Isroil Olimpiada oʻyinlarida

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Isroil 1952-yildan beri Olimpiada o'yinlarida xalq sifatida qatnashib keladi. Uning Milliy Olimpia qo'mitasi 1933-yilda Britaniyaning Falastin mandati davrida tuzilgan.[1] Isroil 1952-yildan beri har bir yozgi Olimpia o'yinlariga (ular 1980-yilgi Yozgi Olimpia o'yinlarining Amerika boshchiligidagi boykotida ishtirok etganidan tashqari) va 1994-yildan beri har bir qishki Olimpia o'yinlariga jamoa yubordi. Mamlakat 1994-yilda Evropa Olimpia Qo'mitalari (EOC) a'zosi bo'ldi.

Isroil pochta markasi, 1964-yil

1933-yilda Falastin Milliy Olimpia Qo'mitasi rasman tashkil etildi va 1934-yil may oyida Xalqaro Olimpia Qo'mitasi tomonidan tan olindi,[2] hech qachon raqobatlashmaganiga qaramay (1936-yilgi o'yinlar fashistlar Germaniyasida bo'lib o'tgan va bu yahudiy Olimpiya qo'mitasi tomonidan boykot qilingan, 1940-yilda esa va 1944-yilgi o'yinlar Ikkinchi Jahon urushi sababli bekor qilindi).[1] Falastin Milliy qo'mitasi Britaniya tomonidan boshqariladigan Majburiy Falastinda yashovchi musulmonlar, yahudiylar va nasroniylarni ifodalagan bo'lsa-da, uning qoidalarida ular " yahudiylarning milliy uyini[ed] ifodalaydi" deb ta'kidlangan.[1] 1948-yilda, Isroil Davlati tashkil etilganidan ko'p o'tmay, uning 1948-yilgi Olimpiada o'yinlarida ishtirok etish talabi rad etildi, chunki Majburiy Falastin o'z faoliyatini to'xtatgan va yangi tashkil etilgan Isroil Davlati XOQ tomonidan hali tan olinmagan edi.[3]

Avvalroq Isroil 1981-yilda tarqatib yuborilgunga qadar Osiyo oʻyinlari federatsiyasi tarkibida boʻlgan. 1982-yilda yangi Osiyo Olimpia Kengashiga a'zo bo'lish o'rniga Isroil Yevropa Olimpia Qo'mitalari tarkibiga kirishni tanladi.[4]

Raqobat[tahrir | manbasini tahrirlash]

Isroil o'zining birinchi Olimpia medalliga o'ninchi Olimpia o'yinlarida, 1992-yilda dzyudo bo'yicha Yael Arad kumush medallni qo'lga kiritganida erishdi.[5] Bir kundan keyin uning ortidan yana bir dzyudochi Oren Smadja bronza medallini qo'lga kiritdi.[6] O'shandan beri Isroil ketma-ket beshta yozgi Olimpiada o'yinlarida bronza medallini qo'lga kiritdi va bu seriya 2012-yilda tugadi. Bundan tashqari, 2004-yilda Gal Fridman erkaklar o'rtasidagi vindserfing bo'yicha Isroilning birinchi oltin medall sohibiga aylandi.[7] Bu uning 1996-yilda bronza medallidan keyin, ikkinchi medalli bo'ldi.[7] U yagona individual ko'p medall sohibidir. Isroil 2016-yilda ham 2 ta bronza medallini qo'lga kiritdi. Qoldirilgan 2020-yilgi o'yinlarda Isroil 2 ta oltin medallni qo'lga kiritdi, ularni Artem Dolgopyat erkaklar gimnastikasi (polda muntazam) va Linoy Ashram ayollar badiiy gimnastikasida (yakka tartibdagi ko'pkurash) va 2 ta bronza medalni qo'lga kiritdi, ulardan biri taekvondo bo'yicha Avishag Semberg. va 1 dzyudo Aralash jamoasi g'alaba qozondi. Ori Sasson dzyudo bo'yicha Isroil milliy terma jamoasi a'zosi sifatida Isroilning ikkinchi ko'p medal sohibiga aylandi, ikkinchisi esa umumiy bronza. 2018-yil davomida Isroil qishki Olimpiada oʻyinlarida hech qanday medall qoʻlga kiritmagan.

1957-yilda Isroilga hijrat qilgan Agnes Keleti boshqa Isroil fuqarolariga qaraganda ko'proq medalga ega. 1952 va 1956-yillardagi Yozgi Olimpia o'yinlarida Agnes Olimpiada o'yinlarida Vengriya uchun kurashgan 10 ta medallni qo'lga kiritdi.[8] Keletidan ko'proq medalga ega bo'lgan yagona yahudiy amerikalik suzuvchi Mark Spits bo'lib, u 11 ta medallni qo'lga kiritdi.[9]

Isroil 1960-2016-yillar oraligʻida 375 ta medall bilan Paralimpia oʻyinlarida Olimpiadaga qaraganda koʻproq muvaffaqiyat qozongan.[10]

Millatlar bilan to'qnashuvlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

1972-yil yozgi Olimpia o'yinlari[tahrir | manbasini tahrirlash]

Myunxendagi qirg'in paytida Isroil olimpia terma jamoasining 11 nafar a'zosi falastinlik terrorchilar tomonidan o'ldirilgan.[11] Fojia, Isroil delegatsiyasining oʻyinlarning qolgan qismini tark etishiga sabab boʻldi.

