Katta flamingo

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Katta flamingo
Bahrain
Katta flamingo ovozi
CITES Appendix II (CITES)
Ilmiy tasniflash
Hayvonlar
Xordalilar
Qushlar
Phoenicopteriformes
Phoenicopteridae
Phoenicopterus
P. roseus
Binar nomi
Phoenicopterus roseus

Pallas, 1811
Sinonimlar
  • Phoenicopterus ruber roseus
  • Phoenicopterus antiquorum

Katta flamingo (Phoenicopterus roseus) flamingolar oilasining eng keng tarqalgan va eng katta turi. U Afrika, Hindiston yarim oroli, Yaqin Sharq va Yevropaning janubida uchraydi.

Taksonomiya[tahrir | manbasini tahrirlash]

Katta flamingo 1811-yilda Piter Simon Pallas tomonidan tasvirlangan. Ilgari u Amerika flamingosi (Phoenicopterus ruber) bilan bir xil deb hisoblangan, ammo uning boshi, boʻyni, tanasi va bilagidagi rang farqlari tufayli ikkita flamingo endi alohida turlar hisoblanadi[2].

Tavsif[tahrir | manbasini tahrirlash]

Katta flamingo - flamingolarning eng katta tirik turi[3], oʻrtacha balandligi 110–150 cm (43–59 in) ogʻirligi 2–4 kg (4.4–8.8 lb). Eng katta erkak flamingolarning balandligi 187 cm (74 in) tagacha qayd etilgand[4].

Koʻpchilik patlar pushti- oq rangga ega, ammo qanot qoplamalari qizil, asosiy va ikkilamchi parvoz patlari qora. Oyoqlari esa butunlay pushti rangda.

Joʻjalar kulrang paxmoq pat bilan qoplangan. Rang ularning oziqlanish joylarida yashovchi organizmlardagi karotenoid pigmentlaridan kelib chiqadi. Uropigial bezning sekretsiyasi ham karotenoidlarni oʻz ichiga oladi. Koʻpayish davrida katta flamingolar uropigial sekretsiyalarini patlari ustida tarqalish chastotasini oshiradi va shu bilan ularning rangini yaxshilaydi. Uropigial sekretsiyalardan bunday kosmetik foydalanish „makiyaj“ ni qoʻllash sifatida tasvirlangan[5].

Tarqatish[tahrir | manbasini tahrirlash]

U Afrikaning ayrim qismlarida, Janubiy Osiyo (Bangladesh va Pokiston, Hindiston va Shri-Lankaning qirgʻoqboʻyi hududlari), Yaqin Sharq (Bahrayn, Kipr, Iroq, Eron, Ummon, Isroil, Quvayt, Livan, Qatar va Birlashgan Qirollikda), Arab Amirliklari va janubiy Yevropada (jumladan, Albaniya, Bolgariya, Gretsiya, Italiya, Chernogoriya, Shimoliy Makedoniya, Portugaliya, Ispaniya, Turkiya va Fransiya janubi) uchraydi. Eng shimoliy naslchilik joyi Gollandiya bilan chegaraga yaqin Germaniyaning gʻarbiy qismida joylashgan Zwillbrocker Venn hisoblanadi. Ular Birlashgan Arab Amirliklarida Abu-Dabi Amirligining uch xil joyida naslchilik qayd etilgan[6]. Hindistonning Gujarat shtatida flamingolarni Nal Sarovar qushlar qoʻriqxonasi, Xijadiya qushlar qoʻriqxonasi, Flamingo shahri va Thol qushlar qoʻriqxonasida kuzatish mumkin. Ular butun qish mavsumi davomida u yerda qolishadi[7].

Ekologiya[tahrir | manbasini tahrirlash]

Katta flamingo shoʻr suvli loy va sayoz qirgʻoq lagunlarida yashaydi. Oyoqlari yordamida qush loyni qoʻzgʻatadi, soʻngra suvni soʻrib oladi va mayda qisqichbaqalar, urugʻlar, koʻk-yashil suv oʻtlari, mikroskopik organizmlar va mollyuskalarni filtrlaydi. Katta flamingo boshini pastga tushirgan holda oziqlanadi[8].

Katta flamingo

Barcha flamingolar singari, bu tur ham boʻr-oq rangdagi bitta tuxum qoʻyadi.

Hayot davomiyligi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Bazel hayvonot bogʻi maʼlumotlariga koʻra, asirlikdagi odatdagi umr koʻrish 60 yildan ortiq[9]. Yovvoyi tabiatda oʻrtacha umr koʻrish 30-40 yil[10].

