Janet Jackson

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Janet Damita Jo Jeckson (tаlаffuzi:Jаnet Dаmit Jekson 1966-yil 16-mayda tugʻilgan)-amerikalik qoʻshiqchi, aktrisa va raqqosa. Uning ovozi va xoreografiyasi MTV oʻsishida katalizator boʻlib, unga gender va irqiy toʻsiqlarni buzib, mashhurlikka koʻtarilish imkonini berdi. Jeckson oilasining eng kenja farzand edi. U 1976-yilda Jeksonlar estrada teleserialida paydo boʻldi va 1970-yillar va 1980-yillarning boshlarida boshqa telekoʻrsatuvlarda Good Times, Diff’rent Strokes va Fame kabi telekoʻrsatuvlarda paydo boʻlgan. 1982-yilda M Records bilan ovoz yozish shartnomasini imzolaganidan soʻng, u Control (1986) va Rhythm Nation 1814 (1989) uchinchi va toʻrtinchi studiyaviy albomlari chiqqandan keyin pop belgisiga aylangan. Uning rekord prodyuserlar Jimmi Jeym va Terri Lyuis bilan hamkorligi ritm va blyuz, fank, diskoteka, rap va sanoat ritmining elementlarini oʻz ichiga oldi, bu esa mashhur musiqada krossover muvaffaqiyatiga olib kelgan. 1991-yilda Jeckson Virgin Records bilan rekord darajadagi koʻp million dollarlik ikkita shartnomaning birinchisini imzoladi va uni sanoatdagi eng koʻp maosh oluvchi rassomlardan biri sifatida tasdiqlangan. Virjiniya bilan birinchi studiyaviy loyihasidan oldin u " Poetik adolat " (1993) filmidagi bir nechta bosh rollarida paydo boʻlgan. Uning ikkita studiyaviy albomi chiqqan. Ular Janet (1993) va The Velvet Rope (1997)dan iborat. Ushbu yozuvlar reklama musiqiy videolari va konsert gastrollaridagi jonli ijrolari bilan bir qatorda Jeksonni dunyodagi eng erotik ijrochilardan biri sifatida eʼtirof etilgan. 1990-yillarning oxiriga kelib, u Billboard jurnali tomonidan Mariah Keridan keyin oʻn yillikning ikkinchi eng muvaffaqiyatli ovoz yozish rassomi deb topilgan. 2001-yilda uning yettinchi " All for you " studiyaviy albomining chiqarilishi MTV Icon maxsus taqdimotining mavzusi sifatida uning ovoz yozish sanoatiga taʼsirini nishonlash bilan bir vaqtga toʻgʻri keldi[1].

2004-yilgi Super Bowl XXXVIII shousining tanaffusdagi mojarosidan kelib chiqqan norozilik CBS korporatsiyasining oʻsha paytdagi bosh direktori Les Moonves rahbarligi ostida sanoatning qora roʻyxatiga kiritilishiga olib kelgan. Oʻsha paytdan boshlab Jekson radioeshittirish, televidenie reklamasi va sotuv koʻrsatkichlarining qisqarishini boshdan kechirgan. Virgin Records bilan xayrlashgandan soʻng, u oʻzining Discipline (2008) oʻninchi studiyaviy albomini, Island Records bilan birinchi va yagona albomini chiqargan. 2015-yilda u BMG Rights Management bilan hamkorlik qilib, oʻzining „Rhythm Nation“ rekord yorligʻini yaratdi va oʻsha yili oʻn birinchi " Unbreakable " studiyaviy albomini chiqardi. Oʻshandan beri u mustaqil rassom sifatida musiqa chiqarishni davom ettirgan.

„Empress of Pop“ sifatida eʼtirof etilgan[2][3]. Jeckson 100 milliondan ortiq yozuvlarni sotgan[4][5][6] uni dunyodagi eng koʻp sotilgan musiqa sanʼatkorlaridan biriga aylantirgan. U „Nasty“, „Rhythm Nation“, „Thatʼs the Way Love goes“, „Together Again“ va „All for You“ kabi keng katalog toʻplagan; u AQSh Billboard Hot 100 singl chartiga 18 ta ayol qoʻshiqchi tomonidan ketma-ket eng yaxshi oʻntalik kiritish boʻyicha rekordchi hisoblanadi. U shuningdek, chart tarixida bitta albomdan (Rhythm Nation 1814) yettita tijorat singliga ega boʻlgan yagona rassomdir. 2008-yilda Billboard oʻzining yettinchi raqamini „Barcha vaqtlarning eng yaxshi 100 nafar rassomi“ roʻyxatiga kiritdi va 2010-yilda uni „Soʻnggi 25 yildagi eng yaxshi 50 R&B hip-hop sanʼatkorlari“ orasida beshinchi oʻringa qoʻydi. 2016-yil dekabr oyida jurnal uni Madonnadan keyin ikkinchi eng muvaffaqiyatli raqs klubi rassomi deb atashgan. Dunyoning eng koʻp mukofotlangan sanʼatkorlaridan biri, uning mukofotlari orasida beshta Grammy mukofoti, oʻn bitta Billboard musiqa mukofoti, oʻn bitta Amerika musiqa mukofoti, Hollywood shon-shuhrat xiyobonidagi yulduz va sakkizta Ginnesning rekordlar kitobiga kiritilgan. 2019-yilda u Rok-n-Roll shon-shuhrat zaliga kiritildi[7]. Jekson koʻplab ijrochilar orasida ilhom manbai sifatida tilga olingan.

