Kontent qismiga oʻtish

Joko Widodo

Vikipediya, erkin ensiklopediya
Joko Vidodo
Indoneziya Prezidenti
Mansab davri
2014-yil 20-oktyabrdan
Vitse-prezident Yusuf Kalla
Maʼruf Amin
Oʻtmishdoshi Susilo Bambang Yudxoyono
Jakarta gubernatori
Mansab davri
2012-yil 15-oktyabrdan – 2014-yil 16-oktyabrgacha
Oʻtmishdoshi Fauzi Bovo
Vorisi Basuki Chahaya Purnama
Surakarta gubernatori
Mansab davri
2005-yil 28-iyuldan – 1-oktyabr 2012-yilgacha
Monarx Pakibuvana XIII
Mangkunegara IX
Oʻtmishdoshi Slamet Suryanto
Vorisi F.X. Hadi Rudyatmo
Shaxsiy maʼlumotlari
Tavalludi 21-iyun 1961-yil (1961-06-21) (63 yosh)
Surakarta, Indoneziya
Siyosiy partiyasi PDI-P
Turmush oʻrtogʻi Iriana
Bolalari Gibran Rakabuming Raka
Kahiyang Ayu
Kaesang Pangarep

Joko Vidodo, qisqacha Jokovi (indonezcha: Joko Widodo, Jokowi) – indoneziyalik siyosatchi va tadbirkor, Indoneziyaning yettinchi va hozirgi prezidenti[1]. Indoneziya Demokratik kurash partiyasi (PDI-P) aʼzosi[2], mamlakatning siyosiy yoki harbiy elitasidan chiqmagan birinchi prezidenti. 2012—2014-yillarda Jakarta gubernatori[3], 2005—2012-yillarda esa Surakarta meri lavozimlarida ishlagan[4].

2014-yil iyul oyida saylangan siyosiy yoki harbiy kelib chiqishi boʻlmagan Indoneziyaning ilk prezidenti boʻldi. 2005-yildan 2012-yilgacha Surakarta meri va 2012-yildan 2014-yilgacha Jakarta gubernatori boʻlgan. Siyosiy karyerasidan oldin u sanoatchi va tadbirkor boʻlgan.

2009-yilda Surakarta shahar meri lavozimidagi faoliyati tufayli mamlakatda shuhrat qozongan. Indoneziya Demokratik kurash partiyasi (PDI-P) aʼzosi boʻlib, 2012-yil Jakarta gubernatorligi saylovida partiyaning nomzodi sifatida koʻrsatilgan va Basuki Tjahaja Purnama (koʻpincha Ahok nomi bilan tanilgan) bilan birga nomzod boʻlgan. Amaldagi raisni magʻlub etib, 2012-yil oktyabr oyida lavozimga kirishdi.

2014-yilgi prezidentlik saylovlariga umumxalq ovozlarning koʻpchiligini qoʻlga kiritib, 22-iyul kuni prezident etib saylandi. Prezident sifatida Vidodo birinchi navbatda infratuzilmaga eʼtibor qaratdi, Indoneziya arxipelagidagi orollararo qatnovni yaxshilash uchun uzoq vaqtdan beri kechiktirilgan dasturlarni joriy qildi. Tashqi siyosatda uning maʼmuriyati Indoneziya suverenitetini himoya qilish, noqonuniy baliq ovlash kemalarini choʻktirish va giyohvand moddalar savdosi uchun oʻlim jazosini belgilash va rejalashtirishni taʼkidladi. Xorijiy kuchlarning, jumladan Avstraliya va Fransiyaning kuchli vakolatxonalari va diplomatik noroziliklariga qaramagan. 2019-yilda ikkinchi besh yillik muddatga qayta saylandi va yana Prabovo Subiantoni magʻlub etdi.

Biografiyasi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Jokovi Mulyono 1961-yil 21-iyunda Surakarta shahrida tugʻilgan va kelib chiqishi yavalik[5][6]. Toʻrt aka-ukaning eng kattasi va Vidjiatno Notomixardjo va Sudjiatmining yagona oʻgʻli[7]. Uning uchta singlisi bor: Iit Sriantini, Idayati va Titik Relavati[8]. Otasi Qoranganyordan, bobosi va buvisi esa Boyolalidagi qishloqdan[9]. 12 yoshida otasining mebel ustaxonasida ishlay boshladi[10][11]. Jokovi oilasi ijaraga olingan uyda yashagan (ulardan biri hukumat mulkini qoralagan deb eʼlon qilgan), bu unga juda taʼsir qilgan. Keyinchalik shu shahar rahbari boʻlgan yillarida Surakartada kam taʼminlanganlar uchun uy-joylar qurdirgan[12].

Jokovining taʼlimi oddiy davlat maktabi boʻlgan 111-maktabida boshlangan[13]. Oʻqishni Surakarta 1-sonli davlat oʻrta maktabida davom ettirdi[14]. Keyinroq Surakarta 1-sonli davlat oʻrta maktabiga kirish imtihonida yetarli ball toʻplay olmay, shu shahardagi 6-sonli davlat oʻrta maktabiga oʻqishga kirdi[15].

