Katta uzunburun

Katta uzunburun

Katta uzunburun — O'zbekiston Respublikasining fauna Qizil kitobiga kiritilgan hayvon.

Maqomi

Zaif, soni kamayib borayotgan uchib oʻtuvchi tur.TMHI Qizil roʻyxatiga kiritilgan.

Koʻrinishi

Katta uzunburun oʻlchami 50 dan 60 sm gacha yetadi va ogʻirligi 600 dan 1000 g gacha. Uning qanotlari kengligi 80 dan 100 sm gacha.Ular Yevropada eng keng tarqalgan uzunburunlar. Katta uzunburunning oʻziga xos xususiyati uzun va pastga egilgan tumshugʻidir. Urgʻochi qoida tariqasida, erkaknikidan bir oz kattaroq va tumshugʻi yanada uzunroq va kavisli. Bundan tashqari, har ikkala jins oʻrtasida tashqi farqlar yoʻq. Uzunburunning rangi juda oddiy, patlar bej-jigarrangdan kulrang-jigarranggacha, turli xil chiziqlar va dogʻlar bilan farqlanadi.

Tarqalishi

• Tekislik va togʻoldi suv havzalari
• O'zbekistondan tashqarida:Markaziy Yevropadan to Baykalortigacha Yevroosiyoning oʻrmon va choʻl hududlari.O'rta Yer dengizi,Afrika,Old va Janubiy Osiyo.

Yashash joylari

Qirgʻoq boʻylarining botqoqlashgan joylari va tekislik suv havzalarining sayozliklari.Qizilqum choʻli ustidan ham uchib oʻtadi.

Soni

Doim kam sonli boʻlgan.Oʻtmishda uchib oʻtish mavsumida 3-15 tadan iborat galalar hosil qilgan boʻlsa, hozirda sanoqli uchraydi.Soʻnggi 15 yilda dunyodagi populyatsiyasi soni 20-30 % ga qisqarib ketgani taxmin qilinadi.

Yashash tarzi

Bahorgi uchib oʻtishi — mart-may oylarida, kuzgisi — avgust-oktabr oyida.Baʼzan ayrimlari yozni ham shu yerda oʻtkazadi.Suvda yashovchi umurtqasiz jonivorlar bilan oziqlanadi.

Cheklovchi omillar

Uyalash arealida, koʻchish yoʻlida va qishlash joylarida dov-daraxtlar kesilishi, botqoqlar quritilishi, qishloq xoʻjaligi rivojlanishi va boshqalar natijasida yashash joylarining qisqarishi hamda oʻzgarishi, asosiy toʻxtash joylaro oʻzgarishi, ovlash.

Koʻpaytirish

Koʻpaytirilmagan.

Manbalar

• Y.N.Lanovenko. Katta Uzunburun — 57,87,128,191-193,200 bet. 
• Flint, Vladimir. Beshtillik hayvonlar nomi lug'ati — 85 bet.