Jekson (pastki qator) 1977-yilda CBS suratida The Jacksons toʻplamida

Janet Damita Jo Jekson 1966-yil 16-mayda Indiana shtatining Gari shahrida tugʻilgan[8]. U Jeckson koʻchasidagi ikki xonali uyda yashovchi afro-amerikalik ishchi oilasida tugʻilgan. Jeckson oilasida oʻn farzandning eng kichigi edi[9]. Uning onasi Ketri Ester Jekson (née Scruse) klarnet va pianino chalgan, mamlakat va gʻarbiy ijrochi boʻlishga intilgan va Searsda yarim kunlik ishlagan[10]. Uning otasi Jozef Uolter „Jo“ Jeckson, sobiq bokschi, US Steelda kran operatori boʻlgan va oilaning daromadini toʻldirish uchun mahalliy rhythm and blue guruhi Falcons bilan gitara chalgan[11][10]. Janetning katta bobosi Iyul „Jek“ Geyl AQSh armiyasining skauti edi. Oilaviy maʼlumotlarga koʻra, u ham tubjoy amerikalik shifokor boʻlgan[12]. Janet ikki opa-singil (Rebbi va La Toya) va olti aka-uka (Jeki, Tito, Jermeyn, Marlon, Rendi va Maykl) bilan oʻsgan[11]. Yana bir ukasi, Marlonning egizaki Brendon tugʻilgandan koʻp oʻtmay vafot etdi[13]..Jeksonlar dindor Iegova guvohlari edi, garchi Janet keyinchalik uyushgan dindan voz kechsa ham[14]. Yoshligida Jecksonning akalari Chikago-Gari hududida Jekson 5 sifatida chiqish qilishni boshladilar.  1969-yilning mart oyida ular Motown bilan rekord darajadagi shartnoma imzoladilar va tez orada birinchi raqamli hitga erishdilar. Keyin oila Los-Anjelesning Encino mahallasiga koʻchib oʻtgan[8]. Jeckson dastlab ot poygasi jokeyi yoki oʻyin-kulgi boʻyicha advokat boʻlishni orzu qilgan va aktyorlik orqali oʻzini qoʻllab-quvvatlashni rejalashtirgan. Shunga qaramay, u oʻyin-kulgi sohasida martaba bilan shugʻullanishi kutilgan edi va bu gʻoyani oʻzini studiyada yozib olgandan keyin koʻrib chiqdi[8]. Yetti yoshida Jeckson va uning akasi Rendi Las-Vegas Stripdagi MGM Casino kazinosida chiqish qilishdi[8]. Tarjimai hol uning otasi Yusufning hissiy jihatdan oʻzini tuta olmayotganligini va unga bolaligida faqat ismi bilan murojaat qilishni aytgan[8]. U 1976-yilda The Jacksons estrada shousida rol o‘ynay boshlagan[8]. 1977-yilda u " Yaxshi vaqtlar „ sitcomida Penni Gordon Woods rolini ijro etish uchun tanlangan[8]. Keyinchalik u “Yangi turdagi oila" filmida rol oʻynadi va keyinchalik " Diff’rent Strokes " filmida takrorlanuvchi rolga ega boʻlib, Charlin Dupreyni uchinchi fasldan oltinchi faslgacha tasvirladi[8]. Jeckson shuningdek, „Shon -sharaf“ning toʻrtinchi mavsumida Kleo Xyuitt rolini oʻynadi, lekin asosan R&B qoʻshiqchisi Jeyms DeBarj bilan yashirin nikohidagi hissiy stress tufayli serialga befarqlik bildirdi. Jeckson keyinchalik Anderson Kuperga bergan intervyusida shouda boʻlgan vaqtini batafsil aytib berdi va aktyorlar vaqti-vaqti bilan unga hazil qilishlarini oshkor qildi[15][16][17]. Jeckson oʻn olti yoshga toʻlganda, uning otasi va menejeri Jozef Jeckson u uchun Records bilan shartnoma tuzgan[8]. Uning debyut albomi Janet Jeckson 1982-yilda chiqarilgan. U Anjela Uinbush, Rene Mur, Rufusdan Bobbi Uotson va Leon Silvers III tomonidan ishlab chiqarilgan va otasi Jozef tomonidan nazorat qilingan[8]. U Billboard 200 roʻyxatida 63-oʻrinni va nashrning R&B albomlari chartida 6-oʻrinni egalladi va kam reklama olgan[18]. Albom 1983-yilgi Billboard Top Black Albomlarida paydo boʻldi, Jecksonning oʻzi esa Billboard Year-End Black Album Artists roʻyxatida eng yuqori martabali ayol vokalchi edi. Jecksonning ikkinchi albomi Dream Street ikki yildan soʻng chiqgan[8]. Dream Street Billboard 200da 147-oʻringa, R&B albomlari chartida 19-oʻringa yetdi. "Donʼt Stand Another Chance'' bosh singli Billboard’ning R&B singl chartida 9-o‘rinni egalladi. Ikkala albom ham asosan bubblegum pop musiqasidan iborat edi[19]. Studiya albomini qoʻllab-quvvatlash uchun boshlangan Janet World Tour Jecksonning vokal malakasi va spontanligi yoʻqligi uchun tanqidga sazovor boʻldi[20], lekin uning shoumanligi uchun tanqidiy eʼtirofga sazovor boʻldi. Bu „stadion oʻlchamidagi pop musiqa kontsertlari va toʻliq miqyosdagi teatr ekstravaganzalari“ oʻrtasidagi chegarani yoʻq qilish sifatida tasvirlangan[21][22].

