Hitrou aeroporti

Hitrou aeroporti
IATA kodi: LHR – ICAO kodi: EGLL – WMO identifikatori: 03772
Qisqacha bayon
Aeroport turi		Fuqarolik
Egasi/Operator		Heathrow Airport Holdings
Xizmat doirasi		London aglomeratsiyasi
Joylashuvi		Hillingdon, London, Angliya
Ochilgan		25-mart, 1946-yil (1946-03-25)
Havo yoʻli tuguni		British Airways Virgin Atlantic
Qurilgan		1929
Dengiz sathidan balandligi		83 ft / 25 m
Koordinatalari		51°28′39″N 000°27′41″W
Vebsayti		heathrow.com
Xarita
LHR/EGLL
Uchish/qoʻnish yoʻlaklari
	Uzunligi		Yuzasi
	m	ft
09L/27R	3,902	12,802	Asfalt
09R/27L	3,660	12,008	Asfalt
Maʼlumotlar (2023)
Yoʻlovchilar soni			79,151,723 28,5%
Parvozlar soni			454,089 18,1%
Yuk (tonna)			1,387,060 2,7%
Iqtisodiy taʼsiri			£4,7 milliard
Ijtimoiy taʼsiri			114 000
Manbalar: Fuqaro aviatsiyasi boshqarmasi, Heathrow Airport Holdings

Hitrou aeroporti (inglizcha: Heathrow Airport (/ˌhiːθˈroʊ, ˈhiːθroʊ/)) 1966-yilgacha London aeroporti deb atalgan, London Hitrou aeroporti sifatida ham mashhur (IATA: LHR, ICAO: EGLL) – Birlashgan Qirollik va Angliyaning poytaxti hamda eng yirik shahri Londonga xizmat koʻrsatuvchi asosiy xalqaro aeroport. London aeroportlari tizimidagi oltita xalqaro aeroportning eng yirigi (qolganlari Gatvik, Stansted, Luton, City va Southend).

Aeroport egasi va boshqaruvchisi Heathrow Airport Holdings sanaladi. 2023-yil Hitrou Yevropadagi eng gavjum aeroport va yoʻlovchilar oqimi boʻyicha jahondagi toʻrtinchi eng yirik va xalqaro yoʻlovchilar oqimi boʻyicha ikkinchi eng yirik aeroport boʻldi. 2023-yil holatiga koʻra, Hitrou jahondagi eng koʻp xalqaro aloqaga ega aeroport hisoblanadi.

Hitrou 1930-yilda kichik aerodrom sifatida tashkil etilgan va Ikkinchi jahon urushidan keyin ancha kattaroq aeroportga aylantirilgan. Markaziy Londondan 14 milya gʻarbda joylashgan boʻlib, 14 milya (23 kilometr) maydonni egallaydi. Aeroport 75 yil davomida asta-sekin kengaytirildi va hozirda ikkita parallel sharq-gʻarb uchish-qoʻnish yoʻlagi, toʻrtta faol yoʻlovchi terminali va bitta yuk terminali bor. Aeroport British Airways va Virgin Atlantic aviakompaniyalarining asosiy aviahabi hisoblanadi.

Joylashuvi

Hitrou Markaziy Londondan 14 milya (23 km) gʻarbda joylashgan. Hounslowdan 3 milya (4.8 km) gʻarbda, Hayesdan 3 milya (4.8 km) janubda va Staines-upon-Thamesdan 3 milya (4.8 km) shimoli-sharqda joylashgan.

Hitrou butunlay Londonning Hillingdon boroughi chegaralarida va TW6 pochta indeksli Twickenham pochta hududiga toʻgʻri keladi. U shimolda Sipson, Harlington, Harmondsworth va Longford qishloqlari, sharqda Cranford va Hatton mahallalari bilan oʻralgan. Janubda Feltham, Bedfont va Stanwell joylashgan, gʻarbda esa Hitrou Berkshire hududidagi Slough, Horton va Windsordan M25 avtomagistrali bilan ajratilgan. Aeroport Hayes va Harlington parlament saylov okrugida joylashgan.

Aeroport Londonning gʻarbida joylashgani va uning uchish-qoʻnish yoʻlaklari sharqdan gʻarbga yoʻnalgani sababli samolyotlarning qoʻnishi odatda toʻgʻridan-toʻgʻri Katta London aglomeratsiyasi ustidan oʻtadi.

Tarixi

Hitrou aeroportining 1950-yillarda, terminallar qurilishidan oldingi aerofotosurati

Hitrou aeroporti 1929-yil Hitrou hamletining janubi-sharqidagi yerda kichik aerodrom sifatida oʻz faoliyatini boshlagan. Ushbu hamlet nomi aeroport nomiga aylangan. Oʻsha davrda yerlar dehqonchilik, tomorqa va bogʻlardan iborat boʻlgan, taxminan zamonaviy 2-terminal joylashgan hududda Hitrou fermasi, „Heathrow Hall“ va „Heathrow House“ joylashgan. Bu hamlet, asosan, hozirgi markaziy terminallar hududining sharqiy va janubiy chekkalari boʻylab choʻzilgan qishloq yoʻli (Hitrou yoʻli) boʻylab joylashgan.

Hitrou hududining kattaroq aeroport sifatida rivojlanishi 1944-yilda Ikkinchi jahon urushi paytida boshlangan. Aeroport Uzoq Sharqqa uchadigan uzoq masofali harbiy samolyotlar uchun moʻljallangan edi. Aerodromning baʼzi uchish-qoʻnish yoʻlaklari foydalanishga yaroqli boʻlganida, Ikkinchi jahon urushi tugadi va Buyuk Britaniya hukumati bu joyni fuqarolik aeroporti sifatida rivojlantirishda davom etdi. Aeroport 1946-yil 25-martda London aeroporti sifatida faoliyat boshlagan. Londonga xizmat koʻrsatadigan boshqa ikkita aeroport – Gatvik va Stansted bilan chalkashmaslik uchun 1966-yil sentyabr oyining soʻnggi haftasida aeroport Hitrou aeroporti deb oʻzgartirildi. Aeroport dizayni ser Frederick Gibberd tomonidan yaratilgan. Gibberd dastlabki terminallar va markaziy hududdagi binolarni, jumladan, dastlabki boshqaruv minorasini va koʻp eʼtiqodli Avliyo George ibodatxonasini yaratdi.

Faoliyati

27L uchish-qoʻnish yoʻlagiga yaqinlashayotgan Emiratesning Airbus A380 samolyoti Myrtle avenyusi ustidan uchib oʻtmoqda

3-terminaldagi uchib ketish darvozalari orasidagi Hitrou boshqaruv minorasi

G-BOAB, Hitrouda saqlanib qolgan British Airwaysning foydalanilmayotgan Concorde samolyoti

Infratuzilmasi

Hitrou aeroportidan 84 ta mamlakatdagi 214 ta yoʻnalishga parvoz qiluvchi 89 dan ortiq aviakompaniyalar foydalanadi. Aeroport British Airways aviakompaniyasining asosiy markazi va Virgin Atlantic uchun baza hisoblanadi. Unda toʻrtta yoʻlovchi terminali (2 dan 5 gacha) va yuk terminali mavjud. 2021-yilda Hitrou 19,4 million yoʻlovchiga xizmat koʻrsatgan, shundan 17 millioni xalqaro va 2,4 millioni mahalliy yoʻlovchilardir. Aeroport orqali 80,9 million yoʻlovchi sayohat qilgan 2019-yil tarixidagi eng gavjum yil boʻldi. Hitrou butun dunyo boʻylab 218 dan ortiq yoʻnalishlar tarmogʻiga ega boʻlgan Buyuk Britaniyaning eng yirik portidir. Yoʻlovchilar soni boʻyicha eng gavjum yagona yoʻnalish Nyu-York boʻlib, 2021-yilda Hitrou va JFK aeroporti oʻrtasida uch milliondan ortiq yoʻlovchilar uchgan.

1950-yillarda Hitrouda oltita uchish-qoʻnish yoʻlagi boʻlgan, ular geksagramma shaklida turli burchaklarda uch juft boʻlib, oʻrtada doimiy yoʻlovchi terminali va maydonning shimoliy chekkasi boʻylab eski terminali joylashgan, uning ikkita uchish-qoʻnish yoʻlagi har doim shamol yoʻnalishidan 30° atrofida boʻladi. Uchish-qoʻnish yoʻlaklari uchun zarur boʻlgan uzunlik oshgani sayin, Hitrou endilikda sharqdan gʻarbga yoʻnaltirilgan ikkita parallel uchish-qoʻnish yoʻlagiga ega. Bu asl geksagrammadan sharqiy-gʻarbiy ikki uchish-qoʻnish yoʻlagining kengaytirilgan versiyalari hisoblanadi. Havodan deyarli barcha uchish-qoʻnish yoʻlaklarini koʻrish mumkin, ular hozirgi taksi yoʻllari tizimiga kiritilgan.

Shimoliy uchish-qoʻnish yoʻlagi va eski taksi yoʻlaklari va apronlarning shimolida, hozirda keng avtoturargohlar joylashgan boʻlib, kirish tunneliga kirish va Hitrouning norasmiy „darvoza qoʻriqchisi“ joylashgan joy hisoblanadi. Bu joyda uzoq yillar davomida British Airways Concorde samolyotining 40% miqyosdagi modeli G-CONC joylashgan, 2008-yilda esa Emirates Airbus A380 modeli keltirilgan. Hitrou aeroportida anglikan, katolik, erkin cherkov, hindu, yahudiy, musulmon va sikh kapellanlari bor. Har bir terminalda koʻp dinga ixtisoslashgan ibodatxona va maslahat xonasi mavjud, bundan tashqari eski nazorat minorasi yonidagi yer osti omborida nasroniylik marosimlari oʻtkaziladigan Avliyo Georgening dinlararo ibodatxonasi bor. Kapellanlar ibodatxonada ibodat qiladi va jamoatga imomlik qiladi.

Aeroportda oltita fotograf va bir televidenie jamoasidan iborat oʻzining doimiy matbuot korpusi mavjud boʻlib, ular dunyodagi barcha yirik gazeta va televideniyelarga xizmat koʻrsatadi.

Hitrou ichki yoʻllarining koʻp nomlari birinchi harfi bilan kodlangan: shimolda N (masalan, Nyuall yoʻli), sharqda E (masalan, Elmdon yoʻli), janubda S (masalan, Stratford yoʻli), gʻarbda W (masalan. Walrus yoʻli), markazda C (masalan, Camborne yoʻli).

