Jake Gyllenhaal
Jeykob Benjamin Jyllenhal (inglizcha: Jacob Benjamin Gyllenhaal, IPA [ˈdʒɪlənhɔːl]; tugʻilgan yili 1980-dekabr 19-yil , Los-Anjeles, Kaliforniya, AQSH) – amerikalik aktyor va kino prodyuseri.
Jyllenhal erta bolalikdan kino olami bilan bogʻlangan, u 11 yoshida aktyorlik faoliyatini boshlagan. U oʻzining birinchi rolini “Siti Slickers”(1991) filmida oʻynagan, soʻngra turli filmlarda kichik rollarni oʻynagan. Jeykob Jyllenhal 1999- yilda “Oktyabr osmoni” biografik dramasi chiqqanida dunyo eʼtirofiga erishdi va u yerda oʻzining birinchi asosiy rolini oʻynadi – oʻsmir Gomer Xikam. Jyllenhal Donnie Darkoda bosh rolni oʻynadi. Shu paytdan boshlab, yosh aktyorga turli loyihalarda rollar taklif qilina boshladi: u Roland Emmerixning “Ertadan keyingi kun” falokat filmida global kataklizmga uchragan maktab oʻquvchisini, 2005-yilda Sem Mendesning “Dengiz piyodalari” filmidagi dengiz piyodasini oʻynadi. u Ang Lining “Brokeback Mountain” filmida Jek Tvist rolini oʻynagan.
Jyllenhal – uch karra nomzod (2006, 2015, 2017) va Britaniya Kino Akademiyasi mukofoti sovrindori (2006), Oskar nomzodi (2006), ikki karra Oltin globus nomzodi (2011, 2015) va uch karra “Toni”(2021) teatr mukofoti nomzodi.
Bolalik
[tahrir | manbasini tahrirlash]Jyllenhal Los-Anjelesda (Kaliforniya) ssenariy muallifi Naomi Foner va rejissyor Stiven Jyllenhal oilasida tugʻilgan.[1] Aktrisa Meggi Jyllenhal, uning katta singlisi, Donni Darkoda u bilan birga paydo boʻldi. Shvetsiyalik boʻlgan Jyllenhalning otasi shved aristokratik Yyllenhaal oilasidan, shuningdek ingliz ajdodlaridan. Jyllenhalning onasi yahudiy boʻlib, Rossiya va Polshadan kelgan muhojirlar oilasida tugʻilgan. Jyllenhalning oʻzi ham oʻzini yahudiy deb hisoblaydi[2][3]. Jyllenhal oʻzining 13 yoshga toʻlgan kunida uysizlar boshpanasida bar mitsvah marosimini oʻtkazdi, chunki ota-onasi unga farovon hayot uchun minnatdorchilik tuygʻusini uygʻotmoqchi edi[4][5]. Uning ota-onasi har doim oʻzini oʻzi boqish uchun yozda yarim kunlik ish bilan shugʻullanishini taʼkidlagan va shuning uchun u suvda qutqaruvchi va oilaviy doʻstining restoranida avtobuschi boʻlib ishlashga muvaffaq boʻlgan[6].
Aktyor karyerasi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Karyera boshlanishi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Bolaligida Jyllenhal tez-tez filmlarda suratga tushdi, chunki uning butun oilasi kino sanoati bilan shugʻullangan. 11 yoshida u “Siti Slickers” (1991) komediyasida debyut qildi. Ota-onasi unga “Qudratli oʻrdaklar” (1992) filmida oʻynashga ruxsat berishmadi, chunki u ikki oy davomida uyni tark etishga majbur boʻldi. Keyinchalik yoshida ota-onasi unga qandaydir suratga olishda ishtirok etishga ruxsat berishdi. U otasining filmlarida Xavfli ayol (1993), Qotillik (1994), Uyda ulgʻaygan (1998), shuningdek, noaniq bolalar sarguzasht filmi Josh va Sem filmida bir necha marta suratga tushgan.
