Jorge Valdano

Jorge Alberto Francisco Valdano Castellanos (ispancha: Jorge Alberto Francisco Valdano Castellanos)—argentinalik futbolchi,hujumchi.1955-yil 4-oktabrda Santa-Fening Las-Parexas shahrida tugʻilgan.Ikkita jahon chempionati ishtirokchisi.1986-yilgi jahon chempionati gʻolibi.

Faoliyati[tahrir | manbasini tahrirlash]

Valdano hali yoshligida musobaqalarning birida „Nyuells Old Boyz“ jamoasi vakillari eʼtiboriga tushgan.Jorje 17 yoshida asosiy jamoada debyut qilgan.U yoshligidanoq ikki oyogʻi bilan yaxshi zarba bera olishi, bosh bilan oʻynashi, hujumda, kerak boʻlsa, yarim himoyada ham istalgan nuqtada harakatlanishi bilan ajralib turardi.Qolaversa hujumchi individuallikka moyil emas edi va jamoaviy oʻyin bilan ajralib turardi.Uning yordami bilan klub 1974-yilda oʻzining birinchi chempionligini qoʻlga kiritdi.

1975-yilda Valdano Yevropaga koʻchib oʻtdi va u yerda Ispaniya ikkinchi divizioni klubi „Alaves“ klubida oʻynay boshladi.Argentinalik futbolchi qisqa vaqt ichida jamoaning eng yaxshi toʻpurari va muxlislarning sevimlisiga aylanganiga qaramay, „Alaves“ toʻrt yil ichida yuqori pogʻonani qoʻlga kirita olmadi.Natijada 1979-yilda 24 yoshida Valdano La Liganing „Real Saragosa“ klubiga oʻtdi. Jamoa yuqori oʻrinlarga daʼvogarlik qilmadi, lekin ular har yili Ispaniya futbol elitasida oʻz oʻrnini saqlab qolish uchun muvaffaqiyatli kurashdi.Klub uchun ham, argentinalik uchun ham eng muvaffaqiyatli mavsum 1982/83-yilgi mavsum boʻldi.Unda „Saragosa“ oltinchi oʻrinni egallagan,Jorje esa 16 gol bilan chempionatning eng yaxshi toʻpurarlari beshligiga kirgan.

Valdanoning ajoyib oʻyini 1984-yilda Madridning "Real" klubiga oʻtganini koʻrsatdi.Birinchi mavsum yakunida argentinalik futbolchi jamoaning eng yaxshi toʻpurariga aylandi.Meksikalik Ugo Sanches Madrid jamoasiga qoʻshilganidan soʻng, jamoada Valdano va Sanchesdan tashqari Emilio Butragenyoni ham oʻz ichiga olgan yorqin hujum triosi shakllandi.Hujum uchligining oʻyini jamoaga 1986-yilda besh yil ichida birinchi chempionlik unvonini qoʻlga kiritishga imkon berdi.Bir yil oʻtib esa uni muvaffaqiyatli himoya qildi (jami „Real Madrid“ ketma-ket beshta chempionlikni qoʻlga kiritdi).Bundan tashqari „Real Madrid“ ikkita UEFA kubogini qoʻlga kiritishga muvaffaq boʻldi va Valdano har birining finalida gol urdi.Muvaffaqiyatli oʻyinga qaramay 1987-yilda Jorje Valdano futbolchilik faoliyatini yakunlashga qaror qildi.