Yuk tashish

2022-yilda 1,4 million tonna yuk tashilib, AQSh, Xitoy va BAA eng koʻp yuk eksport qilingan yoʻnalishlar boʻlgan. Eng koʻp eksport qilinadigan mahsulotlarga kitob, qizil ikra va dori-darmon kiradi.

Xavfsizlik

Aeroportdagi politsiya faoliyati uchun Metropolitan politsiya boʻlimi – Aviatsiya xavfsizligi tezkor qoʻmondonlik boʻlimi mas’ul boʻlsa-da, kuchaytirilgan xavfsizlik davrlarida Britaniya armiyasi, jumladan, Qirollik otliq gvardiyasining zirhli transport vositalari ham aeroportga yuborilgan. Aeroportda hozirda tanani toʻliq skanerlash uskunalari ishlatiladi va ushbu uskunalardan foydalanishni rad etgan yoʻlovchilar maxsus xonada qoʻl tekshiruvidan oʻtishga majbur boʻladi. Skanerlash yoʻlovchilarni multfilm qahramonlari shaklida tasvirlaydi, yashirilgan buyumlar joylashgan joylar esa koʻrsatiladi.

Koʻp yillar davomida Hitrou aeroporti bagajlarni tashuvchi xodimlari oʻgʻirlik qilishi bilan mashhur boʻlgan. Bu esa aeroportni „Thiefrow“ (oʻgʻirlik joyi) deb nomlashga olib keldi va bagaj tashuvchi xodimlar muntazam ravishda qoʻlga olingan.

Gatvik aeroportida dronlar koʻrishga oid keng tarqalgan xabarlar va soʻnggi xavfsizlik hodisasi natijasida Hitrou aeroportida ham dronlar aniqlash tizimi oʻrnatildi. Bu tizim noqonuniy dronlardan kelib chiqadigan bezovtaliklarni bartaraf etishga qaratilgan.

2-terminal

2-terminalning markaziy uchib ketish hududi

Rasmiy nomi Qirolicha terminali boʻlgan 2-terminal aeroportning eng yangi terminali boʻlib, 2014-yil 4-iyun kuni ochilgan va 24 ta samolyot toʻxtash joyiga ega. Ispaniyalik meʼmor Luis Vidal tomonidan loyihalashtirilgan, u dastlabki 2-terminal va Queens Building joylashgan hududda qurilgan. Asosiy majmua 2013-yil noyabr oyida qurib bitkazilgan va ochilishidan oldin olti oy davomida sinovdan oʻtkazilgan. Unga yoʻldosh pier (T2B), 1 340 oʻrinli avtoturargoh va sovutilgan suv generatsiya qiluvchi sovitish stansiyasi kiradi. Terminalda 52 ta doʻkon va 17 ta bar hamda restoran mavjud.

Aviakompaniyalar joriy foydalanayotgan terminallaridan olti oy davomida koʻchirilgan boʻlib, dastlabki olti hafta davomida reyslarning faqat 10% 2-terminaldan amalga oshirilgan (United Airlinesning transatlantik reyslari), bu 5-terminal ochilishidagi muammolar takrorlanmasligi uchun amalga oshirilgan. 2014-yil 4-iyun kuni United aviakompaniyasi 1- va 4-terminaldan 2-terminalga koʻchgan birinchi aviakompaniya boʻldi, undan keyin All Nippon Airways, Air Canada va Air China 3-terminaldan koʻchdi. Air New Zealand, Asiana Airlines, Croatia Airlines, LOT Polish Airlines, South African Airways va TAP Air Portugal 2014-yil 22-oktyabrda koʻchib oʻtdi.

2-terminaldan foydalanadigan reyslar asosan Shimoliy yoki Gʻarbiy Yevropadan uchib keladi. Bu terminal, asosan, Star Alliance aʼzolari tomonidan foydalaniladi (Star Alliancening „Bir tom ostida harakat qilish“ siyosati asosida aviakompaniyalarni bir joyga toʻplash). Shuningdek, bu terminaldan bir nechta mustaqil aviakompaniyalar ham foydalanadi. 2-terminal – Buyuk Britaniya ichki va Irlandiyaga boʻladigan reyslarni amalga oshiruvchi ikkita terminaldan biridir. Garchi Scandinavian Airlines 2024-yil 1-sentyabrdan SkyTeam aʼzosi boʻlgan boʻlsa-da, hanuzgacha 2-terminaldan foydalanadi.

Dastlabki 2-terminal Europa Building nomi ostida 1955-yilda ochilgan va aeroportning eng qadimgi terminali hisoblangan. Maydoni 49,654 m² (534,470 kv ft) boʻlib, dastlab yiliga 1,2 million yoʻlovchiga xizmat koʻrsatish uchun moʻljallangan. Soʻnggi yillarda esa 8 milliongacha yoʻlovchiga xizmat koʻrsatgan. Bu terminal orqali umuman 316 million yoʻlovchi oʻtgan. Binoning oʻzi va Queens Building 2010-yilda buzib tashlangan.

3-terminal

3-terminalning qush parvozi balandligidan koʻrinishi

3-terminal dastlab Okean terminali nomi bilan 1961-yil 13-noyabrda ochilgan boʻlib, xorijiy aviakompaniyalarning AQSh va Osiyoga uzoq masofali reyslarini qabul qilish uchun moʻljallangan. Oʻsha davrda aeroportdan toʻgʻridan-toʻgʻri vertolyot xizmati orqali terminal binosi tomidagi bogʻdan London markaziga parvozlar amalga oshirilgan. 1968-yilda 3-terminal deb nomi oʻzgartirildi va 1970-yilda kirish binosi qoʻshildi. Qoʻshimcha qulayliklar orasida Buyuk Britaniyada birinchi harakatlanuvchi yoʻlaklar ham bor edi. 2006-yilda £105 million qiymatidagi yangi Pier 6 qurilishi yakunlandi va u Airbus A380 samolyotlarini qabul qilish uchun moʻljallangan. Emirates va Qantas 3-terminaldan Airbus A380 bilan muntazam parvozlarni amalga oshiradi.

2007-yilda terminal oldidagi hudud toʻrt yoʻlakli tushirish zonasi va katta piyodalar maydoni bilan yangilanib, bino oldiga soyabon oʻrnatildi. Bu oʻzgarishlar yoʻlovchilarga xizmat sifatini oshirish, tirbandliklarni kamaytirish va xavfsizlikni kuchaytirish maqsadida amalga oshirilgan. Ushbu loyihaga koʻra Virgin Atlantic aviakompaniyasiga maxsus roʻyxatdan oʻtish zonasi – „A zonasi“ ajratildi, unda katta haykal va atrium mavjud.

2013-yil holatiga koʻra, 3-terminal maydoni 98,962 m² (1,065,220 kv ft) boʻlib, 28 ta samolyot toʻxtash joyiga ega, 2011-yilda u 104 100 ta reysda 19,8 million yoʻlovchiga xizmat koʻrsatgan.

3-terminaldan amalga oshiriladigan reyslarning aksariyati Shimoliy Amerika, Osiyo va Yevropadan tashqari boʻlgan boshqa chet davlatlarga boʻladi. 3-terminal – Oneworld aʼzolarining (Malaysia Airlines, Qatar Airways va Royal Air Maroc bundan mustasno, ular 4-terminaldan foydalanadi), SkyTeam aʼzolari Aeroméxico, China Airlines, Delta Air Lines, Middle East Airlines, Virgin Atlantic, shuningdek uzoq masofaga parvoz qiluvchi bir nechta mustaqil aviakompaniyalar bazasi hisoblanadi. British Airways, shuningdek, Iberia va Vueling ham ushbu terminaldan bir qancha reyslarni amalga oshiradi.

4-terminal

4-terminalning qush parvozi balandligidan koʻrinishi

1986-yilda ochilgan 4-terminal 22 ta darvozaga ega. U janubiy uchish-qoʻnish yoʻlagining janubiy tomonida, yuk terminali yonida joylashgan boʻlib, 2- va 3-terminal bilan Hitrou yuk tunneli orqali bogʻlangan. Terminalning umumiy maydoni 105,481 m² (1,135,390 kv ft) boʻlib, hozirda SkyTeam alyansiga mansub aviakompaniyalarga xizmat koʻrsatadi. SkyTeamga aʼzo Scandinavian Airlines 2-terminaldan, China Airlines, Aeroméxico, Delta Air Lines, Middle East Airlines va Virgin Atlantic esa 3-terminaldan foydalanadi. Shuningdek, Oneworld alyasiga aʼzo Malaysia Airlines, Qatar Airways va Royal Air Maroc aviakompaniyalari uchun ham bu terminal asosiy baza hisoblanadi. Etihad Airways, Gulf Air va Royal Brunei Airlines kabi baʼzi mustaqil aviakompaniyalar ham bu yerda faoliyat yuritadi. 4-terminal 45 ta aviakompaniyani qabul qila oladigan tarzda yangilanishi uchun £200 millionlik modernizatsiyadan oʻtkazilgan boʻlib, old maydoni transport tirbandligini kamaytirish va xavfsizlikni yaxshilash uchun yangilangan. 4-terminaldan foydalanadigan reyslarning aksariyati Sharqiy Yevropa, Markaziy Osiyo, Shimoliy Afrika va Yaqin Sharqqa boʻlib, baʼzi Yevropa yoʻnalishlari ham mavjud. Kengaytirilgan roʻyxatdan oʻtish maydoni, yangilangan perronlar va joʻnab ketish zallari, shuningdek yangi yuk tizimi oʻrnatilgan. Airbus A380 samolyotlari uchun moʻljallangan toʻrtta yangi toʻxtash joyi qurilgan – Qatar Airways ushbu turdagi samolyotlar bilan muntazam reyslarni amalga oshiradi.

