Hekimogʻlu Ali posho masjidi

Masjid
Hekimogʻlu Ali posho masjidi turkcha: Hekimoğlu Ali Pasha Mosque
Hekimogʻlu Ali posho masjidi
Mamlakat	Turkiya
Shahar	Istanbul
Joylashuvi	Fotih tumani
Koordinatalar	41°0′22.17″N 28°56′5.90″E
Meʼmoriy uslub	klassik Usmoniylar meʼmorchiligi
Meʼmor	Chuhadar Umar ogʻa, Hoji Mustafo
Binokorlik sanasi	1735-yil

Hekimogʻlu Ali posho masjidi (turkcha: Hekimoğlu Ali Paşa Camii) – Turkiyaning Istanbul shahri, Fotih tumanidagi masjid. 1730-yillardan 1750-yillargacha bir necha marta sadr vaziri boʻlib xizmat qilgan Hekimogʻlu Ali posho buyrugʻiga binoan qurdirilgan. Qurilish ishlari 1734–1735-yillarda nihoyasiga yetkazilgan. Masjid kattaroq külliyening bir qismi hisoblanadi va u yerda masjid asoschisi Hekimogʻlu Ali poshoning qabri ham joylashgan. Bino meʼmorlari Chuhadar Umar ogʻa va Hoji Mustafo ogʻa boʻlgan.

Meʼmorchiligi

Masjid majmuasi Usmoniylar meʼmorchiligida oʻtish davrida bunyod qilingan. Masjid klassik Usmoniylar meʼmorchiligining soʻnggi yirik yodgorligi boʻlib, 1740-yillarda Usmonli barokko uslubining yuksalishidan oldinroq, Lola davri bosqichining tugashini belgilab bergan. Shu sababli bino XVI asrda klassik uslubda qurilgan masjidlar kabi qurilgan va oʻsha davrdagi yangi yoʻnalishlarning baʼzi elementlarini oʻzida namoyon etadi. Bino klassik uslubda qurilgan soʻnggi masjid hisoblanadi. Binoning markaziy gumbazi masjid atrofida oltiburchak shaklda joylashgan olti asosiy ustunga tayanadi.

Masjid xonaqoh, türbe (maqbara), shodirvon, kutubxona, sevil va maktabxonadan iborat külliye majmuasining bir qismini tashkil qiladi. Ushbu inshoot Usmoniylar meʼmorchiligining Lola davri bosqichiga oid soʻnggi yirik yodgorlik hamda klassik Usmoniylar uslubining soʻnggi namunasi hisoblanadi. Masjid yaqin oʻrtada joylashgan Cerrah posho masjidiga (XVI asr oxiri) juda oʻxshaydi. Majmuaning asosiy darvozasi tepasida kutubxona joylashgan boʻlib, avvalgi davrlarda bunday gʻayrioddiy qurilish usulidan foydalanilmagan. Bundan tashqari, bino joylashgan koʻchaning burchagida, masjid asoschisining qabri yonida turli bezaklar bilan ishlov berilgan sevil joylashgan.

Masjidning markaziy gumbazini oltita ustun koʻtarib turadi. Ushbu ustunlar oltiburchak shaklda joylashtirilgan boʻlib, ularning orasidagi boʻshliqlar yarim gumbazlar bilan toʻldirilgan. Masjidning ichki qismi yorugʻ boʻlib, Tekfursaray pechida tayyorlangan koshinlar bilan bezatilgan. Masjiddagi koshinlarning bir guruhi al-Masjid al-Harom masjidining tasviri bilan bezatilgan boʻlib, bu narsa oʻsha davrda keng tarqalgan dekorativ uslublardan biri hisoblangan.

Galereya

• 
  Masjidning old qismidagi portiklar
• 
  Masjidning asosiy kirish eshigi
• 
  Masjidning ichki qismi
• 
  Masjidning asosiy gumbazi
• 
  Masjid mehrobi (oʻrtada) va sulton lojasi (yuqoridan chapda)
• 
  Masjid minbarining detallari
• 
  Tekfursaray kafellari bezaklari, jumladan Makka tasviri tushirilgan namuna
• 
  Masjid qoshidagi qabriston
• 
  Qabrning ichki qismi
• 
  Sevil va majmuaning sharqiy kirish qismi
• 
  Sevilning Lola davri uslubidagi bezaklari
• 
  Majmuaning shimoliy asosiy darvozasi, uning ustida kutubxona qurilgan

Adabiyotlar

• Carswell, John. Iznik Pottery, Second, British Museum Press, 2006. ISBN 9780714124414. 
• Goodwin, Godfrey. A History of Ottoman Architecture. Thames & Hudson, 1971. ISBN 0-500-27429-0. 
• Kuban, Doğan. Ottoman Architecture. Antique Collectors' Club, 2010. ISBN 9781851496044. 
• Rüstem, Ünver. Ottoman Baroque: The Architectural Refashioning of Eighteenth-Century Istanbul. Princeton University Press, 2019. ISBN 9780691181875. 
• Sumner-Boyd, Hilary; Freely, John. Strolling Through Istanbul: The Classic Guide to the City, Revised, Tauris Parke Paperbacks, 2010. 

Havolalar

• Ushbu masjid rasmlarining katta toʻplami