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. Biakolo. „Janet Jackson's All for You Was a Reawakening“ (en-us). Vulture (24-aprel 2021-yil). Qaraldi: 4-may 2021-yil.
  2. Dalton. „'Janet Jackson' documentary part 1 (01/28/21): How to watch, live stream, time, date, channel“. pennlive (29-yanvar 2022-yil). Qaraldi: 31-iyul 2022-yil.
  3. Jessithapromoter. „What Happened Between Janet Jackson & Jermaine Dupri?“ (inglizcha). Qaraldi: 31-iyul 2022-yil.
  4. Vibe Staff. „Janet Jackson Biopic Reportedly In Development“. Vibe (29-aprel 2020-yil). Qaraldi: 10-yanvar 2020-yil.
  5. Kohli, Diti. „Janet Jackson brings Black Diamond tour to TD Garden this summer“. The Boston Globe (12-fevral 2020-yil). Qaraldi: 10-yanvar 2020-yil.
  6. Levine. „Culture – Why Janet Jackson is pop's most underrated legend“. BBC (24-iyun 2019-yil). Qaraldi: 29-fevral 2020-yil.
  7. Ben Sisario. „Janet Jackson and Radiohead Lead Rock & Roll Hall of Fame Class of 2019“. The New York Times (13-dekabr 2018-yil). Qaraldi: 13-dekabr 2018-yil.
  8. 8,00 8,01 8,02 8,03 8,04 8,05 8,06 8,07 8,08 8,09 8,10 Cornwell 2002, ss. 2, 10, 24
  9. Jackson 2009.
  10. 10,0 10,1 Young 2009.
  11. 11,0 11,1 Sweeting, Adam. „Joe Jackson obituary“. The Guardian (27-iyun 2018-yil). Qaraldi: 14-aprel 2019-yil.
  12. Knopper 2016.
  13. Morris. „Joe Jackson, Jackson Family Patriarch, Dies at 89“ (27-iyun 2018-yil). Qaraldi: 27-aprel 2019-yil.
  14. Norment, Lynn. Janet: On her sexuality, spirituality, failed marriages, and lessons learned. Jet (2001-yil noyabr), s. 104.
  15. Fox. „Indian Summer“. TV.com. CBS Interactive. 8-noyabr 2012-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 3-sentabr 2010-yil.
  16. Saunders, Michael. The 3 Divas Janet Jackson turns her focus inward. The Boston Globe (3-oktabr 1996-yil), s. D13.
  17. Anderson. „Janet Jackson on TV Show 'Fame': 'I Didn't Enjoy It At All'“. 2022-yil 9-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 3-sentabr 2022-yil.
  18. „Janet Jackson“. AllMusic. Qaraldi: 21-iyul 2010-yil.
  19. „Dream Street — Janet Jackson“. AllMusic. Qaraldi: 21-iyul 2010-yil.
  20. Graham, Renee. Janet Jackson: looks good, sounds bad. The Boston Globe (20-iyun 1994-yil), s. 34.
  21. Snyder, Michael. Janet Jackson Makes All The Right Moves / Singer brings extravaganza to San Jose. San Francisco Chronicle (18-fevral 1994-yil), s. C1.
  22. Jon Pareles. Wrapped in Song and Spectacle, Janet Jackson Plays the Garden. The New York Times (20-dekabr 1993-yil), s. C.11.