5-terminal

5-terminalning qush parvozi balandligidan koʻrinishi

5C terminaldagi British Airways samolyotlari

5-terminaldagi markaziy kutish zonasi

5-terminal Hitrouning gʻarbiy qismida shimoliy va janubiy uchish-qoʻnish yoʻlaklari orasida joylashgan. Qirolicha Yelizaveta II tomonidan 2008-yil 14-martda rasman, omma uchun esa 2008-yil 27-martda ochilgan. Loyihaning boshlanishidan to toʻliq ishga tushishigacha 19 yil vaqt ketgan. Umumiy 50 ta darvozasi^{[manba kerak]}, xususan uchta qattiq qoplamali toʻxtash joyiga ega bu terminal eksklyuziv tarzda British Airways va uning hamkor kompaniyasi Iberia tomonidan foydalaniladi. Ushbu terminaldan oʻtgan birinchi yoʻlovchi Keniyadan kelgan emigrant boʻlib, u oʻsha kuni 04:30 da xavfsizlik tekshiruvidan oʻtgan. Unga British Airways bosh direktori Willie Walsh tomonidan Parijga BA302 reysini amalga oshirish uchun bortga chiqish talonini taqdim etgan. Ochilganidan keyingi ikki hafta davomida terminalning IT-tizimlari bilan bogʻliq muammolar, shuningdek, test sinovlari va xodimlarni oʻqitishning yetarli darajada oʻtkazilmagani tufayli operatsiyalar toʻxtatildi, bu esa 500 dan ortiq reyslarning bekor qilinishiga olib keldi.

5-terminal British Airways tomonidan global markaz sifatida eksklyuziv tarzda foydalaniladi. Biroq, birlashuv tufayli, 2012-yil 25-martdan 2022-yil 12-iyulgacha Iberia aviakompaniyasining Hitroudagi faoliyati ushbu terminalga koʻchirildi va bu 5-terminalni International Airlines Group uchun bosh qarorgohga aylantirdi. 2022-yil 12-iyulda Iberianing reyslari 3-terminalga qaytarildi. 2020-yil 7-iyulda American Airlines 5-terminalga koʻchdi, bu pandemiya davrida Americanning transatlantik reyslaridan British Airways reyslariga oʻtishni osonlashtirish uchun amalga oshirildi. China Southern Airlines ham pandemiya sababli 5-terminaldan foydalandi, biroq 2022-yil noyabr oyida 4-terminalga koʻchirildi.

£4,3 milliardga qurilgan ushbu terminal toʻrt qavatli asosiy terminal binosi (A yoʻlak) va asosiy terminal bilan yerosti yoʻlovchi tashuvchi tranzit tizimi orqali bogʻlangan ikkita yoʻldosh binosidan iborat. A yoʻlak British Airwaysning Buyuk Britaniya va Yevropa boʻylab parvoz qiluvchi tor fuzelyajli samolyotlari uchun moʻljallangan, birinchi yoʻldosh bino (B yoʻlak) esa BA va Iberianing Airbus A380dan tashqari keng fuzelyajli samolyotlari uchun ajratilgan toʻxtash joylarini oʻz ichiga oladi, ikkinchi yoʻldosh bino (C yoʻlak) esa A380 uchun ajratilgan 7 ta samolyot toʻxtash joyiga ega. U 2011-yil 1-iyunda toʻliq faoliyat yuritishni boshlagan. 5-terminal Skytrax tomonidan 2014-yilda „Dunyodagi eng yaxshi aeroport terminali“ deb topilgan.

Asosiy terminal binosi (A yoʻlak) 300,000 square metre (3,200,000 kv ft) maydonga ega, B yoʻlak esa 60,000 square metre (650,000 kv ft) ni egallaydi. Terminalda 60 ta samolyot toʻxtash joyi va yiliga 30 million yoʻlovchiga xizmat koʻrsatish quvvati mavjud boʻlib, 100 dan ortiq doʻkon va restoranlar mavjud. Shuningdek, bu yerda British Airwaysning flagman kutish zali, shu jumladan Concorde Room va yana toʻrtta British Airways brendidagi zal joylashgan. Ulardan biri – British Airways Arrivals Lounge – terminal ichki hududida joylashgan.

Shuningdek, C yoʻlak bilan bir xil hajmga ega boʻlgan yana bir bino – D yoʻlak – mavjud hududning sharqiy tomonida qurilishi mumkin va u qoʻshimcha 16 ta samolyot toʻxtash joyi bilan taʼminlaydi. British Airways va Iberia oʻrtasidagi birlashuvdan soʻng, bu ustuvor masalaga aylanishi mumkin, chunki birlashgan kompaniya Hitrouda yagona tom ostida joylashishga ehtiyoj sezadi, bu esa kutilgan xarajatlarni tejashni taʼminlaydi. D yoʻlak uchun taklif Hitrouning 2009-yilgi Kapital sarmoya rejasida koʻrsatilgan.

Aeroport atrofidagi transport tarmogʻi yoʻlovchilar sonining ortishi bilan moslashtirildi. Heathrow Express va Metropoliten temiryoʻlining Piccadilly liniyasi yangi umumiy Hitrou 5-terminal stansiyasiga yangi tarmoqlar orqali xizmat koʻrsatadi. Terminal M25 avtomagistralining (14 va 15-chi chiqishlar oraligʻida) ajratilgan kirish yoʻli orqali bogʻlangan. Terminalda 3 800 ta oʻrinli koʻp qavatli avtoturargoh mavjud. Uzoqroq joylashgan, biznes yoʻlovchilar uchun moʻljallangan uzoq muddatli avtoturargoh terminal bilan Heathrow Pod deb nomlangan shaxsiy tezkor tranzit tizimi orqali bogʻlangan boʻlib, 2011-yil bahorida ishga tushirilgan. Transit deb nomlanuvchi avtomatlashtirilgan yoʻlovchi tashuvchi tizim asosiy terminal binosi va yoʻldosh binolar orasida samolyot hududidagi yoʻlovchilarni tashiydi.

Terminallar taqsimoti

2025-yil holatiga koʻra, Hitrouning toʻrtta yoʻlovchi terminali quyidagicha taqsimlangan:

Terminal nomi	Aviakompaniyalar va alyanslar
2-terminal	Star Alliance aʼzolari va bir nechta mustaqil (alyansga kirmagan) aviakompaniyalar
3-terminal	Oneworld (Iberia, Malaysia Airlines, Royal Air Maroc va Qatar Airways aviakompaniyalaridan tashqari), British Airways (ayrim yoʻnalishlar), Virgin Atlantic va bir nechta mustaqil aviakompaniyalar
4-terminal	SkyTeam (Aeromėxico, China Airlines, Delta Air Lines, Middle East Airlines, Scandinavian Airlines va Virgin Atlantic aviakompaniyalaridan tashqari) hamda bir nechta mustaqil aviakompaniyalar
5-terminal	British Airways (aksar yoʻnalishlar) va Iberia

2008-yil mart oyida 5-terminal ochilgandan soʻng, terminal almashinuvi boʻyicha murakkab dastur amalga oshirildi. Bu orqali iloji boricha aviakompaniyalar alyanslarga qarab bir xil terminalda toʻplanishi maqsad qilingan.

2014-yil iyun oyida yangi 2-terminalning 1-bosqichi ochilgach, Star Alliance aʼzolari (yangi aʼzo Air India bundan mustasno, u 2017-yil boshida koʻchib oʻtdi), shuningdek Aer Lingus va Germanwings bosqichma-bosqich 2-terminalga koʻchdi va bu jarayon 2014-yil 22-oktyabrda yakunlandi. 2015-yil 30-iyunga kelib esa barcha aviakompaniyalar 1-terminalni tark etdi va uning oʻrnida 2-terminalning 2-bosqichini qurish uchun joy boʻshatildi. Boshqa baʼzi aviakompaniyalar ham keyinchalik kichikroq oʻzgarishlar qildi, masalan, Delta Air Lines barcha parvozlarini 3-terminalga birlashtirdi, ilgari esa 3- va 4-terminal oʻrtasida taqsimlangan. Iberia esa 2023-yil 1-iyundan boshlab 5-terminalga koʻchdi.

COVID-19 pandemiyasi davridagi terminaldan foydalanish

Hitrou aeroportida toʻrtta terminal mavjud boʻlib, jami 115 ta darvozaga ega, ulardan 66 tasi keng fyuzelyajli samolyotlar, 24 tasi esa Airbus A380ni qabul qila oladi. COVID-19 pandemiyasi sababli aeroport faoliyati keskin qisqardi. 2020-yil 6-apreldan boshlab Hitrou aeroporti yagona uchish-qoʻnish yoʻlagi rejimiga oʻtdi va vaqtincha 3- va 4-terminallar yopildi; qolgan reyslar esa 2- yoki 5-terminallarga yoʻnaltirildi. 2020-yil avgustda ikki yoʻlakli faoliyat tiklandi, ammo 2020-yil 9-noyabrda yana bir yoʻlak rejimiga qaytildi. 2020-yil 11-dekabrda aeroport 4-terminal 2021-yil oxirigacha yopiq boʻlishini eʼlon qildi. 2021-yil davomida 4-terminal faqatgina „qizil roʻyxatdagi“ mamlakatlardan kelgan yoʻlovchilar uchun – majburiy karantinli mehmonxonalar orqali – cheklangan holda ishlatildi. 3-terminal 2021-yil 15-iyulda Virgin Atlantic va Delta uchun qayta ochildi, 4-terminal esa 2022-yil 14-iyunda toʻliq faoliyatga tiklandi.

Faoliyati toʻxtatilgan 1-terminal

1-terminal 1968-yilda ochilgan va 1969-yil aprelida qirolicha Yelizaveta II tomonidan tantanali ravishda ishga tushirilgan. 5-terminal ochilishidan oldin 1-terminal British Airwaysning mahalliy va Yevropa yoʻnalishlari, shuningdek, baʼzi uzoq masofali reyslari uchun asosiy bazasi boʻlgan. 2012-yilda British Airways egasi International Airlines Group tomonidan British Midland International (BMI) aviakompaniyasi sotib olingach, British Airways BMIning qisqa va oʻrta masofali yoʻnalishlarini ushbu terminaldan boshqara boshladi. 1-terminal, shuningdek, Star Alliance aʼzolarining asosiy bazasi boʻlib xizmat qilgan, ammo baʼzilari 3-terminaldan ham faoliyat koʻrsatgan. 5-terminal ochilishidan oldin barcha mahalliy va Umumiy sayohat hududi reyslari uchun 1-terminaldan foydalanish talab qilingan va ushbu reyslar uchun alohida uchish pierlar boʻlgan.

