Jim Gray

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Jim Gray
Tavalludi
James Nicholas Gray

12-yanvar 1944-yil[1]
San Francisco, California[2]
Vafoti 28-yanvar 2012
Fuqaroligi AQSh
Kasbi Computer scientist
Turmush oʻrtogʻi Loretta (divorced), Donna Carnes (widowed)
Bolalari 1 (daughter)
Mukofotlari Turing Award (1998)[3]
IEEE Computer Society Charles Babbage Award (1998)

Jeyms Nikolas Grey (talaffuzi: Jeyms Abel Grey) (1944-2012-yilda sirtdan vafot etgan deb eʼlon qilingan) amerikalik kompyuter olimi boʻlib, 1998-yilda „ maʼlumotlar bazasi va tranzaksiyalarni qayta ishlash boʻyicha tadqiqotlarga qoʻshgan ulkan hissasi va tizimni joriy etishdagi texnik yetakchiligi uchun“ Tyuring mukofotiga sazovor boʻlgan[4].

Dastlabki yillari va shaxsiy hayoti[tahrir | manbasini tahrirlash]

Gray San-Fransiskoda oʻqituvchi Ann Emma Sanbrailo va AQSH armiyasida boʻlgan Jaems Able Grayning (talaffuzi: Jeyms Abel Grey) ikkinchi boʻlib tugʻilgan farzandi; oilasi Rimga, Italiyaga koʻchib oʻtdai, u yerda Gray hayotining koʻp qismini oʻtkazdi; u ingliz tilidan oldin italyancha gapirishni oʻrgangan. Keyin oilasi Virginiaga koʻchib oʻtdi va u yerda toʻrt yilni oʻtkazdi, Grayning ota-onasi ajrashgandan, soʻng u onasi bilan San-Fransiskoga qaytib keldi. Uning otasi, havaskor ixtirochi, yozuv mashinkalari uchun lenta patroni dizaynining patentladi, bu unga katta royalti oqimini keltirdi.

Harbiy havo kuchlari akademiyasiga qabul qilish rad etilgandan soʻng, u 1961-yilda Berkli Kaliforniya universitetiga birinchi kursda oʻqishga kirdi. Kollejga pul toʻlashga yordam berish uchun u General Dynamics kompaniyasida kooperativ boʻlib ishladi va u yerda Monro kalkulyatoridan foydalanishni oʻrgandi. Kimyo fanidan olgan baholaridan tushkunlikka tushib, u Berklini olti oyga tark etdi va sanoatda tajriba ortirganidan soʻng qaytib keldi, keyinchalik u bu yillarni „dahshatli (dreadful)“ deb taʼrifladi. Gray 1966-yilda muhandislik matematikasi (matematika va statistika) boʻyicha bakalavr darajasini qoʻlga kiritdi[5].

Uylanganidan keyin Gray rafiqasi Loretta bilan xotinining vatani boʻlgan Nyu-Jersi shtatiga koʻchib oʻtdi; Gray oʻqituvchi boʻlib ishga kirdi va Multicsning bir qismi boʻlishi kerak boʻlgan raqamli simulyatsiya ustida ishlaydigan Bell Labsda ish oldi. Bellda u haftada uch kun ishlagan va ikki kun Nyu-York universitetining Courant institutida magistratura talabasi sifatida oʻqigan. Bir yildan soʻng ular bir necha oy sayohat qilib, Berkliga qayta joylashishdi, u yerda Gray oʻzining maslahatchisi Michael A. Harrison (talaffuzi: Maykl A. Xarrison) bilan aspiranturaga oʻqishga kirdi. 1969-yilda fan nomzodi ilmiy darajasini oldi dasturlash tillarida, keyin IBM uchun ikki yillik Postdoktorlik tadqiqot amalga oshirdi.

Berklida Gray va Lorettaning qizi bor edi, keyin ular ajrashishdi. Ikkinchi marotaba oila qurdi. Uning ikkinchi xotini Donna Carnes (talaffuzi: Donna Karnes) edi.

Tadqiqotlari[tahrir | manbasini tahrirlash]

Gray oʻz karerasini asosan IBM, Tandem Computers hamda DEC kabi qator sanoat kompaniyalarida tadqiqotchi, dasturiy taʼminot dizayneri sifatida davom ettirdi. U 1995-yilda Microsoft kompaniyasiga qoʻshildi va 2007-yilda dengizda yoʻqolguniga qadar ushbu kompaniyaning texnik xodimi boʻlib oʻz faoliyatini yuritgan.

