Hamkorlik jurnalistikasi
Hamkorlik jurnalistikasi jurnalistika sohasida tobora kuchayib borayotgan amaliyotdir. Taʼriflardan biri „ikki yoki undan ortiq axborot va axborot tashkilotlari oʻrtasidagi hamkorlik kelishuvi (rasmiy yoki norasmiy) boʻlib, u har bir tashkilotning resurslarini toʻldirish va ishlab chiqarilgan kontentning taʼsirini maksimal darajada oshirishga qaratilgan“. Bu professional va havaskor muxbirlar tomonidan amalga oshiriladi. Buni fuqarolik jurnalistikasi bilan adashtirmaslik kerak.
Qoʻshimcha taʼrif[tahrir | manbasini tahrirlash]
Birgalikda jurnalistika turli shakllarda boʻlishi mumkin. Hamkorliklarni toifalarga ajratish usullaridan biri bu davomiylik (vaqtinchalik yoki davomiy) yoki hamkorlar oʻrtasidagi integratsiya darajasi boʻyicha (integratsiyaning yoʻqligidan yuqori darajadagi tashkiliy integratsiyagacha). Koʻpgina hamkorliklar ushbu ikki oʻzgaruvchi tomonidan belgilangan matritsaga joylashtirilishi mumkin, bu yerda:
Hamkorlik tizimiga qarab, shaxslar ham fikr bildirishi yoki maqolaning yangilikka oidligi haqida ovoz berishi mumkin. Shunday qilib, bitta hamkorlikdagi yangiliklar bir nechta mualliflarni, turli maqolalarni va turli istiqbollarni qamrab olishi imkoniyati mavjud boʻladi[2].
Professional va havaskor muxbirlar hamkorlikdagi yangiliklar maqolalarini ishlab chiqish uchun birgalikda ishlashi mumkin yoki asosiy media saytlari reportajni toʻldirish uchun havaskor blog postlarini toʻplashi mumkin.
Birgalikda ishlaydigan jurnalistlar yoki baʼzan wiki uslubidagi hamkorlik platformasi orqali toʻgʻridan-toʻgʻri hikoyalarga hissa qoʻshadilar yoki tashqi tomondan, koʻpincha shaxsiy bloglar orqali maqola matnlariga asoslanadi. Birlashgan mualliflik orqali, baʼzilar hamkorlikdagi jurnalistika anʼanaviy ommaviy axborot vositalari uchun mavjud boʻlmagan fikr va tajriba mustaqilligini oshiradi deb oʻylashadi[3].
Muvaffaqiyatli hamkorlikdagi jurnalistika loyihalari mazmunga hurmat bilan ishtirok etuvchi axloqni talab qiladi.
Jurnalistikaning boshqa uslublaridan farqi[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Birgalikda jurnalistikani fuqarolik jurnalistikasi bilan chalkashtirib yubormaslik kerak, bu faqat havaskor muxbirlar tomonidan amalga oshiriladi, ular koʻpincha Internetdagi bloglar orqali yangiliklar va maʼlumotlarni faol ravishda xabar qilish, toʻplash, tahlil qilish va tarqatish orqali hikoyalar ishlab chiqadilar.
- Bu jamoat jurnalistikasi yoki fuqarolik jurnalistikasi emas, bu faqat professionallar tomonidan amalga oshiriladi:
- Jamoa jurnalistikasida professional muxbirlar oʻz yoritishlarini milliy yoki xalqaro yoritish oʻrniga mahallalar, chekka hududlar yoki kichik shaharlar kabi kichikroq jamoalarga qaratadilar.)
- Fuqarolik jurnalistikasi — bu professional jurnalistlar va gazetalarning alohida tomoshabinlar emas, balki jamiyatda ishtirokchilar sifatida harakat qilish falsafasi va amaliyotidir.
- Birgalikda jurnalistika interaktiv jurnalistikaga oʻxshaydi, lekin bir xil emas, bunda isteʼmolchilar jurnalist bilan fikr bildirish va suhbatlashish orqali professional yangiliklarga hissa qoʻshadi.
- Vikijurnalistika hamkorlikdagi jurnalistikaning bir turi.
Jurnalistikani bogʻlash[tahrir | manbasini tahrirlash]
2008-yilda Skott Karp tomonidan ishlab chiqilgan " Link jurnalistika " iborasi "yangilik muallifi hikoya ichidagi reportaj yoki Internetdagi boshqa manbalarga tashqi havolalarni taqdim etadigan hamkorlikdagi jurnalistika shaklidir[4]". Ushbu havolalar asl hisobotni toʻldirish, yaxshilash yoki kontekst qoʻshish uchun moʻljallangan. New-York shahar universitetidagi Jurnalistika Oliy maktabining yangi media dasturidan Jeff Jarvisning aytishicha, havola jurnalistikasi „yangiliklarning yangi arxitekturasini“ yaratadi[3].
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ Stonbely, S. (2017). Comparing Models of Collaborative Journalism. Center for Cooperative Media.
- ↑ Whatis.com „What is collaborative citizen journalism? (Wayback Machine saytida 2010-09-19 sanasida arxivlangan)“ 2006, TechTarget
- ↑ 3,0 3,1 Stelter, Brian. „Mainstream News Outlets Start Linking to Other Sites“ 12 October 2008, New York Times
- ↑ Karp, Brian. „How Link Journalism Could Have Transformed the New York Times Reporting on McCain Ethics (Wayback Machine saytida 2017-12-07 sanasida arxivlangan)“ 2008, Publish 2.0 Blog