Kitione Lave
| Kitione Lave | |
|---|---|
| Statistikasi | |
| Asl ismi | Lavemai Kitione Takitau |
| Laqabi |
Tongan Torpedo Tongan Terror |
| Vazni | Heavyweight |
| Millati | Tongalik |
| Tavalludi |
16-aprel 1934-yil Hunga, Tonga |
| Vafoti |
2-iyun 2006-yil (72 yoshda) Beach Haven, Yangi Zelandiya |
| Uslubi | Orthodox |
Kitione Takitau Lavemai (16-aprel 1934-yil – 2-iyun 2006-yil) Hunga, Vavaʼu va Kotu, Haʼapai orollaridan kelgan ogʻir vaznli tongalik bokschi edi. 18 yoshida u ogʻir vazn toifasida Janubiy Tinch okeani chempioni boʻladi va 1956-yilda u boʻsh qolgan Hamdoʻstlik unvoni uchun Joe Bygravesni muvaffaqiyatsizlikka uchratdi. Ogʻir jangchi, gʻalabalarining aksariyati nokaut bilan yakunlangan, u Tongan Torpedo nomi bilan tanilgan. Boksdagi faoliyatini tugatgandan soʻng u professional kurashchi sifatida qisqa martabadagi faoliyatini davom ettiradi.
Shaxsiy hayoti[tahrir | manbasini tahrirlash]
Lave 1934-yilda Tonganing Vavau shahridagi Xunga orolida tugʻilgan. 1953-yilda u Yangi Zelandiyaga sayohat qiladi. Lave professional tarzda jang qilishdan tashqari, qirolicha Salote Tupou III ning Aucklanddagi qarorgohida bogʻbon boʻlib ish topib ishlaydi[1]. 1955-yilda boks boʻyicha uni Buyuk Britaniyaga bordi va u yerda maktab oʻqituvchisi Patrisiya Gi bilan uchrashdi. Ikkalasi 1957-yilda turmush qurishgan va ularning bir nafar qizi bor, ismi Patrisiya[2]. Britaniyada Lav Qirollik havo kuchlariga qoʻshildi va bir muncha vaqt Singapurda xizmat qildi. Buyuk Britaniya va Singapurda boʻlganida boksdan chiqqanidan keyin u professional kurash bilan shugʻullangan. RAFdagi vaqtini tugatgandan soʻng, Lave Sheffilddagi muassasani boshqaradigan muvaffaqiyatli tungi klub egasiga aylanadi. U va Patrisiya 1971-yilda Yangi Zelandiyaga koʻchib oʻtadi, u yerda u kazino ochishga harakat qiladi, ammo unchalik muvaffaqiyat qozona olmadi. Lave 2006-yilda Beach Havendagi dam olish uyida uzoq davom etgan kasallikdan soʻng vafot etadi[3].
Boks faoliyati[tahrir | manbasini tahrirlash]
Kitione Lave oʻzining boksdagi faoliyatini oʻsmirlik chogʻida Tongadagi Vavau orolida boshlagan. Uning birinchi qayd etilgan jangi Vavaʼda boʻlib oʻtdi, u yerda 16 yoshida u uch raundda ochkolar boʻyicha gʻalaba qozondi. 1952-yil fevral oyiga kelib Lave oʻz belbogʻi ostida yettita jang oʻtkazdi va faqat bittasida magʻlub boʻladi. Keyin u Fidjiga koʻchib oʻtdi va u yerda 1952-yil avgust oyida Semi Galoani soʻnggi raundda nokaut bilan magʻlub etadi. Yana ikkita muvaffaqiyatli jangdan soʻng, Lave Janubiy Tinch okeanining ogʻir vazn toifasidagi chempionlik unvoni uchun Fiji Milianoga qarshi oʻynadi. Tanlov 1953-yil 7-martda Ba shahrida boʻlib oʻtdi va 12 turdan iborat edi. Lave beshinchi raunddayoq raqibini nokautga uchratib, birinchi kamarini qo‘lga kiritadi. U 1953-yil 13-aprelda Fijida Inoke Davuga qarshi ikkinchi raundda nokautli g‘alaba qozonib, bu nomni himoya qildi.
Yangi Zelandiyaga sayohat[tahrir | manbasini tahrirlash]
1953-yil iyun oyida Lave Tofua paroxodida Yangi Zelandiyaga sayohat qildi. Bir oy ichida u Oklenddagi Town Hallda boks bilan shugʻullangan va tezda musobaqaning muntazam jangchisiga aylangan. "Boks promouterining orzusi" sifatida taʼriflangan Lave yosh, chiroyli koʻrinishga ega va raqiblarini ikkala qoʻli bilan nokautga uchratgan va Aucklanddagi dastlabki uch oyida u olti marta jang qilib, ularning barchasida masofadan gʻalaba qozongan. Ushbu oltita jangning oxirgisi ogʻir vaznda Yangi Zelandiya chempioni Don Mullettga qarshi boʻlib, u yettinchi raundda kelib koʻz atrofi kesilib ketadi shu sababli toʻxtashga majbur boʻladi[4]. Ushbu gʻalabalar qatori Laveni jamoatchilik eʼtiboriga tortdi va u qirolicha Salote bilan uchrashishga chaqirildi, u unga Tonga madaniyat elchisi sifatidagi roli haqida maslahat berishni xohladi[4]. Uch oydan soʻng Lave va Mullette oʻrtasida revansh jangi oʻtkazildi va ikki erkak Stratforddagi poyga kursida uchrashishdi. Bu safar oʻyin oʻninchi raundgacha davom etdi, Lave raqibini nokautga uchratib gʻolib boʻldi.
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ Cameron. „Kitione Lave: The "Tongan Torpedo"“. fighttimes.com. Qaraldi: 2013-yil 2-noyabr.
- ↑ Pickmere. „Obituary: Kitione Lave“. nzherald.co.nz (2006-yil 17-iyun). Qaraldi: 2013-yil 2-noyabr.
- ↑ Apted. „Tongan Torpedo remembered“. narkive.com (2006-yil 1-iyul). Qaraldi: 2013-yil 2-noyabr.
- ↑ 4,0 4,1 Pickmere. „Obituary: Kitione Lave“. nzherald.co.nz (2006-yil 17-iyun). Qaraldi: 2013-yil 2-noyabr.
Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Boxing record for Kitione Lave from BoxRec (registration required)
- Empire Title For Joe Bygraves 1956 British Pathe footage of Laveʼs Commonwealth title challenge