Indigo bolalar

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Indigo bolalar soxta ilmiy atama boʻlib birinchi marta estrasens Nensi Enn Tapp tomonidan indigo aurasi bor deb hisoblangan bolalarga nisbatan qoʻllanilgan. Ushbu atama 1990 - yillarning oxirida Yangi asr harakati bilan bogʻliq manbalarda eslab oʻtilganligi sababli keng ommalashdi. Indigo bolalar juda koʻp turli xil xususiyatlarga ega, masalan: yuqori darajadagi aql, gʻayrioddiy sezgirlik, telepatik qobiliyat va boshqalar. Shuningdek, „indigo bolalar“ goʻyoki „odamlarning yangi irqi“ni ifodalashi daʼvo qilinadi. „Indigo bolalar“ fenomeniga bir nechta filmlar va koʻplab kitoblar bagʻishlangan, ammo mualliflar fikrlari va gʻoyalari bilan farqlanishadi.

Koʻpchilikka maʼlum boʻlishiga qaramay, bu hodisaning mavjudligini tasdiqlovchi bironta ham ilmiy dalil yoʻq. Skeptik oʻqituvchilar va jurnalistlarning taʼkidlashicha, „indigo bolalar“ fenomeni mistik tabiatga ega[1][2]. Bundan tashqari, „indigo bolalar“ning farq qiluvchi belgilari va fazilatlarining aksariyati psixiatrlar va psixoterapevtlarga uzoq vaqtdan beri maʼlum boʻlib, " diqqat yetishmasligi va giperaktivlik "[3] tashxisi bilan tavsiflanadi.

Baʼzi ota-onalar oʻrganishda nuqsonlari borligi aniqlangan farzandlarini muqobil tashxis qoʻyish uchun indigo bolalari deb belgilashni afzal koʻrishadi. Tanqidchilar buni ota-onalar uchun bolalarni davolash yoki psixiatrik tashxis qoʻyishdan qochishning bir usuli deb bilishadi.

Amerikalik dinshunos, falsafa fanlari nomzodi, Семинарии Черри Хилл(ingl.)oʻzb. din tarixi va ilohiyotshunosligi kafedrasi oʻqituvchisi ) Sara Uedonning fikricha, indigo bolalarining ijtimoiy qurilishi zoʻravonlikning kuchayishi, shuningdek, diqqat yetishmasligi va giperaktivlik tarqalishida namoyon boʻladigan " Amerikaning bolalik inqirozi " ga javobdir. Uedonning fikricha, ota-onalar oʻz farzandlarini bu sindromdan kelib chiqadigan notoʻgʻri xatti-harakatlariga teng tushuntirish berish uchun indigo deb atashadi.[4]

Terminning kelib chiqishi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Bu atama birinchi marta esktrasens Nensi Enn Tapp tomonidan 1982-yilda oʻzining „Rang orqali hayotingizni tushunish“ kitobida ishlatilgan[5] . 1960-yillardan boshlab Tapp koʻp bolalarda indigo aurasi borligiga ishongan. Hozirgi kunda Tapp maʼlumotlariga koʻra, 10 yoshgacha boʻlgan bolalarning 70% va 15-25 yoshdagi 40% “indigo”[6].

Bu atama 1999-yilda Li Kerroll va uning rafiqasi Yan Tober tomonidan “Indigo bolalari: yangi bolalar yetib keldi” kitobining muvaffaqiyatidan keyin keng tarqaldi.[7] Kerrollning taʼkidlashicha, bu mavzu u Kryon deb ataydigan „farishtaviy energiya tashuvchisi“ bilan muloqoti natijasida paydo boʻlgan[8] .

"Indigo bolalar"ning xususiyatlari[tahrir | manbasini tahrirlash]

"Indigo bolalar" fenomeniga koʻp kitoblar bagʻishlangan. Ushbu hodisaning keng tarqalganligiga qaramay, bugungi kunda ularni boshqa bolalardan ajratib turadigan aniq mezonlar yoʻq. Turli mualliflar tomonidan berilgan belgilar keskin farq qilishi mumkin. Shunga qaramay, mezonlarning xilma-xilligi orasida eng mashhurlarini ajratib koʻrsatish mumkin.

