Isesaki

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Isesaki

伊勢崎市
Maxsus shahar
Skyline of Isesaki
Isesaki
Bayroq
Isesaki
Gerb
36°18′40.9″N 139°11′48.5″E / 36.311361°N 139.196806°E / 36.311361; 139.196806 G OKoordinatalari: 36°18′40.9″N 139°11′48.5″E / 36.311361°N 139.196806°E / 36.311361; 139.196806 G O
Mamlakat Yaponiya
Mintaqa Kanto viloyati
Asos solingan

535 AD

1889-yil 1-apreld
Maydon 13,944 km2 (5,384 mi²)
Iqlim turi nam kontinental iqlim
Rasmiy til(lar)i yapon
Aholisi
 (2020-yil sentyabr)
213 303
Zichligi 1500 kishi/km2
Vaqt mintaqasi UTC+9:00
Telefon kodi 0270-24-5111
Isesaki xaritada
Isesaki
Isesaki

Isesaki (yaponcha: 伊勢崎市 Isesaki-shi?) Yaponiyaning Gunma prefekturasida joylashgan shahardir. 2020-yil 1-sentyabr holatiga koʻra, shaharda 91.789 ta xonadonda 213.303 nafar aholi istiqomat qilgan[1], aholi zichligi esa har kvadrat kilometrga 1500 kishini tashkil qiladi. Shaharning umumiy maydoni 139,44 kvadrat kilometr (53,84 mi²) ga teng.

Geografiyasi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Isesaki janubiy Gunma prefekturasining Kanto tekisligining shimoli-gʻarbiy qismida joylashgan. U Saitama prefekturasi bilan shaharning janubiy qismidan oʻtuvchi Tone daryosi boʻylab tutashgan. Shahar markazidan Gunma prefekturasi poytaxti Maebashi shahrigacha boʻlgan masofa taxminan 15 kilometr (9.3 mi) ni tashkil etadi, shuningdek, Tasakidan 20 kilometr (12 mi)) uzoqlikda va Tokio markazidan. taxminan 95 kilometr (59 mi) narida joylashgan.

Atrofdagi munitsipalitetlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Gunma prefekturasi

Saitama prefekturasi

Iqlimi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Isesaki nam kontinental iqlimga ega (Köppen Cfa) boʻlib, issiq yoz va sovuq qish faslida kuchli qor yogʻishi bilan ajralib turadi. Isesakida oʻrtacha yillik harorat 14,5 °C ni tashkil etadi. Yillik oʻrtacha yogʻin miqdori 1256 mm boʻlib, sentyabr esa eng seryogʻin oy hisoblanadi. Avgustda eng yuqori harorat 26,6 °C, eng past harorati esa yanvarda, 3,3 °C atrofida boʻladi[2]. 2022-yil 26-iyun kuni shaharda havo harorati 40,2 °C ga yetdi, bu iyun oyida Yaponiyada qayd etilgan eng yuqori koʻrsatkich hisoblanadi[3].

Isesaki (1998—2020) iqlimi
Koʻrsatkich Yan Fev Mart Apr May Iyun Iyul Avg Sen Okt Noy Dek Yil
Mutlaq maksimal, °C 18,6 23,8 26,3 31,5 36,0 40,2 39,2 40,5 39,0 33,5 26,0 35,4 40,5
Oʻrtacha maksimal, °C 9,4 10,4 14,0 19,6 24,9 27,6 31,2 32,5 28,2 22,3 16,8 11,8 20,7
Oʻrtacha harorat, °C 4,1 4,9 8,4 13,7 19,1 22,6 26,3 27,4 23,5 17,6 11,6 6,3 15,5
Oʻrtacha minimal, °C −0,6 0,0 3,1 8,2 13,9 18,5 22,4 23,5 19,8 13,6 6,8 1,5 10,9
Mutlaq minimal, °C −6,8 −5,6 −4,2 −0,6 5,6 11,6 16,5 16,5 9,3 3,1 −2,5 −5,6 −6,8
Yogʻingarchilik meʼyori, mm 28,8 25,3 49,8 73,5 139,9 190,4 169,9 169,9 184,4 149,7 43,0 27,1 1 176,5
Manba: Yaponiya Meteorologiya Agentligi[4][5]

Demografiyasi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Yaponiya aholini roʻyxatga olish maʼlumotlariga koʻra[6], Isesaki aholisi soni soʻnggi 60 yil ichida barqaror ravishda koʻpaygan.

Aholining oʻsishi
YilAholi±%
1960130,555—    
1970137,118+5.0%
1980159,069+16.0%
1990175,254+10.2%
2000194,393+10.9%
2010207,199+6.6%
2020211,85+2.2%

Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Isesaki Sengoku davrida Yura urugʻi tomonidan boshqariladigan janubiy Kozuke provinsiyasida joylashgan Akaishi qal’asini oʻrab turgan qal’a shahri sifatida rivojlangan. Edo davrida, Sakai urugʻi tomonidan nazorat qilinadigan Tokugava syogunati ostida feodal domen — Isesaki domenining markazi boʻlgan. Hududda, shuningdek, Nikko Reyheishi Kaido boʻylab ikkita pochta shaharchasi mavjud boʻlib, shahar Nikko Kaidoning pastki yoʻnalishi hisoblangan.

Isesaki shahri 1889-yil 1-aprelda Gunma prefekturasining Sai tumanida Meydzi qayta tiklanishidan keyin zamonaviy munitsipalitetlar tizimini yaratilishi bilan tashkil etilgan. 1896-yilda Sai tumani va Nava tumani birlashib, Sava tumanini tashkil qilgan. Uehasu va Moro qishloqlari bilan birlashib, 1940-yil 13-sentyabrda Isesaki shahrini tashkil etgan. 1955-yil 10-yanvarda Misato qishlogʻi Isesakiga qoʻshib yuborildi, undan keyin oʻsha yilning 25-martida Nava, Toyouke va Miyago qishloqlari ham shahar hududiga qoʻshildi.

