Kamalak pardani kengaytiruvchi mushak

 

Kamalak pardani kengaytiruvchi mushak (ko'z qorachig'ini kengaytiruvchi mushak, kamalak pardaning radial mushagi) ko'zning silliq muskuli bo'lib, kamalak pardada radial tarzda harakatlanadi va shuning uchun dilatator sifatida mos keladi. Ko'z qorachig'i dilatatori mioepitelial hujayralar deb ataladigan o'zgartirilgan kontraktil hujayralardan iborat. Bu hujayralar simpatik nerv tizimi tomonidan stimullanadi. Bunda hujayralar qisqaradi, ko'z qorachig'ini kengaytiradi va ko'zga ko'proq yorug'lik kiradi.

Tuzilishi

Innervatsiya

U simpatik tizim tomonidan innervatsiya qilinadi, bunda SNS a1-retseptorlariga ta'sir qiluvchi noradrenalinni chiqarish orqali ishlaydi Shunday qilib, inson qo'rqqan paytda "fight-or-flight" javob reaksiyasi orqali stimul bilan ta'minlanganda, bu innervatsiya mushakni qisqartiradi va ko'z qorachig'ini kengaytiradi va shu bilan vaqtincha ko'proq yorug'lik to'r pardaga yetib boradi.

Kengaytiruvchi mushak, siliar tugunning simpatik ildizi sifatida yuqori bo'yin tugunidan kelib chiqadigan postganglionar simpatik nervlar tomonidan innervatsiya qilinadi. U yerdan ular ichki uyqu arteriyasi bilan uyqu kanali orqali yirtiq teshik(foramen lacerum)ga boradi. Keyin ular o'rta kalla chuqurchasiga kirib, o'rta kalla chuqurchasida kavernoz sinus orqali harakatlanadilar va keyin ko'ruv kanaldagi ko'z arteriyasi (a.ophtalmica) bilan yoki ko'z kosasining yuqori yorig'i orqali n.ophtalmicusda harakatlanadilar. U yerdan ular nazosiliar nerv, so'ngra uzun kipriksimon nerv bilan harakatlanadilar. Keyin ular sklerani teshib, sklera va tomirli parda o'rtasida harakatlanib, irisni kengaytiruvchi mushakka etib boradilar. Ular, shuningdek, siliar tugundan o'tib, irisni kengaytiruvchi mushakka yetib borish uchun qisqa kipriksimon nervlarda harakatlanadilar.

Vazifasi

Ko'z qorachig'ini kengaytiruvchi muskul ko'zga ko'proq yorug'lik kirishiga imkon berish uchun ko'z qorachig'ining hajmini oshiradi. U qorachiqni toraytiruvchi mushakka qarama-qarshi ishlaydi. Ko'z qorachig'ining kengayishi ko'zning normal ishlashi uchun yorug'lik yetarli bo'lmaganda va simpatik faollikning kuchayishi paytida, masalan, "fight-or-flight" refleksida sodir bo'ladi.

Qo'shimcha rasmlar

• 
  Sxema ko'zning simpatik va parasimpatik innervatsiyasi va Gorner sindromidagi shikastlanish joylarini ko'rsatmoqda.
• 
  Siliar va yuqori bo'yin tuguni o'rtasidagi simpatik bog'lanishlar(qizil) [Parasimpatik tolalar ko'k rangda]
• 
  Kamalak pardani kengaytiruvchi muskulning kamalak parda orqali radial yo'nalishi.