Quyida odatda „indigo bolalar“ ga tegishli boʻlgan fazilatlar va asosiy xususiyatlar roʻyxati keltirilgan.

  • Ijtimoiy qovushmaslik, muloqotga kirishdagi muammolar, hammadan chekinish tendensiyasi;
  • Oʻzni hurmat qilish, individualizm, boshqalarga boʻysunishni istamaslik, hokimiyatni rad etish;
  • Yuqori darajadagi aql bilan uygʻunlashgan buyuk ijodkorlik  ;
  • Bilimlarni empirik tarzda egallashga moyillik; uzoq ob'ektlarga qiziqish;
  • Bezovtalik, energiya, diqqat yetishmasligi[9] ;
  • Impulsivlik, kayfiyat va xatti-harakatlarning toʻsatdan oʻzgarishi, noqulay sharoitlarda, depressiyaga moyillik[10] ;
  • Ijtimoiy adolatsizlik hissi, mas'uliyat hissining kuchayishi[10] ;
  • Anʼanaviy taʼlim usullariga immunitet;
  • Rivojlangan sezgi va xavf hissi[10] ;
  • Raqamli texnologiyalardan foydalanishni tez oʻzlashtirish qobiliyati[9].

Diqqat yetishmasligi va giperaktivlik bilan bogʻliqlik[tahrir | manbasini tahrirlash]

Ota-onalari tomonidan „Indigo“ deb nomlangan koʻplab bolalarga Diqqat yetishmasligi va giperaktivlik tashxisi qoʻyilgan[11], chunki Tober va Kerollning Indigo Bolalar kitobi shu tashxis bilan kontsepsiyani bogʻlagan[12]. Devid Koen shunday deydi: “Tibbiy jihatdan bu nuqson va tartibsizlik. Koʻpgina ota-onalar uchun „iqtidorli bola“[11] rivoshlanishda ortda qolayotgan degan tushunchadan jozibaliroq. Koʻpchilik „indigo“ yorligʻi bilan uyda oʻqitilgan[13]. „Indigo“ deb nomlangan bolalar oʻzini sevuvchi ota-ona qoʻlida oʻsgan va hissiy zoʻravonlikka uchragan bolalar bilan bir xil xususiyatlarga ega[14].

2011-yilda oʻtkazilgan tadqiqot shuni koʻrsatdiki, diqqat yetishmasligi va giperaktivlik bilan ogʻrigan bolalarning ota-onalari oʻz farzandlarini shu tarzda „indigo“ deb atashadi[15].

Autizmga munosabat[tahrir | manbasini tahrirlash]

Autizm boʻyicha tadqiqotchi Mitzi Vals „indigo bolalar“ni autizm spektri bilan bogʻlaydi. „Indigo bolalar“ kontsepsiyasi tarafdorlari autizm belgilarini telepatik qobiliyatlar deb tasniflaydi va simptomlarga ijobiy xususiyatlar berishga harakat qiladi. Valsning taʼkidlashicha, bu eʼtiqodlar xavfli boʻlishi mumkin, chunki ota-onalar buzilishlar mavjudligini inkor etadilar, tasdiqlangan davolash usullaridan qochadilar va behuda aralashuvlarga koʻp pul sarflaydilar. Valsning taʼkidlashicha, „ota-onalar ham simptomlarni kuchaytiradigan va bolalarni chalgʻitadigan eʼtiqod tizimlarini bolaga yetkazishi mumkin“[16].

Diniy harakatlardagi „indigo bolalar“[tahrir | manbasini tahrirlash]

Nensi Enn Tapp dastlab „indigo bola“ning bir turi yangi diniy harakatlarga rahbarlik qilishini taʼkidlagan[17].

Butparast yozuvchi Lorna Tedder hazil bilan taʼkidlaganidek, har bir farzandi bor yoki tugʻilish arafasida boʻlgan har bir butparast ayol oʻz farzandi indigo bola ekanligiga ishonishini taʼkidlaydi.

Zore Kermanining taʼkidlashicha, „Hokimiyat bilan bogʻliq muammolarga qaramay, indigo bolalari koʻplab butparast ota-onalarning ideal zurriyotlari: sezgir, ruhiy va kuchli irodali“, lekin ayni paytda bolaning oʻzini tutishi ota-onalar oʻz farzandlarini „kam rivojlangan omma“dan ajratib olish darajasidan kamroq kuchga egaligini taʼkidlaydi.[18].