2005-yil 1-yanvarda Akabori va Sakai shaharlari hamda Azuma qishlogʻi Isesaki tarkibiga kiritildi. 2007-yil 1-aprelda Isesaki avtonomiyaga ega boʻlgan maxsus shahar (tokureishi) deb eʼlon qilindi.

Hukumat[tahrir | manbasini tahrirlash]

Isesaki toʻgʻridan-toʻgʻri saylanadigan mer va 29 aʼzodan iborat bir palatali shahar kengashiga ega boʻlgan mer-kengash boshqaruv shakliga ega. Isesaki Gunma prefekturasi assambleyasiga besh aʼzodan qoʻshish huquqiga ega. Milliy siyosat nuqtai nazaridan, shahar Yaponiya Diet quyi palatasining Gunma 2-okrugi tarkibiga kiradi.

Iqtisodiyoti[tahrir | manbasini tahrirlash]

Isesaki (qoʻshni Kiryu bilan birga) aholisi qadim zamonlardan beri anʼanaviy ravishda ipakchilik bilan shugʻullanib keladi, uning eng mashhur mahsulotlaridan biri „Isesaki Meisen“ deb nomlangan mato boʻlib, u oʻz davrida juda mashhur edi. Ushbu mato XVII asr oxiridan beri ishlab chiqarilgan va Meidzi va Taisho davrida mashhur boʻlgan. Endi esa, Gʻarb uslubidagi kiyimlarning hamma joyda keng tarqalganligi sababli, uning mashhurligi tobora pasayib bormoqda.

Sanden korporatsiyasi avtomobil uskunalari va elektr jihozlarini ishlab chiqaruvchi kompaniyaning bosh qarorgohi Isesaki shahrida joylashgan[7]. Shuningdek, shaharda aloqa va elektronika uskunalari hamda elektr oʻlchash asboblarini ishlab chiqaruvchi Meisei Electric kompaniyasi ham faoliyat yuritadi[8]. Shahar chekkasida yirik sanoat parklari qurilgan boʻlib, u shimoliy Kanto viloyatidagi yetakchi sanoat shaharlaridan biriga aylangan.

Bu, shuningdek, Yaponiyadan anime mahsulotlari, vizual romanlar va boshqa shu singari mahsulotlar sotuvchisi J-List korxonasi joylashgan shahar hamdir.

Taʼlim tizimi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Universitetlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Boshlangʻich va oʻrta maktablar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Isesaki shahrida shahar hukumati tomonidan boshqariladigan 22 ta davlat boshlangʻich maktabi hamda 12 ta davlat oʻrta maktabi mavjud, shuningdek, Gunma prefekturasi taʼlim kengashi tomonidan boshqariladigan beshta davlat oʻrta maktabi ham faoliyat yuritadi. Yana prefekturada nogironlar uchun uchta maxsus taʼlim maktabi ham ishlaydi.

Isesakida Peruvian xalqaro maktabi (yaponcha: ペルー学校?) — Colegio Hispano Americano de Gunma bunyod etilgan[9][10].

Transporti[tahrir | manbasini tahrirlash]

Temir yoʻl[tahrir | manbasini tahrirlash]

JR Sharqiy yoʻnalish — Ryomo liniyasi

  • Isesaki — Kunisada

Tobu temir yoʻli — Tobu Isesaki liniyasi

  • Sakaimachi — Gōshi — Shin-Isesaki — Isesaki

Magistral yoʻl[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Kita-Kantō tezkor yoʻli — Isesaki almashinuvi, Hashie avto turargohi
  • Milliy yoʻnalish 17
  • Milliy yoʻnalish 50
  • Milliy yoʻnalish 354
  • Milliy yoʻnalish 462

Mahalliy diqqatga sazovor joylar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Tajima Yoxeyning sobiq uyi
  • Kunisada Chuji qabri
  • Isesaki Jinja
  • Goshiki Onsen
  • Kezouji bogʻi (attraksion parki)

Qardosh shahar munosabatlari[tahrir | manbasini tahrirlash]

Isesakidan chiqqan taniqli odamlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. „Isesaki City official statistics“ (yaponcha).
  2. Isesaki climate data
  3. „Japan records highest-ever June temperature“. The Japan News by The Yomiuri Shimbun. Qaraldi: 2-iyul 2022-yil.
  4. „ja:伊勢崎 年・月ごとの平年値“. Yaponiya Meteorologiya Agentligi. Qaraldi: 24-may 2013-yil.
  5. „ja:伊勢崎 観測史上1~10位の値“. Yaponiya Meteorologiya Agentligi. Qaraldi: 25-may 2014-yil.
  6. Isesaki population statistics
  7. „Sanden Corporation company profile“. 13-aprel 2019-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 15-mart 2014-yil.
  8. „About Meisei Electric“. Qaraldi: 15-mart 2014-yil.
  9. "Mapa (Wayback Machine saytida 2015-10-24 sanasida arxivlangan)." Centro de Desarrollo Hispano Americano. Retrieved on October 24, 2015. „Gunma Ken, Isesaki Shi, Heiwa Cho 10-13“
  10. "Colegio[sayt ishlamaydi]". Colegio Hispano Americano de Gunma. Retrieved on October 24, 2015.
  11. „Interactive City Directory“. Sister Cities International. Qaraldi: 11-mart 2014-yil.

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]