lga kiritdi. BMX chavandozi Mariana Paxon Kolumbiyaning 2000-yildan beri Sidneydagi ilk oltin medallini qoʻlga kiritdi. Velosipedchi Rigoberto Uran erkaklar o'rtasidagi shosseda kumush medalni qo'lga kiritdi, bu mamlakat uchun shosse bo'yicha velosport musobaqalarida birinchi Olimpiya medalli. Yengil atletikachi Ketrin Ibarguen ayollar o'rtasida uch hatlab sakrash bo'yicha kumush medalni qo'lga kiritdi, bu atletikada 1992-yil Barselonadan beri birinchi medal. Og'ir atletikachi Oskar Figueroa erkaklar o'rtasida 62 kg vaznda kumush medalni qo'lga kiritib, 177 ball bilan Olimpia rekordini o'rnatdi. kg.ni siltab tashlash bosqichida. Jackeline Rentería Pekindagi o'z natijalariga mos tushdi va yana bronza medalini qo'lga kiritdi va Helmut Bellingrodtga ikkita Olimpiya medalini qo'lga kiritgan yagona Kolumbiya sportchisi sifatida qo'shildi. Karlos Okendo, shuningdek, erkaklar o'rtasidagi bmx poygasida bronza medalini qo'lga kiritdi, o'sha kuni Pajón ayollar poygasida oltin medalni qo'lga kiritdi. Dzyudo bo'yicha Yuriy Alvear va taekvondo bo'yicha Oskar Muñoz Ovyedo qo'lga kiritgan bronza medallari Kolumbiya uchun ushbu sport turlari bo'yicha ilk Olimpiya medallari bo'ldi.[32] London 2012da erishilgan Yaxshi ishlash Rio-de-Janeyro 2016da davom etdi va yaxshilandi. Janubiy Amerikada bo'lib o'tgan ilk Olimpia o'yinlarida qatnashgan kolumbiyalik sportchilar uchta oltin, ikkita kumush va uchta bronza medalini qo'lga kiritib, yana jami sakkizta medalni qo'lga kiritdi.[33] Uch hatlab sakrash bo'yicha jahon chempioni Ketrin Ibarguen ayollar o'rtasida oltin medalni qo'lga kiritdi, bu Kolumbiya uchun atletika bo'yicha birinchi Olimpiya oltin medali. Oskar Figueroa erkaklar oʻrtasida ogʻir atletika boʻyicha 62kg vazn toifasida kumush medalini oltinga koʻtardi [13],[34] 2000-yildan beri Kolumbiyaning ogʻir atletika boʻyicha yaxshi seriyasini saqlab qoldi va mamlakat uchun birinchi erkak Olimpiya chempioni boʻldi. Mariana Pajón ayollar velosport bmx poygasida yana g'alaba qozonib, ikki marta Olimpiya o'yinlari oltin medalini qo'lga kiritgan birinchi kolumbiyalik sportchi bo'ldi. Dzyudochi Yuriy Alvear ayollar oʻrtasida 70 kilogramm vazn toifasida kumush medalni qoʻlga kiritib, 2012-yilgi bronza medalini mustahkamladi. Ibarguen, Figueroa, Pajón va Alvear otishmachi Bellingrodt va kurashchi Renteriyaga qo'shildi, ikkita Olimpiya medalini qo'lga kiritgan yagona kolumbiyalik sportchilar. Bokschilar Yuberjén Martinez va Ingrit Valensiya 1988-yildan beri Seul boʻyicha Kolumbiyaning birinchi Olimpiya medallarini qoʻlga kiritdilar; Martines kumush, Valensiya esa bronza medalini qo'lga kiritdi va u Olimpiya medalini qo'lga kiritgan birinchi kolumbiyalik ayol bokschiga aylandi. BMX chavandozi Karlos Ramires erkaklar poygasida bronza medaliga sazovor bo'ldi. Og'ir atletikachi Luis Xaver Mosquera dastlab erkaklar o'rtasida 69 kg vazn toifasida to'rtinchi o'rinni egalladi, biroq keyinchalik bronza medali bilan taqdirlandi, chunki asl g'olib qirg'izistonlik Izzat Ortiqov striknin stimulyatori ijobiy natija bergani uchun diskvalifikatsiya qilindi.