1-terminal 2015-yil iyun oyi oxirida yopildi va hozirda uning maydoni 2014-yil iyunda ochilgan 2-terminalni kengaytirish uchun foydalanilmoqda. 1-terminal tomonidan foydalanilgan yangi yoʻlaklarning bir qismi 2-terminal loyihasi doirasida qurilgan va saqlanib qolingan. British Airways bilan birga terminaldagi soʻnggi operatorlar El Al, Icelandair (2015-yil 25-martda 2-terminalga koʻchirilgan) va LATAM Brasil (2015-yil 27-mayda 3-terminalga oʻtkazilgan) edi. British Airways 1-terminaldagi soʻnggi operator boʻldi. Ushbu aviakompaniyaning ikkita reysi bilan – biri Hannoverga uchib ketgan, ikkinchisi esa Bokudan kelgan – 2015-yil 29-iyun kuni terminal yopildi. British Airwaysning faoliyati 3- va 5-terminallarga koʻchirildi.

Aviakompaniyalar va yoʻnalishlar

Yoʻlovchi

Quyidagi aviakompaniyalar London Hitrou aeroportidan muntazam yoʻlovchi reyslarini amalga oshiradi:

Aviakompaniya	Manzillar
Aegean Airlines	Afina
Aer Lingus, Irlandiya	Dublin, Kork, Nok, Shannon
Aeroméxico	Mexiko
Air Algérie	Jazoir
Air Astana	Olmaota
Air Canada	Galifaks, Kalgari, Montreal–Trudeau, Ottava (2025-yil 31-martdan qayta tiklanadi), Toronto–Pearson, Vankuver Mavsumiy: Dehli
Air China	Pekin–Poytaxt, Chendu–Tianfu
Air France	Nitsa, Parij–Sharl de Goll
Air India	Bangalor, Dehli, Mumbay
Air Serbia	Belgrad
All Nippon Airways	Tokio–Haneda
American Airlines	Boston, Dallas/Fort Worth, Filadelfiya, Los Anjeles, Mayami, Nyu-York–JFK, Raleigh/Durham, Sharlott, Chikago–OʻHare Mavsumiy: Finiks–Sky Harbor
Asiana Airlines	Seul–Inchxon
Austrian Airlines	Vena
Avianca, Kolumbiya	Bogota ( Kolumbiya)
Azerbaijan Airlines	Boku
Beijing Capital Airlines	Sindao
Biman Bangladesh Airlines	Dakka, Silhet
British Airways	Aberdin, Abuja ( Nigeriya ), Afina, Akkra, Amman–Qirolicha Aliya, Amsterdam, Ar-Riyod, Atlanta, Bahrayn, Baltimor, Bangalor, Barbados, Barselona, Bazel/Mulhouse, Belfast–City, Berlin, Bermuda, Billund, Bolonya, Boston, Brussel, Budapesht, Buenos Ayres–Ezeiza, Buxarest–Otopeni, Dehli, Denver, Doha, Dubay–Xalqaro, Dublin, Düsseldorf, Edinburg, Filadelfiya, Finiks–Sky Harbor, Frankfurt, Gamburg Gannover, Gibraltar, Glazgo, Gyoteborg, Grand Kayman, Hong Kong, Hyuston–Interkontinental, Haydarobod, Inverness, Istanbul, Istanbul–Sabiha Goʻkchen, Jeneva, Jidda, Jersey, Keyptaun, Kopengagen, Krakov, Kuala Lumpur–Xalqaro (2025-yil 1-apreldan qayta tiklanadi), Kuvayt (2025-yil 30-martda yakunlanadi), Kyoln/Bonn, Lagos ( Nigeriya ), Larnaka, Las Vegas, Lissabon, Los Anjeles, Luksemburg, Lion, Madrid, Malaga, Malé, Manchester, Marokash, Marsel, Mayami, Mexiko, Milan–Linate, Milan–Malpensa, Montreal–Trudeau, Mumbay, Myunxen, Nayrobi–Jomo Kenyatta, Nashvill, Nassau, Neapol, Nitsa, Nyuark, Nyukasl, Nyu-York–JFK, Oslo, Ostin, Parij–Sharl de Goll, Pitsburg, Piza, Portland (OR), Praga, Providenciales, Reykyavik–Keflavík, Riga, Rim–Fiumichino, Rio de Janeyro–Galeão, Qohira, San-Paulu–Guarulhos, San Diego, San Fransisko, Santyago de Chile, Sidney, Sietl/Takuma, Singapur, Sinsinnati, Sofiya, Stokgolm–Arlanda, Syurix, Tbilisi (2025-yil 30-martdan qayta tiklanadi), Tel-Aviv, Tenerife–Janub, Tirana, Tokio–Haneda, Toronto–Pearson, Tuluza, Valensiya, Vankuver, Varshava–Shopen, Vashington–Dulles, Vena, Venetsiya, Yangi Orlean, Yoxannesburg, Zagreb ( Xorvatiya ), Shanxay–Pudong, Shtutgart, Chennay, Chikago–OʻHare Mavsumiy: Abu-Dabi, Bodrum, Brindisi, Dalaman, Dallas/Fort Worth, Dubrovnik ( Xorvatiya ), Faro, Figari, Florensiya, Grenoble, Ibiza, Insbruk, Iraklion, Izmir, Kalamata, Kefaloniya, Korfu, Lyublyana, Mikonos, Nuremberg, Olbiya, Palermo, Palma de Mallorca, Pafos, Perugiya, Ponta Delgada, Preveza/Lefkada, Rodos, Rimini (2025-yil 15-maydan boshlanadi), Saloniki, Santorini, Split ( Xorvatiya ), Tromsø, Xanya, Zakintos, Zalsburg
Brussels Airlines	Brussel
Bulgaria Air	Sofiya
Cathay Pacific	Hong Kong
China Airlines	Taypey–Taoyuan
China Eastern Airlines	Shanxay–Pudong
China Southern Airlines	Guanchjou, Pekin–Dasin, Uxan
Croatia Airlines	Zagreb ( Xorvatiya ) Mavsumiy: Split ( Xorvatiya )
Delta Air Lines	Atlanta, Boston, Detroit, Minneapolis/St. Paul, Nyu-York–JFK, Salt Lake City, Sietl/Takuma Mavsumiy: Orlando
Egyptair	Qohira Mavsumiy: Al-Uqsur
El Al, Isroil	Tel-Aviv
Emirates	Dubay–Xalqaro
Ethiopian Airlines	Addis-Abeba ( Efiopiya)
Etihad Airways	Abu-Dabi
Eurowings, Olmoniya	Düsseldorf, Gamburg, Kyoln/Bonn, Shtutgart
EVA Air	Bangkok–Suvarnabhumi, Taypey–Taoyuan
Finnair	Helsinki
Gulf Air	Bahrayn
Hainan Airlines, Xitoy	Haikou, Changsha
Iberia	Madrid
Icelandair	Reykyavik–Keflavík
Japan Airlines	Tokio–Haneda
JetBlue	Boston, Nyu-York–JFK
Kenya Airways	Nayrobi–Jomo Kenyatta
KLM	Amsterdam
KM Malta Airlines	Malta
Korean Air	Seul–Inchxon
Kuwait Airways	Kuvayt
LATAM Brasil	San-Paulu–Guarulhos
Loganair, Birlashgan Qirollik	Dandi, Derry, Men oroli, Kirkwall, Sumburg
LOT Polish Airlines	Varshava–Shopen
Lufthansa	Frankfurt, Myunxen Mavsumiy: Zalsburg
Malaysia Airlines	Kuala Lumpur–Xalqaro
Middle East Airlines	Bayrut
Oman Air	Maskat
Qantas	Pert, Singapur, Sidney
Qatar Airways	Doha
Royal Air Maroc	Kasablanka
Royal Brunei Airlines	Bandar-Seri-Begavan, Dubay–Xalqaro
Royal Jordanian	Amman–Qirolicha Aliya
RwandAir	Kigali
Saudia	Ar-Riyod, Jidda, Neom koʻrfazi (2025-yil 29-martda yakunlanadi)
Scandinavian Airlines	Kopengagen, Oslo, Stokgolm–Arlanda Mavsumiy: Sälen-Trysil (2025-yil 9-fevraldan qayta tiklanadi), Tromsø
Shenzhen Airlines, Xitoy	Shenjen
Singapore Airlines	Singapur
SriLankan Airlines	Kolombo–Bandaranaike
Swiss International Air Lines	Jeneva, Syurix
TAP Air Portugal	Lissabon
Thai Airways International	Bangkok–Suvarnabhumi
Tianjin Airlines, Xitoy	Tyantszin, Sian, Chunsin
Tunisair	Tunis
Turkish Airlines	Istanbul
United Airlines	Denver, Hyuston–Interkontinental, Los Anjeles, Nyuark, San Fransisko, Vashington–Dulles, Chikago–OʻHare
Uzbekistan Airways	Toshkent
Vietnam Airlines	Xanoy, Xoshimin
Virgin Atlantic	Antigua, Ar-Riyod (2025-yil 30-martdan boshlanadi), Atlanta, Barbados, Bangalor, Boston, Dehli, Grenada, Kankun (2025-yil 19-oktyabrdan boshlanadi), Lagos ( Nigeriya ), Las Vegas, Los Anjeles, Mayami, Montego Bay, Mumbay, Nyu-York–JFK, Orlando, San Fransisko, Sent-Vinsent–Argyle, Sietl/Takuma, Tampa, Tel-Aviv, Toronto–Pearson (2025-yil 30-martdan boshlanadi), Vashington–Dulles, Yoxannesburg–O. R. Tambo Mavsumiy: Dubay–Xalqaro, Keyptaun, Malé, Sent Lyusiya–Hewanorra
Vueling, Ispaniya	Barselona, Parij–Orli
WestJet, Kanada	Kalgari

Yuk

Aviakompaniya	Manzillar
Aerotranscargo, Moldova	Hong Kong, Ostona
Cathay Cargo	Hong Kong, Parij–Sharl de Goll
DHL Aviation, Olmoniya	Amsterdam, Brussel, Leypsig/Halle, Milan–Malpensa, Sinsinnati
Korean Air Cargo	Frankfurt, Parij–Sharl de Goll, Seul–Inchxon
Lufthansa Cargo	Frankfurt
One Air, Birlashgan Qirollik	Jinan
Qatar Airways Cargo	Doha, Myunxen
Singapore Airlines Cargo	Amsterdam, Singapur, Sharja
Virgin Atlantic, Birlashgan Qirollik	Mavsumiy: Brussel

Aviatrafigi va statistikasi

Umumiy holati

1986—2014-yillardagi London Hitrou statistikasi

2022-yil dekabri holatiga koʻra, yoʻlovchilar oqimi boʻyicha Hitrou xalqaro miqyosda sakkizinchi eng gavjum aeroport boʻlib, Hartsfield–Jackson Atlanta xalqaro aeroporti, Dallas/Fort Worth xalqaro aeroporti, Denver xalqaro aeroporti, Chikago OʻHare xalqaro aeroporti, Dubay xalqaro aeroporti, Los Anjeles xalqaro aeroporti va Istanbul aeroportidan keyin turadi[. OAG kompaniyasining Megahubs indeksiga koʻra, 2019-yilda Hitrou 317 ball bilan dunyoning ikkinchi eng yaxshi bogʻlangan aeroporti sifatida qayd etilgan. Dominant aviatashuvchisi British Airways aviahabdagi parvozlarning 51% ulushiga egaligi yozilgan.

