Kaunas texnologiya universiteti
Kaunas Texnologiya Universiteti (qisqartirilgan KTU, litovcha: Kauno technologijos universitetas) Litvaning Kaunas shahrida joylashgan davlat tadqiqot universitetidir. 1922-yilda tashkil etilgan KTU Litva ilm-fan taʼlimining eng yaxshi markazlaridan biri boʻlgan. 2021-yilda oʻtkazilgan Litva Milliy Universitetlari reytingiga koʻra, KTU Litvaning ikkinchi eng yaxshi universiteti boʻldi.[1] Taʼlimning asosiy tili litva tilidir, ammo litva va ingliz tillarida yoki faqat ingliz tilida birgalikda oʻqitiladigan kurslar mavjud.
Tarix[tahrir | manbasini tahrirlash]
Dastlabki yillar[tahrir | manbasini tahrirlash]
KTUning kelib chiqishi Litva universitetida 1922-yil 16-fevralda tashkil etilgan[2] 1930-yil 8-iyunda universitet Vitautas Magnus universiteti deb nomlandi. Universitet keyinchalik ilohiyot va falsafa fakulteti, Evangelist ilohiyot fakulteti, gumanitar fanlar fakulteti, huquqshunoslik fakulteti, matematika va tabiiy fanlar fakulteti, tibbiyot fakulteti va texnologiya fakultetidan iborat yetti fakultetdan iborat edi. 1940-yil boshida Vitautas Magnus universiteti qayta tashkil etildi, huquq va gumanitar fanlar fakultetlari Vilnyus universitetiga koʻchirildi.
Ikkinchi jahon urushi va Sovet davri[tahrir | manbasini tahrirlash]
1940-yil 21-avgustda Sovetlar tomonidan bosib olingandan soʻng universitet Kaunas universiteti deb oʻzgartirildi. 1940-yilning kuzida Matematika va tabiiy fanlar fakulteti Vilnyus universitetiga koʻchirildi. 1941-yilda nemis istilosidan keyin[3] universitet yana 5 fakulteti boʻlgan Vitautas Magnus universiteti deb oʻzgartirildi. 1943-yil 17-martda universitet yopildi.
1944-yil 13-noyabrda Sovet hukumati universitetni qayta ochdi va 1946-yilgacha u Kaunas Milliy Vitautas Magnus universiteti nomi ostida faoliyat yuritdi. 1949-yil iyun oyida tarix va ilohiyot fakulteti yopildi. 1950-yilda Kaunas universiteti Kaunas politexnika instituti (KPI) va Kaunas tibbiyot instituti sifatida qayta tashkil etildi. Sovet davrida KPI ruslashtirishga qarshilik koʻrsatdi va xususan, Litva tilida dars berishni davom ettirdi.[2]
Qayta qurish taʼsiri ostida Litva SSR hukumati maktabning universitet maqomini tikladi. 1989-yilda Vitautas Magnus universiteti KPIdan alohida universitet sifatida qayta tashkil etildi.[4] 1990-yilda KPI hozirgi nomini Kaunas Texnologiya Universiteti deb oʻzgartirdi.
1990-yildan beri[tahrir | manbasini tahrirlash]
Mustaqillik tiklanganidan soʻng, muassasa tezda Gʻarb standartlarini qabul qildi. 1992-yilda universitetda „Fan va taʼlim toʻgʻrisida“gi qonunga muvofiq ikki bosqichli oliy taʼlim dasturi hamda ilmiy daraja va ilmiy unvonlar berishning yangi tartibi joriy etildi. 1998-yilda universitet Universitetlar buyuk Xartiyasi- ga qoʻshildi va Yevropa Universitetlar Assotsiatsiyasi va Xalqaro universitetlar assotsiatsiyasiga aʼzo boʻldi.