Gray bir nechta asosiy maʼlumotlar bazasi va tranzaktsiyalarni qayta ishlash tizimlariga hissa qoʻshgan. IBMning System R butun dunyoda standartga aylangan SQL relyatsion maʼlumotlar bazalarining kashshofi boʻlgan. Microsoft uchun Gray TerraServer-AQSH va Skyserverda ishlagan.

Uning eng mashhur yutuqlari quyidagilardan iborat:

  • ACID, tranzaktsiyalarni ishonchli qayta ishlash va uning dasturiy taʼminotini amalga oshirish uchun talablarni tavsiflovchi qisqartma
  • Granular maʼlumotlar bazasini qulflash[6]
  • Ikki darajali tranzaktsiyalar semantikasi
  • Saqlash uchun besh daqiqalik qoida
  • Maʼlumotlarni saqlash uchun OLAP cube operatori

U Virtual Earthni ishlab chiqishda yordam berdi[7][8][9]. U shuningdek Conference on Innovative Data Systems Research hammuassislaridan biri edi.

Gʻoyib boʻlishi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Jim Grey o'zining Tenacious yaxtasida 2006 yilda

Tajribali dengizchi Gray 40fut (12m) yelkanli qayiq. 2007-yil 28-yanvarda u San-Fransisko yaqinidagi Farallon orollariga onasining kulini sochish uchun qisqa muddatli yolgʻiz sayohatidan qaytmadi[10]. Ob-havo ochiq edi va qayiqning favqulodda holatini koʻrsatuvchi avtomatik radio mayoqidan hech qanday favqulodda qoʻngʻiroq olinmadi va hech qanday signal aniqlanmadi.

Samolyotlar, vertolyotlar hamda qayiqlar yordamida Sohil xavfsizlik xizmatining toʻrt kunlik qidiruvida hech narsa topmadi[11][12][13][14]. 2007-yil 1-fevralda DigitalGlobe sunʼiy yoʻldoshi hududni skanerdan oʻtkazdi[15] va minglab tasvirlar Amazon Mechanical Turkga joylashtirildi. Grayning talabalari, ham kasblari, barja doʻstlari hamda butun dunyo boʻylab kompyuter olimlari “Jim Gray guruhi”ni tuzib, bu tasvirlarni maslahatlar orqali topish uchun oʻrganishdi. 16-fevralda bu qidiruv toʻxtatildi[16] va murakkab uskunalar yordamida soha mutahasislari tomonidan suv osti qidiruvi 31-mayda yakunlandi[17][18][19].

Kaliforniya universiteti, Berkli va Gray oilasi 2008-yil 31-mayda hurmatga sazovor boʻlishdi[20]. Microsoft kompaniyasining WorldWide Telescope dasturi Grayga bagʻishlangan. 2008-yilda Microsoft Viskonsin shtatining Madison shahrida Jim Gray nomi bilan atalgan tadqiqot markazini ochdi[21]. 2012-yil 28-yanvarda Gray qonuniy oʻlik deb eʼlon qilindi[22][23].

Jim Grey Science mukofoti[tahrir | manbasini tahrirlash]

Har yili Microsoft Research kompaniyasi maʼlumotlarni koʻp talab qiladigan hisoblash sohasiga katta hissa qoʻshgan tadqiqotchiga Jim Gray Science mukofotini taqdim etadi[24]. Mukofot oluvchilar Science sohasiga qoʻshgan innovatsion, fundamental hissalari uchun tanlanadi. Oldingi sovrindorlar orasida Alex Szalay (talaffuzi: Aleks Szalay)(2007), Carole Goble (talaffuzi: Kerol Gobl)(2008), Jeff Dozier (2009), Phil Bourne (talaffuzi: Fil Born) (2010), Mark Abbott (talaffuzi: Mark Abbott) (2011), Antony John Williams (talaffuzi: Antoni Jon Uilyams) (2012) va doktor David Lipman (talaffuzi: Devid Lipman) (2013) bor.

Yana qarang[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Dengizda sirli ravishda gʻoyib boʻlgan odamlar roʻyxati

Eslatmalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Ushbu sahifada ushbu roʻyxatga kiritish uchun „pastki alfa“ guruhiga havolalar mavjud emas.