2015-yilda Hitrou jami yoʻlovchi tashish boʻyicha Yevropadagi eng gavjum aeroport boʻldi, Parij–Sharl de Goll aeroportidan 14% va Istanbul Otaturk aeroportidan 22% koʻproq yoʻlovchiga xizmat koʻrsatgan. Hitrou 2013-yilda Frankfurt aeroporti, Parij–Sharl de Goll va Amsterdam Schiphol aeroportidan keyin yuk tashish boʻyicha Yevropaning toʻrtinchi aeroporti boʻldi.

2020-yilda Hitrou yoʻlovchilari soni global COVID-19 pandemiyasi sabab boʻlgan sayohatlarga qoʻyilgan cheklovlar va/yoki taqiqlarning taʼsiri tufayli 72 foizdan koʻproq (2019-yilga nisbatan 58 million sayohatchiga) kamaydi. 2023-yilning mart oyida Hitrouga va Hitroudan mahalliy va xalqaro reyslarda toʻrt milliondan ortiq yoʻlovchi sayohat qildi, bu koʻrsatkich uni 2022-yil noyabrida ikkinchi oʻringa tushib qolganidan soʻng yana Yevropadagi eng gavjum aeroportga aylantirdi.

2024-yil 29-noyabrda Hitrou aeroporti aviadispetcherlariga dunyodagi eng gavjum aeroportlardan birini boshqarishda yordam berish uchun Amy nomi bilan mashhur boʻlgan sunʼiy intellekt tizimidan foydalanishni sinovdan oʻtkazayotgani xabar qilindi. Muvofiqlashtirish samaradorligiga koʻp tayanadigan tizim yerdan toʻplangan radar va video maʼlumotlar kombinatsiyasi bilan keng havo hududida samolyotlarni kuzatish imkoniyatiga ega.

Yillik trafik statistikasi

Hitrouning yillik trafik statistikasi

Yillar	Xizmat koʻrsatilgan yoʻlovchilar		Yuk		Parvozlar harakati
	Soni	Oʻzgarishi, %da	(tonna)	Oʻzgarishi, %da	Soni	Oʻzgarishi, %da
1986	31 675 779	26 !	537 131	27 !	315 753
1987	35 079 755	02 !10,7	574 116	09 !6,9	329 977	4,3
1988	37 840 503	04 !7,9	642 147	05 !11,8	351 592	6,1
1989	39 881 922	08 !5,4	686 170	10 !6,9	368 429	4,6
1990	42 950 512	05 !7,7	695 347	17 !1,3	390 372	5,6
1991	40 494 575	24 !5,7	654 625	23 !5,9	381 724	2,3
1992	45 242 591	01 !11,7	754 770	01 !15,3	406 481	6,1
1993	47 899 081	07 !5,9	846 486	04 !12,2	411 173	1,1
1994	51 713 366	03 !8,0	962 738	03 !13,7	424 557	3,2
1995	54 461 597	10 !5,3	1 031 639	08 !7,2	434 525	2,3
1996	56 049 706	15 !2,9	1 040 486	18 !0,9	440 343	1,3
1997	58 185 398	13 !3,8	1 156 104	06 !11,1	440 631	0,1
1998	60 683 988	11 !4,3	1 208 893	13 !4,6	451 382	2,4
1999	62 268 292	16 !2,6	1 265 495	12 !4,7	458 300	1,5
2000	64 618 254	14 !3,8	1 306 905	16 !3,3	466 799	1,8
2001	60 764 924	25 !6,0	1 180 306	26 !9,6	463 567	0,7
2002	63 362 097	12 !4,3	1 234 940	14 !4,6	466 545	0,6
2003	63 495 367	19 !0,2	1 223 439	20 !0,9	463 650	0,6
2004	67 342 743	06 !6,1	1 325 173	07 !8,3	476 001	2,6
2005	67 913 153	17 !0,8	1 305 686	21 !1,5	477 887	0,4
2006	67 527 923	21 !0,6	1 264 129	22 !3,2	477 048	0,2
2007	68 066 028	18 !0,8	1 310 987	15 !3,7	481 476	0,9
2008	67 054 745	22 !1,5	1 397 054	11 !6,6	478 693	0,6
2009	66 036 957	23 !1,5	1 277 650	24 !8,5	466 393	2,6
2010	65 881 660	20 !0,2	1 472 988	02 !15,3	454 823	2,5
2011	69 433 230	09 !5,4	1 484 351	19 !0,8	480 906	5,4
2012	70 037 417	09 !0,9	1 464 390	25 !1,3	475 176	1,2
2013	72 367 054	09 !3,3	1 422 939	24 !2,8	471 936	0,7
2014	73 374 825	20 !1,4	1 498 906	22 !5,3	472 802	0,2
2015	74 959 058	20 !2,2	1 496 551	22 !0,2	473 087	2,7
2016	75 676 223	20 !1,0	1 541 029	23 !3,0	473 231	0,2
2017	77 988 752	20 !3,1	1 698 455	23 !9,3	474 033	0,6
2018	80 102 017	20 !2,7	1 788 815	23 !5,3	477 604	1,0
2019	80 884 310	09 !0,9	1 587 451	23 !11,2	475 861	0,3
2020	22 109 723	09 !72,7	1 150 030	23 !28,0	200 905	57,8
2021	19 393 145	09 !12,3	1 402 913	23 !22,0	190 032	5,4
2022	61 611 838	09 !217,6	1 350 878	23 !3,7	384 383	98,7
2023	79 151 723	09 !28,5	1 387 060	23 !2,7	454 089	18,1

Eng gavjum yoʻnalishlar

Eng gavjum xalqaro yoʻnalishlar (2023)

Oʻrni	Yoʻnalish	Yoʻlovchilar soni	Oʻzgarishi, 2022 / 23
1	Nyu-York–JFK, AQSh	3 073 200	29,48%
2	Dubay, BAA	2 438 593	7,89%
3	Doha, Qatar	1 712 158	14,80%
4	Dublin, Irlandiya	1 693 197	28,26%
5	Los Anjeles, AQSH	1 662 464	35,66%
6	Madrid, Ispaniya	1 471 836	24,16%
7	Singapur–Changi, Singapur	1 426 108	50,15%
8	Amsterdam, Niderlandiya	1 385 530	21,11%
9	Frankfurt, Germaniya	1 333 000	27,44%
10	Nyu-Dehli, Hindiston	1 284 213	43,83%
Manba: Birlashgan Qirollik Fuqaro aviatsiyasi boshqarmasi statistikasi

Eng gavjum mahalliy yoʻnalishlar (2022)

Oʻrni	Yoʻnalish	Yoʻlovchilar soni	Oʻzgarishi, 2021 / 22
1	Edinburg	732 421	91%
2	Glazgo	694 334	88%
3	Belfast-City	598 977	77%
4	Manchester	412,547	81%
5	Aberdin	411 683	68%
6	Nyukasl	328 801	184%
7	Jersey	316 997	101%
8	Inverness	132 529	107%
9	Men oroli	20 345	194%
10	Newquay	11 704	14%
Manba: Birlashgan Qirollik Fuqaro aviatsiyasi boshqarmasi statistikasi

Boshqa inshootlari

Compass Centre, Heathrow Airport Holdings bosh ofisi

Heathrow Airport Holdings (oldingi BAA Limited) Hitrouning shimoliy uchish-qoʻnish yoʻlagi yonidagi Compass Centreda joylashgan boʻlib, bu bino ilgari British Airways parvoz ekipaji markazi vazifasini bajargan. World Business Centre Heathrow uchta binodan iborat: Heathrow Airport Holdings ofis binolari, Hitrou aeroportining oʻzi va Scandinavian Airlines ofislari. Ilgari International Airlines Groupning bosh ofisi 2-World Business Centreda joylashgan edi.

Bir vaqtlar British Airways bosh ofisi Hitrou aeroporti hududidagi Speedbird Houseda joylashgan edi, 1998-yil iyunda BAning Harmondsworthdagi hozirgi ofisi Waterside qurib bitkazildi va aviakompaniya u yerga koʻchdi.

Aerodromning shimolida Hitrou avtoulovlarini ijaraga berish agentliklarining aksariyati joylashgan Shimoliy Perimetr yoʻli va unga parallel, biroq aeroport kampusidan tashqarida Bath yoʻli joylashgan.

Yer usti transporti

Jamoat transporti

Hitrou aeroporti metro va temir yoʻl bekatlari (Eslatma: Xarita eskirgan, TfL Rail hozirda Elizabeth liniyasi boʻlgan.

Poyezd

London Paddington vokzalidagi Hitrou Ekspress Class 387 poyezdi

Markaziy Londonga boradigan uchta poyezd xizmati mavjud:

• Hitrou Ekspress: London Paddington vokzaligacha toʻgʻridan-toʻgʻri toʻxtovsiz xizmat. Poyezdlar har 15 daqiqada yoʻlga chiqadi, safar vaqti 15 daqiqa (5-terminaldan esa 21 daqiqa). Poyezdlar Hitrou 5-terminaldan yoki Hitrou Markaziy vokzalidan (2 & 3 terminallar) yoʻlga chiqadi. 4-terminal va Hitrou Markaziy oʻrtasida bepul transfer xizmat mavjud.
• Elizabeth liniyasi: Paddington va Markaziy London orqali Abbey Wood va Shenfieldgacha boradigan xizmat. Soatiga 6 ta poyezd qatnovga chiqadi, shundan 2 tasi 5-terminaldan, 4 tasi 4-terminaldan. Hayes & Harlington bekatida Readingga boruvchi poyezdlarga ulanish imkoniyati mavjud. Markaziy Londongacha belgilangan safar vaqti taxminan 35 daqiqa.
• London metropoliteni (Piccadilly liniyasi): Aeroportda 4 ta bekat xizmat koʻrsatadi: 2 & 3 terminallar, 4-terminal hamda 5-terminal yoʻlovchilar uchun moʻljallangan; Hatton Cross esa texnik xizmat koʻrsatish hududlariga xizmat qiladi. Hitrou markazidan Markaziy Londonga borish odatda 40–50 daqiqa davom etadi.

