Kaapori capuchin

Kapuchin-kaapori (lotincha: Cebus kaapori) — Janubiy Amerikada yashovchi, zanjirli maymunlar oilasiga mansub primatlar turi hisoblanadi.

Tasniflanishi

Ilgari motam kapuchinning kichik turi hisoblangan (Cebus olivaceus), ammo 2001-yilda morfologik belgilarning kombinatsiyasi tufayli u turlar darajasiga koʻtarilgan maymun turlari sanalgan.

Tavsifi

Qoʻl-oyoqlari nisbatan qisqa, dumi tutuvchi turdagi maymun. Jinsiy dimorfizm yaqqol namoyon boʻladi. Barmoqlar qisqa, bosh barmogʻi qolganlardan ajratilgan. Premolyarlar katta, molarlari toʻrtburchak, qalin emalli, bu hayvonlarning qattiq yongʻoqlarni yorishiga yordam beradi. Tanasi boshqa kapuchinlarga qaraganda uzunroq va biroz ingichka holatda. Tana qismi kulrang-jigarrang, yelkalari kumush-kulrang, oyoqlari va kaftlari qora rangda. Tugʻi tuksiz, goʻshtli yoki pushti rangda. Quloqlari ham tuksiz holatda. Toj qora rangda. Voyaga yetgan hayvonning oʻrtacha vazni taxminan 2,6 kg ni tashkil qiladi.

Tarqalishi

Ular Amazonning sharqiy qismida Maranhao shtatida va Para shtatining sharqiy qismida joylagan hududda tarqalgan. Ular dengiz sathidan 200 metrdan kam balandlikda joylashgan relikt tropik oʻrmonlarda yashaydi. Ular oʻrmonning oʻrta va pastki qatlamlarini afzal koʻradilar.

Ozuqasi

Ularning ratsionida asosan mevalar va hasharotlar, shuningdek, qurbaqalar, qush tuxumlari, mayda sutemizuvchilar, gullar va yosh barglari mavjud yaʼni shunday narsalarni yeyishadi. Har bir guruhda maymumlarning dominant erkak va ayollari bor.

Jarayon holati

Tabiatni muhofaza qilish xalqaro ittifoqi bu maymun turga „Yoʻqolib ketish xavfi ostidagi“ maqomini berdi, chunki 2008-yilgi hisob-kitoblarga koʻra, yashash joylarining buzilishi va ovchilik tufayli 48 yil ichida (3 avlod) populyatsiyasi 80 % dan koʻproqqa kamayib ketishgan. Muhofaza etiladigan hududlarda aholi zichligi esa 1 km² ga 0,98 kishidan iborat.

Adabiyotlari

• Thomas Geissmann: Vergleichende Primatologie. Springer-Verlag, Berlin va 2003-yil, ISBN 3-540-43645-6.