Ipsilon Oʻqchi

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Ipsilon Oʻqchi (y Sgr / y Sagittarii) ― Oʻqchi yulduz turkumidagi spektral-qoʻshaloq yulduz tizimi. Ipsilon Oʻqchi vodorod tanqisligi (HdB) bilan ikki yulduz prototipi boʻlib, hozirda maʼlum boʻlgan toʻrtta yulduzdan biri. Bunday qoʻshaloq gʻayritabiiy spektri ularning spektral tasnifini juda qiyinlashtiradi.

Ipsilon Oʻqchi A ning asosiy komponenti, ehtimol, spektral A sinfning supergiantidir. Uning radiusi 60 quyoshga teng, massasi esa ~25 quyoshga teng. Yulduzning oʻrtacha koʻrinadigan yorqinligi + 4,52 m, lekin yulduz tartibsiz oʻzgaruvchilar sinfiga ishora qiladi va shuning uchun uning taxminan 20 kunlik davr bilan +4,51 m dan +4,65 m gacha oʻzgarib turadi.

Ipsilon Oʻqchining yoʻkdoshi B massiv, ammo koʻrinadigan diapazonda shunchalik zaifki, uni optik teleskoplarda koʻrib boʻlmaydi. Ehtimol, u O yoki B spektrl sinfining asosiy ketma-ketligining oq-koʻk yulduzidir. U ~19 quyosh massasi deb hisoblangan massasini asosiy komponentdan yigʻish orqali oldi[1].

Butun tizim  β Lira turidagi tutilish oʻzgaruvchilari bilan bogʻliq boʻlib, 137,939 kunlik oʻzgaruvchanlik davriga ega va yerdan 1800 yorugʻlik yiligacha uzayadi. Yulduzning massasini hisobga olgan holda, Ipsilon Oʻqchi oʻz hayotini Supernova sifatida tugatishini taxmin qilish mumkin.

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. Hohle M. M., Neuhäuser R., Schutz B. F. Masses and luminosities of O- and B-type stars and red supergiants(ingl.) // Astronomische Nachrichten : journal. — Wiley-VCH, 2010. — April (Andoza:Бсокр, Andoza:Бсокр). — Andoza:Бсокр. — DOI:10.1002/asna.200911355. — Andoza:Bibcode. —

    Arxiv

    1003.2335

    .