1998-yilda Garvard universiteti Los-Anjeles oʻrta maktabini tugatgandan soʻng, u Nyu Yorkdagi Kolumbiya universitetiga oʻqishga kirdi, u yerda onasi va singlisi ham oʻqidi. Jeyk aktyorlik faoliyatini davom ettirish uchun ikki yillik o‘qishdan so‘ng universitetni tashlab ketgan, ammo endi u o‘qishni yakunlamoqchi. Jyllenhalning birinchi bosh roli “Oktyabr Sky” filmida (raketa muhandisi Gomer Xikkamning tarjimai holiga moslashtirilgan) boʻlib, unda u koʻmir konchisi sifatida kelajakka yoʻl qoʻymaslik uchun fan stipendiyasini yutib olmoqchi boʻlgan Gʻarbiy Virjiniyadagi oʻrta maktab oʻquvchisini oʻynadi. Film kassada 32 million dollar yig‘di.
Muvaffaqiyat
[tahrir | manbasini tahrirlash]Donni Darko, Jyllenhalning ikkinchi mashhur filmi katta prokat muvaffaqiyatiga erisha olmadi, lekin 2001-yilda chiqarilganidan soʻng u kult hitiga aylandi. Syujetga koʻra, voqea 1988-yilda sodir boʻladi, Donni ismli yigit (Jeykning qahramoni) uning hayotini deyarli yoʻqotgan baxtsiz hodisadan omon qoladi va gʻalati tasvirlarni koʻra boshlaydi: qonli rasmlar, qahramonni bashorat qilgan olti metrli quyon. “dunyoning oxiri”. Jyllenhalning filmdagi faoliyati tanqidchilar tomonidan ijobiy baholandi.
2001-yilda Jyllenhal, shuningdek, “Bubble Boy” romantik komediyasida rol oʻynadi, u boshqa birovga uylanishdan oldin, muhrlangan plastik pufakchaga joylashtirilgan, immuniteti ishlamaydigan oʻspirin rolini oʻynadi.
Donni Darkodagi muvaffaqiyatdan soʻng, Jyllenhalning Shossedagi keyingi roli tanqidchilar va tomoshabinlar tomonidan eʼtiborga olinmadi. Aktyorni 2002-yilda Sundance kinofestivalida premyerasi boʻlgan Jennifer Eniston ishtirokidagi kam byudjetli “Yaxshi qiz” filmida va Ketrin Kiner bilan “Maftunkor va jozibali” filmida katta muvaffaqiyat kutgan edi.
2002-yilda Jyllenhal “Moonlight Mile” filmida Dastin Xofman, Syuzan Sarandon, Xolli Hunter bilan rol oʻynadi, bu yerda uning qahramoni ayolining bemaʼni oʻlimidan ota-onasining uyiga koʻchib oʻtishga harakat qiladi, lekin hayot davom etadi. Boshqa qiz bilan sevishib va shu bilan birga oʻtmish bilan kelishishni xohlaydi. Rejissor Bred Silberling avtobiografik hikoya qildi – u oʻsmirlik chogʻida sevib qolgan qiz vafot etdi.
Tobey Maguayrning sogʻligʻi haqida shubhalar paydo bo‘lganida Jyllenhal “O‘rgimchak-odam 2” filmidagi “O‘rgimchak-odam” roliga kastingda ham ishtirok etgan, lekin uning o‘rniga “Ertadan keyingi kun” blokbasterida Dennis bilan birga o‘g‘li rolini o‘ynagan. Film AQSH prokatida 186 million dollar ishlab topdi.
Jeykning teatrdagi debyuti London sahnasida Kennet Lonerganning “Bu bizning yoshligimiz” spektaklida boʻlib oʻtdi. Oʻyin Brodveyda sensatsiyaga aylandi. Ushbu rol uchun Gyllenhaal “Eng yaxshi debyutant aktyor” nominatsiyasida London Evening Standard Theatre mukofotiga sazovor boʻldi.