Taʼlim[tahrir | manbasini tahrirlash]
Kaunas Texnologiya Universitetida 122 ta oʻquv dasturlari mavjud boʻlib, ulardan 48 tasi bakalavriat, 54 tasi magistratura, 19 tasi doktorantura va 1 tasi talabalik dasturidir. Ulardan 56 tasi ingliz tilida oʻqitiladi. Universitetda 9000 dan ortiq talaba tahsil olmoqda, shundan 6600 dan ortigʻi bakalavr, 2000 nafari magistratura va 320 nafari doktoranturada. Ularning 6,5 foizi xorijliklardir.[5] Bularning barchasi KTUning 9 ta fakultetiga toʻgʻri keladi. KTU, shuningdek, fizika, texnologik va ijtimoiy fanlar, eksperimental ishlanmalar, biotibbiyot va gumanitar fanlar boʻyicha tadqiqotlar bilan shugʻullanadi. Bularning barchasi KTUning 8 ta ilmiy-tadqiqot institutiga toʻgʻri keladi.
Institutlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Biotibbiyot muhandisligi instituti
- Aviatsiya va aviatsiya instituti
- Oziq-ovqat instituti
- Arxitektura va qurilish instituti
- Atrof-muhit muhandisligi instituti
- Materialshunoslik instituti
- Mexatronika instituti
- Kazimieras Barshauskas ultratovush tadqiqot instituti
- Sogʻliqni saqlash telematika fan instituti
Ingliz tilida taʼlim[tahrir | manbasini tahrirlash]
Quyidagi dasturlar bakalavr va magistrlar uchun toʻliq ingliz tilida taqdim etiladi.
Bakalavr darajasidagi dasturlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Kimyoviy texnologiya fakulteti
- Kimyoviy texnologiya va muhandislik
- Oziq-ovqat fani va texnologiyasi
- Iqtisodiyot va biznes maktabi
- Biznesni raqamlashtirishni boshqarish
- Elektrotexnika va elektronika muhandisligi fakulteti
- Elektron va elektrotexnika
- Intellektual robototexnika tizimlari
- Qayta tiklanadigan energiya muhandisligi
- Informatika fakulteti
- Sunʼiy intellekt
- Informatika
- Matematika va tabiiy fanlar fakulteti
- Materiallar fizikasi va nanotexnologiyalar
- Mashinasozlik va dizayn fakulteti
- Aviatsiya muhandisligi
- Mashinasozlik
- Mexatronika
- Avtomobil muhandisligi
- Ijtimoiy fanlar, sanʼat va gumanitar fanlar fakulteti
- Aloqa tadqiqotlari va axborotni boshqarish texnologiyalari
- Yangi media tili
- Davlat boshqaruvi va fuqarolik jamiyati
- Qurilish va arxitektura fakulteti
- Arxitektura
- Qurilish ishi
Magistratura darajasidagi dasturlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Kimyoviy texnologiya fakulteti
- Amaliy kimyo
- Kimyoviy muhandislik
- Atrof-muhit muhandisligi
- Oziq-ovqat fanlari va xavfsizligi
- Sanoat biotexnologiyasi
- Iqtisodiyot va biznes maktabi
- Buxgalteriya hisobi va audit
- Xalqaro biznes
- Elektrotexnika va elektronika muhandisligi fakulteti
- Biotibbiyot muhandisligi
- Boshqarish texnologiyalari
- Elektron muhandislik
- Energiya texnologiyalari va iqtisodiyoti
- Informatika fakulteti
- Kompyuter fanida sunʼiy intellekt
- Matematika va tabiiy fanlar fakulteti
- Materiallar fizikasi
- Tibbiyot fizikasi
- Mashinasozlik va dizayn fakulteti
- Aviatsiya muhandisligi
- Sanoat muhandisligi va menejmenti
- Mashinasozlik
- Mexatronika
- Barqaror boshqaruv va ishlab chiqarish
- Avtomobil muhandisligi
- Ijtimoiy fanlar, sanʼat va gumanitar fanlar fakulteti
- Davlat siyosati va xavfsizlik
- Texnik matnlarni tarjima qilish va mahalliylashtirish
- Qurilish va arxitektura fakulteti
- Arxitektura
- Strukturaviy va qurilish mahsulotlari muhandisligi
- Panevėžys Texnologiyalar va biznes fakulteti
- Boshqarish texnologiyalari
Voqealar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- 1998-yilda KTU mintaqaviy biznes maktabi tashkil etildi. Bu Litvada birinchi texnologik biznes-maktabi boʻlib, yangi biznes ochishga qiziqqan korxonalarni qoʻllab-quvvatlaydi.[6]
- 2008-yilda Rymantas Jonas Kazys[7] tovushdan tez oʻlchash va diagnostika texnologiyalarini yaratish hamda Yevropa ilmiy tadqiqotlari va amaliyotini boshlagani uchun hamkorlikni rivojlantirish milliy mukofoti bilan taqdirlandi.
