Ilha da Queimada Grande

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Ilha da Queimada Grande, shuningdek, Ilon oroli nomi bilan ham tanilgan bo'lib, Atlantika okeanidagi Braziliya qirg'og'ida joylashgan. San-Paulu shtatidagi Itanxaem munitsipaliteti tomonidan nazorat qilinadi. Orolning o'lchami kichik atigi 43 gektar, iqlimi mo'tadil. Orolning landshafti qoyalardan tropik o'rmonlargacha farq qiladi.

Orol yo'qolib ketish xavfi ostida turgan zaharli ilon Bothrops insularis uchun yagona tabiiy uydir.Bu esa orolga jamoat tashrifi uchun katta xavf tug'diradi.

Geografiya[tahrir | manbasini tahrirlash]

Braziliyaning San-Paulu shtati qirg'oqlaridan 33 km (21 milya) uzoqlikda joylashgan orol taxminan 430000 kvadrat metr maydonga ega. Orol dengiz sathidan 206 metr (676 ft) balandlikda joylashgan. Orol qo'shni Nimer oroliga o'xshash mo'tadil iqlimga ega. Orollarning 0,25 kvadrat kilometr tropik o'rmonlar bilan qoplangan. Qolgan maydonlar taqir qoyalar va ochiq yaylovlardan iborat. Queimada Grande o'rtacha 18.38 °C (65.08 °F) dan mart oyida 27.28 °C (81.10 °F) gacha, yog'ingarchilik iyul oyida oyiga 0,2 millimetrdan 135,2 millimetrgacha o'zgarib turadi.

Tarix[tahrir | manbasini tahrirlash]

Orol xilma xil o'simliklarga ega va qisman tropik o'rmonlar va qisman tosh va o'tlardan tozalangan maydonlar bilan qoplangan. O'rmonlarning kesilishi orol nomining manbai hisoblanadi: "Keymada" atamasi portugal tilida "o'rmon yong'ini" degan ma'noni anglatadi - mahalliy aholi orolda banan plantatsiyasi uchun yerni bo'shatishga harakat qilganda, tropik o'rmonni olov bilan yoqib yuborishgan. Mayoq 1909-yilda kemalarni oroldan uzoqlashtirish uchun qurilgan. Mayoq avtomatlashtirilganda oxirgi odamlar orolni tark etishgan.

Orol g'arbdagi Ilha Queimada Pequena 1985 yilda yaratilgan 33 gektar Ilhas Queimada Pequena e Queimada Grande atrof muhitni muhofaza qilish hudud bilan himoyalangan [1] Braziliya harbiy dengiz kuchlari orolni jamoatchilik uchun yopdi va orolga ruxsat berilgan yagona odamlar tadqiqot guruhlari bo'lib, ular ma'lumotlarni to'plash huquqiga ega.

Yo'qolib borayotgan turlari[tahrir | manbasini tahrirlash]

Orolda juda ko'p ilonlar borligi sababli - ba'zi ma'lumotlarga ko'ra har kvadrat metrga bitta ilon to'g'ri keladi. Queimada Grandeda 41 turdagi qushlar qayd etilgan.

Ilgari orolda 430 000 ga yaqin ilon yashaydi deb hisoblangan, biroq so‘nggi ma’lumotlarga ko‘ra, miqdor bu ko'rsatkichdan ancha past. Oltin nayzalilar populyatsiyasini o'rganish shuni ko'rsatdiki, ularning soni 2000 dan 4000 gacha bo'lib, deyarli butunlay orolning tropik o'rmonlari hududida to'plangan. Bu cheklangan miqdordagi resurslar mavjudligi va aholi soni darajasiga ko'tarilganligi sababli ro'y bergan bo'lishi mumkin.

Oltin nayzaning umumiy populyatsiyasi kam bo'lganligi sababli, ilon IUCN Qizil ro'yxatiga xavf ostida qolgan turlar ro'yxati qatoriga kiritilgan. Shuningdek, u Braziliyaning yo'qolib borayotgan hayvonlari ro'yxatiga kiri tilgan. Orolda shuningdek, zaharli bo'lmagan ilon turlaridan Dipsas albifronsning kichik populyatsiyasi mavjud.

Yana qarang[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Ilhas Queimada Pequena va Queimada Grande tegishli ekologik manfaatlar hududi

Manba[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. ARIE das Ilhas Queimada Pequena e Queimada Grande (portugalcha), ISA: Instituto Socioambiental, qaraldi: 2016-11-20

Manba xatosi: <ref> tag with name ":0" defined in <references> is not used in prior text.
Manba xatosi: <ref> tag with name ":1" defined in <references> is not used in prior text.
Manba xatosi: <ref> tag with name ":2" defined in <references> is not used in prior text.
Manba xatosi: <ref> tag with name "a" defined in <references> is not used in prior text.
Manba xatosi: <ref> tag with name "atlas" defined in <references> is not used in prior text.
Manba xatosi: <ref> tag with name "h" defined in <references> is not used in prior text.
Manba xatosi: <ref> tag with name "i" defined in <references> is not used in prior text.
Manba xatosi: <ref> tag with name "MartinsSawaya2008" defined in <references> is not used in prior text.
Manba xatosi: <ref> tag with name "pbh" defined in <references> is not used in prior text.

Manba xatosi: <ref> tag with name "vice" defined in <references> is not used in prior text.