2016-yil 3-avgust kuni, 2016-yilgi Yozgi Olimpiada oʻyinlari boshlanishidan ikki kun oldin, Xalqaro Olimpia Qoʻmitasi birinchi marta halok boʻlgan isroilliklarni rasman hurmat qildi.[12] Ular 2020-yilgi yozgi Olimpia o'yinlarining ochilish marosimida ham taqdirlanishdi.

1980-yil yozgi Olimpia o'yinlari[tahrir | manbasini tahrirlash]

Isroil Sovet qo'shinlarining Afg'onistonga bostirib kirishiga norozilik sifatida Moskva Olimpiadasini boykot qilgan davlatlardan biri bo'lgan. Balki, Sovet Ittifoqining Isroilga va sionizmga qarshiligi sababli ham edi.[13]

2004-yil yozgi Olimpia o'yinlari[tahrir | manbasini tahrirlash]

Eronlik dzyudochi Arash Miresmaeili 2004-yilgi Yozgi Olimpiada o'yinlarida isroillik Ehud Vaksga qarshi o'yinda ishtirok eta olmadi. Chunki, Eron hukumati o'z sportchilari va isroillik sportchilar o'rtasida har qanday raqobatni oldini olish choralarini ko'rgan. U ortiqcha vazni uchun rasman diskvalifikatsiya qilindi. Biroq, Miresmaeli Eron hukumati tomonidan 125 000 AQSh dollari miqdoridagi mukofot puli bilan taqdirlandi. Bu pul Eronning barcha oltin medallari egalariga to'lanadi. Xalqaro dzyudo federatsiyasi uning jangni oʻtkazib yuborish uchun qasddan ortiqcha vaznga ega boʻlganligini aniqlash maqsadida tekshiruv oʻtkazdi.

2016-yilgi yozgi Olimpia o'yinlari[tahrir | manbasini tahrirlash]

Isroillik dzyudochi Ori Sasson

Saudiya Arabistoni dzyudochisi Joud Faxmi 2016-yilgi Yozgi Olimpiada o'yinlarida isroillik Gili Koenga qarshi kurash olib bormaslik uchun o'z bellashuvini boy berdi.[14] Keyinchalik 2016-yilgi Yozgi Olimpiada o'yinlarida isroillik Ori Sasson misrlik dzyudochi Islom El Shahabini birinchi raundda mag'lubiyatga uchratgan edi, o'yin yakunlangach, Sasson raqibining qo'lini silkitmoqchi bo'ldi, biroq El Shahabi bunga rozi bo'lmadi.[15]

2016-yilgi ochilish marosimidan oldin Livan delegatsiyasiga Isroil delegatsiyasi bilan bir xil avtobusda borish tayinlangan edi.[16] Livan terma jamoasi rahbari Salim al-Haj Nikolas avtobus eshigini Isroil jamoasiga yopishni talab qilganini, livanliklar esa isroillik sportchilardan avtobusga chiqmaslikni talab qilganini tan oldi. Isroillik olimpia dengizchisi, Udi Galning jamoasi "xalqaro va jismoniy hodisa" oldini olish uchun oxir-oqibat alohida sayohat qilishga qaror qilganini aytdi. Ammo, "Olimpiada o'yinlari arafasida bunga qanday yo'l qo'yishdi? Bu Olimpia o'yinlarining aksi emasmi?".[17]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 Mallon, Bill. Historical Dictionary of the Olympic Movement, 11-avgust 2011-yil. ISBN 9780810875227.  Manba xatosi: Invalid <ref> tag; name "PLE" defined multiple times with different content
  2. ↑ Galily, Yair. Sport, Politics and Society in the Land of Israel, 31-oktabr 2013-yil. ISBN 9781317967910. 
  3. ↑ Mallon, Bill. Historical Dictionary of the Olympic Movement (en). Scarecrow Press, 2011-08-11. ISBN 978-0-8108-7522-7. 
  4. ↑ „Israel“. eurolympic.org. 2014-yil 15-aprelda asl nusxadan arxivlangan.
  5. ↑ „Yael Arad, Judoka, JudoInside“. judoinside.com.
  6. ↑ „Shay-Oren Smadja, Judoka, JudoInside“. judoinside.com.
  7. ↑ 7,0 7,1 „Gal Fridman“. Olympics at Sports-Reference.com. 2012-yil 14-noyabrda asl nusxadan arxivlangan.
  8. ↑ AGNES KELETI (KLEIN)
  9. ↑ MARK SPITZ
  10. ↑ „Israel“. paralympic.org.
  11. ↑ Aubrey, Stefan M.. The New Dimension of International Terrorism, 2004. ISBN 9783728129499. 
  12. ↑ First official Olympic ceremony held in memory of Munich victims
  13. ↑ TIMELINE: Jews in the Summer Olympics
  14. ↑ Saudi judoka forfeits Rio match, apparently to avoid Israeli
  15. ↑ Rio Olympics 2016 - Egypt Judo Fighter El Shehabt refuses to shake hands of Israeli Or Sasson
  16. ↑ Israel protests after Lebanese athletes refuse to share Olympic bus
  17. ↑ Rio 2016 Olympics: Lebanese athletes refuse to travel with Israel team 
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Isroil_Olimpiada_oʻyinlarida&oldid=2809540" dan olindi