Karim Rashid

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Karim Rashid
Tavalludi 18-sentyabr 1960
Fuqaroligi AQSh va Misr

Karim Rashid (arabcha: كريم رشيد‎, ‎inglizcha: Karim Rashid; tugʻ. 1960-yil 18-sentabr, Qohira) — taniqli sanoat dizayneri[1]. Karim Rashid 2500 ga yaqin dizayn, jumladan, mebel dizayni, idish-tovoq, moda aksessuarlari, qadoqlash, armatura, yoritish, shuningdek, interyer, installyatsiya va boshqa arxitektura loyihalarini ishga tushirdi[2].

Biografiya[tahrir | manbasini tahrirlash]

Karim Rashid 1960-yilda Qohirada (Misr) tugʻilgan. Yarim misrlik (otasi tomonida), yarmi ingliz, Karim Angliya va Kanadada oʻsgan. Oilada uch farzand boʻlgan, Karimning badiiy didiga oʻgʻlini eskizlarga olib borishni yaxshi koʻradigan rassom va teatr dekoratori otasi singdirgan. Rashid Karleton universitetida sanoat dizayni boʻyicha tahsil olgan (inglizcha: Carleton University Ottavadagi (Kanada). 1982-yilda bakalavr darajasini olib, oʻqishni Neapolda (Italiya) davom ettirdi, soʻngra bir yil Milanga koʻchib oʻtdi va u yerda Rodolfo Bonetto (Italiya) studiyasida tahsil oldi[3].

Amaliyotdan soʻng u Kanadaga qaytib keldi va yetti yil davomida KAN Industrial Designers kompaniyasida ishladi. Oʻsha paytdan boshlab u Sony, Citibank, Issey Miyake va boshqalar kabi kompaniyalar bilan yaqin hamkorlikni boshladi va bosqichma-bosqich bizning zamonamizning eng muvaffaqiyatli, moda va obroʻli dizaynerlarining yaqin qatoriga kirib bordi.

1985-yildan 1991-yilgacha u Babel Fashion Collection va Shimolning asoschilari va dizaynerlaridan biriga aylangan.

1993-yilda u Nyu-Yorkda oʻzining dizayn studiyasini ochdi[4].

Karimning ishi dunyo muzeylarida, jumladan, MoMA, Pompidou Center va SFMOMA[5] dagi 20 ta doimiy kolleksiyalarda namoyish etilgan.

2012-yilda Karim Rashid rassom Terens Ko bilan Italiyaning Peuterey brendining 10 yilligi munosabati bilan qishki paltolarning cheklangan nashrida hamkorlik qildi[6].

2016-yilda Rashid Meksikadagi Temptation Resort va Spani koʻp million dollarga taʼmirlashni oʻz zimmasiga olgani eʼlon qilindi[7].

Yaratilish[tahrir | manbasini tahrirlash]

Karim Rashid har bir qadami bilan nafaqat alohida ob’ektlar yoki makonlarni loyihalash yoki yaratishga, balki soʻzning keng maʼnosida atrof-muhitni loyihalashga qiziqishini namoyish etadi. „Qobiliyatlaringizni tor ixtisoslik bilan cheklamang — umuman hayotga ixtisoslashing“, deyiladi dizayner tomonidan ishlab chiqilgan 50 ta amrdan birida[8].

ACME Studio, Nambé, Method, Prada, Umbra, Alessi, Target, Alivar, Kartell, Foscarini, Artemide — bu uning mijozlarining toʻliq roʻyxati emas. Rashid Nyu-York va Tokiodagi restoranlar, London, Afina va Los-Anjelesdagi mehmonxonalar, butiklar interyeri, eng mashhur telekanallar koʻrgazmalari va studiyalari dizayni bilan shugʻullanadi.

Uslubni unuting, qulaylik haqida oʻylang. Materialning hashamati oʻrniga erkinlik hashamatini anglab yeting. Bu Karim Rashid ijodi va dunyoqarashining mazmun-mohiyatini anglashning kalitidir. Sof va yorqin ranglarning beparvoligi, silliq porloq yuzalar, oddiy va yumshoq konturlar… Bir necha yil oldin Karim Rashid garderobidan qora rangni olib tashlagan boʻlsa, endi uning sevimlilari oq va pushti rangga aylandi. Bundan tashqari, dizaynerning ijodida siz kamdan-kam hollarda qora rangni topishingiz mumkin.

Rashid anʼanaviy tabiiy materiallardan koʻra zamonaviy sintetik materiallarni afzal koʻradi. Eng yangi texnologiyalar har bir buyumni amaliy, qulay va arzon qilishga yordam beradi. Dizayner insonlar har qanday shaklda oʻtmishga boʻlgan nostaljidan voz kechgandagina dunyoni yaxshi tomonga oʻzgartirish mumkinligiga amin. „Men dunyoni oʻzgartirmoqchiman“, — deydi u 2001-yilda Universe Publishing tomonidan nashr etilgan birinchi manifest kitobining muqovasida[9].

