Jungle myna

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Jungle myna

Jungle myna — myna, yulduzlar oilasining aʼzo qushi hisoblanadi. U Hindiston yarimorolining materik qismining koʻp qismida tarqalgan, ammo Hindistonning qurgʻoqchil zonalarida uchramaydi. Uni peshonasidagi tuklar tutami orqali tanib olish mumkin bo‘lib, ular peshonasining tepasini tashkil qiladi, bu xususiyat o‘tmishda kenja tur sifatida qaralgan Yavan mynasi va oppoq qorinli minalarda ham uchraydi. Koʻzlar populyatsiyaga qarab och, sariq yoki koʻk rangga ega boʻlib, toʻq sariq-sariq pulning asosi qorongʻi. Shuningdek, u qasddan yoki tasodifan dunyoning boshqa koʻplab qismlariga, jumladan Fidji, Taywan, Andaman orollari va Yaponiyaning baʼzi qismlariga kiritilgan. Tur Tinch okeanidagi baʼzi orollarga oʻ-oʻzidan tarqalib ketgan. Bu qush turi xattoki Oʻzbekistonning barcha hududlarida ham mavjud. Bu qushlarni maxsus olib kelishganligi sabab, hududlarga koʻpayishgan.

Tavsifi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Jungle mynasining uzunligi 23 sm (9.1 in) ni tashkil etadi, uzun va kulrang patlari bor, boshi va qanotlari quyuqroq. Pishida jinsi farqlanmaydi. Birlamchi qanotlar asosidagi katta oq qanot yamoqlari parvoz paytida koʻzga tashlanadi va quyruq patlari oq rangga ega. Peshonaning tagida paydo boʻlgan bir tutam patlar bor. Bill va oyoqlari yorqin sariq rangga ega, koʻz atrofida oddiy myna va bank myna kabi yalangʻoch teri yoʻq. Gaga asosi kattalarda qorongʻi, pastki jagʻning tagida koʻk soyalidir. Hindistonning janubiy aholisi koʻk irisga ega. Hindistonning shimoli-sharqiy aholisi tutunli qorongʻi qorin va shamolga ega boʻlganligi sabab, voyaga yetmaganlarning tomogʻi xiralashgan va pastki qismining medianasi boʻylab jigarrangroq rangda boʻlar ekan[1].

Anormal leykistik patlar qayd etilgan[2].

A. f. ko'k iris bilan mahrattensis

Jungle myna qoʻngʻiroqlari oddiy mynaga qaraganda balandroq ovozda sayrashar ekan[3]. Oziq-ovqat izlovchi suruvlar qirqilgan cheeping kontakt qoʻngʻiroqlarini yaʼni mayin qongʻiroqday ovozlari bilan sayragan holda kontakt qilishadi[1].

Myna oʻrmoni Akridoterlar toʻdasining bir qismi boʻlib, u kech Pliotsen va Pleystotsen davrlarida aniqlangan deb taxmin qilinadi. Sturnus jinsidagi starlinglardan farqli boʻlib, ular yaxshi rivojlangan moslashuvga ega emaslar, shu jumladan, tumshugʻini ochish yoki tumshugʻini ochish uchun mushaklar kerak boʻlgan mushak tizimi mavjud. Nomzod aholi A. f. fuscus 1827-yilda Bengaliyalik Wagler tomonidan pastor fuskus sifatida tasvirlab berilgan. Sariq irisli bu populyatsiya Brahmaputra janubidan Birma va Malay yarim oroliga choʻzilgan. A. f. Hindistonning sharqiy qismidagi fumidus, asosan Assam va Nagalanddagi Brahmaputraning sharqida (harakatlari maʼlum boʻlsada)[4], 1950-yilda Sidney Dillon Ripliey tomonidan tasvirlangan, garchi u oʻsha paytdagi hukmronlik asosida uni kristatellusning kichik turi sifatida joylashtirgan[5][6]. U quyuqroq tutunli kulrang shaklga ega va sintopik buyuk mynaga oʻxshash koʻrinishi mumkin, ammo ikkinchisi quyuqroq va rangpar irisga ega emas. 1832-yilda WH Sykes tomonidan tasvirlangan yarim orol hind aholisi mahrattensisni koʻk iris bilan aniqlash mumkin edi[7][8]. Malay yarim orolidagi aholi, torquatus, 1892-yilda WR Davison tomonidan tasvirlangan. Uning boʻyniga choʻzilgan oq tomoq va yarim yoqasi bor[9]. Turning diploid xromosoma soni 74 (umumiy mynada 80) ga teng[10]deya koʻrsatilgan.

Parvozda primerlar asosining oq rangi va dumning uchlari koʻrinadi
Gʻarbiy Bengaliyadagi qora drongo bilan birga suv bufalosiga oʻtirgan holda yem-xashak izlash

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. 1,0 1,1 Rasmussen, P.C.. Birds of South Asia. The Ripley Guide. Volume 2: Attributes and status.. Smithsonian Institution and Lynx Edicions, 2005 — 584 bet. 
  2. Finn, F (1902). "On some cases of abrupt variation in Indian birds". Journal of the Asiatic Society of Bengal 71 (2): 81–85. https://biodiversitylibrary.org/page/35558658. 
  3. Ali Salim. Handbook of the Birds of India and Pakistan. Volume 5. Larks to the Grey Hypocolius, 2, Delhi: Oxford University Press, 1987 — 183–187 bet. 
  4. Chatterjee, S.; Sen, S.K.; Ghose, D. (2007). "Range Extension of Jungle Myna Acridotheres fuscus fumidus". Journal of the Bombay Natural History Society 104 (1). https://biodiversitylibrary.org/page/48382448. 
  5. Ripley, S.D. (1950). "Notes on Indian birds. III. Birds from Assam". Postilla 1: 1–4. https://archive.org/details/postilla150peab. 
  6. Amadon, Dean (1956). "Remarks on the starlings, family Sturnidae.". American Museum Novitates (1803): 32–34. 
  7. Check-list of birds of the World. Volume 15. Mayr, E.: . Cambridge, MA: Museum of Comparative Zoology, 1962 — 113–114 bet. 
  8. Marien, Daniel (1950). "Notes on some Asiatic Sturnidae (birds)". Journal of the Bombay Natural History Society 49 (3): 471–487. https://biodiversitylibrary.org/page/48181979. 
  9. Davison, W.R. (1892). "Descriptions of some new species of birds from the eastern coast of the Malayan Peninsula". Ibis. 6 4 (13): 99–103. doi:10.1111/j.1474-919X.1892.tb01189.x. https://biodiversitylibrary.org/page/16188175. 
  10. Sharma, G.P.; Mittal, O.P.; Gupta, N. (1980). "Somatic chromosomes of Acridotheres fuscus fuscus Wagler and Acridotheres tristis tristis Linnaeus". Cytologia 45 (3): 403–410. doi:10.1508/cytologia.45.403. https://www.jstage.jst.go.jp/article/cytologia1929/45/3/45_3_403/_pdf. 

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]