“Brokeback Mountain” va keyingi karyerasi
[tahrir | manbasini tahrirlash]2005-yil “Isbot”, “Dengiz piyodalari” va “Brokeback Mountain” muvaffaqiyatli filmlarida rol oʻynagan Jyllenhal uchun samarali yil boʻldi. Jyllenhal “Isbot” asarida Gvinet Peltrou va Entoni Xopkins bilan Peltrou xarakterini inqilobiy teoremaning isbotini nashr etishga koʻndirishga urinayotgan matematik talaba rolini oʻynadi. “Dengiz piyodalari” filmida Jyllenhal Fors koʻrfazi urushida yaralangan harbiy ruh bilan tajovuzkor dengiz piyodasi rolini oʻynadi. Brokeback togʻida Jyllenhal va Heath Ledger Vayomingdagi yaylovlarda uchrashgan yosh kovboylarni oʻynashgan, ularning munosabatlari 1960 va 70-yillarda davom etgan gomoseksual munosabatlarga aylangan. Koʻpincha film “gey kovboylar haqida film” qisqa iborasi bilan taqdim etildi. Film “Oltin sher”, toʻrtta BAFTA va uchta “Oskar” mukofotini qoʻlga kiritdi. Jyllenhal “Oskar” mukofotiga “Eng yaxshi ikkinchi plandagi erkak roli” nominatsiyasida nomzod boʻldi, ammo Jorj Kluni “Syrianna” filmida gʻalaba qozondi. Jyllenhal, shuningdek, eng yaxshi ikkinchi plandagi erkak roli uchun BAFTA mukofotini qoʻlga kiritdi va Amerika ekran aktyorlari gildiyasi tomonidan eng yaxshi ikkinchi plandagi aktyor va eng yaxshi ansambl nominatsiyasiga nomzod boʻldi. Shuningdek, “Brokeback Mountain” filmi uchun u Ledjer bilan 2006-yilda “Eng yaxshi oʻpish” nominatsiyasida MTV kino mukofotini qoʻlga kiritdi[7]. Oskar topshirish marosimidan soʻng darhol Jyllenhal oʻzining professional eʻtirofi belgisi sifatida Amerika kino sanʻati akademiyasiga taklif qilindi.
Jyllenhal “Minoralar orasida yurgan odam” qisqa metrajli animatsion filmida hikoya qiluvchi vazifasini bajardi. 2007-yil yanvar oyida Amerikaning mashhur Saturday Night Live telekoʻrsatuvida Jyllenhal ayollar libosida va parikda “Dreamgirls” musiqiy filmidan “And I Am Telling You (I’m Not Going)” hitini ijro etdi va uni “Brokeback Mountain” muxlislariga bagʻishladi.
2007-yilda Jyllenhal Devid Fincherning haqiqiy voqeaga asoslangan “Zodiak” filmida rol oʻynadi. Bu 1960-yillarda Zodiak deb nomlanuvchi seriyali qotilni tergov qilishda ishtirok etgan San-Fransisko xronikasi karikaturachisi Robert Greysmitning (Jyllenhal qahramoni) hikoyasi. Jyllenhal Meryl Streep, Alon Arkin va Riz Uizerspun bilan birgalikda Gavin Gudning “The Version” filmida, Amerika Qoʻshma Shtatlaridagi maxfiy qamoqxonalar haqidagi detektiv triller-dramada rol oʻynagan va u bosh qahramonning arab eri bilan tugagan. Jyllenhal, shuningdek, irlandiyalik rejissyor Jim Sheridan bilan Daniyaning “Birodarlar” filmining remeykida rol oʻynagan. 2009-yilda u Jessica Bil bilan birga kongressmen sifatida “Nailed” filmida suratga tushishi kerak edi, lekin loyiha amalga oshmadi. Oʻsha yili aktyor “Fors shahzodasi: vaqt qumlari”[8] filmida bosh rolni oʻynadi.
2012-yilda u Devid Ayerning “Patrul” jinoyat trillerida asosiy rollardan birini oʻynadi, keyinchalik u bir necha bor “kino tarixidagi deyarli eng yaxshi politsiya filmi” deb tan olingan[9]. Buning ortidan Denis Vilnev bilan hamkorlik boshlandi, uning mevalari “Mahbuslar” detektiv trilleri va “Dushman” psixologik trilleri boʻlib, Jyllenhal bir vaqtning oʻzida ikkita rolni oʻynadi: tarix oʻqituvchisi va uning egizaki. 2014-yilda u Den Gilroyning “Stringer” debyut filmida oʻynadi. Vijdonsiz jurnalist roli Jeykka nufuzli kino mukofotlari uchun bir qator nominatsiyalarni olib keldi[10]. Jyllenhaalning keyingi aktyorlik ishi: “Lefty” sport dramasidagi bokschi, “Vayronagarchilik” romantik dramasida moliyachi, “Tun niqobi ostida” neo- noiridagi qoʻshaloq roli.
