Kontent qismiga oʻtish

Hamza Bali

Vikipediya, erkin ensiklopediya
Vikipediyada ismi Hamza boʻlgan boshqa kishilar haqida ham maqolalar mavjud.

Hamza Bali – Bosniyalik soʻfiylar yetakchisi, 1573-yilda Istanbulda bid’atda ayblanib qatl etilgan[1][2]. U ko'pchilikning fikriga ergashmaydigan shaxs bo'lib, soʻfiylik tariqati boʻlgan Hamzevisning asoschisi edi[3]. Noel Malcolmning soʻzlariga koʻra, „Uning taʼlimoti haqida juda kam narsa maʼlum, ammo ular nasroniy ilohiyotining elementlarini tan olishda bektoshiylikdan ancha uzoqroqqa oʻtgan“[4]. Biroq Hamid Algar savollari, Hamza Balining taʼlimoti nasroniylik sinkretizm bilan bogʻliqligini daʼvo qiladi, chunki Usmonli manbalarida bu daʼvo haqida hech qanday eslatma yoʻq. Uning yagona zamonaviy manbasi 1573-yilda u yerda boʻlgan Stephan Gerlachning kundaligi hisoblanadi. Istanbul Muqaddas Rim imperiyasi elchisi David Ungnad von Sonneggning yordamchisi sifatida ; Algar, Gerlax Hamza Balini 1527-yilda Usmonlilar tomonidan sinkretik nasroniy taʼlimotlarini oʻrgatgani uchun qatl etilgan Molla Kabiz bilan adashtirgan boʻlishi mumkinligini taxmin qiladi[3]. Algar, bundan tashqari, Bosniyalik millatchi tarixchilar (masalan, Smail Balich) Hamza Balining nasroniy sinkretizmidan foydalanib, uni Bosniyaning islom va islomgacha boʻlgan tarixini birlashtiruvchi shaxs sifatida koʻrsatishgan[3].

  1. Asceric-Todd, Ines (2022-05-18). "A subaltern hero: The 1573 execution of Sheikh Hamza Bali as part of the ‘Sunnitisation’ of the Ottoman Empire" (English). Iranian/Persianate Subalterns in the Safavid Period: Their Role and Depiction: Recovering 'Lost Voices' (Gerlach Press): 193–210. https://www.research.ed.ac.uk/en/publications/a-subaltern-hero-the-1573-execution-of-sheikh-hamza-bali-as-part-. 
  2. {{Veb manbasi |muallif=Azamat |ism=Nihat |sarlavha=HAMZA BÂLÎ |url=https://islamansiklopedisi.org.tr/hamza-bali |qaralgan sana=2024-12-01 |ish= |
  3. 3,0 3,1 3,2 "The Hamzeviye: A Deviant Movement in Bosnian Sufism". Islamic Studies 36 (2/3): 243–261. 1997. ISSN 0578-8072. https://www.jstor.org/stable/23076196. 
  4. Bosnia: A Short History. Macmillan, 1994 — 104-bet. OCLC 30073480.