Avtobus

Koʻplab avtobus xizmatlari 2- va 3-terminalni oʻz ichiga olgan Hitrou Markaziy avtobus vokzalidan harakatlanadi. 4-Terminal va 5-terminalda joylashgan avtobus bekatlaridan ham xizmat koʻrsatiladi.

Terminallararo tranport

5-terminal havo yoʻlovchi tranzit tizimi

2- va 3-terminallar bir-biriga yaqin va piyoda borish mumkin. 2- va 3-terminallardan 4- va 5-terminalga oʻtish Elizabeth liniyasi, Hitrou Ekspress poyezdlari hamda London metropoliteni (Piccadilly liniyasi) orqali amalga oshiriladi. 4- va 5-terminal oʻrtasida 2022-yil 1-dekabrdan boshlab Diamond Buses tomonidan joriy etilgan H30 yoʻnalishi boʻyicha bepul xizmat koʻrsatiladi.

Tranzit yoʻlovchilar uchun terminallar orasida maxsus bepul avtobuslar xizmat koʻrsatadi. Ushbu avtobuslar samolyot harakatlariga xalaqit bermaslik uchun maxsus tunnellar (2/3 va 4-terminallar orasidagi Heathrow Cargo Tunnel va 2/3 va 5-terminallar orasidagi Heathrow Airside Road Tunnel) orqali harakatlanadi.

Heathrow Pod shaxsiy tezkor transport tizimi 5-terminal va biznes avtoturargoh oʻrtasida 21 ta kichik, haydovchisiz pod tizimi bilan xizmat qiladi. Ushbu batareyali podlar talabga binoan ishlaydi va 4 kilometr uzunlikdagi yoʻldan harakatlanadi. Har bir pod 4 nafar katta yoshli inson, 2 nafar bola va ularning yuklarini tashishi mumkin. 2- va 3-terminalni uzoqdagi avtoturargohlar bilan ulash uchun ushbu tizimni kengaytirish rejalari mavjud.

Transit deb ataladigan yer osti avtomatlashtirilgan odam tashish tizimi 5-terminalda xizmat koʻrsatadi. Tizim 5-terminalning asosiy binosini yoʻldosh terminallari (5B va 5C) bilan bogʻlaydi. Ushbu tizim Bombardier Innovia APM 200 qurilmalaridan foydalanadi.

Mehmonxonalarga kirish

Baʼzi mehmonxonalar toʻgʻridan-toʻgʻri terminallarga ulanib, piyoda borishga imkon beradi. Koʻplab mehmonxonalar mahalliy avtobuslar orqali osongina yetib boriladigan masofada joylashgan.

Hotel Hoppa avtobus tarmogʻi ham barcha terminallarni yirik mehmonxonalar bilan bogʻlaydi.

Taksi

Barcha terminallarda taksi xizmatlari mavjud .

Avtomobil

Hitrouga M4 avtomagistrali yoki A4 yoʻli (2-3 terminal), M25 avtomagistrali (4- va 5-terminal) va A30 yoʻli (4-terminal) orqali kirish mumkin. Barcha terminallarda qisqa va uzoq muddatli koʻp qavatli avtoturargohlar mavjud. Hitrou aeroportidagi barcha old maydonlar faqat tushirish hududlari sifatida foydalaniladi. Aeroport hududidan tashqarida joylashgan avtoturargohlar, masalan, National Car Parks, ham terminallarga ulanish uchun avtobuslar orqali xizmat koʻrsatadi.

Shimoliy uchish-qoʻnish yoʻlagi ostidagi toʻrtta parallel tunnel M4 Hitrou tarmogʻi va A4 yoʻlini 2-3-terminal bilan bogʻlaydi. Ikkita katta tunnelning har biri ikki qatorli boʻlib, mototransport vositalari uchun moʻljallangan. Ikkita kichikroq tunnel dastlab piyodalar va velosipedchilar uchun ajratilgan edi, ammo transport sigʻimini oshirish maqsadida velosiped yoʻlaklarining har biri avtomobillar uchun bitta yoʻlga aylantirilgan, biroq velosipedlar avtomobillarga nisbatan ustuvorlikka ega. Piyodalar uchun kichik tunnellardan foydalanish toʻxtatildi va oʻrniga bepul avtobus xizmatlari taqdim etilmoqda.

Velosiped

Baʼzi terminallarda (asosan yoʻl chetida joylashgan) velosiped yoʻlaklari mavjud. 4-terminaldagi 1- va 1A-avtoturargohda, 5-terminalning Shimoliy va Janubiy almashuv maydonida bepul velosiped joylari mavjud. Markaziy hudud va 2-3-terminalga borish uchun asosiy tunnel orqali velosipedda harakat qilish hozircha taqiqlangan.

Baxtsiz hodisalar va falokatlar

• 1948-yil 3-mart kuni tumanli ob-havoda Sabena kompaniyasining OO-AWH roʻyxatga olingan Douglas DC-3 samolyoti qulab tushdi. Ekipajning 3 nafar aʼzosi va 22 yoʻlovchidan 19 nafari halok boʻldi.
• 1950-yil 31-oktyabrda BEA kompaniyasining G-AHPN roʻyxatga olingan Vickers Viking samolyoti qayta uchish paytida uchish-qoʻnish yoʻlagiga urilib quladi. 3 ekipaj aʼzosi va 25 yoʻlovchi halok boʻldi.
• 1955-yil 16-yanvarda BEA kompaniyasining G-AMOK roʻyxatga olingan Vickers Viscount samolyoti tumanli ob-havoda foydalanilmayotgan uchish-qoʻnish yoʻlagidan uchish paytida toʻsiqlarga urildi. 2 kishi jarohatlandi.
• 1955-yil 22-iyunda BOAC kompaniyasining G-ALTM roʻyxatga olingan de Havilland Dove samolyoti suratga olish parvozida uchish-qoʻnish yoʻlagiga yetmay qolib, uchuvchi notoʻgʻri dvigatelni oʻchirgani uchun qulab tushdi. Halok boʻlganlar yoʻq.
• 1956-yil 1-oktyabrda Qirollik havo kuchlarining XA897 roʻyxatga olingan Avro Vulcan strategik bombardimonchisi yomon ob-havo sharoitida qoʻnishga urinib, Hitrou aeroportida qulab tushdi. Samolyot Avstraliya va Yangi Zelandiyaga namoyish parvozidan qaytayotgan edi. Birinchi va ikkinchi uchuvchi katapultadan foydalandi va omon qoldi, ammo boshqa 4 kishi halok boʻldi.
• 1960-yil 7-yanvarda BEA kompaniyasining G-AOHU roʻyxatga olingan Vickers Viscount samolyoti qoʻnish paytida old gʻildirakning qulashi natijasida iqtisodiy jihatdan tiklanmas darajada shikastlandi. Keyin yongʻin paydo boʻlib, fyuzelyaj yonib ketdi. Bortdagi 59 kishining hech biri jabrlanmadi.
• 1965-yil 27-oktyabrda Edinburgdan uchgan BEA kompaniyasining G-APEE roʻyxatga olingan Vickers Vanguard samolyoti yomon koʻrish sharoitida qoʻnishga urinib, 28R uchish-qoʻnish yoʻlagiga quladi. Bortdagi barcha 30 yoʻlovchi va 6 ekipaj aʼzosi halok boʻldi.
• 1968-yil 8-aprelda BOAC 712-reysi bilan Singapur orqali Avstraliyaga uchishi kerak boʻlgan roʻyxatga olish raqami G-ARWE boʻlgan Boeing 707 samolyoti uchishdan koʻp oʻtmay dvigatel yonib ketdi. Dvigatel qanotdan ajralib, yaqin atrofdagi Staines shahridagi shagʻal chuquriga tushdi, shundan soʻng samolyot yonayotgan qanot bilan favqulodda qoʻnishni amalga oshirdi. Biroq, samolyot yerga tushgach, yonib ketdi. 4 yoʻlovchi va 1 styuardessa – jami 5 kishi halok boʻldi, 122 kishi esa omon qoldi. Evakuatsiyada yordam bergan styuardessa Barbara Harrison vafotidan keyin Georgiy xochi bilan taqdirlandi.
• 1968-yil 3-iyul: BKS Air Transport kompaniyasining G-AMAD roʻyxatga olingan Airspeed Ambassador samolyotining port qanotlarini boshqarish tayogʻi charchoq tufayli ishdan chiqdi, bu port qanotlarining orqaga tortilishiga olib keldi. Natijada portga yaqinlashish vaqtida nazorat qilib boʻlmaydigan aylanma harakat sodir boʻldi, samolyot oʻtga tegib, terminal binosi tomon burilib ketdi. U toʻxtab turgan British European Airwaysning ikkita Hawker Siddeley Trident samolyotiga borib urildi, yonib ketdi va terminal binosining birinchi qavatiga urilib toʻxtadi. 8 ekipaj aʼzosidan 6 nafari va bortdagi 8 ot halok boʻldi. Trident G-ARPT samolyoti yaroqsiz holga keldi, Trident G-ARPI samolyoti esa jiddiy shikastlandi, ammo keyinchalik taʼmirlandi va 1972-yilda Stainesdagi falokatda yoʻqoldi.
• 1972-yil 18-iyunda BEA548-reysi bilan uchayotgan Trident G-ARPI samolyoti uchishdan ikki daqiqa oʻtib, Staines yaqinidagi Crooked Billet jamoat uyi yaqinidagi dalaga quladi. Bordagi barcha 118 yoʻlovchi va ekipaj aʼzosi halok boʻldi.
• 1997-yil 5-noyabrda Virgin Atlantic 024-reysi bilan uchayotgan G-VSKY roʻyxatga olingan Airbus A340-311 samolyoti chap asosiy qoʻnish moslamasi qisman tushgan holatda qolganligi sababli, 27L uchish-qoʻnish yoʻlagiga qorin qismi bilan qoʻnishni amalga oshirdi. Favqulodda evakuatsiya paytida 2 ekipaj aʼzosi va 5 yoʻlovchi yengil jarohat oldi. Tadqiqotchilar Los-Anjeles xalqaro aeroportidan (LAX) uchish paytida qoʻnish moslamasidan tormoz momenti pini tushib ketganini aniqladi, chunki pin va uning mahkamlagich qismi xizmat koʻrsatish paytida kutilganidan yuqori yuklamaga duch kelgan; nosozlikning aniq sababini aniqlab boʻlmadi, chunki LAXda faqat pin topildi, uning mahkamlagich qismi esa topilmadi. Samolyot jiddiy shikastlandi, ammo taʼmirlandi va qayta ishga tushirildi.
• 2008-yil 17-yanvarda BA038 reysi bilan Pekindan kelayotgan British Airways aviakompaniyasining Boeing 777-236ER samolyoti (roʻyxatga olish raqami: G-YMMM) 27L uchish-qoʻnish yoʻlagiga yetmay qolib, kirish chegarasida toʻxtadi, natijada 18 kishi yengil jarohat oldi. Zarba oʻng qoʻnish moslamasini uzib yubordi va chap qoʻnish moslamasini qanot ildiziga surib kirdi; samolyot keyinchalik yaroqsiz deb topildi. Baxtsiz hodisa yoqilgʻi muzlashi tufayli tortish kuchining yoʻqolishi tufayli yuz berdi.
• 2022-yil 28-sentyabrda uchishga tayyorlanayotgan Korean Air kompaniyasining Boeing 777 samolyoti endigina qoʻngan Icelandair kompaniyasining Boeing 757 samolyoti bilan toʻqnashdi. 777 samolyoti ekipaji uchishni bekor qildi; jarohatlanganlar haqida xabar berilmadi, ammo samolyot yengil shikastlandi.
• 2024-yil 6-aprel: 3-terminalda tortib borilayotgan boʻsh Virgin Atlantic Boeing 787 samolyotining qanoti yaqin atrofdagi darvozada 121 yoʻlovchi bilan uchishga tayyorlanayotgan British Airways samolyotiga tegdi. Yoʻlovchilar boshqa British Airways samolyotiga oʻtib, bir necha soatdan keyin uchdi. Hitrou hech qanday jarohat boʻlmaganini aytdi, ammo ikkala samolyot ham shikastlandi.

