Ina Beasley

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Ina Beasley
Tavalludi 1898-yil
Angliya
Vafoti 1994-yil
Kasbi Oʻqituvchi, maʼruzachi

Ina M Beasley (1898 — 1994) ingliz pedagogi, yozuvchisi va maʼruzachisi boʻlib, 1939-1949-yillarda Sudanda taʼlim sohasida ishlagan.

Tarjimai holi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Ina Beasley 1898-yilda Angliyada tugʻilgan[1]. U 1919 — 1921 yillarda London Universitetining kollejida tahsil olgan va 1922-yilda London taʼlim institutining oʻqituvchilik diplomi bilan taqdirlangan[2]. Beasley 1930-yilgacha Nottingem universitetining yoshlar taʼlimi boʻlimida dars bergan. Beasley Nottingemda rus adabiyotiga qiziqib qolgan va oʻzining „Ostrovskiyning dramatik sanʼati“ mavzusidagi falsafa doktorligi dissertatsiyasi uchun rus tilini oʻrgangan[3]. Ina Beasley 1928-yilda pyesa uchun muqaddima chop etgan[4].

Birmadagi faoliyati davomida Beasley Rangun universitetida maʼruzachi va ayol talabalarning oʻqituvchisi boʻlib ishlagan. 1939-yilga kelib, uning turmushida inqiroz yuz bergan va qizi bilan Angliyaga qaytib kelgan. U ishga joylashishi kerak boʻlgan va Sudan xizmatiga qoʻshilishni tanlagan[5].

Sudandagi faoliyati[tahrir | manbasini tahrirlash]

1939 — 1942 Qizlar taʼlimi boshligʻi (Omdurman)
1942 — 1949 Qizlar taʼlimi nazoratchisi (Xartum) va Gordon Memorial kolleji kengashi aʼzosi
1949 Sudan xizmatidan nafaqaga chiqqan

Beasley 1939-yil oktyabr oyida oʻz lavozimiga kirishganida, sudanlik erkaklar ayollarning taʼlim olishiga qarshi emasligini, lekin ular „maosh oluvchilar yoki avtonom mutafakkirlarni“ emas, balki „yaxshi xotinlarni“ tarbiya qilishlarini xohlashlarini aniqlagan[6]. Beasley har doim taʼlimning muhimligini taʼkidlagan[7]. Beasley Sudanga kelganida, taʼlim va sogʻliqni saqlash, ayniqsa ayollar uchun rivojlanmagan edi.

Sudandagi faoliyati davomida Beasley taʼlim sohasidagi oʻzgarishlarni amalga oshirish uchun Sudanning madaniy sohasida ishlashga eʼtibor qaratdi[8]. U shunday degan:

Eng dalda beruvchi xususiyat bu qizlarning o'zlarida mavjud bo'lgan imkoniyatlarni tan olish va ular oxir-oqibat rivojlanish yo'lidagi ko'plab to'siqlarni yengib o'tishlari mumkinligini his qilishdir

[9]

Ayollarni xatna qilish[tahrir | manbasini tahrirlash]

Oʻz faoliyati davomida Beasleyning ayollar taʼlimga qoʻshgan hissalari Sudandagi ayollar taʼlim tizimiga katta taʼsir koʻrsatgan, shuningdek, u keng miqyosda amalga oshirilgan ayollarni xatna qilish (FGM) amaliyoti bilan qattiq shugʻullangan[10]. Beasley bu amaliyotlarni oʻzgartirish faqat ayollarning oʻzlarini tarbiyalash va ularga qarshilik koʻrsatish orqali amalga oshirilishi mumkinligiga ishongan[11]. Beasley Sudandagi turli xil madaniy urf-odatlarni, oʻziga xosliklarni juda yaxshi oʻrganib, ayollar bilan ishlash zarurligini tushungan. Garchi Beasley bu amaliyotga oʻzi ham qarshi boʻlsa-da, erkaklar va ayollarga taʼsir qiladigan madaniy oʻziga xoslikni muhim ekanligini ham tan olgan. U xatnani rad etishning yon taʼsiri boʻlishi mumkin boʻlgan ayol tanasining avtonomiyasini qoʻllab-quvvatlagan[12]. Beasley maktablarga qaratilgan taʼlim harakatini uyushtirgan va sudanlik oʻqituvchilar bilan xatna amaliyoti va uning sogʻliqqa taʼsirini muhokama qilish uchun chekka maktablarga tashriflar tashkillashtirgan.

Keyingi faoliyati[tahrir | manbasini tahrirlash]

1951-yildan 1961-yilgacha Beasley oʻqituvchilarni tayyorlash kollejida ingliz tili boʻyicha katta maʼruzachi va Londondagi Taʼlim institutida oʻqituvchi boʻlgan. Shuningdek, u ikki yozda Portlend shtati kollejida rivojlanmagan mamlakatlarda taʼlim boʻyicha maʼruza oʻqigan[13]. U davlat xizmatining nafaqa tizimini, xususan, Sudan hukumati Britaniya nafaqaxoʻrlar assotsiatsiyasini isloh qilish zarurati toʻgʻrisidagi munozaraning bir qismi boʻlgan[14]. 1969-yilda Beasley BBC Radio 4 da Sudandagi ayollar taʼlimi sohasidagi faoliyatini muhokama qilgan[15]. U ayollar FGMga qarshi harakatni davom ettirgan.

