Islandiya bayrogʻi

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Islandiya bayrogʻi
Mamlakat Islandiya
Mutanosibligi 18:25
Qabul qilindi 17-iyun, 1944-yil (79 yil avval) (1944-06-17)
Bayroq mualliflari Matthías Þórðarson
Islandiya Prezidentining bayrogʻi. Uning tomonlar nisbati 9:16.
Islandiya bojxona xizmati bayrogʻi. Uning tomonlar nisbati 9:16.

Islandiya bayrogʻi 1944-yil 17-iyunda, Islandiya respublikaga aylangan kuni belgilangan 34-sonli qonunda rasman tasvirlangan. Qonun „Islandiyaliklarning davlat bayrogʻi va davlat qurollari toʻgʻrisidagi qonun“ deb nomlanadi va Islandiya bayrogʻini quyidagicha tavsiflaydi:

Islandiyalarning fuqarolik davlat bayrogʻi osmon kabi koʻk rangda, qordek oq xoch va alvon qizil xoch oq xochning ichida tasvirlangan. Xochning chiziqlari bayroqning chetiga choʻziladi va ularning umumiy kengligi2⁄9, lekin qizil xoch1⁄9. Moviy maydonli toʻgʻri burchakli toʻrtburchaklar, toʻgʻri chiziqli yuzalarga parallel va tashqi toʻgʻri chiziqli yuzalar ular kabi keng, lekin uzunligi ikki barobar katta. Kenglik va uzunlik orasidagi oʻlchamlar 18:25.

Islandiyaning birinchi milliy bayrogʻi moviy fondagi oq xoch edi. U birinchi marta 1897-yilda paradda namoyish etilgan.[1] Zamonaviy bayroq 1915-yildan boshlab, asl bayroqning oq xochiga qizil xoch kiritilgandan keyin paydo boʻldi. Bu xoch xristianlikni ifodalaydi.[2] U 1918-yilda Daniya tomonidan Islandiyaga suverenitet berilganida qabul qilingan va davlat bayrogʻi boʻlgan. Islandiya xalqi uchun bayroqning rangi oʻz mamlakati landshaftining tasavvurini ifodalaydi. Ranglar orolni tashkil etuvchi elementlarning 3 tasini anglatadi. Qizil rang orol vulqonlari tomonidan paydo boʻlgan olovdir, oq Islandiyani qoplagan muz va qorni eslatadi, koʻk esa orolning togʻlari uchun berilgan.[3]

Tarix[tahrir | manbasini tahrirlash]

Islandiya milliy muzeyida, Islandiyaning Reykyavik shahridagi eski Islandiya bayrogʻi (hech qachon rasmiy bayroq boʻlmagan).

Endryu Evansning Islandiyada tasvirlangan afsonasiga koʻra,[4] oq xochli qizil mato osmondan tushib, 13-asrda Valdemar jangida Daniya gʻalabasini taʼminladi. Keyin Daniya oʻz bayrogʻidagi xochni shimoliy hududlarida ilohiy huquq belgisi sifatida ishlatgan. Islandiya mustaqillikka erishgandan soʻng, ular xristian ramzidan foydalanishni davom ettirdilar.

Islandiyaning fuqarolik bayrogʻi 1913- yildan beri norasmiy ramz sifatida ishlatilgan. U Islandiyani ifodalash uchun 1915-yil 19-iyunda rasman qabul qilingan va Islandiya Daniya bilan birlashgan holda alohida Qirollikka aylangan 1918-yil 1-dekabrdan beri dengizda qoʻllanila boshlandi. Boshqa ramziy maʼnolar Islandiyaning tabiiy xususiyatlariga tegishli. Moviy rang qirgʻoqdan qaralganda togʻlarning rangi, oq rang yil davomida orolni qoplaydigan qor va muzni, qizil rang esa oroldagi vulqonlarni anglatadi.

  • The civil flag as it appeared between 1918 and 1944, when the blue colour was classified as „ultramarine blue“. It has an aspect ratio of 18:25.
    Fuqarolik bayrogʻi 1918 — 1944-yillarda paydo boʻlgan, koʻk rang „ultramarin koʻk“ deb tasniflangan. Uning tomonlar nisbati 18:25.
  • A former flag which never became official, known as Hvítbláinn („the white-blue“), in use by Icelandic republicans around 1900. A very similar design has subsequently been adopted as the flag of Shetland.
    Hech qachon rasmiy boʻlmagan sobiq bayroq, Hvítbláinn („oq-koʻk“) nomi bilan tanilgan, taxminan 1900-yillarda Islandiya respublikachilari tomonidan ishlatilgan. Keyinchalik juda oʻxshash dizayn Shetland bayrogʻi sifatida qabul qilingan.