Terrorizm va xavfsizlik hodisalari

• 1968-yil 8-iyunda Martin Luther Kingning 1968-yil 4-apreldagi oʻldirilishida gumon qilingan James Earl Ray Rodeziyaga (hozirgi Zimbabve) soxta Kanada pasporti bilan uchishga urinib, Hitrou aeroportida qoʻlga olindi, hibsga olindi va AQShga ekstraditsiya qilindi.
• 1970-yil 6-sentyabrda El Al 219-reysini PFLP aʼzolari oʻgʻirlashga urindi. Samolyot Hitrou aeroportiga favqulodda qoʻnish paytida bitta qaroqchi oʻldirildi, ikkinchisi esa qoʻlga olindi.
• 1974-yil 19-may: Irland Respublikasi armiyasi (IRA) 1-terminal avtoturargohida bir qator bombalar joylashtirdi. Portlashlar natijasida 2 kishi jarohatlandi.
• 1983-yil 26-noyabrda Hitrou yaqinidagi ombordan 26 million funt sterlingga yaqin baholangan 6800 ta oltin kosa oʻgʻirlangan Brink’s-Mat talonchiligi sodir boʻldi. Oltinning faqat kichik qismi qaytarildi va faqat 2 kishi jinoyat uchun hukm qilindi.
• 1986-yil 17-aprel: Isroilning El Al aviakompaniyasi reysiga chiqishga urinayotgan homilador irlandiyalik ayolning sumkasida semtex portlovchi moddasi topildi. Portlovchi modda uni Nizar Hindawi ismli iordaniyalik sevgilisi va homilasining otasi tomonidan berilgan. Bu voqea Hindawi ishi sifatida tanildi.
• 1988-yil 21-dekabrda Pan Am 103-reysi Lockerbie shaharchasi ustida portladi, bortdagi 259 kishi va yerda 11 kishi halok boʻldi. Reys Frankfurtdan qoʻshimcha reys sifatida boshlangan, Heathrowda samolyot almashtirilgan va Nyu-Yorkning JFK aeroportiga transatlantik uchish paytida sodir boʻlgan. Portlovchi modda bilan toʻldirilgan radiosi/kasseta pleeri boʻlgan hamrohsiz chamadon Maltada roʻyxatdan oʻtkazilgan va Frankfurtda ushbu reys uchun oraliq bagaj sifatida yuborilgan, shundan soʻng transatlantik uchishga olib borilgan.
• 1994-yil 6 kun ichida (8, 10 va 13-mart) Hitrou IRA tomonidan uch marta nishonga olindi, ular 12 ta minomyot otishini amalga oshirdi. Hitrou Buyuk Britaniya iqtisodiyoti uchun muhimligi sababli ramziy nishon boʻlgan va aeroportning bir qismi bu davrda yopilganligi sababli katta tartibsizliklar yuzaga keldi. Voqeaning jiddiyligi 10-mart kuni qirolichani RAF orqali Hitrouga qaytarib olib kelishganida yanada kuchaydi.
• 2002-yil mart oyida South African Airways reysi bilan kelgan 3 million AQSh dollari oʻgʻirlangan. Bir necha hafta oldin Bahrayndan kelgan British Airways reysidan ham shu miqdorda pul oʻgʻirlangan edi.
• 2003-yil fevral oyida Britaniya armiyasi 1000 politsiya xodimi bilan birga Hitrouga joylashtirildi, chunki razvedka maʼlumotlariga koʻra, al-Qoida terrorchilari Britaniya yoki Amerika samolyotlariga zenit raketalari bilan hujum qilishi mumkin edi.
• 2004-yil 17-mayda Scotland Yardning Flying Squad boʻlimi Hitroudagi Swissport omboridan 40 million funt sterling miqdoridagi oltin qotishmasini va shu miqdorda naqd pulni oʻgʻirlashga urinayotgan 7 kishining harakatini bartaraf etdi.
• 2008-yil 25-fevralda uchinchi uchish-qoʻnish yoʻlagi qurilishiga qarshi norozilik bildirgan Greenpeace faollari Manchester aeroportidan endigina kelgan British Airways Airbus A320 samolyotining ustiga chiqishga muvaffaq boʻldi. Taxminan 09:45 GMT da namoyishchilar samolyotning dum qismida „Iqlim favqulodda holati – Uchinchi uchish-qoʻnish yoʻlagi yoʻq“ bannerini ochishdi. 11:00 GMT ga kelib 4 kishi hibsga olindi.
• 2010-yil oktyabr oyida angolalik fuqaro British Airways samolyotida deportatsiya qilinayotgan edi. Xavfsizlik xodimlari unga qoʻpol munosabatda boʻldi va uni xavfli holatga soldi, bu esa uning nafas olishi toʻxtab qolishiga olib keldi. U omon qolmadi.
• 2015-yil 13-iyulda iqlim oʻzgarishi norozilik guruhi Plane Stupid aʼzolari 13 nafar faol aeroportning chekka toʻsiqlaridan oʻtib, shimoliy uchish-qoʻnish yoʻlagiga chiqishga muvaffaq boʻldi. Ular norozilik bildirish uchun oʻzlarini zanjir bilan bogʻlab oldi, bu esa yuzlab reyslarni toʻxtatdi. Barcha faollar oxir-oqibat hibsga olindi.
• 2022-yil iyun oyida koʻplab namoyishchilar Buyuk Britaniya-Ruanda kelishuviga norozilik bildirish uchun Hitrou va Gatvik aeroportlarida yigʻildi. Buyuk Britaniyadan Ruandaga qochqinlarni olib ketishi kerak boʻlgan reys bekor qilindi.
• 2022-yil dekabr oyida aeroportda topilgan uran metall boʻlagi qarshi terrorchilik tergovini keltirib chiqardi. U 29-dekabr kuni Ummondan yoʻlovchi reysi orqali Pokistondan kelgan metalllar chiqindilari toʻplamida topilgan edi. U Buyuk Britaniyada joylashgan Eron biznesi uchun moʻljallangan edi.

Boshqa hodisalar

• 2010-yil 18-dekabrda qor yogʻishi (Heathrow Winter Resilience Enquiryga koʻra 9 sm) butun aeroportning yopilishiga olib keldi, bu Hitrou tarixidagi eng yirik hodisalardan biriga aylandi. 5 kun ichida 4000 ga yaqin reys bekor qilindi va 18-dekabr kuni dastlabki qor yogʻishidan keyin 9 500 yoʻlovchi Hitrouda tunashga majbur boʻldi. Muammolar nafaqat uchish-qoʻnish yoʻlaklaridagi qor, balki samolyotlar bilan toʻldirilgan 198 ta toʻxtash joyidagi qor va muz tufayli ham yuzaga keldi.
• 2013-yil 12-iyulda Hitrou aeroportida turgan Ethiopian Airlines kompaniyasining Boeing 787 Dreamliner samolyotidagi favqulodda joylashuv koʻrsatkichi qisqa tutashuv tufayli yonib ketdi. Samolyotda yoʻlovchilar boʻlmagan va hech kim jarohatlanmadi.
• 2019-yil 12-sentyabrdan boshlab Iqlim oʻzgarishi kampaniyasi guruhi – Heathrow Pause Londonning Hitrou aeroportiga va undan uchib ketayotgan reyslarni izdan chiqarish uchun aeroportning cheklangan zonasida dronlarni uchirishga urindi. Harakat reyslarni izdan chiqarishga muvaffaq boʻlmadi va 19 kishi hibsga olindi.
• 2025-yil 21-mart ertalab aeroport yaqinidagi quvvat stansiyasidagi yongʻin tufayli yuzaga kelgan kuchli elektr quvvati uzilishi tufayli yopildi. Aeroport maʼmurlari tomonidan dastlabki eʼlon shuni koʻrsatdiki, u oʻsha kuni tungacha yopiq qoladi. Ushbu yopilish 1 351 ta reysning bekor qilinishiga yoki yoʻnalishini oʻzgartirishiga olib keldi va dunyo boʻyicha 290 000 dan ortiq yoʻlovchiga taʼsir qildi. Yongʻin sababi Metropolitan politsiyasi tomonidan shubhali deb hisoblanmadi, ammo ehtiyot chorasi sifatida Antiterror politsiyasi tomonidan tergov qilindi. Aeroport 22-mart kuni qayta ochildi, ammo aviakompaniyalar reyslarni qayta tiklashga va qolgan yoʻlovchilarni qaytarishga shoshilganligi sababli reyslar yana kechikdi.