2017-yilda Jyllenhal “Kuchliroq” filmida Boston marafonidagi portlashlardan omon qolgan, ammo ikkala oyogʻidan ayrilgan Jeff Bauman obrazini gavdalantirdi. 2018-yilda u Pol Danoning rejissyorlik debyuti boʻlgan “Yovvoyi hayot” filmida Keri Mulligan bilan birga rol oʻynagan, shuningdek, gʻarbiy “Opa-singillar” filmida ham suratga tushgan. 2019-yilda Jyllenhal “Velvet Chainsaw” satirik dahshatli filmida rol oʻynadi va Marvelning “Oʻrgimchak odam: Uydan uzoqda” filmida Kventin Bek (Mysterio) rolini oʻynadi.
2021-yilda Jyllenhal bosh rolni oʻynagan va prodyuser sifatida ishlagan “Aybdor” filmi chiqdi[11]. Shuningdek, bu yil u 74-Toni mukofotlari (Oskar teatri) da uchta nominatsiya, shu jumladan, Seawall/Life uchun eng yaxshi aktyor nominatsiyasini qoʻlga kiritdi.
Shaxsiy hayoti
[tahrir | manbasini tahrirlash]Oila va munosabatlar
[tahrir | manbasini tahrirlash]Jyllenhal “yulduz” xudojoʻy ota-onalarga ega. Aktyor/rejissyor Pol Nyuman uning mashhur choʻqintirgan otasi edi[12], aktrisa Jeymi Li Kertis esa uning haqiqiy va mashhur choʻqintirgan onasi[1][12][13][14] va kinematograf Robert Elsvit[15][16]. Jyllenhalning oʻzi Matilda Rouz Ledjerning choʻqintirgan otasi (2005-yil 28 oktyabrda tugʻilgan), Xit Ledjer va Mishel Uilyamsning qizi boʻlib, u “Brokeback Mountain” filmida oʻynagan[17].
2002-yildan boshlab Jyllenhal aktrisa Kirsten Dunst bilan ikki yil davomida uchrashdi[18] 2007-yildan 2009-yilgacha u Reese Witherspoon bilan uchrashdi, Version[19][19][20][21] hammuallifi. 2010-yilning oktyabridan 2011-yilning yanvarigacha Jyllenhal qoʻshiqchi Teylor Svift bilan[22], 2013-yilning iyulidan dekabrigacha esa model Alissa Miller bilan[23] uchrashdi. 2018-yildan beri u fransuz modeli Jeanne Cadier bilan munosabatda boʻlgan[24].
Siyosat va boshqa manfaatlar
[tahrir | manbasini tahrirlash]Jyllenhal – siyosiy faol shaxs. U har yili oʻtkaziladigan Rock the Vote targʻibotida qatnashgan va singlisi Meggi Jyllenhal bilan Janubiy Kaliforniya universitetida talabalarni 2004-yilgi AQSH prezidentlik saylovlarida ovoz berishga undagan. U Demokratik nomzod Jon Kerrini ham qoʻllab-quvvatlagan. Jyllenhaal va uning oilasi Amerika fuqarolik erkinliklari ittifoqining faol tarafdorlari. Ekolog va qayta ishlash tarafdori Jyllenhal intervyularida har yili Mozambik oʻrmonida daraxt ekish uchun 400 000 dollar sarflaganini aytdi. “Ertadan keyingi kun” filmini suratga olgandan so‘ng, u iqlim o‘zgarishi muammosiga jamoatchilik eʻtiborini qaratish va u haqidagi maʼlumotlarni yanada qulayroq qilish uchun Arktikaga uchib ketdi.
Jyllenhal boʻsh vaqtlarida duradgorlik va pazandachilikni yaxshi koʻradi va har kuni meditatsiya qilishga harakat qiladi. U Discovery kanalidagi “Har qanday holatda omon qol” dasturining epizodlaridan birida rol oʻynadi.[25]
Muxlislar eʼtirofi va filmografiyasi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Butun dunyo boʻylab jinsiy timsol sifatida qabul qilingan Jyllenhal 2006-yilda People jurnali tomonidan “Dunyoning eng goʻzal 50 kishisi” roʻyxatiga kiritilgan. U xuddi shu nashrning 2006-yilda eng koʻp qidirilayotgan boʻydoqlar roʻyxatida ham edi[26] 2012-yil aprel oyida Shalom Life Gyllenhaalni “Dunyo boʻylab 50 ta eng isteʻdodli, eng aqlli, eng qiziqarli va jozibali yahudiy erkaklari” roʻyxatida oltinchi oʻrinni egalladi[27].