1975-yildan beri Valdano Argentina terma jamoasida ham oʻynadi va u 19 yoshida debyut qildi.1978-yilda u oʻz uyida jahon chempionatiga daʼvogarlardan biri boʻlgan, ammo bosh murabbiy Sezar Luis Menotti uni musobaqa uchun yakuniy taklifga kiritmagan.Toʻrt yil oʻtgach Jorje Argentina terma jamoasining asosiy hujumkor oʻyinchilaridan biri sifatida Ispaniyadagi jahon chempionatiga bordi.Ammo Vengriya terma jamoasiga qarshi ikkinchi oʻyinda u jarohat oldi va musobaqadagi oʻyinini tugatishga majbur boʻldi va argentinaliklar oxir-oqibat chempionlikni himoya qila olishmadi.Valdano uchun terma jamoadagi eng yuqori nuqta Argentina terma jamoasining gʻalabasi bilan yakunlangan Meksikadagi jahon chempionati boʻldi.Hujumchi musobaqaning barcha yetti uchrashuvida qatnashib, toʻrtta gol urdi.Ulardan eng muhimi final uchrashuvida Germaniya darvozasiga urilgan gol boʻldi.Umumiy hisobda Valdano terma jamoa safida 22 ta oʻyin oʻtkazib,11 ta gol urgan. Valdano terma jamoa uchun kam sonli oʻyinlar boʻlgani sababi terma jamoadagi yuqori raqobat, hujumchi faoliyatining katta qismini Yevropada oʻtkazgani, koʻpincha jamoaning oʻrtoqlik oʻyinlarini oʻtkazib yuborganligi bilan bogʻliq.

Futbolchi sifatida Valdano murabbiylik kurslarini tugatgan va shuning uchun futbolchilik faoliyatini yakunlaganidan koʻp oʻtmay, u „Real Madrid“ yoshlar jamoasini boshqara boshladi.1991-yilda u "Tenerife" klubini boshqarib, mustaqil murabbiylik faoliyatini boshladi.Ispaniya chempionatining 1991/92 va 1992/93-yilgi mavsumlarining soʻnggi turlarida Valdano boshchiligidagi „Tenerife“ chempionat peshqadami „Real“ni ikki marta magʻlub etdi, shu sabab har ikki marta chempionlik "Barselona" ga nasib etdi.1992/93-yilgi mavsum yakunida Kanar orollari klubi Ispaniya chempionatida 5-oʻrinni egalladi va birinchi marta Yevropa kuboklarda oʻynash imkoniyatini qoʻlga kiritdi.Ushbu muvaffaqiyat tufayli Valdanoga „Real“ bosh murabbiyi boʻlish taklifi tushdi.Valdano boshchiligida „Real Madrid“ besh yil ichida birinchi marta chempionlikni qoʻlga kiritib, „Barselona“ gegemonligini buzdi.Biroq keyingi mavsumda madridliklar chempionatda atigi 6-oʻrinni egalladi, shundan soʻng Valdano ishdan boʻshatildi.Argentinalik mutaxassis tufayli „Real Madrid“ tarkibni Fernando Redondoni bilan toʻldirdi,Raul va Guti debyut qilishdi.Keyinchalik Madrid klubidagi birinchi murabbiyi va kashfiyotchisi sharafiga Raul birinchi farzandiga Jorje^[1] deb ism qoʻydi.

Valdanoning murabbiylik faoliyatidagi soʻnggi jamoasi „Valensiya“ boʻlib, u bilan 1997-yilda turnir jadvalida 10-oʻrinni egallagan.Shundan soʻng argentinalik murabbiylikka qaytmaslikka qaror qildi.

1998-yilda u „Real Madrid“da bosh direktor lavozimini egallagan, biroq 2011-yilning 25-mayda bu lavozimni tark etgan.Rasmiy versiyaga koʻra-klubning tashkiliy tuzilmasidagi oʻzgarishlar^[2],norasmiy versiyaga koʻra-bosh murabbiy Joze Mourino^[3] bilan ziddiyat tufayli.

Qolaversa Valdano televideniyeda sharhlovchi va futbol eksperti sifatida tajribaga ham ega.

Jorje Valdano „Futbol orzulari“ kitobini yozgan (ispancha: Sueños de fútbol), shuningdek, „Futbol hikoyalari“ toʻplamini (ispancha: Cuentos de fútbol) nashr qildirgan.