[35] Sakkiz yillik tanaffusdan so'ng, Kolumbiya 2018-yilda Pxyonchxanda bo'lib o'tgan Qishki Olimpiya o'yinlarida yana ishtirok etdi.[36] Kolumbiya delegatsiyasi tog' chang'isi, chang'i uchish va konkida uchish bo'yicha musobaqalarda qatnashgan sportchilardan tashkil topgan[37] Lotin Amerikasidagi birinchi mamlakat bo'lib, ikkinchisida qatnashgan.[38]

2020-yilgi Tokio Olimpiadasida Kolumbiya terma jamoasi toʻrtta kumush va bitta bronza medalini qoʻlga kiritdi. Mariana Pajon BMX poygalarida qo'lga kiritgan oldingi ikkita oltin medaliga kumush qo'shdi, bu yutuq uni uchta Olimpiya medalini qo'lga kiritgan birinchi Kolumbiya sportchisiga aylantirdi.[39] Sandra Lorena Arenas mamlakatdan Olimpia medallini qo'lga kiritgan birinchi poygachi bo'ldi.[40]

  1. ↑ „Team Colombia - Profile | Tokyo 2020 Olympics“. Olympics.com/tokyo-2020/. Tokyo Organising Committee of the Olympic and Paralympic Games. 19-avgust 2021-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 15-iyul 2022-yil.
  2. ↑ Rivas, Fernando Arrechea. 1900. La Primera Aventura Olímpica Española, 2009 — 65 bet. ISBN 9788494404405. 30-may 2016-yilda qaraldi. 
  3. ↑ „Francisco Henríquez de Zubiría“. Olympedia. Qaraldi: 3-yanvar 2021-yil.
  4. ↑ „Paris 1900 Tug of War Men Results“. Olympics.com. Qaraldi: 2-avgust 2021-yil.
  5. ↑ „arxiv nusxasi“. 25-iyul 2021-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 17-avgust 2022-yil.
  6. ↑ „Jorge Perry Villate, el primer colombiano en unos Juegos Olímpicos“ (6-avgust 2016-yil).
  7. ↑ „Hace 75 años Perú se retiró de Berlín 36 tras "humillar" a Hitler“. El Comercio (10-avgust 2011-yil).
  8. ↑ „arxiv nusxasi“. 7-dekabr 2021-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 17-avgust 2022-yil.
  9. ↑ „Colombian Results and Medals in the Olympic Games“. www.olympiandatabase.com.
  10. ↑ „arxiv nusxasi“. 7-dekabr 2021-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 17-avgust 2022-yil.
  11. ↑ „Colombia at the 1956 Melbourne Summer Games | Olympics at Sports-Reference.com“ (17-aprel 2020-yil). 17-aprel 2020-yilda asl nusxadan arxivlandi.
  12. ↑ „Colombia at the 1968 Ciudad de México Summer Games | Olympics at Sports-Reference.com“ (17-aprel 2020-yil). 17-aprel 2020-yilda asl nusxadan arxivlandi.
  13. ↑ „arxiv nusxasi“. 7-dekabr 2021-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 17-avgust 2022-yil.
  14. ↑ Heraldo. „Gente Caribe: Noticias de Gente Caribe, Fotos de Gente Caribe y Videos de Gente Caribe - ELHERALDO.CO“. EL HERALDO.
  15. ↑ „arxiv nusxasi“. 7-dekabr 2021-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 17-avgust 2022-yil.
