Kardiogenetik shok

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Kardiogenik shok (CS) — yurak qorinchalarining disfunktsiyasi tufayli qon oqimining etarli emasligi natijasida yuzaga keladigan tibbiy favqulodda holat[1][2][3]. Notoʻgʻri qon oqimining belgilari past siydik ishlab chiqarish (<30 ml / soat), sovuq qoʻllar va oyoqlar va ong darajasining oʻzgarishini oʻz ichiga oladi. Shuning uchun odamlarda qon bosimi va yurak urishi keskin past boʻlishi mumkin.

Kardiogenetik shok kardiomiopatik, aritmik va mexanik omillarni oʻz ichiga oladi. CS koʻpincha oʻtkir miokard infarkti hisobiga kuchayishi mumkin[4]. Odamlarda ushbu shokning kombinatsiyalangan turlari boʻlishi mumkin.

Kardiogen shokni davolash tanadagi qon oqimini yaxshilash uchun dastlabki maqsadlarga ega boʻlgan sababga bogʻliq. Buni bir necha usullar bilan amalga oshirish mumkin — suyuqlikni reanimatsiya qilish, qon quyish, vazopressorlar va ionotroplar. Agar kardiogen shok yurak xurujidan kelib chiqsa, yurak tomirlarini ochishga urinishlar yordam berishi mumkin. Aorta ichidagi ballon nasosi yoki chap qorincha yordami qurilmasi buni amalga oshirmaguncha vaziyatni yaxshilashi mumkin. Yurakning qisqarish qobiliyatini yaxshilaydigan dorilar (musbat inotroplar) yordam berishi mumkin; ammo, qaysi biri yaxshiroq ekanligi nomaʼlum va hozirgi vaqtda gemodinamik jihatdan beqaror bemorlarda oʻlimni kamaytirish uchun inotrop yoki vazodilatatsion terapiyani qoʻllab-quvvatlovchi ishonchli dalillar yoʻq[5]. Agar qon bosimi juda past boʻlsa, norepinefrin yaxshiroq boʻlishi mumkin, dopamin yoki dobutamin esa biroz past boʻlsa foydaliroq boʻlishi mumkin[6]. Kardiogen shok — bu erta tashxis bilan ham toʻliq bartaraf etish qiyin boʻlgan holat. Shu bilan birga, mexanik qon aylanishini qoʻllab-quvvatlashni erta boshlash, teri orqali erta koronar aralashuv, inotroplar va yurak transplantatsiyasi natijalarni yaxshilashi mumkin[7][8][9][10][11]. Diqqat disfunktsiyali organlarga qaratilgan (buyraklar uchun dializ, oʻpka disfunktsiyasi uchun mexanik ventilyatsiya)[12].

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. Rippe, James M.. Irwin and Rippe's intensive care medicine. Philadelphia: Lippincott Williams & Wilkins, 2003. ISBN 978-0-7817-3548-3. OCLC 53868338. 
  2. Marino, Paul L.. The ICU book. Baltimore: Williams & Wilkins, 1998. ISBN 978-0-683-05565-8. OCLC 300112092. 
  3. Society of Critical Care Medicine.. Fundamental Critical Care Support. Society of Critical Care Medicine, 2001. ISBN 978-0-936145-02-0. OCLC 48632566. 
  4. „UpToDate“.
  5. Uhlig, Konstantin; Efremov, Ljupcho; Tongers, Jörn; Frantz, Stefan; Mikolajczyk, Rafael; Sedding, Daniel; Schumann, Julia (November 5, 2020). "Inotropic agents and vasodilator strategies for the treatment of cardiogenic shock or low cardiac output syndrome". The Cochrane Database of Systematic Reviews 2020 (11): CD009669. doi:10.1002/14651858.CD009669.pub4. ISSN 1469-493X. PMID 33152122. PMC 8094388. //www.pubmedcentral.nih.gov/articlerender.fcgi?tool=pmcentrez&artid=8094388. 
  6. Kanter, Joe; Deblieux, Peter (2014). "Pressors and Inotropes". Emergency Medicine Clinics of North America 32 (4): 823–34. doi:10.1016/j.emc.2014.07.006. PMID 25441037. 
  7. Kataja, Anu; Tarvasmäki, Tuukka; Lassus, Johan; Cardoso, Jose; Mebazaa, Alexandre; Køber, Lars; Sionis, Alessandro; Spinar, Jindrich et al. (2017). "The association of admission blood glucose level with the clinical picture and prognosis in cardiogenic shock – Results from the Card Shock Study". International Journal of Cardiology 226: 48–52. doi:10.1016/j.ijcard.2016.10.033. PMID 27788389. 
  8. Basir, Mir B.; Schreiber, Theodore L.; Grines, Cindy L.; Dixon, Simon R.; Moses, Jeffrey W.; Maini, Brijeshwar S.; Khandelwal, Akshay K.; Ohman, E. Magnus et al. (2017). "Effect of Early Initiation of Mechanical Circulatory Support on Survival in Cardiogenic Shock". The American Journal of Cardiology 119 (6): 845–851. doi:10.1016/j.amjcard.2016.11.037. PMID 28040188. 
  9. Bagate, François; Lellouche, Nicolas; Lim, Pascal; Moutereau, Stephane; Razazi, Keyvan; Carteaux, Guillaume; De Prost, Nicolas; Dubois-Randé, Jean-Luc et al. (2017). "Prognostic Value of Relative Adrenal Insufficiency During Cardiogenic Shock". SHOCK 47 (1): 86–92. doi:10.1097/SHK.0000000000000710. PMID 27984534. 
  10. Vergara, Ruben; Valenti, Renato; Migliorini, Angela; Cerisano, Giampaolo; Carrabba, Nazario; Giurlani, Letizia; Antoniucci, David (2017). "A New Risk Score to Predict Long-Term Cardiac Mortality in Patients with Acute Myocardial Infarction Complicated by Cardiogenic Shock and Treated with Primary Percutaneous Intervention". The American Journal of Cardiology 119 (3): 351–354. doi:10.1016/j.amjcard.2016.10.034. PMID 27884422. 
  11. Sarswat, Nitasha; Hollenberg, Steven M. (2015). "Cardiogenic Shock". Hospital Practice 38 (1): 74–83. doi:10.3810/hp.2010.02.281. PMID 20469627. 
  12. Simko, Lynn Coletta; Culleiton, Alicia L. (July 2019). "Cardiogenic shock with resultant multiple organ dysfunction syndrome". Nursing Critical Care 14 (4): 26–33. doi:10.1097/01.CCN.0000565132.49413.54.