Hadiya Davletshina
| Hadiya Davletshina | |
|---|---|
 Boshqirdiston davlat universitetining Birsk filiali hududida o‘rnatilgan Hadiya Davletshina yodgorligi | |
| Tavalludi |
Hadiya Lutfulovna Ilyasova 5-mart 1905-yil hozirgi Xasanovo qishlogʻi, Bolshechernigovsky tumani, Samara viloyati |
| Vafoti |
12-may 1954-yil (49 yoshda) Birsk, Boshqird ASSR, USSR |
| Ijod qilgan tillari | Boshqird tili |
| Fuqaroligi | Rossiya imperiyasi, USSR |
| Alma mater | Boshqirdiston davlat universiteti (1934–1937) |
| Mukofotlari | Salavat Yulayev mukofoti,1967 |
Hadiya Davletshina (boshqirdcha: Дәүләтшина Һәҙиә Лотфулла ҡыҙы; 1905-yil 5-martda tugʻilgan – 1954-yil 5-dekabrda vafot etgan) – boshqird shoiri, yozuvchi va dramaturg[1][2].
Biografiyasi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Hadiya Davletshina 1905-yil 5-martda Samara viloyatining Pugachev tumanidagi Xasanovo qishlogʻida dehqon oilasida tugʻilgan. Otasi Lutfulla Ilyosov, onasi Gulyaohar. Bobosi qishloq mullasi edi.
Davletshina 1920-yilda Samara viloyati Dengizboyevo qishlogʻida oʻqituvchi boʻlib faoliyat yuritgan.
Hadiya Ilyasova dastlab qishloq madrasasida boshlangʻich taʼlimini olgan, soʻngra sovet maktabida oʻqishni davom ettirgan. 1919-yilda otasi vafot etgach, oilaga gʻamxoʻrlik qilishni oʻz zimmasiga olishga majbur boʻlgan. Hadiya kar onasi va uch nafar uka-singillarini boqish uchun ishlashiga toʻgʻri kelgan.
Rossiyadagi Fuqarolar urushi (1918–1920) davrida Hadiya tumandagi ilk Komsomol (yoshlar tashkiloti) aʼzolaridan biri boʻlgan. 15 yoshidan boshlab qoʻshni Dengizboyev qishlogʻida oʻqituvchi boʻlib ishlay boshlagan. Sovet hokimiyatiga qarshi boʻlgan kuchlar tomonidan uyushtirilgan taʼqiblardan bir necha bor qutulib qolgan. 1920-yilda Samaradagi Tatar-Boshqird pedagogika kollejining talabasi boʻlgan.
1920-yil Samaradagi tatar-boshqird pedagogika kollejida, 1932-yil Moskva muharrirlar tayyorlash institutida, 1935–1937-yillarda Boshqird pedagogika institutida tahsil olgan.
1933-yil Hadiya Davletshina turmush oʻrtogʻi, yozuvchi va keyinchalik Boshqird ASSR maorif komissari boʻlgan Davletshin bilan birga Boshqirdiston ASSRning Baymak tumani gazetasi adabiy boʻlimida faoliyat yuritgan.
1937–1942-yillarda quvgʻinga uchragan turmush oʻrtogʻi, Boshqirdiston ASSR xalq maorifi komissari Gubay Davletshinning rafiqasi sifatida hibsga olingan. 1942-yilda sogʻligʻi yomonlashgani sababli qamoqdan ozod etilgan va vafotiga qadar surgunda Birsk shahrida yashagan. 1954-yilda Birskda sil kasalligidan vafot etgan.
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ „Давлетшина Х. Л.“. 2013-yil 4-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 28-may.
- ↑ „Hadiya Davletshina, in russian“.
Havolalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Boshqirdiston tarixi va madaniyati (ruscha)
- Boshqirdiston Respublikasining adabiy xaritasi (ruscha)
- Ufadagi adabiyot (ruscha)
- Boshqirdiston entsiklopediyasi (Wayback Machine saytida 2019-12-24 sanasida arxivlangan) Archived (ruscha)
- Hadiya Davletshina haqida filmlar (ruscha)