Arxivlari[tahrir | manbasini tahrirlash]

Beasley oʻzining professional va shaxsiy hujjatlarini Angliyadagi turli arxivlarga topshirdi. Uning maqolalari Sudanning mustamlakachilik oʻtmishini tahlil qilish va Afrikadagi ayollarning taʼlimini tahlil qilish uchun noyob manba sifatida keng tan olingan[16]. Uning Sudandagi ishi, ayniqsa, sudanlik antropolog Rogaya Mustafo Abusharaf tomonidan FGM haqidagi qarashlariga alohida eʼtibor qaratilgan holda oʻrganilgan[17]. Ularga quyidagilar kiradi:

  • Durham universiteti kutubxonasi, arxivlari va maxsus kolleksiyalari
  • London Metropolitan Universiteti: Ayollar kutubxonasi[18]
  • Oxford universiteti: Bodleian kutubxonasi[19]
  • Oxford universiteti: St. Anthony kolleji

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. ↑ Winstanley, Michael (1979). "Life in Kent at the Turn of the Century". The American Historical Review 24: 240. doi:10.1086/ahr/84.5.1380. ISSN 1937-5239. 
  2. ↑ „Ina Beasley Collection“. St Anthony's College, Oxford. 2012-yil 16-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 10-sentyabr.
  3. ↑ Jones, Malcolm V. (2015). "A Nest of Slavists at Nottingham in the First Half of the Twentieth Century". The Slavonic and East European Review 93 (3): 535. doi:10.5699/slaveasteurorev2.93.3.0525. ISSN 0037-6795. 
  4. ↑ Beasley, Ina (1928). "The Dramatic Art of Ostrovsky. (Alexander Nikolayevich Ostrovsky, 1823-86)". The Slavonic and East European Review 6 (18): 603–617. ISSN 0037-6795. 
  5. ↑ Beasley, Ina.. Before the wind changed : people, places, and education in the Sudan, Starkey, Janet, 1948-, Oxford: Published for the British Academy by Oxford University Press, 1992. ISBN 0-19-726110-8. OCLC 27339915. 
  6. ↑ Boddy, Janice. Civilizing Women: British Crusades in Colonial Sudan (en). Princeton University Press, 2007-07-22 — 180 bet. ISBN 978-0-691-12305-9. 
  7. ↑ Abusharaf, Rogaia Mustafa (2010). "The Words of Ina Beasley: Glimpses from a Life in British Sudan". Hawwa 8 (3): 317–347. doi:10.1163/156920810x549758. ISSN 1569-2078. 
  8. ↑ „Catalogue of the papers of I.M. Beasley“. reed.dur.ac.uk. Qaraldi: 2019-yil 26-dekabr.
  9. ↑ Ina Beasley, Official Papers, SAD 658/4/10. University of Durham
  10. ↑ Abusharaf, Rogaia Mustafa (2010-01-01). "The Words of Ina Beasley: Glimpses from a Life in British Sudan" (en). Hawwa 8 (3): 317–347. doi:10.1163/156920810X549758. ISSN 1569-2078. 
  11. ↑ Boddy, Janice (2016-09-01). "The normal and the aberrant in female genital cutting: Shifting paradigms". HAU: Journal of Ethnographic Theory 6 (2): 41–69. doi:10.14318/hau6.2.008. ISSN 2575-1433. 
  12. ↑ Beasley, Ina (1976). "Female Circumcision". Women Speaking: 23. 
  13. ↑ Beasley, Ina M. (1968). "Education Is the Key for Women". The Annals of the American Academy of Political and Social Science 375: 154–162. doi:10.1177/000271626837500121. ISSN 0002-7162. 
  14. ↑ Paradis, Lia (2006). "'Change of Masters': The Sudan Government British Pensioners' Association and the negotiation of post-colonial identities" (en). Journal of Colonialism and Colonial History 7 (2). doi:10.1353/cch.2006.0046. ISSN 1532-5768. 
  15. ↑ „Home This Afternoon“ (en-GB). The Radio Times (1969-yil 14-avgust), s. 45. Qaraldi: 2019-yil 26-dekabr.
  16. ↑ Sanderson, Lilian (1963). "A Survey of Material Available for the Study of Educational Development in the Modern Sudan, 19001963". Sudan Notes and Records 44: 69–81. ISSN 0375-2984. 
  17. ↑ Mustafa-Abusharaf, Rogaia; Philosophy Documentation Center (2002). "Local Knowledge and Ritual Reproduction in Village Societies: Educating Young African Women to "Succeed in a World Authored by Men"". Radical Philosophy Review 5 (1): 126–140. doi:10.5840/radphilrev200251/211. ISSN 1388-4441. 
  18. ↑ „The National Archives | Search other Archives | Accessions to Repositories | Major Accessions to London Metropolitan University: The Womenʼs Library, 2003“. www.nationalarchives.gov.uk. Qaraldi: 2019-yil 26-dekabr.
  19. ↑ „I.M. Beasley Reminiscences“. www.bodley.ox.ac.uk. Qaraldi: 2019-yil 26-dekabr. 
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Ina_Beasley&oldid=4093880" dan olindi