2014-yilda Kembrij universiteti festivalida antropolog Bet Singler „indigo bolalar“ fenomeni va jedaizm oʻrtasidagi bogʻliqlikni muhokama qildi[19][20][21].

Badiiy filmlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • "Indigo bolalar. Kattalar uchun yangi sinov. Dir. Sergey Levashov, 2007-yil “TV Markazi” OAJ buyurtmasi bilan
  • „Indigo bolalar“. „Tushunib boʻlmaydi, ammo haqiqat“ turkumidan
  • „Indigo bolalar“. „Ehtimolsizlik nazariyasi“ turkumidan
  • „Indigo evolyusiyasi“ (AQSh da ishlab chiqarilgan) — Jeyms Tviman filmi
  • „Indigo“ filmi (AQShda ishlab chiqarilgan). Dir. Stiven Deutsch. Bosh rolda Nil Donald Uolsh, 2003 yil
  • „Nur bolalari“ filmi: rejissyor Valeriy Shatin. Rerixov xalqaro markazi tomonidan buyurtma qilingan
  • " Indigo " badiiy filmi (Rossiyada ishlab chiqarilgan). Dir. Roman Prigunov, 2008 yil

Eslatmalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. ↑ Савенков 2007.
  2. ↑ „Дети индиго — изобретение шарлатанов от воспитания?“. 2013-yil 9-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 22-sentabr 2018-yil.
  3. ↑ „Дети цвета ультрамарин“. 2008-yil 18-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 9-may 2009-yil.
  4. ↑ {{{заглавие}}}.
  5. ↑ Tappe 1986.
  6. ↑ Savannah Thomas Arrigo «Indigo glow: Aura theory interprets behavior of exceptional children» // Today’s Local News, 2 July 2006
  7. ↑ Tober J & Carroll L. A.. The Indigo Children: The New Kids Have Arrived. Light Technology Publishing, 1999. ISBN 1-56170-608-6. 
  8. ↑ Кэрролл, Тоубер 2007.
  9. ↑ 9,0 9,1 Manba xatosi: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named ivona
  10. ↑ 10,0 10,1 10,2 Виктория Хаджирадева. Дети индиго: миф или реальность? // Новая. — 21.08.2007.
  11. ↑ 11,0 11,1 „USATODAY.com - Indigo kids: Does the science fly?“. usatoday30.usatoday.com. 25-yanvar 2021-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 18-fevral 2020-yil.
  12. ↑ Lee Carroll. The indigo children : the new kids have arrived. Carlsbad, CA : Hay House, 1999. 
  13. ↑ Leland, John. „Are They Here to Save the World?“. The New York Times (12-yanvar 2006-yil). 30-may 2016-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 18-fevral 2020-yil.
  14. ↑ „Get Your ANGRIES Out“. web.archive.org (1-oktabr 2002-yil). 2002-yil 1-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 18-fevral 2020-yil.
  15. ↑ „Exasperating or Exceptional? Parents' Interpretations of Their Child's ADHD Behavior“.
  16. ↑ {{{заглавие}}}.
  17. ↑ „CSI | Seeing the Indigo Children“. web.archive.org (28-mart 2012-yil). 2012-yil 28-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 18-fevral 2020-yil.
  18. ↑ Kermani, S. Zohreh. Pagan Family Values: Childhood and the Religious Imagination in Contemporary American Paganism. NYU Press, 2013 — 66—67 bet. ISBN 978-0814769744. 
  19. ↑ „Have Jedi created a new 'religion'?“. 29-fevral 2020-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 18-fevral 2020-yil.
  20. ↑ „Events“ (inglizcha). Festival of Ideas. 18-fevral 2020-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 18-fevral 2020-yil.
  21. ↑ «The New Kids: Indigo Children and New Age Discourse» by Daniel Kline, in Asprem, Egil; Granholm, Kennet. Contemporary Esotericism. Routledge, 2014 — 351—372 bet. ISBN 978-1317543565.  
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Indigo_bolalar&oldid=4182053" dan olindi