Kluti

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Kluti (skot. Clootie dumplin) ― Rojdestvo pudingiga bir oz oʻxshash, odatiy Shotlandiya shirin pudingidir.

Tavsif[tahrir | manbasini tahrirlash]

Kluti pudingi un, maydalangan talqon, quritilgan mevalar (odatda smorodina va mayiz), choʻchqa yogʻi, shakar va oz miqdorda sut qoʻshilgan ziravorlardan, baʼzan esa oltin siropdan (melasaning bir turi) tayyorlanadi[1]. Masalliqlar yaxshilab aralashtiriladi keyin "klut" deb nomlangan maxsus matoga oʻraladi (lekin oddiy doka ishlatilishi mumkin), yopishib qolmaslik uchun un bilan sepiladi, qaynoq suv solingan katta idishga solinadi va ikki soatdan koʻproq qaynatilib, soʻng chiqarib duxovkada quritiladi[2].

Natijada sharsimon, biroz yassilangan shakldagi mahsulot pirog yoki krujkaga noaniq oʻxshaydi. Kluti pudingning bir turi boʻlishiga qaramay, u koʻpincha „clootie dumpling“ deb ataladi, uni "klyotska kluti" deb tarjima qilish mumkin. Bu nom pudingning shakli va uni tayyorlashning oʻziga xos xususiyatlari tufayli paydo boʻlgan.

Baʼzan Clooty-ga tanga, dum va shunga oʻxshash yeyilmaydigan narsalar qoʻshiladi, ularning har biri nimanidir ramzidir. Tanga yoki kluti boʻlagiga ega boʻlgan kishi tezda turmush qurishni yoki aksincha, bakalavrning taqdirini va hokazolarni kutmoqda. Ortqcha jismlarning qoʻshilishi mumkin boʻlganligi sababli, quyqalarni yeyish biroz ehtiyotkorlik bilan tavsiya etiladi.

Bugungi kunda kluti mintaqaning eski anʼanalari bilan bogʻliq boʻlsa-da, mashhur, biroz eskirgan, Shotlandiya taomidir. Ayirmachi Shotlandiya milliy partiyasi aʼzolariga kinoya bilan „Clootie Dumplings“ nomini berishadi[3].

Nomining kelib chiqishi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Pudingning nomi — "kluti" u tayyorlanadigan puding matosining "kloot" nomidan kelib chiqqan. Bu sheva soʻzi asl "kiyim" soʻzi bilan bogʻliq (inglizcha: Clothing) va "latta parchasi" degan umumiy maʼnosiga ega. Boshqa narsalar qatorida, bu atama quyidagilarga tegishli: kiyimdagi yamoqlar, latta gilamlar (kluti gilamlari), anʼanaviy Keltlar quduqlari, ularning atrofida daraxtlarga mato chiziqlar bogʻlash odat tusiga kiradi (cloothy quduqlar angl.), shuningdek, tuyoqlar va, oxir-oqibat, shayton[4]. Anʼanaviy Shotlandiya madaniyatida "Klutining hunarmandchiligi" yoki "Alloh" ("aploch") atamasi har doim ekilmagan yoki oʻroqsiz qoldirilgan umumiy oʻtloq yoki dalaning bir boʻlagi deb ataladi[5], qolgan jamoa yerlariga iblis va sehrgarlarning loti sifatida tajovuz qilmaydilar[6][7][8].

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. https://travelcook.ru/shotlandskie-deserty.html Kulinarniy putevoditel. 14 luchshix shotlandskix desertov.
  2. Clootie Dumpling Recipe
  3. Chalabi, Mona (30 March 2015). „A Glossary Of U.K. Politics, From Ashcroft To Whips“. FiveThirtyEight.
  4. Sloot. Dictionary of the Scots Language.
  5. A esli ego vsyo taki zasevali, to ne sobirali urojay
  6. Clootie. Dictionary of the Scots Language.
  7. Aploch. Dictionary of the Scots Language.
  8. Vtoraya gruppa znacheniy slova („kopita“) mojet bit semanticheski nikak ne svyazana s pervoy („tkan“), odnako variativnost napisaniy privodit k ix smesheniyu.