- 2010-yilda Atrof-muhit muhandisligi instituti rahbari Yurgis Kazimieras Staniškis 2010-yil Boltiq dengizi mukofoti bilan taqdirlandi[8] Staniškis hozirda ushbu mukofotga sazovor boʻlgan yagona litvalik olimdir.
- 2010-yilda Santakaning Integratsiyalashgan fan, tadqiqotlar va biznes markazi (Vodiy)[9] birinchi investitsiya loyihasiga homiylik qilish toʻgʻrisida shartnoma imzolandi. Ushbu loyihani amalga oshirish natijasida Kaunasdagi KTU talabalar shaharchasida jahon darajasidagi ochiq foydalanish mumkin boʻlgan Milliy R&D markazi tashkil etiladi. Markaz birinchi navbatda barqaror kimyo, mexatronika, axborot-kommunikatsiya texnologiyalari va Litva iqtisodiyotining muhim qismi boʻlgan va eksportining salmoqli qismini tashkil etuvchi barqaror energiya resurslari kabi sohalarga yoʻnaltiriladi.
- 2017-yil 13-oktabr kuni Jahon iqtisodiy forumi rahbari Klaus Shvab "iqtisod va innovatsion gʻoyalar boʻyicha bilimlarni tarqatgani, ijtimoiy tadbirkorlikni qoʻllab-quvvatlagani va yosh biznesni qoʻllab-quvvatlagani uchun hamda oʻzining „Iqtisodiyot va innovatsion gʻoyalar boʻyicha bilimlarni tarqatgani“ uchun Kaunas Texnologiya Universitetining 45-Faxriy doktori unvoniga sazovor boʻldi. Toʻrtinchi sanoat inqilobi kontseptsiyasini ishlab chiqishga qoʻshgan hissasi ".[10][11]
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ „Paskelbti geriausių mokyklų ir universitetų reitingai – lyderiai pozicijų neužleidžia“ (lt). lrt.lt (2021-yil 12-may). Qaraldi: 2022-yil 9-iyun.
- ↑ 2,0 2,1 „KTU history“ (en-US). KTU Museum. Qaraldi: 2019-yil 30-yanvar.
- ↑ „Kaunas: dates and facts. Electronic directory“. Datos.kvb.lt. Qaraldi: 2015-yil 31-iyul.
- ↑ „VDU istorija“ (4-fevral 2012-yil). 2021-yil 18-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 14-iyun.
- ↑ „Apie KTU vienu žvilgsniu | Kauno technologijos universitetas“ (en-US). Kaunas University of Technology. Qaraldi: 2019-yil 30-yanvar.
- ↑ „History“. 22-iyul 2011-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 18-yanvar 2011-yil.
- ↑ „World recognized leader in ultrasound celebrates 50th anniversary | K…“. 8-iyul 2012-yilda asl nusxadan arxivlangan.
- ↑ „Prof. Jurgis K. Staniškis Wins Baltic Sea Award | KAUNAS UNIVERSITY O…“. 10-iyul 2012-yilda asl nusxadan arxivlangan.
- ↑ „Ministry of Education and Science“. Smm.lt. Qaraldi: 2015-yil 31-iyul.
- ↑ „Professor Klaus Schwab, the Founder of WEF to Become the 45th Honorary Doctor of KTU“. 2020-yil 22-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 14-iyun.
- ↑ „Prof K. Schwab, founder of WEF to become the 45th Honorary Doctor of KTU“. The Lithuania Tribune (5-oktabr 2017-yil). 2020-yil 22-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 14-iyun.
Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Kaunas texnologiya universitetining rasmiy sayti (in English)
 | Bu maqola birorta turkumga qoʻshilmagan. Iltimos, maqolaga aloqador turkumlar qoʻshib yordam qiling. (Aprel 2024) |