Tahdidlar va yirtqichlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Tabiiy[tahrir | manbasini tahrirlash]

Katta yoshli flamingolar uchun tabiiy yirtqichlar kam. Tuxum va joʻjalarni yirtqich hayvonlar, qargʻalar, qagʻoqlar va marabu laylaklari (Leptoptilos crumenifer) isteʼmol qilishi mumkin[11].

Odam[tahrir | manbasini tahrirlash]

Flamingo populyatsiyalari uchun asosiy tahdidlar bakteriyalar, toksinlar va suv taʼminotidagi ifloslanishdir, bu odatda ishlab chiqarish kompaniyalaridan kelib chiqadi.

Inson qoʻlida[tahrir | manbasini tahrirlash]

Birinchi qayd etilgan hayvonot bogʻidagi katta flamingo 1959-yilda Bazel hayvonot bogʻida boʻlgan. Bazel hayvonot bogʻining naslchilik dasturida 2000-yildan buyon 400 dan ortiq qushlar tuxumdan yorib chiqadi[12]. Maʼlum boʻlgan eng qadimgi katta flamingo Avstraliyaning Adelaida hayvonot bogʻidagi qush boʻlib, 83 yoshida vafot etgan. Qushning aniq yoshi maʼlum emas.1933-yilda Adelaidaga olob kelinganida u allaqachon yetuk yoshda edi. Keksalik asoratlari tufayli 2014-yilning yanvarida evtanaziya qilingan[13][14].

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. ↑ BirdLife International (2019) [amended version of 2018 assessment]. "Phoenicopterus roseus". IUCN Red List of Threatened Species. 2019. doi:10.2305/IUCN.UK.2018-2.RLTS.T22697360A155527405.en. Retrieved 15 February 2022.
  2. ↑ del Hoyo, J.; Collar, N.; Garcia, E. F. J. (2020). Del Hoyo, Josep; Elliott, Andrew; Sargatal, Jordi; Christie, David (muh.). „Greater Flamingo (Phoenicopterus roseus)“. Barcelona, Spain: Lynx Edicions. doi:10.2173/bow.grefla3.01. Qaraldi: 23–mart 2019–yil. {{cite magazine}}: Cite magazine requires |magazine= (yordam)CS1 maint: date format ()
  3. ↑ Feduccia, Alan. The Origin and Evolution of Birds, illustrated, reprint, Yale University Press, 1999 — 196 bet. ISBN 0300078617. 2019-yil 23-martda qaraldi. 
  4. ↑ „Greater flamingo“. 2009-yil 26-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 30-oktabr 2008-yil.
  5. ↑ Amat, J.A.; Rendón, M.A.; Garrido-Fernández, J.; Garrido, A.; Rendón-Martos, M.; Pérez-Gálvez, A. (2011). „Greater flamingos Phoenicopterus roseus use uropygial secretions as make-up“. Behavioral Ecology and Sociobiology. 65-jild, № 4. 665–673-bet. doi:10.1007/s00265-010-1068-z.
  6. ↑ Khan, Shahid; et al. (2017). „Greater Flamingo (Phoenicopterus roseus): Important wintering sites and breeding records in the United Arab Emirates“. Zoology in the Middle East. 63-jild, № 3. 194–201-bet. doi:10.1080/09397140.2017.1331586.
  7. ↑ Koshti A.J. and Bony L.S (2016).
  8. ↑ „Flamingo Feeding“. Stanford University. Qaraldi: 11-mart 2013-yil.
  9. ↑ „Animals-Vögel-Flamingo“. Basel Zoo. Qaraldi: 23-mart 2019-yil.
  10. ↑ „Greater Flamingo - Facts, Diet & Habitat Information“.
  11. ↑ „Greater flamingo (Phoenicopterus roseus)“. Marwell Zoo. Qaraldi: 23-mart 2019-yil.
  12. ↑ „Zolli feiert 50 Jahre Flamingozucht und Flamingosforschung“ (olmoncha). Basler Zeitung (13-avgust 2008-yil). 22-mart 2009-yilda asl nusxadan arxivlangan.
  13. ↑ Kelton, Sam. „Greater, the 83-year-old Adelaide Zoo flamingo, dies“. The Advertiser (31-yanvar 2014-yil). Qaraldi: 31-yanvar 2014-yil.
  14. ↑ Fedorowytsch, Tom. „Flamingo believed to be world's oldest dies at Adelaide Zoo aged 83“. ABC News (31-yanvar 2014-yil). Qaraldi: 31-yanvar 2014-yil. 
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Katta_flamingo&oldid=4209081" dan olindi