Rashid asarlari dunyoning koʻplab muzeylarida namoyish etilgan: Nyu-Yorkdagi Zamonaviy sanʼat muzeyi, Monrealdagi Musee des Arts Decoratifs, Tokiodagi Tokyo Gas, Gollandiyadagi Groningen muzeyi va boshqa koʻplab muzeylarda. Dizayner uch yuzdan ortiq mukofot va mukofotlar, jumladan Daimler Chrysler Dizayn mukofoti (1999), Jorj Nelson mukofoti (1999), Silver IDEA mukofoti (1999), Industrial Design Excellence Award (1998), oltin mukofoti sohibidir. Amerika sanoat dizaynerlari jamiyatining (IDSA) mebellari (2001), Esquire jurnalining eng yaxshi yangi restoran dizayni (2003).

Karim Rashid butun dunyo boʻylab maʼruzalar oʻqiydi, taqdimotlar oʻtkazadi va mahorat darslari oʻtkazadi va xalqaro dizayn tanlovlarining hakamlar hay’atida bajonidil ishtirok etadi. Rashid Filadelfiya Sanʼat universitetida sanoat dizaynidan dars bergan, Pratt instituti, Rod-Aylend dizayn maktabi va Ontario sanʼat kollejida dizayndan dars bergan va Vashingtondagi Korkoran Sanʼat va Dizayn kollejining faxriy doktori unvoniga ega boʻlgan.

Shaxsiy hayot[tahrir | manbasini tahrirlash]

Karim Rashid etnik oilada tugʻilgan — otasi misrlik, onasi esa ingliz. Karimning tugʻish vaqtida kindik ichakchasidagi boʻyniga oʻralganligi sababli bolaligida rivojlanishida kechikishlar, nutqida muammolar boʻlgan. Karimning oilasi Kanadaga hijrat qilgan va u yerda oʻqishni boshlagan. Akasi, opasi va Karim ham ijodiy kasb vakillari: Xanni Rashid mashhur meʼmor boʻldi, opasi Soraya Rashid esa rasm va musiqa bilan shugʻullanadi[10].

Rashidning birinchi turmushi 1995-yilda veb-dizayner Megan Lang bilan boʻlgan. Keyinchalik er-xotin 2005-yilda ajrashishdi. U Lang bilan 1991-yilda Rashid oʻsha paytda talaba boʻlgan Rod-Aylend dizayn maktabida qisqa vaqt dotsent sifatida dars berganida tanishgan.

2008-yilda Rashid Ivana Purichga uylandi. Karim Rashid 2018-yilda Ivane Purich bilan ajrashgan. Ular 2006-yilda Karim Belgrad dizayn haftaligida elchi boʻlib ishlayotganida Belgraddagi kechada uchrashishgan. Er-xotinning 2013-yilda tugʻilgan Kiva Rashid ismli farzandi bor.

Karim Rashid ham bir qator ijodkorlar singari oʻziga xos kiyinish uslubiga ega — u oq va pushti ranglarni yaxshi koʻrishi bilan tanilgan.

Karim Rashid Rossiyada[tahrir | manbasini tahrirlash]

2005-yil 27-sentabrdan 30-oktabrgacha Gari Tatintsyan galereyasida Karim Rashid asarlari koʻrgazmasi boʻlib oʻtdi[11].

2008-yilda Moskvada Yangi Arbatdagi Vesna savdo uyida Bosco di Ciliegi kontseptual doʻkoni Bosco 3.14 ochildi, uning interyeri Karim Rashid tomonidan yaratilgan[12].

2012-yilda Karim Rashid „Oltin Gramafon“ haykalchasi uchun yangi dizaynni ishlab chiqdi.

Bir necha marta u Ekaterinburgdagi „Innoprom“ sanoat koʻrgazmasiga tashrif buyurdi.

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. ↑ http://famous.totalarch.com/rashid
  2. ↑ https://www.barcelonadesign.ru/designer/karim-rashid/
  3. ↑ https://www.barcelonadesign.ru/designer/karim-rashid/
  4. ↑ http://famous.totalarch.com/rashid
  5. ↑ „Karim Rashid, Oh chair, 1999 · SFMOMA“. www.sfmoma.org. 2019-yil 11-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 25-aprel.
  6. ↑ „karim rashid: peuterey 10th anniversary coats“ (en). designboom | architecture & design magazine (2012-yil 13-aprel). 2019-yil 25-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 25-aprel.
  7. ↑ „ArtPremium – Karim Rashid: Designing the Future“ (en). ArtPremium (2016-yil 28-noyabr). 2019-yil 25-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 25-aprel.
  8. ↑ Sayt Karima Rashida
  9. ↑ http://famous.totalarch.com/rashid
  10. ↑ „karim rashid interview“ (en). designboom | architecture & design magazine (2002-yil 10-fevral). 2019-yil 25-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 25-aprel.
  11. ↑ arxiv nusxasi, 2008-01-07da asl nusxadan arxivlandi, qaraldi: 2022-06-21
  12. ↑ arxiv nusxasi, 2008-01-07da asl nusxadan arxivlandi, qaraldi: 2022-06-21 
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Karim_Rashid&oldid=3511249" dan olindi