Yil | Nomi | Original nomi | Rol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1991 | f | Shaharlik pijonlar | City Slickers | Denni Robins | |||||||||||||||||||||||||||||||||||
1993 | f | Xavfli ayol | A Dangerous Woman | Edvard | |||||||||||||||||||||||||||||||||||
1993 | f | Josh va Sem | Josh and S.A.M. | Leon | |||||||||||||||||||||||||||||||||||
1994 | s | Koʻchadagi hayot | Homicide: Life on the Street | Mett Ellison | |||||||||||||||||||||||||||||||||||
1998 | f | Uyda ulgʻaygan | Homegrown | Jeyk va Kehen | |||||||||||||||||||||||||||||||||||
1999 | f | Oktyabr osmoni | October Sky | Homer Hikem | |||||||||||||||||||||||||||||||||||
2001 | f | Donni Darko | Donnie Darko | Donni Darko | |||||||||||||||||||||||||||||||||||
2001 | f | Pufakdagi yigit | Bubble Boy | Jimmi Livingston | |||||||||||||||||||||||||||||||||||
2001 | f | Yoqimtoy va ajoyib | Lovely & Amazing | Jordan | |||||||||||||||||||||||||||||||||||
2002 | f | Yaxshi qiz | The Good Girl | Tomas Holden Uotner | |||||||||||||||||||||||||||||||||||
2002 | f | Shosse | Highway | Paylot Kelson | |||||||||||||||||||||||||||||||||||
2002 | f | Oy nuri milyasi | Moonlight Mile | Jo Nest | |||||||||||||||||||||||||||||||||||
2004 | f | Ertadan keyin | The Day After Tomorrow | Sem Holl | |||||||||||||||||||||||||||||||||||
2005 | f | Bukri togʻ | Brokeback Mountain | Jek Tvist | |||||||||||||||||||||||||||||||||||
2005 | f | Isbot | Proof | Hel Dobbs | |||||||||||||||||||||||||||||||||||
2005 | f | Dengiz piyodalari | Jarhead | Entoni Sofford | |||||||||||||||||||||||||||||||||||
2007 | f | Zodiak | Zodiac | Robert Greysmit | |||||||||||||||||||||||||||||||||||
2007 | f | Versiya | Rendition | Daglas Friman | |||||||||||||||||||||||||||||||||||
2009 | f | Birodarlar | Brothers | Tommi Kexill | |||||||||||||||||||||||||||||||||||
2010 | f | Fors shahzodasi: Vaqt qumlari | Prince of Persia: The Sands of Time | Shahzoda Doston | |||||||||||||||||||||||||||||||||||
2010 | f | Sevgi va boshqa dorilar | Love and Other Drugs | Jeymi Rendall | |||||||||||||||||||||||||||||||||||
2011 | f | Manba kodi | Source Code | Kolter Stivens | |||||||||||||||||||||||||||||||||||
2012 | f | Patrul | End of Watch | ofitser Teylor | |||||||||||||||||||||||||||||||||||
2013 | f | Dushman | Enemy | Adam Bell/Entoni Sentkler | |||||||||||||||||||||||||||||||||||
2013 | f | Mahbuslar | Prisoners | detektiv Loki | |||||||||||||||||||||||||||||||||||
2014 | f | Stringerр | Nightcrawler | Луи Блум | |||||||||||||||||||||||||||||||||||
2015 | f | Tasodifiy sevgi | Accidental Love | Hovard Berduel | |||||||||||||||||||||||||||||||||||
2015 | f | Chapaqay | Southpaw | Billi Houp | |||||||||||||||||||||||||||||||||||
2015 | f | Everest | Everest | Skot Fisher | |||||||||||||||||||||||||||||||||||
2015 | f | Buzilish | Demolition | Devis Mitchell | |||||||||||||||||||||||||||||||||||
2016 | f | Tun ogʻushida | Nocturnal Animals | Toni Gastings / Edvard Sheffild | |||||||||||||||||||||||||||||||||||
2017 | f | Tirik | Life | tibbiyot xodimi Devid Jordan | |||||||||||||||||||||||||||||||||||
2017 | f | Okja | Okja | doktor Joni Uilkoks
Ishlab chiqargan loyihalari[tahrir | manbasini tahrirlash]Bir qancha filmlarda prodyuser sifatida ham ishtirok etgan va ishlari ham muxlislari tomonidan eʼtirof etiladi. Video kliplari
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
|