  16. ↑ Tiempo. „De llama de la unidad a llama de la discordia“ (spanish). El Tiempo (13-aprel 2008-yil). Qaraldi: 14-iyun 2020-yil.
  17. ↑ http://www.coc.org.co/all-news/colombia-en-los-olimpicos-9-moscu-1980/
  18. ↑ Tiempo. „Helmut Bellingrodt, el primer colombiano en ganar una medalla olímpica“. El Tiempo (29-iyul 2016-yil).
  19. ↑ Espectador. „ELESPECTADOR.COM“. ELESPECTADOR.COM (13-aprel 2020-yil).
  20. ↑ Tiempo. „25 años del primer bronce olímpico para una colombiana“. El Tiempo (3-avgust 2017-yil).
  21. ↑ http://www.coc.org.co/all-news/colombia-en-los-olimpicos-13-atlanta-1996/
  22. ↑ Tiempo. „LEVANTAMOS UN BRONCE!“. El Tiempo (16-avgust 2004-yil).
  23. ↑ „Estas son las 14 medallas de Colombia en la historia de los Juegos Olímpicos“. www.elcolombiano.com (1-avgust 2012-yil).
  24. ↑ „Colombian cyclist Calle gets his medal back“. www.iol.co.za.
  25. ↑ Tiempo. „Pesista colombiano Diego Salazar ganó medalla de plata en los Juegos Olímpicos de Pekín 2008“. El Tiempo (11-avgust 2008-yil).
  26. ↑ „Three gold medallists set to be stripped of Beijing 2008 titles after failing retests“. www.insidethegames.biz (24-avgust 2016-yil).
  27. ↑ „IOC sanctions 16 athletes for failing anti-doping tests at Beijing 2008“. International Olympic Committee (14-iyul 2021-yil).
  28. ↑ „Leidy Solís logra medalla de plata de Beijing 2008 al confirmarse dopaje de china | Noticias Caracol“. noticias.caracoltv.com. 14-yanvar 2017-yilda asl nusxadan arxivlandi.
  29. ↑ „Biography“.
  30. ↑ Tiempo. „Cynthia Denzler, la única representante de Colombia en los Juegos de Invierno“. El Tiempo (11-fevral 2010-yil).
  31. ↑ „Colombia inscribió 104 atletas a Londres 2012“. www.elcolombiano.com (4-iyul 2012-yil).
  32. ↑ Tiempo. „Colombia logró presentación histórica en Londres 2012“. Portafolio.co.
  33. ↑ „Pajón, Ibargüen lead Colombia to best Olympic performance in history“ (22-avgust 2016-yil).
  34. ↑ „Figueroa wins -62kg weightlifting gold“. BBC Sport.
  35. ↑ „Medallist loses bronze after failed test“. BBC Sport.
  36. ↑ Colombia.com, Redacción-. „PyeongChang 2018: Programación de los atletas colombianos en los juegos“. Colombia.com (13-fevral 2018-yil).
  37. ↑ „Con ruanas y sombreros, la delegación colombiana desfiló en PyeongChang“ (ES). ELESPECTADOR.COM (9-fevral 2018-yil). Qaraldi: 4-mart 2019-yil.
  38. ↑ „Olympic joy warms Colombian skaters in chilly Gangneung“ (en). Reuters (7-fevral 2018-yil). Qaraldi: 4-mart 2019-yil.
  39. ↑ „La historia de Mariana Pajón en sus tres medallas en Juegos Olímpicos“ (es). ESPN.com.co (30-iyul 2021-yil). Qaraldi: 8-avgust 2021-yil.
  40. ↑ Cali. „Sandra Lorena Arenas recibió la medalla de plata de los 20 kilómetros marcha - Juegos Olimpicos Tokyo 2020“ (spanish). www.elpais.com.co. Qaraldi: 8-avgust 2021-yil. 
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Kolumbiya_Olimpiada_oʻyinlarida&oldid=3692496" dan olindi