Ilmajoki
Ilmajoki (Finlandiya tilida: [ˈilmɑˌjoki] ; shvedcha: Ilmola) Finlandiyadagi munisipalitetdir. Ilmajoki — Finlandiyaning Janubiy Ostrobotniya mintaqasida joylashgan shahar va munisipalitet, 1865 yilda tashkil etilgan. Ilmajokida 12,165 aholi istiqomat qiladi (28-Fevral 2017-yil)[1] va 579,79 km 2 (223,86 kv milya) maydonni qamrab oladi, shundan 2,89 km 2 (1,12 kvadrat milya) suvdir. Aholi zichligi — har kvadrat kilometrga 20,2 nafar kishi (52.3 kvadrat mil boshiga). Ilmajoki Isokyrö, Kurikka, Laihia va Seinäjoki munitsipalitetlari bilan chegaradosh. Munitsipalitet aholising tili fin tilidir .
Ilmajoki aholisi soʻnggi bir yil ichida 700 kishiga koʻpaydi (vuosi), har beshinchi aholidan biri 14 yoshgacha boʻlgan yoshlar. Ilmajoki soliq stavkasi butun Janubiy Ostrobotniyada eng past koʻrsatkichda boʻlib 20,24%ni tashkil etadi(Janubiy Ostrobotniyada oʻrtacha 21,23%). Ilmajokining qayta tiklanadigan elektr energiyasi ishlab chiqarishi elektr energiyasi isteʼmolidan oshib ketadi.
Har yili iyun oyida Ilmajoki musiqa festivali tomonidan oʻtkaziladigan opera uchun minglab odamlar yigʻiladi. Tarixga qiziquvchilar uchun diqqatga sazovor joylarni koʻrish uchun koʻplab imkoniyatlar mavjud. Ilmajokining muvaffaqiyatga erishgan sportchilari orasida Olimpiya oʻyinlarining nayza uloqtiruvchisi Tero Pitkämaki va finlandiyalik sobiq kurashchi Marko Yli-Xannuksela bor.
Geografiya[tahrir | manbasini tahrirlash]
Ilmajokining geografik joylashuvi tabiat bilan oʻralgan va shimoldagi manzarali qishloqlardan iborat. Finlandiyaning eng yirik konlari qirgʻoqlaridan oqib oʻtuvchi Kyrönjoki daryosi, Janubiy Ostrobotniyaning eng katta daryosi hisoblanadi. Kirönjoki Finlandiyaning milliy landshaftlaridan biri sifatida tanlangan.
Tarix[tahrir | manbasini tahrirlash]
Ilmajoki Janubiy Ostrobotniyadagi boshqa munitsipalitetlarning bir qismi sifatida mavjud edi, xuddi Kyrö/Kyrönjoensuu/Pohjankyryo boʻlgani kabi, hozirda Isokiryo fuqarolik cherkovi sifatida mavjud. Ilmajoki jamoati Isokiryo fuqarolik cherkovi ostida tashkil etilgan va hozirgi Alavus, Jalasjärvi, Kauhajoki, Kurikka, Peräseinäjoki va Seinäjoki hududlarida tarqaldi. 1532-yilda Ilmajoki hududi mustaqillikka erishdi va Ilmajoki fuqarolik cherkovi tashkil topdi. Taqqoslash uchun, bu Kyryoda kechroq 1550-yillarda sodir boʻlgan. Ilmajoki birinchi sinovlarini 1554-yilda oʻtkazdi.1575-yilda Ilmajokining oʻz nomzodi haqida birinchi marta maʼmuriyat tashkil etilgan.
Katta-Ilmajoki shundan beri Alavus, Jalasjärvi, Kauhajoki, Kurikka, Peräseinäjoki va Seinäjoki dan mustaqil. 1867-yilgi munitsipalitet farmoniga koʻra, Ilmajoki munitsipaliteti munitsipal maʼmuriyat cherkovidan ajralib chiqqanidan keyin oʻzi ishlay boshladi.
