Judita Vaičiūnaitė
| Judita Vaičiūnaitė | |
|---|---|
 | |
| Tavalludi |
1937-yil 12-iyul |
| Vafoti |
11-fevral 2001-yil (63 yoshda) Vilnyus, Litva |
| Ijod qilgan tillari | Litva tili |
| Fuqaroligi | Litva |
| Alma mater | Vilnyus universiteti |
| Turmush oʻrtogʻi | Hermanis Marģers Majevskis |
Judita Vaičiūnaitė (1937-yil 12-iyul – 2001-yil 11-fevral) – litvalik yozuvchi. Shahar muhiti va mifologik ayollar obrazlarini poetik tarzda oʻrganish orqali tanilgan boʻlib, XX asr Litva adabiyotining eng mashhur shoiralaridan biri hisoblanadi[1][2][3].
Yoshlik yillari va taʼlimi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Judita Vaičiūnaitė 1937-yilda Litva shahrining Kaunas shahrida dunyoga kelgan[4][5]. Otasi psixiatriya boʻyicha professor, onasi hamshira boʻlgan. Vaičiūnaitė singlisi Daliya bilan juda yaqin edi[4].
Ikkinchi jahon urushi tugaganidan soʻng Vaičiūnaitė oʻz oilasi bilan Vilnyusga koʻchib oʻtgan[3]. U yerda Vilnyus universiteti taʼlim olgan va universitetni 1959-yilda tamomlagan[6]. Vaičiūnaitė butun hayoti davomida Vilnyusda yashagan va bu shahar uning ijodida markaziy mavzulardan biriga aylangan[1][4]
Judita Vaičiūnaitė mashhur latviyalik shoir va tarjimon Hermanis Margeris Majevskisga turmushga chiqqan[7].
Karyerasi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Vaičiūnaitėning dastlabki sheʼriy toʻplami „Pavasario akvarelės“ (tarjimasi „Bahorgi akvarellar“) 1960-yilda nashr etilgan[2]. Shoira tez-tez oʻzining yangi toʻplamlarni nashr ettirgan va 20 dan ortiq sheʼriy kitoblar muallifigaaylangan[2][6]. Vaičiūnaitė, shuningdek, bolalar uchun hikoyalar va sheʼrlar ham yozgan[2][4].
Vaičiūnaitė Litva shahrida bir nechta adabiy jurnallarda muharrir sifatida faoliyat olib borgan[6]. Shuningdek, boshqa shoirlarning asarlarini, xususan, Anna Axmatovaning asarlarini litva tiliga tarjima qilgan va shu orqali tanilgan[8][9]. 1978-yilda Vaičiūnaitė Litva Bahoriy Sheʼriyat Festivalining laureati deb topilgan[4].
1996-yilda Zemyna „Žemynos vainikai“ toʻplami uchun Baltika Assambleyasi mukofoti bilan taqdirlangan[4]. Oʻsha yili u „Vaikystės veidrody“ nomli esselari toʻplamini nashr etgan[4][10]. 1997-yilda unga Buyuk Gertsog Gediminas ordeni berilgan, 2000-yilda esa Litva Yozuvchilar Uyushmasi mukofoti bilan taqdirlangan[6].
Oʻlimi va merosi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Judita Vaičiūnaitė 2001-yilda Vilnyus shahrida vafot etgan[4][5][11]. Uning ijodi oʻlimidan soʻng ham qadrlanishda davom etmoqda. 2010-yilda Litva Yozuvchilar Uyushmasi tomonidan uning asarlari toʻplangan „Kristalas: Poezijos Rinktinė“ nomli toʻplami chop etilgan[6][12]. 2018-yilda esa uning ingliz tiliga tarjima qilingan sheʼrlari „Vagabond Sun: Selected Poems“ (tarjimasi „Sargardon Quyosh: Tanlangan she’rlar“) nomi ostida nashr qilingan[3].
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ 1,0 1,1 „Judita Vaiciunaite“. All Poetry. Qaraldi: 2021-yil 15-mart.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 „Judita Vaičiūnaitė“ (en-gb). Vilnius Review (2017-yil 19-iyun). Qaraldi: 2021-yil 15-mart.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Tsai. „On 'Vagabond Sun: Selected Poems' by Judita Vaičiūnaitė, translated by Rimas Uzgiris (Shearsman, 2018)“. Ambit (2019-yil 2-mart). 2019-yil 30-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 15-mart.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 4,6 4,7 Bernotienė. „Vaičiūnaitė“ (lt). Šaltiniai. Qaraldi: 2021-yil 15-mart.
- ↑ 5,0 5,1 North, Michael. The Baltic : a history, Kenneth Kronenberg, Cambridge, 2016. ISBN 978-0-674-42604-7. OCLC 1124433712.
- ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 „from Crystal by Judita Vaičiūnaitė“ (en). Asymptote. Qaraldi: 2021-yil 15-mart.
- ↑ „Bilingvālā izdevumā izdota Hermaņa Marģera Majevska dzejas izlase "Pretstraumes čuksti"“ (Latvian). Latvijas Sabiedriskie Mediji. Qaraldi: 2024-yil 8-aprel.
- ↑ Urban semiotics : the city as a cultural-historical phenomenon, I. A. Pilʹshchikov, Tallinn, 2015. ISBN 978-9985-58-807-9. OCLC 951558037.
- ↑ Venclova, Tomas; Hinsey, Ellen (2014). „Meetings with Anna Akhmatova“. New England Review. 34-jild, № 3/4. 170–182, 383, 390-bet. doi:10.1353/ner.2014.0039.
- ↑ Transitions of Lithuanian postmodernism : Lithuanian literature in the post-Soviet period, Mindaugas Kvietkauskas, New York: Rodopi, 2011. ISBN 978-94-012-0728-7. OCLC 785782275.
- ↑ Lithuania : in her own words : an anthology of contemporary Lithuanian writing, Laima Sruoginis, Vilnius: Tyto alba, 1997. ISBN 9986-16-054-5. OCLC 40545537.
- ↑ Uzgiris. „To Gaze Through Clouds of Dust“ (en-gb). Vilnius Review (2017-yil 19-iyun). Qaraldi: 2021-yil 15-mart.