Universitetni tugatgandan soʻng, Jokovi Sumatradagi Ache tumanida joylashgan „PT Kertas Kraft Aceh“ davlat firmasida ish boshladi[16]. Hozirgi Bener Meriya Regency shahrida 1986-1988-yillarda Sumatra qaragʻay plantatsiyasining oʻrmon xoʻjaligi va xom ashyo boʻlimi boshligʻi boʻlib ishlagan[17][18]. Biroq, Jokovi tez orada firmaga qiziqishni yoʻqotdi va uyga qaytdi. U oʻzining birinchi ishi boʻlgan „Rakabu“ kompaniyasini yaratishdan oldin bir yil davomida bobosining mebel fabrikasida ishladi. Dastlabki kapitalini otasidan 15 million rupiy sarmoya va bank kreditidan olgan. Asosan mebellarga eʼtibor qaratgan kompaniya deyarli bankrot boʻlayotgan paytda Perusahaan Gas Negara bankidan 500 million rupiy kredit olgani tufayli omon qoldi. 1991-yilga kelib kompaniya oʻz mahsulotlarini eksport qila boshladi va ular xalqaro bozorlarda muvaffaqiyat qozondi. Firma birinchi boʻlib Fransiyada Yevropa bozorida oʻz oʻrnini egallagandi[19].

2002-yilga kelib Jokovi Surakarta mebel ishlab chiqaruvchilar uyushmasining raisi boʻldi[20]. Surakartada oʻz mebellarini targʻib qilar ekan, baʼzi Yevropa shaharlarining chiroyli koʻrinishini koʻrib, siyosatchi boʻlishga va islohotlarni targʻib qilishga qaror qildi[21]. Mer boʻlgandan soʻng, siyosatchi va sobiq general-leytenant Luxut Binsar Pandjaitan bilan, ikkisi „PT Rakabu Sejahtera“ nomli qoʻshma korxona tuzdi[22][23].

2004-yilda PDI-Pga qoʻshilganidan soʻng, Jokovi 2005-yilda PDI-P va Milliy uygʻonish partiyasi koʻmagida shahar merligiga nomzod boʻldi[24][25]. Kampaniya davomida koʻpchilik uning mulki va mebel biznesi bilan shugʻullangani haqida savollar berdi. Bir maqolada uning yetakchilik uslubi muvaffaqiyatli boʻlgani, chunki odamlar bilan interaktiv aloqa oʻrnatgan va bu orqali odamlarning unga boʻlgan kuchli ishonchi paydo boʻlgani aytilgandi[26]. Katta farq bilan shahar meri etib saylandi. Surakartadagi oʻzgarishlar uchun asos sifatida Yevropa shaharlarini rivojlanish asoslarini qabul qildi[27].

Uning mer sifatidagi muhim siyosati qatoriga yangi anʼanaviy bozorlar qurish va mavjud bozorlarni taʼmirlash[28], Surakartaning asosiy koʻchasi boʻylab 3 metr kenglikdagi piyodalar yoʻlagiga ega 7 km shahar piyoda yoʻlagini qurish, Balekambang va Sriwedari bogʻlarini jonlantirish, daraxtlarni kesish boʻyicha qatʼiy taqiqlarni qoʻllash kirgan[29].

Uning siyosati oʻsha paytdagi viloyat gubernatori Bibit Valuyo bilan ziddiyatga olib keldi, u bir safar Jokovini Surakartadagi provinsiya qurilishi loyihasiga qarshi chiqqani uchun „ahmoq“ deb atagan[30].

