Jastin Getlin

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Jastin Getlin (inglizcha: Justin Gatlin, 1982-yil 10-fevral Bruklin, Nyu-York, AQSh) — amerikalik sprinter, 2004-yilgi Olimpiya oʻyinlari chempioni va 4 karra jahon chempioni, doping uchun toʻrt yillik diskvalifikatsiyadan keyin katta sportga qaytdi. U 100 metrga yugurishda tarixda beshinchi, 200 metrga esa oltinchi oʻrinda turadi.

Jastin Getlin
Jastin Getlin Rio Olimpiadasida
Jastin Getlin Rio Olimpiadasida
Umumiy maʼlumotlar
Tugʻilgan joyi va sanasi 10-fevral, 1982-yil

Bruklin, New-York, AQSH

Fuqaroligi AQSH
Boʻyi 185 sm
Vazni 80 kg
Sport faoliyati 2000 — hozirgi vaqtgacha
Shaxsiy rekordlari
100 m 9.74 (2015)
200 m 19.57 (2015)
Xalqaro yutuqlari
Olimpiya oʻyinlari
Oltin Afina 2004 100 m
Kumush Afina 2004 Estafeta 4×100 m
Bronza London 2004 200 m
Bronza London 2012 100 m
Kumush Rio-De-Janeyro 2016 100 m
Jahon chempionatlari
Oltin Helsinki 2005 100 m
Oltin Helsinki 2005 200 m
Kumush Moskva 2013 100 m
Kumush Moskva 2013 Estafeta 4×100 m
Kumush Pekin 2015 100 m
Kumush Pekin 2015 200 m
Oltin London 2017 100 m
Kumush London 2017 Estafeta 4×100 m
Kumush Doha 2019 100 m
Oltin Doha 2019 Estafeta 4×100 m

Faoliyati[tahrir | manbasini tahrirlash]

Yoshligidan sport bilan shugʻullana boshlagan Gatlin 2003-yilda yengil atletika boʻyicha yopiq inshootlardagi jahon chempionatida 60 metrga yugurishda chempion boʻldi. Keyingi yilgi Afina Olimpiadasida u 100 metrga yugurishda 9,85 soniya natija bilan oltin medalni qoʻlga kiritdi, portugaliyalik Frensis Obikvelani yuzdan bir soniyaga, Sidney Olimpiadasi chempioni Moris Grinni ikki yuzdan bir soniyaga ortda qoldirdi[1]. Shuningdek, u 200 metrga yugurishda bronza, 4x100 metrga estafetada kumush medalni qoʻlga kiritdi.

2005-yilda Xelsinkida boʻlib oʻtgan jahon chempionatida Gatlin 100 (9,88 s) va 200 (20,04 s) metrga yugurishda gʻalaba qozonib, yana shohsupaning eng yuqori pogʻonasiga koʻtarildi. 2006-yilda Qatarda boʻlib oʻtgan musobaqada u yuz metr masofani 9,76 soniyada bosib oʻtib, jahon rekordini oʻrnatdi. Biroq, besh kundan soʻng, Xalqaro yengil atletika federatsiyasi sportchining rekordidan mahrum etilganini eʼlon qildi, chunki uning toʻgʻrilangan qiymati 9,766 soniyani tashkil etdi va 9,77 ga yaxlitlangan natija yamaykalik sprinter Asafa Pauellning oldingi yutugʻiga toʻgʻri keldi[2].

2012-yilda London Olimpiadasida u 9,79 natija bilan bronza medalini qoʻlga kiritdi. Bu uning oldingi natijalari bekor qilinganidan keyin eng yaxshi natijasi hisoblanadi. Katta sportga qaytgan Gatlin Brilliant Ligada yaxshi ishtirok etdi. 2013-yil 6-iyun kuni u 100 m masofani 9,94 soniyada yugurib, Useyn Boltdan oʻzib ketdi. 19-iyul kuni u yana 100 metrga yugurishda gʻolib chiqdi.