1596-1597-yillardagi Kudjel urushi paytida Ilmajokilik Jaakko Ilkka dehqonlarga rahbarlik qilgan, ammo 1597-yil yanvarda uning raqiblari tomonidan qatl etilgan. Keyingi oy, urushning yakuniy va eng katta jangi, Santavuori jangi Ilmajoki shahrida boʻlib oʻtdi[1].
Bundan tashqari, Janubiy Ostrobotniya mintaqasida anʼanaviy tarzda koʻrinadigan ikki qavatli uylar bilan bir qatorda bir yarim qavatli uylar ham mavjud. Bobo soatlari Ilmajokida ishlab chiqarilgan va Nopankyla qishlogʻida ot aravalariga ixtisoslashgan temirchilar kontsentratsiyasi rivojlangan — bu ikkalasi ham Ilmajokining qurilish va dizayndagi koʻp yillik anʼanalarini aks ettiradi.
Iqtisodiyot[tahrir | manbasini tahrirlash]
Ilmajokida biznes va tadbirkorlik azaldan anʼanaga aylangan bo‘lib, 1000 ga yaqin kompaniya faoliyat yuritadi. Janubiy Ostrobotniya Finlandiya korxonalari federatsiyasi (Yrittäjät) tomonidan oʻtkaziladigan yillik soʻrovga koʻra, Ilmajoki bir necha bor eng yaxshi tadbirkor munitsipalitetlardan biri sifatida baholangan. Munitsipalitet, shuningdek, yuqori darajada rivojlangan bio va ekologik iqtisodiyotni saqlaydi.
Eng yirik sanoat korxonasi Altianing KoskenkorvaFinlandiyadagi tiniq spirtli ichimlik boʻlgan Koskenkorva vina uchun xomashyo sifatida etanol ishlab chiqaruvchi zavod hisoblanadi. „Kossu“ nomi bilan ham tanilgan Koskenkorva Finlandiyaning ichki va xalqaro miqyosda tan olingan brendlaridan biriga aylandi.
Xalqaro standartlarga javob beradigan xususiy aeroport Ilmajokining Rengonkyla qishlogʻida joylashgan. Seinäjoki va Kaskinen oʻrtasidagi tirbandlik yoʻnalishi Ilmajoki orqali oʻtadi. Ilmajokidan Seynajokigacha boʻlgan masofa 17 km, Vaasagacha 70 km, Tamperegacha 150 km va Xelsinkigacha 360 km.
Diqqatga sazovor joylar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- 1924-yilda qurilgan Ilkka dala va Ilkka haykali, shuningdek, 1954-yilda qurilgan Lakeuden Raivaajapatsas haykali
- Koskenkorvadagi Jaakko Ilkka uy yodgorligi
- Eski Janubiy Ostrobotniya uylarida duradgorlik mahoratini namoyish etadigan Yli-Laurosela uy muzeyi
- Ilmajoki muzeyi
- Alajokining manzarali dalalari va daryo landshaftlari
- Santavuori va uning shamol turbinalari
- Gʻarbiy Finlandiya atrof-muhitni muhofaza qilish boshqarmasi tomonidan himoyalangan Tuoresluoma bogʻi
- Gʻarbiy Finlandiya Atrof-muhit boshqarmasi maʼlumotlariga koʻra, Tuoresluoma, Luokasmaki tabiiy bulogʻi, Xassulannevaning tabiiy bulogʻi va Kilsukylaning tabiiy bulogʻi — bularning barchasi kichik suv havzalari hisoblanadi.
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ Katajala, K. „Did the Rich Lead the Poor to Rebel in the Finnish Peasant Revolts of the 15th-17th Centuries?“
| Munitsipalitetlar |  | |
|---|---|---|
| Sobiq munitsipalitetlar | ||