Bayroq haqidagi qonunlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

1944-yil 17-iyunda, Islandiya respublikaga aylangan kuni, davlat bayrogʻi va gerbi toʻgʻrisidagi qonun qabul qilindi. Bugungi kunga kelib, bu 1991-yilda qabul qilingan ikkita qonundan tashqari, bayroq va gerb toʻgʻrisida qabul qilingan yagona asosiy qonundir: biri bayroqning rasmiy kunlarini, shuningdek, bayroq koʻtarilishi mumkin boʻlgan kunni belgilaydi, ikkinchisi esa bayroq va gerb toʻgʻrisida qabul qilingan. Bu Islandiya bayrogʻining oʻziga xos ranglarini belgilaydi.

Qonun elchixonalar va Tashqi ishlar vazirligi tomonidan qoʻllaniladigan umumiy bayroq va maxsus hukumat bayroqlarining oʻlchamlarini tavsiflaydi. Shuningdek, u bayroqni turli vaziyatlarda, masalan, bayroq ustunida, uyda va har xil turdagi kemalarda qanday qoʻllash kerakligi kabi qonunlarni oʻz ichiga oladi.

Qonunga koʻra, bayroqdan foydalanish huquq emas, balki imtiyozdir. Hech kim oʻz harakati yoki soʻzi bilan bayroqni haqorat qilmasligi kerak, agar qilinsa jarima yoki bir yilgacha qamoq jazosi bilan jazolanishi kerak.

Rasmiy bayroq kunlari[tahrir | manbasini tahrirlash]

Viðeydagi Islandiya bayroqlari
Þingvellir milliy bogʻidagi Islandiya bayrogʻi

1991-yil 23-yanvardagi 5-sonli Qonunga muvofiq, milliy bayroq kunlari quyidagilar hisoblanadi. Bu kunlarda bayroq rasmiy binolarda, mansabdor shaxslar va davlatning maxsus vakillari nazorati ostidagi binolarda koʻtarilishi kerak. Quyidagi roʻyxatga kiritilgan har qanday qoʻshimchalar har yili Bosh vazirlik qarori bilan qabul qilinishi mumkin va yarim ustunda tortilishi kerak.

Davlat bayrogʻi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Bayroqning ranglari[tahrir | manbasini tahrirlash]

Rasmiy ravishda Islandiya bayrogʻining ranglari 1991-yilda oʻrnatilgan qonunga muvofiq, ranglar quyidagi toʻqimachilikning standart rangilarida beriladi (Dictionnaire Internationale de la Couleur):

Sxema Moviy Oq Qizil
SCOTDIC 693009 95 ISLANDIYA BAYROQ QIZIL

Islandiya hukumati taniqli Pantone, CMYK, RGB, hex triplet va Avery tizimlarida[5] rang spetsifikatsiyalarini chiqardi.

Sxema Moviy Oq Qizil
Hex #02529C #FFFFFF #DC1E35
RGB 2, 82, 156 255, 255, 255 220, 30, 53
Pantone 287 1c 199
CMYK 100, 75, 2, 18 0, 0, 0, 0 0, 100, 72, 0
Avery 520 501 503

Yasalish varaqasi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Bayroqning yasalish varaqasi.

Yana qarang[tahrir | manbasini tahrirlash]

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. ↑ Jeroen Temperman. State Religion Relationships and Human Rights Law. Martinus Nijhoff Publishers, 2010. ISBN 978-9004181489. 2007-yil 31-dekabrda qaraldi. „Many predominantly Christian states show a cross, symbolising Christianity, on their national flag. Scandinavian crosses or Nordic crosses on the flags of the Nordic countries–Denmark, Finland, Iceland, Norway and Sweden–also represent Christianity.“ 
  2. ↑ Carol A. Foley. The Australian Flag: Colonial Relic or Contemporary Icon. William Gaunt & Sons, 1996. ISBN 9781862871885. 2007-yil 31-dekabrda qaraldi. „The Christian cross, for instance, is one of the oldest and most widely used symbols in the world, and many European countries, such as the United Kingdom, Norway, Sweden, Finland, Denmark, Iceland, Greece and Switzerland, adopted and currently retain the Christian cross on their national flags.“ 
  3. ↑ „History of the Icelandic Flag“ (en-US). www.government.is. Prime Minister's Office. Qaraldi: 2019-yil 2-mart.
  4. ↑ Andrew Evans. Iceland. Bradt, 2008. ISBN 9781841622156. 2007-yil 31-dekabrda qaraldi. „Legend states that a red cloth with the white cross simply fell from the sky in the middle of the 13th-century Battle of Valdemar, after which the Danes were victorious. As a badge of divine right, Denmark flew its cross in the other Nordic countries it ruled and as each nation gained independence, they incorporated the Christian symbol.“ 
  5. ↑ „AUGLÝSING um liti íslenska fánans.“. PMO. 
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Islandiya_bayrogʻi&oldid=3755483" dan olindi