Manbalar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  1. ↑ Tempo.Co. „Asal Mula Basuki Tjahaja Dipanggil Ahok balaikota tempo.co“. Qaraldi: 2016-yil 21-oktyabr.
  2. ↑ Banyan. „No ordinary Jokowi“. The Economist (21-yanvar 2014). Qaraldi: 31-avgust 2017.
  3. ↑ „Editorial: Jokowiʻs real battle“. The Jakarta Post (22-sentyabr 2012). Qaraldi: 3-dekabr 2016.
  4. ↑ „Indonesiaʻs rock governor“. www.aljazeera.com. Al Jazeera (4-aprel 2014). 2018-yil 11-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 31-avgust 2017.
  5. ↑ Durohman. „The Story of Mulyono Becoming Joko Widodo“ (id). detik (2017-yil 14-yanvar). 2020-yil 29-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 27-iyul.
  6. ↑ „Presiden Joko Widodo“ (id). Presiden Republik Indonesia. 2020-yil 26-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 24-dekabr.
  7. ↑ Anggriawan. „Jokowi Kenalkan Adik dan Ibu Kandungnya ke Publik“ (id). Okezone (2012-yil 20-sentyabr). 2012-yil 20-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 29-mart.
  8. ↑ Ayuningtyas. „Furniture business propels Jokowi's path to prominence“. The Jakarta Post (2014-yil 30-iyun). 2014-yil 26-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 20-fevral.
  9. ↑ Daryono. „Dihadapan Pimpinan Muhammadiyah, Jokowi Bantah Anti Islam“ (id). MetroTV News (2014-yil 24-may). 2015-yil 23-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 26-may.
  10. ↑ Thayrun. „Jokowi Anak Tergusur Mau Jadi Gubernur“ (id). Berita Satu (2012-yil 11-aprel). 2012-yil 26-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 29-mart.
  11. ↑ Segu, Vinsensiu. „Dari Bantaran Kali Menuju DKI-1“ (id). Inilah.com. Inilahcom (2012-yil 16-iyul). 2012-yil 18-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 29-mart.
  12. ↑ Ambarita. {{{editor}}}: „Jokowi Kecil, Rumah Digusur, Tiga Kali Pindah Kontrakan“ (id). Tribunnews (2012-yil 21-sentyabr). 2012-yil 25-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 29-mart.
  13. ↑ Alim. „Ratusan siswa SD Jokowi gelar aksi syukur“ (id). Sindo News (2012-yil 22-sentyabr). 2018-yil 21-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 21-iyul.
  14. ↑ Sunaryo. „Sejak SMP, Jokowi sudah dikenal pendiam tapi pintar“ (id). Merdeka (2013-yil 10-avgust). 2013-yil 12-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 29-mart.
  15. ↑ Ambarita. {{{editor}}}: „Gagal Masuk SMA Favorit, Jokowi Sakit Tipus dan Pendiam“ (id). Tribunnews (2012-yil 23-sentyabr). 2014-yil 27-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 29-mart.
  16. ↑ Samah, Kristin. Saya Sujiatmi, Ibunda Jokowi (id). Gramedia Pustaka Utama, 2014. ISBN 9786020304441. Qaraldi: 2018-yil 13-oktyabr. 
  17. ↑ Iqbal. „Jokowi Ajak Makan Siang Para Sahabat Lamanya Saat Bekerja di Aceh“ (id). detik (2016-yil 2-mart). 2016-yil 3-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 13-oktyabr.
  18. ↑ Ananda Majni. „Kisah Kehidupan Jokowi di Gayo“ (id). Media Indonesia (2018-yil 13-yanvar). 2018-yil 18-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 10-mart.
  19. ↑ Bayuni. „How a French connection gave Indonesia 'Jokowi'“. The Jakarta Post (2014-yil 20-oktyabr). 2014-yil 23-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 21-oktyabr.
  20. ↑ Kurniawan. „Bagaimana Jokowi Bangun Pabrik Mebel Rakabu yang Terbakar?“ (id). Tempo (2016-yil 20-aprel). 2017-yil 24-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 13-oktyabr.
  21. ↑ Segu, Vinsensiu. „Dari Bantaran Kali Menuju DKI-1“ (id). Inilah.com. Inilahcom (2012-yil 16-iyul). 2012-yil 18-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 29-mart.
  22. ↑ Santoso. {{{editor}}}: „Mengapa Publik (Terpaksa) Harus Menerima Paket Jokowi-Ma'ruf Amin?“ (id). Tirto.id (2018-yil 20-sentyabr). 2018-yil 28-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 28-sentyabr.
  23. ↑ Mulyana. „Jokowi Sudah Lama Bekerjasama dengan Luhut Panjaitan“ (id). RMOL.ID (2014-yil 30-mart). 2021-yil 26-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 28-sentyabr.
  24. ↑ „Sejarah Pemerintahan“ (id). Pemerintah Kota Surakarta (2017-yil 24-yanvar). 2017-yil 23-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 4-noyabr.
  25. ↑ „Begini Perjalanan Politik Jokowi, Si 'Capres Kerempeng'“ (id). detik (2014-yil 20-oktyabr). 2016-yil 12-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 13-oktyabr.
  26. ↑ Indrananto. „Local Leaders as Agents: Dramaturgy on Political Communications of City Mayor Joko Widodo of Solo“. Scribd (2012-yil iyun). 2014-yil 25-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 27-yanvar.
  27. ↑ „Joko Widodo Raih Penghargaan Best City Award Asia Tenggara“ (id). Solo Pos (2012-yil 9-avgust). 2021-yil 26-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 26-fevral.
  28. ↑ „Poor Stagnate While City Thrives“. The Jakarta Post (2013-yil 18-noyabr). 2013-yil 24-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 24-dekabr.
  29. ↑ Ayuningtyas. „Surakarta mayor uses car made by vocational schools students“. The Jakarta Post (2012-yil 3-yanvar). 2013-yil 24-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 24-dekabr.
  30. ↑ N Raditya. „Sejarah Polemik Jokowi vs Bibit Waluyo yang Diklaim Dukung Prabowo“ (id). Tirto.id (2019-yil 9-fevral). 2020-yil 24-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 20-dekabr. 
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Joko_Widodo&oldid=5379325" dan olindi