Kelajakda kengaytirilishi va rejalari

Uchish-qoʻnish yoʻlagi va terminalni kengaytirish

Uchish uchun navbatda turgan British Airways samolyotlari

Hitrou fuqarolik aeroportiga aylantirilgandan beri uni kengaytirish boʻyicha uzoq tarixga ega boʻlgan takliflar mavjud. 1974-yilda Maplin loyihasi bekor qilinganidan soʻng, toʻrtinchi terminal taklif qilingan, ammo undan ortiq kengayish rad etilgan. Biroq, 1981—1983-yillardagi aeroport tergovlari va 1985-yilgi Oq kitobda yana kengaytirish koʻrib chiqilgan va 1995—1999-yillardagi toʻrt yillik ommaviy tergovdan soʻng 5-terminal qurilishi tasdiqlangan. 2003-yilda koʻplab tadqiqotlar va maslahatlashuvlardan soʻng Kelajakdagi havo transporti boʻyicha Oq kitob eʼlon qilindi, unda Hitrou aeroportiga uchinchi uchish-qoʻnish yoʻlagi hamda Stansted aeroportiga ikkinchi yoʻlak qurish taklif etildi. 2009-yil yanvar oyida, oʻsha paytdagi Transport vaziri Geoff Hoon Britaniya hukumati Hitrouni 2,200-metr (7,200 ft) uzunlikdagi uchinchi yoʻlagini va oltinchi terminal binosini qurish orqali kengaytirishni qoʻllab-quvvatlashini eʼlon qildi. Bu qaror 2003-yilgi Oq kitob va 2007-yil noyabr oyida oʻtkazilgan jamoatchilik maslahatlashuvlaridan keyin qabul qilingan. Bu qaror jiddiy qarshiliklarga duch keldi, chunki bu issiqxona gazlari chiqindilari, mahalliy aholi hayotiga taʼsiri, shovqin va havo ifloslanishi xavotirlari tufayli tanqid qilindi.

2010-yilgi umumiy saylovlar oldidan, Konservatorlar va Liberal-demokrat partiyalari aeroportda uchinchi yoʻlak yoki boshqa har qanday sezilarli kengaytirishlarni amalga oshirishga qarshi chiqishlarini eʼlon qildi. Oʻsha paytdagi London meri Boris Johnson esa Londonga koʻproq aeroport quvvati kerakligini taʼkidlab, Hitrouni kengaytirishni emas, Temza estuariysida yangi aeroport qurilishini yoqlagan.. Konservatorlar-Liberal-demokrat koalitsiyasi hokimiyatga kelgach, uchinchi yoʻlak loyihasi bekor qilindi. Ikki yildan soʻng, yetakchi konservatorlar bu masala boʻyicha fikrlarini oʻzgartirganliklari haqida xabarlar tarqaldi.

Hitrouni kengaytirish boʻyicha yana bir taklif – Heathrow Hub boʻlib, unda ikkita mavjud yoʻlakni 7 000 metrga uzaytirib, ularni toʻrt qismga boʻlish rejalashtirilgan. Bu orqali har bir yoʻlak ikkita toʻliq uzunlikdagi yoʻlak vazifasini bajarib, bir vaqtda uchish va qoʻnishlarni amalga oshirish, shovqinni kamaytirish imkonini beradi.

2013-yil iyul oyida Aeroportlar komissiyasiga kengaytirish boʻyicha uchta yangi taklif taqdim etildi. Ushbu komissiya Angliyaning janubi-sharqidagi aeroport quvvatlarini koʻrib chiqish uchun tuzilgan boʻlib, unga ser Howard Davies raislik qilgan. U tayinlangunga qadar Singapur hukumatining investitsiya kompaniyasi hisoblangan GIC Private Limitedda ishlagan va uning xalqaro maslahat kengashi aʼzosi boʻlgan. GIC Hitrouning asosiy egalaridan biri hisoblanadi. Ser Howard tayinlanish tasdiqlangach bu lavozimlardan isteʼfoga chiqqan, ammo Aeroportlar komissiyasi manfaatlar reyestrini toʻldirish chogʻida bu haqda maʼlumot bermagan, deb tanqid qilingan. Ser Howard boshchiligidagi komissiya koʻrib chiqadigan uchta taklif ham Hitrouga uchinchi yoʻlak qurilishini nazarda tutgan – bu yoʻlak aeroportning shimol, shimoli-gʻarb yoki janubi-gʻarb tomonida joylashishi mumkin edi.

Komissiya oʻzining oraliq hisobotini 2013-yil dekabrda eʼlon qildi, unda uchta variant tanlab olindi: Hitrouda shimoli-gʻarbiy yoʻlak varianti, mavjud yoʻlakni uzaytirish, va Gatvik aeroportida ikkinchi yoʻlak qurish. Hisobotdan soʻng hukumat janubi-sharqiy hududda kengayish boʻyicha hech qanday variantni istisno qilmasligini va Hitrouda yangi yoʻlak 2015-yildan oldin qurilmasligini eʼlon qildi. 2015-yil 1 iyulda yakuniy hisobot eʼlon qilinib, Hitrouda uchinchi, shimoli-gʻarbiy yoʻlakni qurishni qoʻllab-quvvatladi. Hisobotga munosabat, xususan, London meri Boris Jonson tomonidan umuman salbiy boʻldi. Katta konservatorlardan biri Channel 4 ga shunday degan: „Howard Davies bosh vazir stoliga butunlay bugʻlanib turgan pul uyumini tashladi“. 2016-yil 25-oktyabrda hukumat Hitrouga uchinchi yoʻlak qurishga ruxsat berishini tasdiqladi; ammo yakuniy qaror 2017/18-yil qishida, maslahatlashuvlar va hukumat ovozlaridan soʻng qabul qilinishi kerak edi. Eng erta ochilish sanasi 2025-yil sifatida belgilangan.

2018-yil 5-iyun kuni Buyuk Britaniya hukumati uchinchi yoʻlakni tasdiqladi, Parlamentda toʻliq ovoz berish rejalashtirildi. 2018-yil 25-iyun kuni Parlamentning Umumiy Palatasi 415–119 ovoz bilan uchinchi yoʻlak foydasiga ovoz berdi. Bu qonunni Konservatorlar va Leyboristlar partiyasining koʻpchilik aʼzolari qoʻllab-quvvatladi. Ushbu qarorga qarshi Londonning toʻrtta mahalliy hokimiyati – Wandsworth, Richmond, Hillingdon hamda Hammersmith va Fulham Greenpeace va London meri Sodiq Xon bilan hamkorlikda sudga murojaat qildi. Sodiq Xon bu qonun qabul qilinsa, sudga murojaat qilishini oldinroq bildirgan edi.

2020-yil fevral oyida Apellyatsiya sudi uchinchi yoʻlak loyihasini noqonuniy deb topdi, chunki u Parij iqlim kelishuvi doirasidagi hukumat majburiyatlarini yetarli darajada hisobga olmagan. Biroq, bu qaror 2020-yil dekabrda Oliy sud tomonidan bekor qilindi. COVID pandemiyasi vaqtida yoʻlovchilar sonining keskin kamayishi va investitsiya xarajatlari boʻyicha xavotirlar tufayli loyiha toʻxtatilgan edi, ammo 2024-yilgi Buyuk Britaniya umumiy saylovlarida Leyboristlar partiyasi gʻalaba qozonganidan keyin bu loyiha yana kun tartibiga qaytdi. 2024-yil noyabr oyida aeroport bosh direktori hukumatdan 2025-yil oxirigacha „yakuniy“ qaror qabul qilishni soʻrashini bildirdi.

Yangi transport takliflari

Koʻrib chiqilayotgan loyihalardan biri – Hitrouga Gʻarbiy temir yoʻl kirishi.

Hozirda Hitrou aeroporti bilan barcha temiryoʻl aloqalari sharq–gʻarb yoʻnalishida, yaʼni markaziy London bilan bogʻlangan. Yillar davomida Londondagi boshqa hududlar va shahar tashqarisidagi stansiyalar bilan bogʻlaydigan yangi temir yoʻllar boʻyicha turli sxemalar taklif qilingan. Ushbu asosiy temir yoʻl xizmatlari Elizabeth yoʻnalishi ochilishi bilan kengaytirildi.

2009-yilda Hitrouni London Waterloo bilan Waterloo–Reading yoʻnalishi orqali bogʻlash taklif qilingan, ammo 2011-yilda bu loyiha moliyalashtirish yetishmasligi va Londonga kirish yoʻlida koʻplab darajali chorrahalar mavjudligi sababli bekor qilindi. Shuningdek, Hitrouni HS2 (High Speed 2) yuqori tezlikdagi temiryoʻl liniyasi bilan bogʻlash rejalari (yangi stansiya – Heathrow Hub bilan) ham 2015-yil mart oyida HS2 loyihasidan chiqarib tashlandi.

Koʻrib chiqilgan boshqa loyihalardan biri – Hitrou va Gatvik aeroportlarini bogʻlovchi tezkor transport tizimi boʻlib, bu Heathwick (Heathrou + Gatwick) nomi bilan tanilgan. Bu ikki aeroportni yagona aviatsiya markaziga aylantirishga yordam berishi mumkin edi. 2018-yilda Transport departamenti Hitrou aeroportiga xususiy mablagʻlar hisobiga temir yoʻl aloqasi loyihalari boʻyicha takliflarni qabul qilishni boshladi. Ushbu tashabbus doirasida koʻrib chiqilayotgan loyihalar jumlasiga quyidagilar kiradi:

• Hitrouga Gʻarbiy temir yoʻl kirishi: Katta gʻarbiy magistral yoʻnalishdan shaxobcha ajratish orqali Hitrouni Reading, Slough, Janubi-gʻarbiy Angliya, Janubiy Uels va Gʻarbiy Midlands bilan bogʻlash taklifi;
• Hitrou janubiy temir yoʻli: Airtrack loyihasiga oʻxshash reja boʻlib, bu 5-terminal stansiyasini Chertsey yoki Virginia Water, Staines, London Waterloo, Guildford va Clapham Junction bilan bogʻlashni koʻzda tutadi.

Havolalar

• Rasmiy sayti
• Heathrow Community Engagement Board website