Iqtisodiy hamkorlik tashkiloti

Koʻk rang bilan IHTga aʼzo mamlakatlar koʻrsatilgan

Iqtisodiy Hamkorlik Tashkilotining 10-Sammitiga bagʻishlangan Ozarbayjon markasi

Iqtisodiy Hamkorlik Tashkiloti' (IHT) — aʼzo mamlakatlarning iqtisodiy, madaniy, fan va tex-nikaviy hamkorligi boʻyicha tashkil etilgan xalqaro mintaqaviy tashkilot. ITH Islom konferensiyasi tashkiloti va BMTda kuzatuvchi statusiga ega.

Tarixi[tahrir]

IHT 1964-yilda Eron, Pokiston va Turkiya tomonidan "Mintaqaviy Hamkorlikni Rivojlantirish" nomi bilan tuzilgan. Keyin 70-yillarda ichki mintaqaviy savdo susayib ketgani uchun oʻz faoliyatini toʻxtatgan. 1985-yilda "Iqtisodiy Hamkorlik Tashkiloti" nomi bilan qaytadan oʻz faoliyatini boshladi. 1992-yilning 28-noyabrida Pokiston poytaxti Islomobod shahrida aʼzo davlatlar Tashqi Ishlar Vazirlari kengashining favqulodda yigʻlishida Afgʻoniston, Ozarbayjon, Tojikiston, Turkmaniston, Oʻzbekiston, Qirgʻiziston va Qozogʻiston davlatlari IHTga aʼzo boʻldilar. Tashkilotning asosiy maqsadlari: tashkilotga aʼzo boʻlgan davlatlar oʻrtasida iqtisodiy aloqalarni, shu jumladan, savdo-sotiqni kengaytirish, har bir aʼzo davlatda iqtisodiy oʻsish va aholining turmush darajasini koʻtarish uchun shart-sharoitlar yaratish, aʼzo davlatlarning maʼnaviy va madaniy aloqalarini kuchaytirish va boshqa maqsadlarni koʻzda tutadi.

Tashkilot organlari[tahrir]

Tashkilotning asosiy organlari: Tashqi Ishlar Vazirlarining Kengashi, Doimiy vakillar va mintaqaviy rejalashtirish kengashlari hamda kotibiyatdan iborat. IHT kotibiyatini Bosh Kotib boshqaradi. Kotibiyat 6 ta maxsus direktorat (savdo, transport va kommunikatsiyalar, energetika, mineral resurslar va atrof muhitni himoya qilish, sanoat va qoʻshma korxonalar, iqtisodiy tadqiqotlar va statistika, loyihaviy tadqiqotlar)dan iborat. IHTning mintaqaviy muassasalari: kemachilik kompaniyasi, "EKOEYR" aviakompaniyasi, savdo va rivojlanish banki, qayta sugʻurtalash kompaniyasi, madaniyat instituti, fan fondi va taʼlim institutidan iborat.

Aʼzo davlatlar boshliqlari, Hukumat raislari, Delegatsiyalarining eng muhim iqtisodiy va boshqa masalalar boʻyicha yigʻilish va uchrashuvlari muntazam oʻtkazib turiladi. Tashkilotga aʼzo davlatlar rahbarlarining 6-uchrashuvi Tehronda oʻtdi (2000-yil, 9—10-iyul). Tashkilot idorasi Eron poytaxti Tehronda joylashgan.

Aʼzo davlatlar[tahrir]

Sammitlar va Bosh kotiblari[tahrir]

Sammitlari[tahrir]

Davlat rahbari
Sammit	Sana	Davlat	Shahar
1-chi	Fevral 16-17, 1992	Eron	Tehron
2-chi	6-7 May 1993	Turkiya	Istanbul
3-chi	14-15 May 1995	Pokiston	Islomobod
4-chi	14 May 1996	Turkmaniston	Ashxobod
Favqulodda	14 May 1997	Turkmaniston	Ashxobod
5-chi	11 May 1998	Qozogʻiston	Olmota
6-chi	10 Iyun 2000	Eron	Tehron
7-chi	14 Oktabr 2002	Turkiya	Istanbul
8-chi	14 Sentabr 2004	Tojikiston	Dushanbe
9-chi	5 May 2006	Ozarbayjon	Baku
10-chi	11 Mart 2009	Eron	Tehron
11-chi	23 Dekabr 2010	Turkiya	Istanbul
12-chi	16 Oktabr 2012	Ozarbayjon	Baku
13-chi	1 Mart 2017 ^[2]^[3]	Pokiston	Islomobod

Bosh kotiblari[tahrir]

#	Ismi	Millati	Davri
1	Alirizo Saloriy^[4]		1988 - 1992
2	Shamshod Ahmad		1992 - 1996
3	Önder Özar		1996 - 2000
4	Abdulrahim Kavahiy		2000 - 2002
5	Sayad Mujtaba Arastu		2002 - 2003
6	Bekjassar Norboyev		2003 - 2004
7	Asxat Orazbay		2004 - 2006
8	Xurshid Anvar		2006 - 2009
9	Yahyo Marufi		2009 - 2012
10	Shomil Alaskerov		2012 - 2015
11	Halil İbrahim Akça		2015 - 2018
manba		Koyibiyat Arxivlandi 2018-12-24Wayback Machine saytida.