Kalmar qal’asi

Kalmar qal’asi (shvedcha- Kalmar slott) ― Uygʻonish davri Shimoliy Yevropa istehkom sanʼatining eng muhim asarlaridan biridir. U Shvetsiyaning Kalmar shahrida joylashgan boʻlib, Boltiqboʻyi qirgʻoqlaridan kanal orqali ajratilgan.

XIII asrning 90-yillarida Magnus I farmoni bilan qoʻriqchi minorasi oʻrnida tashkil etilgan qal’a toʻrtta assimetrik devor, burchaklardagi fransuz dumaloq minoralari va ikkita mustahkamlangan darvoza minoralaridan iborat boʻlib, ularning har biri „qal’a ichidagi qal’ani“ ifodalaydi. Qal’a 1397-yilda, unda Kalmar ittifoqi imzolanganda, Yevropa tarixiga abadiy kiritilgan.

Ittifoq tarqalgach, daniyaliklar hozirgi Shvetsiyaning janubiy qismini — Skåneni egallab turishdi, shuning uchun Kalmar muhim chegara qal’asi boʻlib qoldi. Uni „butun mamlakatning kaliti“ deb hisoblagan Shvetsiya qiroli Gustav Vasa 1545-yilda qal’ani fotifikatsiya sanʼatining soʻnggi namunasiga koʻra toʻliq qayta qurishni buyurdi. Ushbu hiyla-nayranglarga qaramay, 1611-1613-yillardagi Kalmar urushi paytida qal’a komendanti Krister Sommening xiyonati tufayli daniyaliklar tomonidan qamal qilingan va olingan.

Qal’a monarxlar qarorgohi uchun moʻljallanmaganligi sababli, ichki bezatish minimal edi va 17-asrning oxiriga kelib, chegara janubga koʻchirilishi tufayli u asosan mudofaa ahamiyatini yoʻqotdi va oziq-ovqat ombori sifatida foydalanila boshlandi. 1780-yilda esa unda pivo zavodi tashkil etilgan. Oʻsha paytdan boshlab 1852-yilgacha qal’aning bir qismi qamoqxona sifatida ishlatilgan. 1884-yilda Riksdag qal’ani qayta tiklash uchun 80 000 kron ajratdi. Hozirda qasrda muzey joylashgan.