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. ↑ „DeWitt Undergraduate CS Scholarship: Dr. James Gray“. University of Wisconsin–Madison. 23-fevral 2010-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 18-yanvar 2010-yil.
  2. ↑ Oral History Interview with Jim Gray ([purl.umn.edu/107339 Synopsis] at Charles Babbage Institute, University of Minnesota. 3 January 2002. Retrieved 2010-01-19.
  3. ↑ Gray, J. (2003). „What next?: A dozen information-technology research goals“ (PDF). Journal of the ACM. 50-jild. 41–57-bet. arXiv:cs/9911005. doi:10.1145/602382.602401. S2CID 10336312. Jim Gray Turing Award lecture
  4. ↑ Gray, Jim. „Jim Gray - A.M. Turing Award Winner“. ACM.
  5. ↑ „Biography of Dr. Jim Gray“. faircom.com. 2015-yil 3-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2-iyul 2015-yil.
  6. ↑ Eswaran, K. P.; Gray, J. N.; Lorie, R. A.; Traiger, I. L. (1976). „The notions of consistency and predicate locks in a database system“. Communications of the ACM. 19-jild, № 11. 624–633-bet. doi:10.1145/360363.360369.
  7. ↑ Winslett. „Interview with Jim Gray for ACM SIGMOD Record, March 2003 as part of Distinguished Database Profiles“. sigmod.org. 6-noyabr 2009-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 14-fevral 2007-yil.
  8. ↑ Interview on MSDN Channel 9, Behind the Code, March 3, 2006
  9. ↑ „Deconstructing databases with Jim Gray“. regdeveloper.co.uk.
  10. ↑ Bell, Gordon; Lamport, Leslie; Lampson, Butler W. (2013). „James N. Gray“. Biographical Memoirs. Washington, DC: National Academy of Sciences.
  11. ↑ „Coast Guard searches for missing SF boater: 63-year-old man failed to return from trip to Farallon Islands“. San Francisco Chronicle (29-yanvar 2007-yil).
  12. ↑ Doyle, Jim. „Sea search for missing Microsoft scientist: No sign of S.F. man who set out alone for Farallon Islands in 40-foot sailboat“. San Francisco Chronicle (30-yanvar 2007-yil). 2012-yil 9-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 20-noyabr.
  13. ↑ Schevitz, Tanya; Rubenstein, Steve. „Search for missing sailor extends to Humboldt“. San Francisco Chronicle (31-yanvar 2007-yil). 2012-yil 9-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 20-noyabr.
  14. ↑ May, Meredith; Doyle, Jim. „Vast search off coast for data wizard“. San Francisco Chronicle (31-yanvar 2007-yil). 2012-yil 9-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 20-noyabr.
  15. ↑ Hafner, Katie. „Silicon Valley's High-Tech Hunt for Colleague“. New York Times (3-fevral 2007-yil). Qaraldi: 6-may 2010-yil.
  16. ↑ „Friends of missing computer scientist suspend search for him“. San Francisco Chronicle (16-fevral 2007-yil). 5-mart 2007-yilda asl nusxadan arxivlangan.
  17. ↑ Inside the High-Tech Hunt for a Missing Silicon Valley Legend, Wired Magazine (August 2007)
  18. ↑ „Amazon Mechanical Turk - All HITs“. mturk.com. Qaraldi: 2-iyul 2015-yil.
  19. ↑ „Tenacious Search“. openphi.net. 2015-yil 3-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2-iyul 2015-yil.
  20. ↑ root. „Industry“ (2016-yil 16-fevral).
  21. ↑ „Database Pioneer Joins Microsoft to Start New Database Research Lab | Stories“ (inglizcha). Stories (23-aprel 2008-yil). Qaraldi: 19-iyul 2018-yil.
  22. ↑ Greengard, Samuel (2012-yil iyun). Vardi, Moshe (muh.). „Jim Gray Declared Dead“. Communications of the ACM. 55-jild, № 7. 19-bet. doi:10.1145/2209249.2209257. ISSN 0001-0782. {{cite magazine}}: sana kiritilishi kerak boʻlgan parametrga berilgan qiymatni tekshirish lozim: |date= (yordam)
  23. ↑ Wingfield, Nick. „Closure in Disappearance of Computer Scientist“. The New York Times (18-may 2012-yil). Qaraldi: 18-may 2012-yil.
  24. ↑ „Jim Gray eScience Award - Microsoft Research“. microsoft.com. Microsoft. Qaraldi: 2-iyul 2015-yil. 
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Jim_Gray&oldid=4096013" dan olindi