100 metrga yugurish boʻyicha 2013-yil Brilliant ligasi gʻolibi. Gatlin 2014-yilni 100 m masofada juda kuchli koʻrsatkichlar bilan boshladi. U doimo 10 soniyadan tezroq yuguradi va nihoyat 2014-yil Brilliant ligasining 9-bosqichida u 100 metrni 9,80 soniyada yugurdi, bu uning shaxsiy eng yaxshi natijasidir. 2014-yil 18-iyulda Monakodagi 10-bosqichda u oʻzining shaxsiy eng yaxshi koʻrsatkichini oʻrnatdi, bu mavsumning eng yaxshi natijasi boʻlgan 200 m – 19,68 s. Bu 200 metrga yugurish tarixidagi 9-natijadir.Faqat Useyn Bolt 19.19, 19.30, 19.32, 19.40, 19.66, Yoxan Bleyk - 19.26, 19.44, Maykl Jonson - 19.362, Uolson - 19.362, Uolson - 19.58 soniya natija bilan Getlindan tezroq yugurishgan. Bryusselda boʻlib oʻtgan 2014-yilgi Brilliant ligasining soʻnggi bosqichida Jastin Gatlin 100 metrga 9,77 ball bilan yangi shaxsiy rekordini oʻrnatdi. 2015-yilda Brilliant ligasining birinchi bosqichida u 100 m masofaga yugurish boʻyicha oʻzining shaxsiy eng yaxshi koʻrsatkichini yangiladi – 9,74 va 2015-yilda Pekinda boʻlib oʻtadigan jahon chempionatida Useyn Bolt bilan raqobatlasha olishini koʻrsatdi. Natijada, jahon chempionati finalida Gatlin oltin uchun kurashda Boltga atigi 0,01 soniya yutqazib, 9,80 yugurdi. 2017-yilning 5-avgust kuni yengil atletika boʻyicha oʻtkazilgan jahon chempionatida u 100 metrga yugurish boʻyicha finalda shu poyga bilan faoliyatini yakunlashni rejalashtirgan Useyn Boltni magʻlub etib, birinchi oʻrinni egalladi.

2019-yil 28-sentabr kuni Dohada Jastin final poygada 9,89 soniya natija koʻrsatib, 100 metrga yugurish boʻyicha jahon chempionatining kumush medali sovrindori boʻldi. va gʻolib Kristian Koulmanga 0,13 soniya yutqazdi[3].

Doping mojarolari[tahrir | manbasini tahrirlash]

2001-yilda Jastin Gatlin uning namunasida amfetaminlar topilganidan keyin bir yilga musobaqadan chetlashtirildi[4].

2006-yilda, doping testlari oʻtkazilgandan soʻng, Gatlinning tanasida testosteron darajasi koʻtarilganligi aniqlandi. Natijada sportchi 9,77 soniyalik rekordidan mahrum qilindi va musobaqadan chetlashtirildi. Dastlab sakkiz yillik diskvalifikatsiya muddati belgilandi, ammo keyin u ikki barobarga qisqartirildi: taqiq 2006-yil mayidan 2010-yil mayigacha amal qildi[5].

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. „Чёрный ураган“. Спорт-Экспресс (24-avgust 2004-yil). Qaraldi: 20-avgust 2009-yil.
  2. Доспехов А. „Джастину Гэтлину скруглили мировой рекорд“. Коммерсантъ (18-may 2006-yil).
  3. „Американец Коулман стал чемпионом мира в беге на 100 м“. ТАСС (28-sentabr 2019-yil). 28-sentabr 2019-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 28-sentabr 2019-yil.
  4. Афсати Джусойти. „Джастину Гэтлину поможет чужой допинг“. Коммерсантъ (24-avgust 2006-yil).
  5. „Срок дисквалификации олимпийского чемпиона Джастина Гэтлина снижен до четырёх лет“. NEWSru.com (1-may 2008-yil). Qaraldi: 20-avgust 2009-yil.